ZIELONKA Zbigniew

Urodzony 12 sierpnia 1929 w Poznaniu; syn nauczycieli Jana Zielonki i Janiny z Kielasów. Do 1939 mieszkał w Bydgoskiem. Lata okupacji niemieckiej spędził na Kielecczyźnie. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił z rodzicami do województwa bydgoskiego. Uczęszczał do ogólnokształcącej szkoły średniej kolejno w Nakle, Inowrocławiu i Kcyni, gdzie w 1950 zdał maturę. Następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Poznańskim; w 1953 uzyskał absolutorium. W czasie studiów był członkiem Koła Młodych przy Oddziale Poznańskim Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1953 zamieszkał w Opolu. W tymże roku zawarł związek małżeński z Marią Danutą Pastułkówną, polonistką. Pracował w szkolnictwie, m.in. w 1956-74 jako nauczyciel Korespondencyjnego Liceum Ogólnokształcącego. Debiutował w 1954 fragmentem niewydanej powieści Topór nad Śląskiem pt. Piekarczyk, opublikowanym na łamach czasopisma „Głosy znad Odry” (nr 39); nagrodzonym w konkursie Wydziału Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN) w Opolu. Utwory prozą, artykuły i recenzje ogłaszał następnie m.in. w „Trybunie Opolskiej” (1956, 1964, 1965, 1967-70), „Kwartalniku Opolskim” (1959-63, 1965-66), „Kalendarzu Opolskim” (1960, 1964-66, 1968-70), „Więzi” (1960-63) i „Twórczości” (1961-63, 1968). Od 1957 był członkiem ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). Działał w Oddziale Opolskim ZLP był wieloletnim organizatorem „czwartków literackich”. W 1959 uzyskał magisterium z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1964 otrzymał nagrodę artystyczną WRN w Opolu za osiągnięcia literackie i artystyczne, w 1968 nagrodę MRN w Opolu za upowszechnianie kultury. Został członkiem Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki (od 1970) i Opolskiego Towarzystwa Naukowego. W 1970-72 wchodził w skład kolegium redakcyjnego miesięcznika „Opole”; drukował tu do 1988 liczne utwory, artykuły i felietony (m.in. cykle: w 1974-78 pt. Rozważania o Śląsku, w 1978-79 pt. Słownik piśmiennictwa polskiego na Śląsku, od 1979 nr 5 pt. Słownik geografii piśmiennictwa polskiego na Śląsku, w 1979 pt. Literatura Ziem Przywróconych). W tym okresie publikował także nadal m.in. w „Twórczości” (1972, 1975, 1978-79), „Więzi” (1972, 1975, 1986-87) i „Regionach” (1984-93). W 1974 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie rozprawy pt. Bohaterowie literaccy polskiego średniowiecza X-XII wieku (promotor profesor Władysław Studencki). W tymże roku przeniósł się do Słupska i został tam adiunktem w Zakładzie Filologii Polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej (od 2000 Pomorska Akademia Pedagogiczna). W 1974-82 należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1976 otrzymał nagrodę miesięcznika „Opole” za wybitne osiągnięcia artystyczne, naukowe i kulturalne. W 1989 był założycielem, a następnie członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1991-98 wchodził w skład Rady Miejskiej w Słupsku, a od 1991 był członkiem prezydium Sejmiku Województwa Słupskiego. W 1996 otrzymał nagrodę Prezydenta miasta Opola. W tymże roku habilitował się na Uniwersytecie Gdańskim na podstawie rozprawy pt. Geografia życia literackiego polskiego kręgu kulturowego na Śląsku. Po przejściu na emeryturę w 1997 prowadził zajęcia w Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej w Koszalinie. W 1998 został członkiem Instytutu Kaszubskiego w Gdańsku (od 2000 jego wiceprezes), w 1996-2003 pełnił funkcję prezesa Oddziału Słupskiego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. Od 2000 należał do zespołu redakcyjnego Acta Cassubiana, a od 2003 do Rady Naukowej Cassubia Slavica. Internationales Jahrbuch für Kaschubische Studiea (Hamburg). Wyróżniony m.in. odznakami „Zasłużonemu dla miasta Opola” (1968), „Zasłużonemu Opolszczyźnie” (1969). Zmarł 24 stycznia 2021 w Słupsku.