BIO

Born on 9 March 1926 in Warsaw; daughter of the doctor and army colonel (who was murdered at Katyn in 1940) Antoni Stefanowski, and the independence and social activist Maria Halina, née Ciąglińska. She attended the Wanda Czurukowa Private Comprehensive School in Warsaw, before joining the Jadwiga Kowalczykówna and Jadwiga Jawurkówna Private Girls' Grammar School in 1938. She remained in Warsaw during the German occupation. She continued her schooling by attending secret lessons offered by her school, completing her advanced secondary education in 1944. She joined the Pet youth organization for self-education in 1942. In spring 1943, she became involved in underground activities, initially as part of the Grey Ranks, the underground organization of the Polish Scouting Association, as a messenger for the 4th unit of the Storm Groups, before serving as a messenger and medical orderly for the Radosław group of the Home Army (AK). She was involved in the Warsaw Uprising as a medical orderly with the Sad (Orchard) platoon of the Rudy (Redhead) company of the Zośka Battalion. After the uprising was defeated, she spent a short period in the Ożarów transit camp. She managed to escape while being transported to the camp at Pruszków and stayed in the village of Olszanka near Żyrardów, where her family had a summer home. She worked at the Wola Hospital, which had been evacuated from Warsaw to Skierniewice. She returned to Warsaw in January 1945 and worked at the National Library as an administrative secretary until 1947. She studied Polish philology at the University of Warsaw (UW) from autumn 1945. She made her debut in 1946 with the article Norwid w naszym stuleciu (Norwid in our century), which she co-wrote with her schoolteacher Zofia Rothertowa; it was published in a catalogue accompanying an exhibition marking the 125th anniversary of the poet's birth. In 1948, she married her fellow student Stefan Treugutt, who went on to become a literary history and theatre critic. That year, she took up a post at the Seminar of the History of Polish Literature at UW (initially as a grant holder and then as a junior assistant). She graduated with a master's degree in 1950 and subsequently taught pro-seminars at UW. She took up a post at the Department of Romantic Literature of the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN) in 1953. Her research focused on the Romantic period, primarily the works of Adam Mickiewicz and Cyprian Norwid, while she was also involved in producing critical editions of their works, as well as giving lectures on the history and theory of scholarly editing. She started collaborating with the journal Pamiętnik Literacki in 1955, publishing reviews and articles there. From 1958 to 1970, she collaborated with the periodical "Nowe Książki" as a reviewer. She held a six-week research fellowship in Paris in 1959, enabling her to collect materials for her doctoral dissertation on Adam Mickiewicz's Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego (The Books and the Pilgrimage of the Polish Nation). She was supervised by Prof. Kazimierz Wyka↑, with her dissertation, published in 1962 under the title Historia i profecja (History and Prophecy), subsequently being accepted as the basis for her future habilitation thesis following an application by Prof. Stanisław Pigoń↑. She was awarded a doctoral degree in 1964 for her study Człowiek rozsądny i człowiek szalony w «Dziadach» pierwszych i czwartych (Reasonable People and Mad People in the first and fourth parts of Mickiewicz's Forefathers' Eve), which was supervised by Prof. Kazimierz Wyka. That year, she joined the editorial board of "Pamiętnik Literacki" and was appointed to the editorial committee of the critical edition of Adam Mickiewicz's complete works (Dzieła wszystkie). She was also a member of the editorial team of series four of Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku (Images of 19th and 20th-century Polish Literature). She was awarded a habilitation degree in 1965 for her study Historia i profecja (History and Prophecy) and was subsequently appointed senior lecturer at IBL PAN. Between 1965 and 1968, she was a visiting lecturer and gave seminars in Polish philology at UW. In 1966, she joined the Committee on Literary Research of the Polish Academy of Sciences (KNoLP) (remaining a member until 1995) and the Scientific Council of IBL PAN. She was head of the Research Group for the Psychosociology of Literature at the Department of Contemporary Literature at IBL PAN. She was a member of the Editorial Committee working on Adam Mickiewicz's complete works (Dzieła wszystkie) under the editorship of Konrad Górski. She was made associate professor in 1976, becoming a member of the Board of the Adam Mickiewicz Literary Society the same year. She was a signatory to the Memorandum of 101, a petition protesting proposed changes to the Constitution of the People's Republic of Poland. She joined the editorial board of the yearbook "Studia Norwidiana" in 1983, the year it was founded. She was involved in editing a critical edition of Norwid's works. In 1991, she was appointed head of the team working on a critical edition of Adam Mickiewicz's works (Dzieła) that was published by the Adam Mickiewicz Literary Society. She was made full professor in 1994. She started lecturing at the Higher School of Agriculture and Education in Siedlce that year, remaining there until 1996. After retiring from IBL PAN in 1997, she gave a master's seminar at UW. She was deputy chair of the Polish Mickiewicz Committee and co-organizer of the celebrations marking the 200th anniversary of his birth in 1998. She was also a lecturer at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow and gave classes on editing at the Cardinal Stefan Wyszyński University (UKSW) in Warsaw from 2000 to 2004. She was awarded a medal in recognition of her services to popularizing the works of Cyprian Norwid by the Lublin-based Norwid Foundation in 2006. She became a full member of the Scientific Society of the Catholic University of Lublin (KUL), the Society for the Support and Propagation of Science, and the Warsaw Scientific Society. She received honours including the Cross of Valour (1989) and the Warsaw Uprising Cross for her role in the Warsaw Uprising, as well as the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis in 2007. She died on 27 April 2007 in Warsaw and is buried at the city's Powązki Cemetery.

Twórczość

1. Katechizm pielgrzymstwa polskiego. [Wprowadzenie:] K. Wyka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 144 s. Z Prac Dyskusyjnych Komisji Naukowej Obchodu Roku Mickiewicza PAN.

Przekłady

francuski

Le Cattéchisme des pèlerins polonais. Varsovie 1956.

2. Mickiewicz a Lamennais w latach 1830-1834. Warszawa 1956, 25 s., powielone PAN. Materiały Sesji Naukowej Poświęconej Twórczości A. Mickiewicza (1855-1955). Przedr. w: Adam Mickiewicz 1855-1955. Międzynarodowa Sesja Naukowa PAN, 17-20 IV 1956. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1958 s. 180-205. Z Prac Dyskusyjnych Komisji Naukowej Obchodu Roku Mickiewicza PAN..

3. Historia i profecja. Studium o „Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego” Adama Mickiewicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 259 s. IBL PAN. Wyd. 2 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998.

Nagrody

Nagroda im. T. Mikulskiego.

4. Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 213 s. Wyd. 2 zmienione Warszawa: Rytm 2001, 368 s.

Nagrody

Nagroda Sekretarza Naukowego PAN w 1978.

Zawartość

O „Romantyczności”; Próba zdrowego rozumu [„Dziady” cz. IV]; Świat owadzi w czwartej części „Dziadów”; O dantejskości trzeciej części „Dziadów”; Wielka – tak, ale dlaczego improwizacja?; Croquemitaine w trzeciej części „Dziadów”; Mickiewicz o „Wacława dziejach” Garczyńskiego; Konfederaci barscy; Legenda słowiańska w prelekcjach paryskich; Walka z romantyzmem w Kole Sprawy Bożej [o „Posłannikach Słowa” A. Sikory]; Mickiewicz „śród żywiołów obcych”; Stanisław Pigoń jako badacz Mickiewicza. – W wyd. 2 pominięto studia: Walka z romantyzmem w Kole Sprawy Bożej; Stanisław Pigoń jako badacz Mickiewicza, Próba zdrowego rozumu, – Dodano: Rosja w „Ustępie” III części Dziadów; Pochwała dawnych czasów w „Panu Tadeuszu”; Mickiewicz – tradycja i nowatorstwo.

Przekłady

angielski

artykułu: O dantejskości trzeciej części „Dziadów”: [Przeł.] M.B. Fedewicz. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 8: 1980.

włoski

artykułu: Mickiewicz – tradycja i nowatorstwo: Mickiewicz fra traditione e innovazione. W: Per Mickiewicz. Varsovia; Roma 2001.

5. Strona romantyków. Studia o Norwidzie. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwrsytetu Lubelskiego 1993 [właśc. 1994], 157 s.

Zawartość

Pisarz wieku kupieckiego i przemysłowego; Norwidowski romantyzm; Spór o powstanie; O niewoli narodowej; Norwidowski Farys; Norwid a poemat dygresyjny.

Przekłady

angielski

artykułu: Norwidowski romantyzm: [Przeł.] Z. Nierada. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 18: 1987 s. 69-89.

6. Mapa romantyzmu polskiego. Pisma z lat 1964-2007. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo 2014, 542 s.

Zawartość

I: O sonetach Mickiewicza; Petrarka i polscy romantycy; „Prawność i zła wiara” w III części Dziadów; „Nic ani szaśnie…”. O prowincjonalizmie IV części Dziadów; Posłowie [do polsko-białoruskiego wydania Dziadów]; Jak powstała Dziadów część trzecia?; Mickiewicz do swoich nieprzyjaciół; Mesjanizm romantyczny; [Wyka o Panu Tadeuszu]; Pamiętnik domowy w Panu Tadeuszu; Pan Tadeusz – i co dalej?; Czytanie Pana Tadeusza; Cień kaptura nad Panem Tadeuszem; Mickiewicz jako czytelnik Marii Malczewskiego; Literatura w Literaturze słowiańskiej; Geniusz poety, geniusz narodu. Mickiewicz wobec powstania listopadowego; Armaty Mickiewicza; Mapa ojczyzny w pismach Mickiewicza; Poeta powiatu nowogródzkiego; Romantyczny stosunek do finansów publicznych; Romantyk wobec debaty budżetowej; Duch-powrotnik u Mickiewicza; Rola autobiografii w wierszach miłosnych Mickiewicza. – II: Słowacki jako nowoczesny inteligent; Drugi wieszcz?; O wierszu Do Bronisława Z.; Białoszewskiego Pamiętnik z powstania warszawskiego. – III: O przełomowości i przełomie romantycznym; Przyczynek do badań nad kanonem romantycznego patriotyzmu; Ukraina na mapie romantyzmu polskiego; Biblioteka Polska w Paryżu; Czesława Hernasa, W kalinowym lesie, t.1–2, Warszawa 1965; Literackie role chłopa. – IV: Mickiewicza Historia przyszłości; Norwid Gomulickiego; Stanisław Pigoń, Formowanie „Dziadów” części drugiej. Rekonstrukcja genetyczna, Warszawa 1967; [Laudacja dla Czesława Zgorzelskiego i Mariana Bizana]; Pan Tadeusz według Nowaka; Mickiewicz Borowego: krytyka, historyka, wydawcy; Status tekstu kanonicznego (romantyzm). – V: Zofia Makowiecka (30 stycznia 1917 – 21 czerwca 1975); Wiktor Weintraub (10 kwietnia 1908 – 14 lipca 1988); [Czesław Zgorzelski (17 marca 1908 – 26 sierpnia 1996)]; Wspomnienie o Wacławie Borowym; Sztuka wspominania.

Przekłady

francuski

artykułu: O sonetach Mickiewicza: Les sonnets de Mickiewicz. Actes de la Société Historique et Littéraire Polonaise,” Paris 1998, vol. IV, numero spécial s. 123-133.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Norwid w naszym stuleciu. [Współaut.:] Z. Rothertowa. W: Cyprian Norwid. Wystawa w 125 rocznicę urodzin. Warszawa 1946 s. 8-20.
Ludzie bezdomni” jako powieść o filantropii. W: Stefan Żeromski. Warszawa 1951 s. 117-149.
Była wolność z porządkiem. Pamiętnik Literacki 1956 zeszyt specjalny s. 93-101.
Dziennik Herlinga-Grudzińskiego. W: Literatura źle obecna. Londyn 1984 s. 79-86, wyd. nast. Kraków* 1986.
Norwid o niewoli narodowej. Studia Norwidiana 1985/1986 s. 75-84, przedruk w: Cyprian Norwid – w setną rocznicę śmierci poety. Kraków 1991 s. 9-20.
Pochwała dawnych czasów w „Panu Tadeuszu. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 1985 s. 125-136.
Wiktor Weintraub. Pamiętnik Literacki 1991 z. 1 s. 310-319.
Placyd Jankowski. 1810-1872. [Współaut.:] K. Bartoszyński. W: Oficyna Literacka. Seria 3 t. 3. Warszawa 1992 s. 185-199.
Rosja w Ustępie III części Dziadów. W: W krainie pamiątek”. Prace ofiarowane profesorowi Bogdanowi Zakrzewskiemu. Wrocław 1996 s. 137-147.
Literackie role chłopa. W: Lustra historii. Warszawa 1998 s. 39-49.
Status tekstu kanonicznego. (Romantyzm). W: Polonistyka w przebudowie. T. 1. Kraków 2005 s. 445-451.
Ekonomia boska i narodowa w Księgach narodu. W: Melodii, kraski, zapahi „maloj rodiny” Adama Mickeviča. Grodno 2008.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Cyprian Norwid. Wystawa w 125 rocznicę urodzin. Katalog opracowany przez J. Gomulickiego, Z. Rothertową i J. Sienkiewicza przy współudziale J. Ruszczycówny i Z. Stefanowskiej. Warszawa: Muzeum Narodowe 1946, 130 s., 12 tabl.
2. J. Maciejewski: Słowacki w Wielkopolsce. Szkice i materiały. Redakcja naukowa: Z. Stefanowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1955, 239 s. IBL PAN.
3. A. Mickiewicz: Wieczór literacki. Wstęp i wybór materiałów: Z. Stefanowska. Oprac. Wieczorów poezji” i uwagi inscenizacyjne: K. Berwińska. Projekty kostiumów: I. Nowicka, R. Nowicki. Projekt dekoracji: J. Kosiński. Warszawa: Czytelnik 1955, 539 s.
4. A. Mickiewicz: Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego. Oprac. Z. Stefanowska. Wyd. 5 zmienione Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1956, LXXII, 104 s. Biblioteka Narodowa I, 17. [Wyd. 6] Wrocław; Warszawa: Wydawnictwo Ossolineum we współpracy z De Agostini Polska 2004.
Wyd. 1-4 w serii Biblioteka Narodowa oprac. S. Pigoń.
5. A. Mickiewicz: Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z r. 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem. Oprac. Z. Stefanowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1956, 475 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1957, 1963, wyd. 3 1966, wyd. 4 poprawione 1973; wyd. 25 [!] Warszawa: Czytelnik 1977, tamże wyd. 26 1978, wyd. nast. 1979, 1991.
6. W. Borowy: O Norwidzie. Rozprawy i notatki. Oprac. Z. Stefanowska. Konsultant naukowy: S. Pigoń. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 394 s.
7. W. Borowy: O Żeromskim. Rozprawy i szkice. Oprac. Z. Stefanowska. Konsultant naukowy: S. Pigoń. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 318 s. Wyd. 2 tamże 1964.
8. Przemiany tradycji barskiej. Studia. Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Instytut Badań Literackich PAN w dn. 18-19 marca 1970 w Warszawie. Teksty przygotował zespół pod kierunkiem Z. Stefanowskiej. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 254 s.
9. Swojskość i cudzoziemszczyzna w dziejach kultury polskiej. Materiały z sesji naukowej na temat „Walka z cudzoziemszczyzną w kulturze polskiej. Ksenofobia i postawa otwarta” zorganizowanej przez Instytut Badań Literackich PAN w dniach 25-27 listopada 1971 w Warszawie. Redakcja naukowa: Z. Stefanowska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1973, 411 s.
10. Tradycje szlacheckie w kulturze polskiej. Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Zespół Psychosocjologii Literatury IBL PAN w dniach 23-24 listopada 1973 w Warszawie. Redakcja naukowa: Z. Stefanowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 218 s.
11. W. Borowy: O poezji polskiej w wieku XVIII. Red. i posłowie: Z. Stefanowska. Nota historycznoliteracka: Z. Goliński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, 406 s.
12. Dzieło literackie jako źródło historyczne. Red.: Z. Stefanowska, J. Sławiński. Warszawa: Czytelnik 1978, 386 s. Z prac IBL PAN.
13. Życiorysy historyczne, literackie i legendarne. Red.: Z. Stefanowska i J. Tazbir. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980-1992.

Seria 1. 1980, 282 s. Wyd. 2 tamże 1984 [właśc. 1985].

Seria 2. 1989, 372 s.

Seria 3. 1992, 284 s.

14. W. Borowy: Studia i szkice literackie. T. 1-2. Wybór i oprac.: Z. Stefanowska, A. Paluchowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983, 636 + 601 s.
15. Śladami bitwy warszawskiej 1920: Żeromski, Irzykowski, Grzymała Siedlecki. Oprac.: Z. Stefanowska, M. Puchalska. Warszawa: Czytelnik 1990, 94 s.
16. A. Mickiewicz: Dzieła. Warszawa: Czytelnik 1993-2005. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza.

Udział edytorski Z. Stefanowskiej:.

T. 3. Dramaty. Oprac. Z. Stefanowska 1995, 620 s. Wyd. 2 tamże 1999.

17. Wydanie krytyczne prelekcji paryskich Adama Mickiewicza. Materiały do dyskusji. Oprac.: Z. Stefanowska, M. Prussak, M. Troszyński. Warszawa: Komitet Red. Pism Mickiewicza 1994, 56 s.
18. A. Mickiewicz: Dziadów część III. Podobizny autografów. Oprac. Z. Stefanowska przy współpracy M. Prussak. [T. 1-2]. Warszawa: Wydawnictwo IBL 1998, 295 + 371 s.
19. A. Mickiewicz: Dziady. Część III. Lekcja literatury z Zofią Stefanowską. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, 225 s.
Tu tekst dramatu oraz szkic Z. Stefanowskiej: Gra z historią w czterdzieści i cztery, s. 5-19.
20. A. Mickiewicz: Odezwa w sprawie grabieży polskich bibliotek = Dépouillement des bibliothèques et des musées de Pologne. [Oprac.] i posłowie: Z. Stefanowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1998, 19 s.
21. A. Mickiewicz: Wiersze Adama Mickiewicza w podobiznach autografów. Cz. 2. 1830-1855. Oprac.: Cz. Zgorzelski. Redakcja naukowa: Z. Stefanowska, M. Kalinowska. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1998, 254 s., tab. 158 s.
22. S. Pigoń: Zawsze o Nim. Studia i odczyty o Mickiewiczu. Wyd. 2 powiększone oprac.: Z. Stefanowska, H. Żytkowicz. Warszawa: Rytm 1998, 610 s.
23. W. Weintraub: Mickiewicz – mistyczny polityk i inne studia o poecie. Wybrała i oprac. Z. Stefanowska. Warszawa: IBL 1998, 252 s.
24. W. Borowy: O poezji Mickiewicza. Wyd. 2 uzupełnione Przygotowali: Z. Stefanowska i A. Paluchowski. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwo Naukowe KUL 1999, XLVI, 632 s.
Wyd. 1 przygotowali: W. Grabowski, A. Paluchowski, Cz. Zgorzelski. Lublin 1958.
25. S. Treugutt: Beniowski. Kryzys indywidualizmu romantycznego. Wyd. 2. Redakcja naukowa: Z. Stefanowska. Warszawa: IBL 1999, 267 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta 1975, 2000.

Słowniki i bibliografie

Bibliografia prac Z. Stefanowska za lata 1946-2001. Oprac.: T. Winek. W: Romantyzm, poezja, historia. Prace ofiarowane Zofii Stefanowskiej. Warszawa 2002.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1977, 1978, 1980 (B. Winklowa).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1-2. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Artykuły

A. Nawarecki: Mickiewicz i robaki. W: Balsam i trucizna. 13 tekstów o Mickiewiczu. Gdańsk 1993 [dot. J. Kotta i Z. Stefanowskiej].
Z. Mitosek: Uczona i poeta. Nowe Książki 1998 nr 12 [dot. prac poświęconych A. Mickiewiczowi, m.in. Historii i profecji].
M. Głowiński: O Zofii Stefanowskiej W: Romantyzm, poezja, historia. Prace ofiarowane Zofii Stefanowskiej. Warszawa 2002.
B. Koc: Zofia Stefanowska-Treugutt (1926-2007). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego2007.
R. Werpachowski: Wspomnienie o Zofii Stefanowskiej-Treugutt . „Alma Mater2007 nr 96; przedruk w wersji rozszerzonej w: Z. Stefanowska. Mapa romantyzmu polskiego. Warszawa 2014.
M. Dernałowicz: Słowo o Zofii Stefanowskiej. „Blok-Notes Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza2008.
G. Halkiewicz-Sojak: Profesor Zofia Stefanowska. In memoriam. „Studia Norwidiana2008.
M. Kalinowska: Profesor Zofia Stefanowska-Treuguttowa (1926-2007). W: Z warsztatu edytora dzieł romantyków. Toruń 2008.
M. Prussak: Zofia Stefanowska (1926-2007). „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza2008.
Z. Łapiński: Natchnienie i skrupulatność. O Zofii Stefanowskiej – historyczce, interpretatorce i wydawczyni arcydzieł. W: Z. Stefanowska: Mapa romantyzmu polskiego. Warszawa 2014.

Katechizm pielgrzymstwa polskiego

W. Weintraub: Trzy studia o Mickiewiczu. Wiadomości,” Londyn 1956 nr 17.

Mickiewicz a Lamennais w latach 1830-1834

H. Jechová. „Slavia”, Praga 1957 nr 4.

Historia i profecja

Z.J. Nowak: Nowe studium o „Księgach” Mickiewicza. Ruch Literacki 1963 nr 3.
A. Witkowska: O romantycznym proroctwie i historii. Nowe Książki 1963 nr 7.
M. Żmigrodzka. „Pamiętnik Literacki1963 z. 4.
H. Zaworska: Próba moralna indywidualisty. Twórczość 1977 nr 1.

Próba zdrowego rozumu

S. Falkowski: Metoda zdrowego rozumu. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza 1977.
M. Głowiński: O Mickiewiczu. Nurt 1977 nr 4.

Strona romantyków

W. Rzońca: Norwid w łonie romantyzmu. Ogród 1994 nr 4.
L. Burska: Romantyzm – jaki?Teksty Drugie1995 nr 2.
K. Trybuś. „Pamiętnik Literacki1995 z. 3.
G. Królikiewicz: W poszukiwaniu Norwida. Studia Norwidiana 1996.

Dzieło literackie jako źródło historyczne

B. Kledzik: Dziewicze źródło. Nurt 1979 nr 6.
M. Stala. „Ruch Literacki1979 nr 4.
P. Stasiński. „Pamiętnik Literacki1979 z. 3.

Życiorysy historyczne, literackie i legendarne

A. Lubaszewska. „Ruch Literacki1982 nr 1/2 [dot. Serii 1].

A. Mickiewicz: Dramaty

M. Prussak: Przygody filologii – przygody filologa. Teksty Drugie 1997 nr 1/2.