BIO

Urodzony 20 sierpnia 1914 w Warszawie. Był synem Jana Strausa, pracującego w handlu i przemyśle, i Marii z domu Hoertig, z rodziny łódzkich przemysłowców, nauczycielki. Uczęszczał do Gimnazjum Zgromadzenia Kupców w Łodzi. Po zdaniu matury studiował w 1933-35 filozofię ścisłą na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Następnie w 1937 zapisał się na Wydział Prawa na Uniwersytecie Poznańskim. Równocześnie przez dwa lata pracował w „Kurierze Poznańskim”. Debiutował w 1937 w krakowskim czasopiśmie „Tempo Dnia” utworem Tajemnica wiosennej nocy. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie. Współpracował z jawnym teatrzykiem Miniatury, w którym od marca do grudnia 1943 wystawiał własne sztuki i adaptacje (pod pseudonimem Stefan Struś). Był też autorem skeczów estradowych i tekstów piosenek wykorzystywanych prawdopodobnie w składankach estradowych jawnego teatrzyku „Maska” w Warszawie. Po wojnie mieszkał w Milanówku. W 1945-53 należał do Stronnictwa Demokratycznego. W 1946 był kierownikiem literackim Teatru Milicji Obywatelskiej Studio w Warszawie. W 1948-49 prowadził wykłady z historii teatru i dramatu w liceum techniczno-teatralnym, a w 1950-51 na kursach szkoleniowych instruktorów teatralnych. Od 1949 pracował w Instytucie Teatrologicznym; prowadził dział dokumentacji i zbierał materiały do dziejów scen warszawskich 1914-39, a po przekształceniu Instytutu w Sekcję Teatru Państwowego Instytutu Sztuki był do 1952 kierownikiem działu dokumentacji historii teatru. W 1950-51 współpracował z czasopismem „Teatr”. W 1952 ożenił się z Janiną Frendl z domu Chodaczyńską, urzędniczką w Ministerstwie Kultury. W 1954-58 pracował w Instytucie Badań Literackich jako adiunkt w Dziale Historii Dramatu. Brał udział w pracach zespołu opracowującego materiały do dziejów sceny publicznej w Warszawie okresu oświecenia. W 1960 został kierownikiem księgarni Państwowego Domu Książki w Ursusie, w której pracował wraz z żoną. W 1965 przeszedł na rentę z powodu stanu zdrowia. Zbierał materiały do monograficznej pracy o Gabrieli Zapolskiej (nieukończona). Zmarł 21 marca 1970 w Warszawie; pochowany w Milanówku pod Warszawą.

Twórczość

1. Moczmy nogi. [Utwór dramatyczny]. Współautor: [J. Minkiewicz] S. Kieliszek. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.

Autor podpisany: Stefan Struś.

2. Najsłodszy gbur. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.

Autor podpisany: Stefan Struś.

3. O pięć minut za późno. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.

Autor podpisany: Stefan Struś.

4. Autobus o szóstej. [Utwór dramatyczny; współautor:] L. Rubach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Milicji Obywatelskiej Studio 1946.

5. Miodowa 14. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Milicji Obywatelskiej Studio 1946.

6. Bibliografia bieżąca teatraliów. Z. 1. Warszawa: PIS [Państwowy Instytut Sztuki] 1950, VII, 133 s., powielone.

Kwartalnik, z którego ukazał się tylko nr 1.

7. Repertuar teatrów warszawskich w latach 1914/15 oraz w latach 1915/16. Powst. ok. 1950, maszynopis 179 + 321 s.

Maszynopis w Pracowni Dokumentacji Teatru Polskiego Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

8. Bibliografia tytułów czasopism teatralnych. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1953, 156 s. Państwowy Instytut Sztuki.

9. Kronika życia i działalności Wojciecha Bogusławskiego. [Autorzy:] S. Dąbrowski, S. Straus. W: Z. Krawczykowski: Ojciec sceny narodowej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954 s. 55-87.

10. Stefan Jaracz. [Monografia]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 92 s.

11. Bibliografia źródeł do historii teatru w Polsce. Druki zwarte i ulotne. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1957, X, 495 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

12. Józef Rychter. [Monografia]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 98 s.

Adaptacje

Czekoladka. Adaptacja sztuki R. Benatzky'ego „Rozkoszna dziewczyna”. Wystawienie: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.
Autor podpisany: Stefan Struś.
Mecz małżeński. Adaptacja sztuki W. Lichtenberga. Wystawienie: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.
Autor podpisany: Stefan Struś.
Monika Veran. Adaptacja sztuki „Csibi”. Wystawienie: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.
Autor podpisany: Stefan Struś.
Musisz być moją. Adaptacja sztuki L. Verneuila. Wystawienie: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.
Autor podpisany: Stefan Struś.
Nasza córeczka. Adaptacja sztuki pt. Codziennie o piątej. Wystawienie: Warszawa, Teatr Miniatury 1943.
Autor podpisany: Stefan Struś.

Prace redakcyjne

1. W. Bogusławski: Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale. Tekst według autoryzowanego odpisu z roku 1796 przygotował M. Rulikowski. Wstęp, przypisy i odmiany tekstu oprac.: S. Dąbrowski, S. Straus. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1956, CI, 177 s., Biblioteka Narodowa I, 162.

Omówienia i recenzje

• Informacje córki, A. Straus-Pawłowskiej, i brata, Jana Andrzeja Strausa, 2005.

Słowniki i bibliografie

Rocznik Literacki 1970 (J. Chudek).
Polski Słownik Biograficzny. T. 44. Cz. 3. Warszawa 2006 (J. Zawadzka).

Bibliografia tytułów czasopism teatralnych

M.K. Maciejewska. „Pamiętnik Teatralny1955 z. 1, polemika: S. Straus. Tamże z. 2, M.K. Maciejewska. Tamże.

Kronika życia i działalności Wojciecha Bogusławskiego

J. Czajkowski: Popularna książka o Wojciechu Bogusławskim. Pamiętnik Teatralny 1955 z. 1.

Stefan Jaracz

E. Krasiński: Monografie artystów sceny polskiej. Przegląd Humanistyczny 1957 nr 1.
A. Tatomir: O kunszcie aktorskim Jaracza. Nowe Książki 1957 nr 3.

Bibliografia źródeł do historii teatru w Polsce

[J. Kott] J.K.: Bibliografia teatralna. Przegląd Kulturalny 1957 nr 22.
P. Grzegorczyk. „Pamiętnik Teatralny1961 z. 3.

Józef Rychter

Sz. Gąssowski: Z epoki gwiazd. Nowe Książki 1959 nr 8.
J. Szczublewski. „Pamiętnik Teatralny1961 z. 1.