BIO

Urodzona 17 lipca 1935 w Krakowie; córka Witolda Zechentera, poety, satyryka, i Beaty Chołoniewskiej; wnuczka Edmunda Zechentera, prozaika i krytyka literackiego. Po wybuchu II wojny światowej przebywała we Lwowie. W styczniu 1940 została wraz z rodzicami (którzy zgłosili się do zorganizowanego przez komisję sowiecko-niemiecką transportu do Krakowa, ale odmówili podpisania volkslisty) wywieziona do niemieckiego obozu w Niemes w Sudetach. W maju tegoż roku powróciła razem z rodziną do zajętego przez Niemców Krakowa, gdzie przebywała do końca okupacji. Po zakończeniu wojny uczęszczała do IX Liceum Ogólnokształcącego im. J.M. Hoene-Wrońskiego (później Towarzystwo Przyjaciół Dzieci) w Krakowie. Należała do Związku Młodzieży Polskiej. W 1952 zdała maturę i podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Debiutowała w 1955 (pod nazwiskiem Zechenter) fraszką pt. Studentce – pływaczce, ogłoszoną w „Sztandarze Młodych” (nr 1) oraz wierszami pt. Żaglówka, Morze, Molo, opublikowanymi w „Rejsach” (dodatku „Dziennika Bałtyckiego”; nr 34). W 1956 wyjechała do Łodzi i jako autorka felietonów oraz żartów rysunkowych nawiązała współpracę m.in. z „Expressem Ilustrowanym” i tygodnikiem „Odgłosy”; prowadziła też oraz ilustrowała kącik mody w „Głosie Robotniczym”. W tymże roku wyszła za mąż za Edwarda Etlera, wówczas studenta szkoły filmowej (rozwód w 1960). W 1957 ukończyła studia i uzyskała magisterium. W 1958 ponownie zamieszkała w Krakowie. W 1961-62 studiowała architekturę wnętrz na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1962 wyszła za mąż za Jacka Spławińskiego, wówczas studenta medycyny (rozwód w 1976). Rozwijała twórczość poetycką; wiersze i piosenki zamieszczała m.in. w „Dzienniku Polskim” (1957-68) i „Życiu Literackim” (od 1957). Należała do grupy poetyckiej Muszyna (1959-61). W 1964-68 odbyła studia doktoranckie z zakresu filologii polskiej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie; pracę doktorską pt. Recepcja literatury skandynawskiej w polskiej krytyce literackiej i teatralnej w latach 1880-1914 (promotor profesor Jan Nowakowski) obroniła w 1972. Od 1968 była członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1973-76 pracowała na stanowisku kierownika literackiego Teatru Lalek „Rabcio” w Rabce. W pierwszej połowie lat siedemdziesiątych zaczęła też ogłaszać utwory prozą oraz teksty dramatyczne adresowane do dzieci i młodzieży. W tym czasie nawiązała współpracę z oficyną Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne w Warszawie, na której zamówienie pisała teksty do podręczników wychowania muzycznego (m.in. pod pseudonimem: Małgorzata Drozd). W 1978-87 związana była, jako redaktor programu i autorka scenariuszy, z krakowskim Studiem Filmów Animowanych. Publikowała nadal utwory poetyckie i przekłady z języka rosyjskiego, m.in. w „Życiu Literackim” (do 1982, z przerwami), „Literaturze Radzieckiej” (1968, 1971-72; podpisana: Elżbieta Spławińska), „Literaturze” (1978-80), „Dzienniku Polskim” (1984-85); wiersze, piosenki (także pod pseudonimem: Małgorzata Drozd) oraz drobne teksty sceniczne dla dzieci drukowała nadto m.in. na łamach „Świerszczyka” (1974-87; podpisana też: E.Z.-S.) oraz periodyku „Śpiewamy i tańczymy” (1979-81). Była autorką tekstów piosenek i ballad do przedstawień teatralnych i kabaretowych oraz utworów przeznaczonych dla muzycznych zespołów rozrywkowych (m.in. grupy Wawele). Od 1989 należała do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1990 została opiekunem Grupy Literackiej „Sylaba” działającej przy Ośrodku Kultury im. C.K. Norwida w Krakowie i rozpoczęła prowadzenie warsztatów literackich przy tej placówce. Wiersze i prozę oraz przekłady z języka rosyjskiego zamieszczała m.in. w „Dekadzie Literackiej” (1991, 1997-99) i „Tyglu” (1999). Zajmowała się dydaktyką i popularyzacją wiedzy dla najmłodszych dzieci. Po roku 2000 nawiązała współpracę z miesięcznikiem „Kraków”, w którym zamieszczała m.in. wiersze, artykuły wspomnieniowe oraz teksty promujące młodych twórców. Mieszka w Krakowie.

Twórczość

1. Epitafium dla biedronki. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1962, 47 s.

Autorka podpisana: Elżbieta Zechenter.

2. Wyprowadzenie z sadu. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968, 43 s.

3. Zazdrośćmy szarotkom. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1968, 67 s.

4. O małym cyrku i wielkiej przyjaźni. [Utwór sceniczny dla dzieci]. Powst. 1974. Wyd. zob. poz. s. 7-41.

Informacja o dacie powstania według autorki.

Adaptacje

teatralne

W. Jesionka. Prapremiera: Kraków, Teatr Lalki i Maski „Groteska 1977.

5. Powtórka z miłości. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 58 s.

Zawartość

Cykle: Liryka gramatyczna; Liryka osobista; Liryka kostiumowa; Liryka nieosobista.

6. Ten nieznośny koń na biegunach. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, 37 s.

7. Okna niepokoju. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 42 s.

8. Ósma góra. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 53 s.

Zawartość

Cykle: W pierwszych słowach mojego wiersza; Listy.

9. Granica szczerości. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 58 s.

Zawartość

Cykle: Granica szczerości; Na oczach świata; Ojcu.

10. O małym cyrku i wielkiej przyjaźni i inne utwory sceniczne dla dzieci. Kraków: Scena Ludowa 1983, 72 s.

Zawartość

O małym cyrku i wielkiej przyjaźni [poz. ]; O piosence, która zgubiła melodię i słowa; O porządkach, które zrobiły się same; Tort urodzinowy; Biuro rzeczy znalezionych.

11. Wiersze wybrane. Wstęp: A. Włodek. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1986, 165 s.

Zawartość

Także dział: Z nowych wierszy (1980-1985).

12. Zaginął pies. Powieść dla nastolatków. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987, 218 s.

13. Na łowiskach świata. Wiersze 1981-1991. Kraków: Miniatura 1992, 63 s.

14. Powrót do ballad i romansów. [Wiersze]. Kraków: Oficyna Konfraterni Poetów, Dom Kultury „Podgórze 1993, 46 s.

15. Czapka niewidka. [Wiersze i proza]. Kraków: Baran i Suszczyński 1996, 72 s.

Zawartość

Wiersze w cyklach: Koncepty przedjesienne; Cuda zwyczajne; Na wielkiej obrotowej scenie, – oraz utwór prozą: Sny.

16. Ilustrowany leksykon dla najmłodszych. [Współautor:] E. Stadtmüller. Kraków: R. Kluszczyński 1997, 416 s.

17. Szansa. [Powieść]. Kraków: Baran i Suszczyński 2000, 128 s.

18. Gdy mandarynki miały jeszcze pestki. [Wiersze]. Kraków: Plus 2001, 48 s.

19. Opowieści pod psem. [Dla dzieci]. Kraków: Skrzat 2001, 48 s.

20. Przyjaciel na zawsze. Język polski. Podręcznik dla klasy IV. [Współautorzy:] G. Leszczyński, E. Stadtmüller, A. Tynelska. Cz. 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2001, 187 + 187 s.

E. Zechenter-Spławińska opracowała podręcznik literacko.

21. Pod gwiaździstym niebem. Wiersze wybrane. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2004, 188 s.

Teksty piosenek do przedstawień teatralnych

Nikt nie jest wolny od mówienia bredni. Monodram M. Stebnickiej według M. de Montaigne: Próby. Wystawienie: Kraków, Piwnica pod Baranami 1971.
J.A. Kisielewski: Karykatury. Wystawienie: Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1974.
P.-J. Béranger: Teoria śmiechu. Wystawienie: Kraków, Stary Teatr 1975.
T. Jansson: Maciupek w krainie Muminków. [Piosenki i dialogi:] E. Zechenter-Spławińska. Wystawienie: Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1978.
H.Ch. Andersen: Nowe szaty króla. Wystawienie: Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 1980.

Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.

Z muzyką J. Garści.

Piosenka idzie do przedszkola. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1983, 77 s.
• [Sześć] 6 ekspresyjnych miniatur na fortepian. Op. 74. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1997, 20 s.
Bajki – kołysanki na fortepian. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1999, 32 s.
Muzyczne ABC przy fortepianie. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 2000, 80 s.

Scenariusze filmów krótkometrażowych

Zrealizowanych w Studiu Filmów Animowanych w Krakowie.

Małe pranie. Ekranizacja 1977.
Tak. Ekranizacja 1979.
Droga. Ekranizacja 1980.
Gabinet śmiechu. Ekranizacja 1981.

Adaptacje

L. Carrol: Alicja w krainie czarów. Przeł. M. Słomczyński. Wystawienie: Rabka, Teatr Lalek „Rabcio 1974.

Prace redakcyjne

1. W. Zechenter: Rozmowa z sobą. [Wybór wierszy i fraszek]. Wybór i wstęp E. Zechenter-Spławińska. Kraków: Księgarnia Akademicka 1993, 132 s.
2. Grupa Literacka Sylaba przy Ośrodku Kultury im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie. Utwory z lat 1980-1995. [Almanach; wybór, oprac., noty biograficzne i wstęp:] E. Zechenter-Spławińska. Kraków: OK 1995, 103 s.
3. Pokój 318. Warsztaty literackie. [Antologia]. Wybór, red. oraz wybór grafik i rysunków: E. Zechenter-Spławińska, L. Ciepły. Od roku 1997 pt. Nie-pokój 318. Kraków: Centrum Młodzieży im. dr H. Jordana 1995-2001.
Wybór utworów powstałych w czasie warsztatów literackich prowadzonych przy Ośrodku Kultury im. C.K. Norwida w Krakowie pod opieką E. Zechenter-Spławińskiej.

Pokój 318. Upiory wybrane. 1995, 43 s.

Pokój 318/II. 1996, 45 s.

Nie-pokój 318. 1997, 45 s.

Nie-pokój 318/4. 1998, 47 s.

Nie-pokój 318/5. 1999, 51 s.

Nie-pokój 318/6. 2000, 48 s.

Nie-pokój 318/7. 2001, 45 s.

4. Drugi almanach Grupy Literackiej Sylaba przy Ośrodku Kultury im. Cypriana Kamila Norwida w Krakowie. Utwory z lat 1995-1999. [Wybór, oprac., noty biograficzne i wstęp:] E. Zechenter-Spławińska. Kraków: OK [2000], 186 s.
5. W. Zechenter: Uśmiechnij się. [Wiersze i fraszki]. Wybór tekstów: E. Zechenter-Spławińska. Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury; Vis-a-vis/Etiuda 2004, 63 s.
6. SYmptomy LApidaria BArbaryzmy. Almanach grupy literackiej SYLABA. Oprac. i wybór: E. Zechenter-Spławińska, C. Zalewski. Wstęp E. Zechenter-Spławińska. Kraków: Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida 2005, 183 s.
7. K. Szutowska: Wyciąg krzesełkowy. [Wiersze]. Wybór, oprac, i wstęp E. Zechenter-Spławińska. Kraków: Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida 2006, 40 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1988, 2004, 2006.

• Informacje ojca, W. Zechentera, 1966.

Ogólne

Artykuły

S. Stabro: Amor i Psyche. (O poezji Elżbiety Zechenter-Spławińskiej). Magazyn Kulturalny 1979 nr 2.

Epitafium dla biedronki

J. Kwiatkowski: Miniatury i wycinanki. Życie Literackie 1962 nr 24.

Wyprowadzenie z sadu

J. Grom: Sympatyczna poetka krakowska. Kultura 1969 nr 11.

Zazdrośćmy szarotkom

T. Stefańczyk. „Nowe Książki1969 nr 20.

Powtórka z miłości

M. Chrzanowski: Erotyki Elżbiety Zechenter. Nowe Książki 1975 nr 20.
H. Siewierski: 4 x liryka. Życie Literackie 1975 nr 19.

Wiersze wybrane [1997]

S. Jurkowski: Dwa małe wybory. Literatura 1987 nr 5.
B. Kowszewicz: Deklaracja optymistyczna. Poezja 1987 nr 10.
W. Natanson: Wiersze sceptycznej krakowianki. Nowe Książki 1987 nr 1.
W. Próchnicki: Wiersz jako odczucie. Pismo Literacko-Artystyczne 1987 nr 7/9.

Zaginął pies

E. Zaleska: W kręgu rodziny. Nowe Książki 1988 nr 4.

Na łowiskach świata

R. Lubas-Bartoszyńska: Dwa ostatnie tomiki Elżbiety Zechenter-Spławińskiej. W tejże: Szkice o poezji polskiej i francuskiej. Kraków 1995 [dot. też: Powrót do ballad i romansów].

Powrót do ballad i romansów

R. Lubas-Bartoszyńska: Dwa ostatnie tomiki Elżbiety Zechenter-Spławińskiej. W tejże: Szkice o poezji polskiej i francuskiej. Kraków 1995 [dot. też: Na łowiskach świata].

Czapka niewidka

H. Zaworska: Nie wszyscy muszą mnie kochać. Literatura 1997 nr 1.

Szansa

W. Maciąg: Jaką mamy szansę?Dekada Literacka2001 nr 7/8.

Pod gwiaździstym niebem

J. Gizella: Rachunek nietuzinkowy. Topos 2005 nr 1/2.