BIO

Urodzony 9 kwietnia 1938 w Tarnopolu; syn Mieczysława Zengla, urzędnika, i Marii z domu Kruk, instruktorki księgowości. W 1939 przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie przebywał podczas okupacji niemieckiej do 1943. Następnie ponownie mieszkał w Tarnopolu, a w 1944, po wkroczeniu Armii Czerwonej w Grzymałowie. Latem 1945 w ramach tzw. akcji repatriacyjnej wyjechał wraz z rodziną na Dolny Śląsk, skąd po kilkutygodniowym pobycie udał się do Warszawy, a w lecie 1946 przeniósł się do Gliwic. Był członkiem Świetlicy Dziecięcej oraz Baletu Dziecięcego przy Zarządzie Przemysłu Chemicznego w Gliwicach, brał udział w licznych konkursach recytatorskich. Od 1951 uczył się w II Liceum Ogólnokształcącym. Należał do Związku Młodzieży Polskiej. Po zdaniu matury w 1955 studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Od tegoż roku był członkiem zespołu aktorskiego Studenckiego Teatru Satyryków. Debiutował w 1956 recenzją teatralną pt. Bim-Bom, czyli masówka formalistów, opublikowaną w „Trybunie Uniwersyteckiej” (nr 3). Rozwijał twórczość krytycznoliteracką, publikując recenzje i artykuły m.in. w „Twórczości” (1958-59), „Współczesności” (1958-59), „Życiu Literackim” (1958), „Dialogu” (1959), „Nowej Kulturze” (1959), „Przeglądzie Kulturalnym” (1959). Pisał też wiersze. Uprawiał taternictwo. Zmarł 17 października 1959 w Warszawie; pochowany na cmentarzu w Otwocku.

Twórczość

1. Mit przygody i inne szkice literackie. Wybór i wstęp: T. Burek. Warszawa: Czytelnik 1970, 332 s.

Zawartość

Między książkami: Były znowu wakacje R. Zengel. [dot.: Ch.A. Sainte-Beuve'a]; André Gide – klasyk XX wieku; Modernizm; Wieczna legenda Przybyszewskiego; Boy wątpliwy i niewątpliwy; Przed renesansem Brzozowskiego; „Pałuba” po latach; Dzieło imponujące [dot.: S. Brzozowski: Legenda Młodej Polski]; Teatr nie wykorzystanego tematu [dot. dramatów J. Szaniawskiego]; O Iwaszkiewiczu inaczej; Nowatorstwo [dot. W. Gombrowicza]; Mit przygody [dot.: A. Ważyk: Mity rodzinne]; Powieść literacka Tadeusza Brezy [dot.: Adam Grywałd]; Przypowieść biblijna o wielkiej metropolii [dot.: J. Dos Passos: Manhattan Transfer]; „Portret nieznajomego” [dot. N. Sarraute]; Polski outsider [dot.: W. Terlecki: Podróż na wierzchołku nocy]; Absurd i stylizacja [dot.: S. Grochowiak: Lamentnice]; Księgi pielgrzymstwa i losu ludzkiego [dot.: W. Karczewska: Odejście]; „Niekochana” [dot. A. Rudnickiego]. – Na widowni [recenzje teatralne]: BIM-BOM, czyli masówka formalistów; Agitka [dot. programu STS-u]; „Koń”; „Końcówka” Gałczyńskiego [dot. wystawienia Teatru 38 w Krakowie]; Niespodzianka „Stodoły” i ostatnia noc w „Piwnicy”; Hamlet filozofujący; Dwa pejzaże „Burzy” [W. Szekspira]; Maskarada [M. Lermontowa]; Proces przeciwko adaptatorowi [dot. adaptacji scenicznej „Procesu” F. Kafki]; „Kuglarze” i Apollinaire.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (E. Głębicka).

Ogólne

Artykuły

J. Kott: Ryszard Zengel. Współczesność 1959 nr 21.
Z. Mentzel: Talent, czyli nienasycenie. Tygodnik Powszechny 1999 nr 46 [wspomnienie].
M. Kisiel: Apologeta moderny. Rzecz o Ryszardzie Zenglu. W: Światy przedstawione. Toruń 2006.

Mit przygody i inne szkice literackie

J. Biernacki: Wracać, ale wiedzieć po co. Nowe Książki 1971 nr 14.
B.S. Kunda: Nowości krytyki literackiej. Nad wyborem tekstów krytycznych Ryszarda Zengla. Nadodrze 1971 nr 13, przedruk w tegoż: Dwa pejzaże światła. Wrocław 1982.
K. Mętrak: Dramat krytyką pisany. Fakty i Myśli 1971 nr 10.
J. Pawłowski: Zengla mit przygody. Współczesność 1971 nr 10.
J. Pieszczachowicz: Mit przygody pokolenia. Miesięcznik Literacki 1971 nr 4, przedruk pt. Mitologia październikowa. W tegoż: Smutek międzyepoki. Kraków 2000.
M. Wyka: Twarze krytyki. Życie Literackie 1971 nr 28.
H. Zaworska: Wściekła inteligencja. Twórczość 1971 nr 7, przedruk w tejże: Spotkania. Warszawa 1973.
T.J. Żółciński: Próby Ryszarda Zengla. Odra 1971 nr 6.