BIO
Urodzony 14 marca 1875 w Rakowie w okolicy Mińska (Białoruś) w rodzinie ziemiańskiej; syn Edmunda Zdziechowskiego i Heleny z Półjanowskich; młodszy brat Mariana Zdziechowskiego, historyka kultur i literatur słowiańskich, krytyka literackiego i publicysty. Do gimnazjum uczęszczał w Wilnie, do VII klasy w V Gimnazjum w Petersburgu, na ostatni rok nauki powrócił do Wilna. Następnie, zgodnie z wolą ojca, ukończył prawo na uniwersytecie w Moskwie. W czasie studiów nawiązał korespondencję z Emilem Zolą i Elizą Orzeszkową, którą też kilkakrotnie odwiedził w Poniemuniu. Równocześnie w 1896 opublikował pierwsze nowele, artykuły i recenzje w krakowskich pismach „Czas” (nr 237), „Przegląd Literacki” (nr 6) i w warszawskim tygodniku „Prawda” (nr 25, 26); z pismami tymi współpracował do 1898. W latach następnych ogłaszał utwory m.in. w „Nowej Reformie” (1900; pod pseudonimem: Władysław Zdora), „Ogniwie” (1903-04; tu m.in. felietony pod pseudonimem: Władysław Mourner), „Bibliotece Warszawskiej” (1904-11), „Kurierze Litewskim” (1905-06, 1909), ponownie w „Czasie” (1906, 1919, 1933), „Krytyce” (Kraków 1906; tu nowele pt. Antysemita, Uczta) i „Słowie Polskim” (Lwów 1907-08). Od 1905 gospodarował, w związku z chorobą ojca, w rodzinnym majątku w Rakowie. W 1910 ożenił się z Amelią Lebowską. W 1914, chory na tarczycę, wyjechał do Finlandii, gdzie był operowany i przez jakiś czas przebywał w sanatorium. W tym czasie przygotowywał powieść pt. Kresy (ukończona w 1917). Po powrocie nadal gospodarował w przejętym po śmierci ojca majątku w Rakowie. W 1920 wykupił z rąk niemieckich majątek w Słaboszewku w Poznańskiem. Dwór stał się miejscem spotkań twórców, zyskał miano litewskich Aten, do jego gości należeli m.in. Witold Małcużyński, Bolesław Miciński, Ksawery Pruszyński, Antoni Uniechowski, Jerzy Andrzejewski, Witold Gombrowicz. Nawiązał też kontakt korespondencyjny m.in. z Marią Dąbrowską i Jarosławem Iwaszkiewiczem. Po wybuchu II wojny światowej udał się z żoną, przez Warszawę, do córki gospodarującej wraz z mężem w Worokomli na Polesiu. Po 17 września i włączeniu tych ziem do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich wyjechał z rodziną do majątku Jedlicze pod Krosnem, gdzie gospodarowała ciotka, Zofia Stawiarska. Stamtąd wysyłał paczki żywnościowe literatom, m.in. Marii Dąbrowskiej. Za udzielenie pomocy i schronienia członkom podziemnej organizacji został w lutym 1942 aresztowany i przewieziony do więzienia na Montelupich w Krakowie, następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie zmarł 2 sierpnia 1942.
Twórczość
1. Fuimus. Powieść. „Nowa Reforma” 1900 nr 100-179. Wyd. osobne Kraków: Drukarnia Jagiellońska 1900, 244 s. Wyd. 2 Kraków: Spółka Wydawnicza Polska 1909, 244 s.
2. W bagnie. Szkic powieściowy. „Nowa Reforma” 1900 nr 16-27.
3. Perełka. [Nowela]. Pierwodruk pt. Perła. „Ogniwo” 1904 nr 6-7. Wyd. osobne Warszawa: E. Wende i Sp. 1905, 15 s.
4. Przemiany. Powieść. „Biblioteka Warszawska” 1904 t. 3-4, 1905 t. 1-3. Wyd. osobne T. 1-2. Warszawa: Gebethner i Wolff, 346 + 347 s.
5. Łuna. Powieść współczesna. „Biblioteka Warszawska” 1907 t. 1-4, 1908 t. 1-3. Wyd. osobne T. 1-2. Warszawa: E. Wende i Sp. 1910, 432 + 435 s.
6. Opoka. Powieść. „Biblioteka Warszawska” 1910 t. 1-4, 1911 t. 1-3. Wyd. osobne Kraków: S.A. Krzyżanowski 1912, 375 s.
7. Kresy. Powieść. Powst. 1917. Pierwodruk „Czas” 1919 nr 70-160. Wyd. osobne Kraków: J. Czernecki 1929, 262 s.
Wyd. inne pt. Kresy. Toledo, Ohio: A. Paryski [po 1920], 443 s.
8. Przegrana. Powieść. „Romans i Powieść” 1920 nr 1-27. Wyd. osobne z podtytułem Powieść współczesna. Kraków: Księgarnia J. Czerneckiego [1921], 211 s.
9. Zbrodnia. Powieść. „Nowa Reforma” 1921 nr 4-165, 172-207. Wyd. osobne Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1922 [antydatowane 1921], 368 s.
10. Podzwonne. Powieść. „Czas” 1933 nr 53-159. Wyd. osobne Kraków: Rój 1933, 561 s.
11. [Pamiętnik]. Powst. przed 1942. Maszynopis, 109 s.
Zawartość
Omówienia i recenzje
• Informacje rodziny 2003.
