ZIEJKA Franciszek

Urodzony 3 października 1940 w Radłowie pod Tarnowem w rodzinie chłopskiej; syn Pawła Ziejki i Anny z domu Mleczko. W Radłowie uczył się w szkole podstawowej, a w 1954-58 w Liceum Ogólnokształcącym im. T. Kościuszki, w którym zdał egzamin maturalny. W 1958-63 studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie; w 1963 uzyskał magisterium. W czasie studiów związał się z ruchem ludowym. Debiutował w 1961 artykułem pt. O starym i młodym Radłowie, ogłoszonym na łamach tygodnika „Wieści” (nr 31); w piśmie tym publikował (z przerwami) do 1985. Po ukończeniu studiów podjął pracę jako asystent w Katedrze Historii Literatury Polskiej UJ. Pierwszą rozprawę historycznoliteracką pt. Kraszewski i Muzeum Narodowe Polskie w Rapperswilu ogłosił w 1966 w „Pamiętniku Literackim” (z. 1). W 1966 ożenił się z Marią Głuszek, pedagogiem. W 1970-73 pracował jako lektor języka polskiego i kultury polskiej na Université de Provence w Aix-en-Provence. Doktoryzował się w 1971 na UJ na podstawie rozprawy pt. Obrazy-symbole „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego w świetle polskiej tradycji literackiej i politycznej (promotor profesor Henryk Markiewicz). Po powrocie do kraju podjął na nowo pracę na UJ. W 1975-82 zajmował stanowisko sekretarza Komitetu Redakcyjnego dwumiesięcznika „Ruch Literacki”; tu w 1974-94 publikował artykuły i szkice, a w 1977-82 nadto „Przegląd bibliograficzny” zawierający omówienia zawartości bieżących numerów polskich i zagranicznych czasopism naukowych. Od 1979 przebywał w Lizbonie z misją utworzenia przy tamtejszym uniwersytecie pierwszego w dziejach Portugalii lektoratu języka i kultury polskiej. W 1980 powrócił do Krakowa. W tymże roku otrzymał nagrodę publicystyczną im. T. Nocznickiego przyznawaną przez Naczelny Komitet Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i Ludową Spółdzielnię Wydawniczą. W 1982 habilitował się na UJ na podstawie rozprawy zatytułowanej Złota legenda chłopów polskich, po czym w 1983 otrzymał stanowisko docenta w Instytucie Filologii Polskiej UJ. W 1982-84 był redaktorem naczelnym „Ruchu Literackiego.” W 1984 wyjechał do Paryża, gdzie do 1988 w tamtejszym Institut National des Langues et Civilisations Orientales podjął wykłady z literatury i kultury polskiej oraz prowadził lektorat języka polskiego. W roku akademickim 1988/89 pełnił obowiązki wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej UJ. Objął też ponownie stanowisko redaktora naczelnego „Ruchu Literackiego”. W 1989 otrzymał nagrodę im. K. Wyki, przyznawaną przez prezydenta miasta Krakowa. W 1990-93 był dziekanem Wydziału Filologicznego UJ. W 1991 został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W 1993 wszedł w skład Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa; w 2005 został przewodniczącym Komitetu. W 1993-95 był członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Polskiej Akademii Nauk. W 1993-99 pełnił funkcję prorektora do spraw ogólnych UJ. W 1994 otrzymał Palmy Akademickie, order przyznawany przez premiera Francji za aktywne działanie na rzecz języka i kultury francuskiej (w 2002 został podniesiony do stopnia oficera tegoż orderu). Od 1996 kierował Katedrą Historii Literatury Polskiej XIX wieku UJ. W 1997 został członkiem korespondentem, a w 2002 członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. W 1998 został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego UJ, a w 1999-2005 był rektorem tego uniwersytetu. Od 1999 pełnił funkcję przewodniczącego Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa. W 1999-2002 był wiceprzewodniczącym Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, od 2002 był jej przewodniczącym. W 2000 został uznany za „Krakowianina Roku”, otrzymał także nagrodę „Premio Internationale – I Megliore dell'Anno 2000” przyznaną przez włoskie czasopismo „Scena Illustrata”. W 2002 został członkiem Polskiego PEN Clubu oraz wszedł w skład Narodowej Rady Integracji Europejskiej. W tymże roku otrzymał francuski Narodowy Order Zasługi, Wielki Krzyż Zasługi na Rzecz Republiki Austrii, brazylijski Order Krzyża Południa, japoński Order Wschodzącego Słońca. W 2003 został doktorem honoris causa Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, w 2004 Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, a w 2005 Akademii Teologicznej w Krakowie i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 2004 działał we Wspólnocie Polskiej. Odznaczony m.in. niemieckim Wielkim Krzyżem Orderu Zasługi (2005). Zmarł 19 lipca 2020 w Krakowie; pochowany na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.