Ziętarska Jadwiga

BIO

Urodzona 4 września 1928 we Włocławku; córka Jana Ziętarskiego, bankowca, i Zofii z Miszewskich, pedagoga. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej we Włocławku, następnie studiowała polonistykę kolejno na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1950-53) i na Uniwersytecie Wrocławskim (1953-55); w 1955 uzyskała magisterium. W tymże roku przeniosła się do Warszawy i do 1962 pracowała w Redakcji Filologii Polskiej i Językoznawstwa Ogólnego Państwowego Wydawnictwa Naukowego (m.in. redagowała przekłady francuskich dzieł językoznawczych). Debiutowała w 1957 recenzją książki pt. O sztuce tłumaczenia zamieszczoną w „Przeglądzie humanistycznym” (nr 1). W 1962 została asystentką na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego (UW). Pierwszą pracę naukową pt. Włodzimierz Wysocki, opublikowała w 1965 w wydawnictwie zbiorowym Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk Obraz Literatury Polskiej (seria 4 t. 1). W 1968 uzyskała na UW stopień doktora na podstawie pracy pt. Przekład w poglądach literackich polskiego Oświecenia (promotor: profesor Zdzisław Libera) i otrzymała stanowisko adiunkta. Habilitowała się w 1979 na podstawie rozprawy pt. O metodzie krytyki literackiej w dobie Oświecenia. W 1981 otrzymała stanowisko docenta na UW. W latach następnych była lektorem języka polskiego w École National des Langues et Civilisation Orientales w Paryżu (1983-84) i w Université Michel Montaigne w Bordeaux (1984-88); brała także udział w pracach Centre Interdisciplinaire de Langues et Littérature w Institut d'Etudes Slaves tego Uniwersytetu. W 1991 otrzymała tytuł profesora nadzwyczajnego UW. W 1996 została członkiem Polskiego Towarzystwa do Badań nad Wiekiem Osiemnastym. Po przejściu w 1999 na emeryturę kontynuuje pracę naukową i dydaktyczną na UW. Odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej (2001), Złotym Krzyżem Zasługi (1992) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003). Zmarła 11 kwietnia 2008 w Józefowie pod Warszawą.

Twórczość

1. Sztuka przekładu w poglądach literackich polskiego Oświecenia. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1969, 324 s.

Rozprawa doktorska.

See Studies

2. O metodzie krytyki literackiej w dobie Oświecenia. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1981, 132 s.

Rozprawa habilitacyjna.

See Studies

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

• Włodzimierz Wysocki. W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 4. Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu. T. 1. Warszawa 1965 s. 453-467.

• Piotr Jaksa-Bykowski (1823-1889); Franciszek Rawita Gawroński (1846-1930). W: Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Seria 4. Literatura polska w okresie realizmu i naturalizmu. T. 3. Warszawa 1969 s. 351-362; 441-457.

• Główne kierunki polskich studiów nad przekładami w latach 1950-1973. „Poradnik Językowy” 1973 nr 5/6 s. 309-319.

• Ludzie Oświecenia o roli przekładów. W: Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia. Wrocław 1973 s. 187-212.

• Pojęcie wartości przekładu w okresie przełomu literackiego 1815-1830. W: Poetyka i stylistyka słowiańska. Warszawa 1973 s. 237-245.

• Relacje Jana Potockiego z Turcji, Egiptu i Maroka na tle piśmiennictwa podróżniczego doby Oświecenia. „Przegląd Humanistyczny” 1973 nr 1 s. 41-59.

• Pod wezwaniem Cycerona i Horacego. „Teksty” 1976 nr 1 s. 105-116.

• La comparaison dans la critique littéraire du siècle des Lumières. W: Actes du VIIIe Congrès de l'Association internationale de littérature comparée. Stuttgard 1980 s. 241-247.

• „Les bucoliques polonaises” (1778) illustrées par Eisen. W: L'illustration du livre et la littérature au XVIIIe siécle en France et en Pologne. Actes du Colloque [...] „Cahiers de Varsovie” 1982 s. 223-236.

• L'homme sensible et l'homme passioné. (Le problème moral dans les périodiques polonais à l'aube du romantisme). „Cahiers d'Histoire Littéraire Comparée”, Metz 1985 nr 8/9 s. 287-297.

• Tłumacz jako krytyk. (O komentarzach do dawnych przekładów). „Przegląd Humanistyczny” 1991 nr 2 s. 61-71.

• Jan Śniadecki (1756-1830). W: Pisarze polskiego Oświecenia. T. 3. Warszawa 1996 s. 446-468.

• Etyka-estetyka-filologia. U źródeł dawnej myśli translatorskiej. W: Przekład literacki: teoria-historia-współczesność. Warszawa 1997 s. 29-39.

• Jana Śniadeckiego poglądy na naturę ludzką. (Prawdy martwe czy żywe?). W: Wśród pisarzy Oświecenia. Bydgoszcz 1997 s. 321-333.

• O sposobach wyrażania dawnej myśli translatorskiej. W: Traduzione e rielaborazione nelle letterature di Polonia, Ucraina e Russia XVI-XVIII secolo. Gargano sul Garda 1999 s. 7-21.

• Madeleine de Scudéry o przyjaźni. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF”. Lublin 2002/2003 vol. 20/21 s. 269-276.

• Bibliografia prac Zdzisława Libery. [Współautor:] Z. Rejman. W: Etos inteligenta-humanisty pokolenia 1910. Osoba, działalność i twórczość profesora Zdzisława Libery. Warszawa 2003 s.197-237 [za lata 1939-2000].

Prace redakcyjne

1. Informator o studiach polonistycznych. Uniwersytet Warszawski. Wydział Polonistyki. Red.: S. Frybes, J. Ziętarska. Wyd. 4 zmienione Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego 1977, 149 s.

2. Stanisław Konarski – pedagog, polityk, filozof. Materiały z konferencji naukowej, Uniwersytet Warszawski 2001. Pod red. J. Ziętarskiej. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego 2004, 118 s.

Zawartość

Tom zawiera także tekst S. Konarskiego: De viro honesto et bono cive ab ineunte aetate formando oratio, oraz jego przekład na język polski: Mowa o potrzebie kształtowania od najmłodszych lat uczciwego człowieka i obywatela.