Zawieyski Jerzy

BIO

Born on 2 October 1902 in the Russian-ruled village of Radogoszcz (now a district of Lodz); son of the village schoolteacher and later tram ticket inspector Jan Nowicki (who died in 1907), and Marianna Kicińska (Kunicka after her second husband), who ran a dressmaking school and workshop. Between 1912 and 1915, he attended Natalia Fiszerowa and Alina Jabłońska's private school in Lodz. Following a one-year break, he continued his education at the M. Witanowski Private Philological Grammar School in Lodz (now the Jan Kasprowicz Secondary School No. XV). Around 1918, he became associated with the Polish Socialist Party (PPS), taking part in rallies and workers' protests. He fought Battle of Warsaw of August 1920 in the Polish-Soviet War as a schoolboy using the nom de guerre Jerzy Szarski. After moving schools and completing his advanced secondary education, he attended Marian Szyjkowski's drama school based at the Institute of Music in Krakow before later joining the city's Municipal Drama School. He made his debut in 1921 with the volume of poetry Strzępy (Scraps), under the name Konar-Nowicki. He wrote his first plays in the early 1920s (some of these efforts were published posthumously). Around 1925, he wrote a stage adaptation of Władysław Reymont's Chłopi (The Peasants), which was first performed in 1926 in Warsaw. Suffering from tuberculosis, he spent an extensive period in therapy in Zakopane before retuning to his home city. In 1923, he was appointed secretary of the Lodz branch of the Workers' University Society (TUR), where in 1924 he founded an amateur theatre, the Literature and Drama Circle, serving there as manager and as an actor. He was also involved in the activities of the TUR Youth Organization. Between 1924 and 1926, he also performed at the professional Popularny Theatre in Lodz. In autumn 1926, he joined the Reduta theatre company in Wilno (Vilnius), which was led by Juliusz Osterwa. In mid-1927, he moved to Poznan along with several members of the Reduta company, including Edmund Wierciński, Jacek Woszczerowicz and Roman Zawistowski, where they founded the ephemeral theatre group known as Nowa Reduta. In the latter part of the 1920s, he was involved in the activities of groups promoting popular rural education. He became personally acquainted with the activist Ignacy Solarz and participated in meetings of the Wici Union of Peasant Youth (Związek Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej „Wici”), which Solarz had founded in 1928. At one such meeting, he met Father Jan Zieja, which whom he enjoyed a lifelong friendship. After becoming acquainted with Jędrzej Cierniak around this time, Zawieyski became involved in the activities of the Union of Popular Theatres and Choirs (Związek Teatrów i Chórów Ludowych). He served on the editorial board of the periodical "Teatr Ludowy", where he published articles and reports on the amateur theatre movement until 1939 (also as: j.z. and J.Z.). In late 1928, he travelled to France, where he initially worked at the Embassy of the Republic of Poland in Paris, as an ambassadorial secretary for emigrant affairs, before becoming a theatre and culture instructor, representing the Institute of Popular Theatres. As part of this role, he visited Polish émigré groups in the French provinces. He was a student on the two-year course in French language and literature for foreigners at the Sorbonne in Paris (Cours de Civilisation Française de la Sorbonne). In autumn 1929, he spent several months travelling around Africa, crossing the Sahara from Touggourt to Timbuktu on the Niger River, returning from there to France in January 1930. He moved to Warsaw in December 1930. In 1931, he joined the company of the Ateneum Theatre where he was both an actor and literary director until 1932. He served on the Board of the Union of Popular Theatres and Choirs. Between 1931 and 1939, he was director of the Institute of Popular Theatres. He was head of the summer school programme in education and theatre for teachers from 1933, also teaching on the courses. Together with some of the participants, he founded a society for the appreciation of the works of Stefan Żeromski, known as the Porębiany Circle (Krąg Porębian). During one course, he met his life partner Stanisław Trębaczkiewicz, who was at that time a village schoolteacher and later became a doctor of psychology, working at universities in Lublin and Warsaw. Zawieyski established a friendship with Maria Grzegorzewska in 1933, the same year that he started giving lectures on contemporary Polish and international literature at the State Teacher's Institute (Państwowy Instytut Nauczycielski) that she had founded. In 1936, it became the State Institute of Special Education (Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej). Zawieyski continued to translate, and write plays and prose pieces. He translated contemporary French plays, which was staged from 1931 in Warsaw theatres. Following the publication of his debut novel Gdzie jesteś przyjacielu... (Where are you, friend...) in 1932, he joined the Polish Writers' Trade Union (ZZLP). His debut proper as a playwright came in 1934 with Człowiek jest niepotrzebny (People are Superfluous), which was staged at the Kameralny Theatre in Czestochowa. He soon gave up his acting career to focus on writing and cultural and educational activities. In 1936, he received the Silver Laurel of the Polish Academy of Literature in recognition of his efforts to further interest in Polish literature. While never a member of a political party, he supported left-wing activists, including by making his apartment available for meetings organized by Edward Ochab and by lending support to the family of the arrested poet and prose writer Andrzej Wolica. Following the outbreak of World War II in September 1939, he headed eastwards to Lublin and then Lwow (Lviv). Following the Soviet occupation of the latter city, he returned to Warsaw, which was under German occupation. He remained active as a writer, producing plays and novels. One of the manuscripts he completed during this time, Droga do domu (The Way Home), was purchased by Zbigniew Mitzner as part of an underground effort to buy up works by writers who remained in the city during the war with the intention of issuing them after the end of the conflict in the Wisła publishing house. Zawieyski was involved in underground literary, cultural and educational activities. He participated in conspiratorial readings and recitals, including as an author of award-winning plays that were given readings. From 1941, he was a member of the Secret Theatre Council (Tajna Rada Teatralna) as a specialist in popular, rural theatre, running courses for future heads of such theatres. These activities were organized with the support of the People's Party (SL). He also taught Polish language in underground secondary school courses. Following long-term reflections on his beliefs, he returned to the faith of his youth, Roman Catholicism, around 1942. His subsequent writings were evidently marked by religious inspirations. During the 1944 Warsaw Uprising, he was involved in a propaganda cell in the Mokotów district, with his activities including preparing a staging of Stanisław Wyspiański's Warszawianka (Varsovian Anthem). In October 1944, he was held by German forces in the Pruszków transit camp. Following his release, thanks to efforts and financial support from Jarosław Iwaszkiewicz↑, he spent the rest of the year in Kalwaria Zebrzydowska. In early 1945, he moved to Krakow, living in the Writers' House (Dom Literatów) on Krupnicza Street. A play written during this period, Mąż doskonały (The Ideal Husband), opened the postwar programme of the prestigious Stary (Old) Theatre in Krakow. Alongside Wojciech Natanson, he was literary director at the theatre during the 1945/46 season. He was a lecturer in the history of theatre and literature at the Drama Studio (Studio Dramatyczne) in Krakow, then run by Iwo Gall. In 1945/46, he was deputy president of the Krakow Branch of the ZZLP. He established a friendship with Jerzy Andrzejewski↑, its then president. He returned to Warsaw in autumn 1946. He became associated with the Laski group, a religious and intellectual centre based at the Centre for the Blind (Zakład dla Ociemniałych), which was run by the Order of the Franciscan Sisters, Servants of the Cross in Laski, near Warsaw. From around 1947, he met with figures here including Róża Czacka (Mother Elżbieta, founder of the Order) as well as the sisters Zofia Landy (Sister Teresa) and Zofia Sokołowska (Sister Katarzyna), as well as Antoni Marylski and Zygmunt Serafinowicz (brother of the poet Jan Lechoń). He joined the editorial boards of the Catholic periodicals "Tygodnik Powszechny" (1946-53, until the weekly was taken over by the state-aligned PAX grouping) and the monthly "Znak" (1947-50; he published here between 1946-52). Exceprts of his prose pieces, essays and articles also appeared in "Dziennik Polski" (1945-47), "Odrodzenie" (1945-48), "Dziś i jutro" (1946-49), and "Teatr Ludowy" (1946-48 and 1964). He was a member of the Society of Playwrights (Związek Autorów Dramatycznych) from 1945, serving on its board from 1947; the Polish Society of Authors and Composers (ZAiKS; 1945-49, chairing it from 1959 to 1968), the ZZLP and then from 1949 its successor, the Polish Writers' Union (ZLP; 1947-49 and 1956-62 he was deputy president of the Main Board), and the Polish PEN Club, where he served on the board 1946-55 and 1965/66, as treasurer between 1955 and 1961, and as deputy president from 1966 to 1969. He was chair of the Polish-French Friendship Society in 1946/47 and was also a member of the Polish-Israeli Friendship Society. He was associated with the Catholic University of Lublin (KUL), including as president of the Scientific Council of the Society of Friends of KUL and as a lecturer. In 1949, he was awarded the prize of the Polish Episcopate in recognition of his oeuvre as a playwright. From the early 1950s, he enjoyed private audiences with the Primate of Poland, Stefan Wyszyński. Zawieyski maintained correspondence with the cardinal after he was interned in September 1953. Following the intensification of the state's campaign to impose Socialist Realism on literature by way of degrees enforced by institutional censorship, he faced increasing restrictions on his ability to publish his works. Following the death of Zofia Nałkowska in 1954, with whom he had enjoyed a friendship since World War II, he was made executor of her will as far as her literary legacy was concerned. With the ongoing political changes in Poland, he had growing opportunities to disseminate his plays, prose pieces (including his poetic prose and essays), film scripts, and diary entries that he produced from 1955 and could be published in excerpts following interventions from censors. In 1956, he resumed cooperation with the revived "Tygodnik Powszechny", under the editorship of Jerzy Turowicz. Zawieyski was an author and member of the editorial team until 1969. In 1957, he return to "Znak", contributing intermittently until 1969. His articles, prose excerpts and plays also appeared in periodicals including "Nowa Kultura" (intermittently 1955-63), "Twórczość" (intermittently 1955 and 1957-68), "Dialog" (intermittently 1956, 1959, and 1960-69), "Więź" (intermittently 1958-69), "Za i przeciw" (1958, 1961-63, and 1966), and "Teatr" (1959-62). He was co-founder of the National Club of Progressive Catholic Intelligentsia, which was established in autumn 1956 and renamed the Club of Catholic Intelligentsia (KIK) in 1957. He was made the Club's president in 1956, a role he served for the rest of his life. He was elected to the Sejm (parliament) of the Polish People's Republic (PRL) in 1957, serving as a representative aligned with the Znak Circle for three terms until 1969. From February 1957 until April 1968, he was also a member of the PRL State Council, which in the structures of power served as a collegial equivalent of the presidency. From 1958, he was a member of the Praesidium of the All Polish Committee of the Front of National Unity. Serving as an informal mediator between the state authorities and Church hierarchy, he contributed, among other things, to the organization of a meeting between Władysław Gomułka, First Secretary of the Central Committee of the ruling Polish United Workers' Party (PZPR), and the Primate of Poland Cardinal Wyszyński. He also made efforts to secure the establishment of diplomatic relations between the PRL and the Vatican. In 1962 and 1964, he was given private audiences by Popes John XXIII and Paul VI. From the mid-1950s, he regularly travelled abroad, visiting countries including France, Italy and the UK. He established personal contact with émigré circles, including Jerzy Giedroyc↑ and writers associated with the Paris-based "Kultura", as well as with Bolesław Taborski↑ and Jerzy S. Sito↑, and members of the Kontynenty literary group in the United Kingdom. Drawing on materials, including archival documents from the Polish Library in Paris, he worked on historical novels, while later also writing essays and short sketches. He was awarded the W. Pietrzak prize by the PAX Association in 1966 but did not accept the prize. In March 1968, he co-authored an appeal from the Znak Circle of Representatives on the violent suppression of student protests. Following a speech in the Sejm connected to this appeal, he was stripped of membership of the State Council while in April the following year he was removed from the list of candidates to the PRL Sejm. During this period, he was hit by severe censorship restrictions that blocked the distribution of his literary works. He lived in Warsaw until the final years of his life, while from 1963 he also spent time living in a home he had bought in Konstancin, outside the Polish capital. He was awarded the Knight's Cross (1956) and the Commander's Cross with Start (1966) of the Order of Polonia Restituta. Following a stroke in February 1969, he was hospitalized and treated at the government clinic on Emilia Plater Street. He died in Warsaw on 18 June 1969 as a result of falling from a fourth-floor window in hospital, an incident that took place in unexplained circumstances. He is buried at the Laski woodland cemetery. A museum dedicated to Zawieyski operated out of his house in Konstancin between 1980 and 1984.

Twórczość

1. Strzępy. Poezje. Białystok: Skład główny Księgarnia Brzostowskiego 1921, 66 s.

Autor podpisany: Konar-Nowicki.

See Studies

2. Rycerze świętego Graala. Cztery obrazy z prologiem i epilogiem. Powst. 1922-1927. Druk w: Dramaty. [T.] 2. Warszawa 1985 [poz. ↑] s. 91-138.

Data powstania wg rękopisu w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

3. Ślepa ulica. Misterium nowoczesne w 4 obrazach. Powst. 1928. Druk w: Dramaty. [T.] 2. Warszawa 1985 [poz. ↑ ] s. 139-194.

Data powstania wg maszynopisu w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

See Studies

4. Człowiek jest niepotrzebny. Dramat w 3 aktach. Powst. 1932. Prapremiera: Reżyseria: I. Gall. Częstochowa, Teatr Kameralny 1934.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie; kopia maszynopisu w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

See Studies

5. Gdzie jesteś, przyjacielu?... Powieść. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1932, 332 s. Wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1956.

Pierwotny tytuł: Wróg.

See Studies

6. Daleko do rana. Powieść. Warszawa: F. Hoesick 1934, 174 s.

See Studies

7. Dyktator Faust. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera pt. Dyktator On: Reżyseria: J.R. Bujański. Warszawa, Teatr Kameralny 1934. Druk w: Dramaty. [T.] 1. Warszawa 1985 [poz. ↑] s. 61-133.

See Studies

8. Portret Łukasza. Dramat w 3 aktach. Powst. 1935. Prapremiera: Reżyseria: J. Lubicz-Lisowski, H. Cieszkowska. Poznań, Teatr Nowy 1937. Druk pt. Portret Łukasza albo Achilles Chróścik w: Dramaty. [T.] 2. Warszawa 1985 [poz. ↑ ] s. 196-277. Por. poz. ↑.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

See Studies

9. Prawdziwe życie Anny. Dramat w 3 aktach. Powst. 1936. Prapremiera: Reżyseria: A. Cwojdziński. Poznań, Teatr Nowy 1939.

Data powstania wg rękopisu (pt. Siostra Agnieszka, czyli prawdziwe życie Anny) w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie; kopia maszynopisu w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Inna wersja tytułu: Siostra Agnieszka.

See Studies

10. Powrót Przełęckiego. Sztuka w 3 aktach. (Dalsze losy bohaterów komedii St. Żeromskiego pt. „Uciekła mi przepióreczka...”). Prapremiera: Reżyseria: J. Osterwa. Warszawa, Teatr Narodowy 1937. Wyd. z podtytułem: Dalsze losy bohatera komedii Stefana Żeromskiego „Uciekła mi przepióreczka”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 120 s. Przedruk zob. poz. ↑.

Wystawienia następne

Reżyseria: J. Osterwa. Wystawienie: Sosnowiec-Łapy, Zespół Objazdowy Reduty 1939 .

Reżyseria: Z. Bessert. Wystawienie: Lublin, Teatr im. J. Osterwy 1962.

Reżyseria: J. Machulski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej 1995.

See Studies

11. Krąg nadziei. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1938.

Data powstania wg maszynopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Planowana na 9 września 1939 prapremiera w stołecznym Teatrze Ateneum została odwołana.

12. Achilles Chróścik. [Słuchowisko]. Prapremiera: Reżyseria: E. Wierciński. Polskie Radio 1939. Druk fragmentów „Wymiary” 1939 nr 9-10.

Na podstawie sztuki pt. Portret Łukasza [poz. ↑].

See Studies

13. Rozdroże miłości. Dramat w 3 aktach. Powst. 1940. Prapremiera: Reżyseria: R. Zawistowski. Kraków, Stary Teatr 1946. Wyd. Warszawa: E. Kuthan [1947], 114 s. Przedruk zob. poz. ↑.

Wystawienia następne

Reżyseria: A. Młodnicki. Wystawienie: Szczecin, Komedia Muzyczna 1947 .

Reżyseria: A. Gąssowski. Wystawienie: Gorzów Wielkopolski, Teatr Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy 1948.

Reżyseria: J. Pokrywka-Brzeziński. Wystawienie: Gniezno, Teatr Miejski 1948 .

Reżyseria: K. Biernacki. Wystawienie: Rzeszów, Teatr Miejski 1948 .

Reżyseria: M. Dulęba. Wystawienie: Warszawa, Teatr Klasyczny 1948 .

Reżyseria: zbiorowa. Wystawienie: Kalisz, Teatr Miejski im. W. Bogusławskiego 1948 .

Reżyseria: A. Kwiatkowski. Wystawienie: Częstochowa, Teatry Miejskie 1949 .

Reżyseria: R. Wasilewski. Wystawienie: Sosnowiec, Teatr Miejski 1949 .

Reżyseria: L. Kielanowski. Wystawienie: Londyn, Teatr Polski [Związku Artystów Scen Polskich za Granicą] ZASP 1950 .

Reżyseria: A. Gąssowski. Wystawienie: Olsztyn-Elbląg, Teatr im. S. Jaracza 1957 .

Reżyseria: I. Czaykowska. Wystawienie: Bielsko-Cieszyn, Teatr Polski 1957 .

Reżyseria: M. Winkler. Wystawienie: Kalisz, Teatr im. W. Bogusławskiego 1957 .

Data powstania wg informacji autora.

Przekłady

angielski

[Przeł.] B. Taborski. Ok. 1951 (inf. wg J.Z. Brudnicki: Jerzy Zawieyski. Warszawa 1985).

czeski

ok. 1947 [inf. „Listy z Teatru” 1947 nr 11 s. 32].

francuski

[Przeł.] F. Konopka. 1947.

niemiecki

[Przeł.] L. Koszela. 1947.

rumuński

Wystawienie: Bukareszt 1948/1949.

słowacki

Razcestie lasky. [Przeł.] R. Žatko. Košice 1948.

węgierski

[Przeł.] T. Csorba. Budapeszt 1948.

włoski

[Przeł.] M. Martelli. 1949.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: M. Dąbkowska. Reżyseria: A. Zakrzewski. Polskie Radio 1982.

See Studies

14. Masław. Dramat w 3 aktach (6 obrazach). Powst. 1941. Prapremiera: Reżyseria: J. Warnecki. Kraków, Stary Teatr 1945. Druk w: Dramaty. [T. 2]. Warszawa 1985 [poz. ↑] s. 5-90.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Pierwotny tytuł: Odnowiciel (wg wstępu J.Z.Brudnickiego i B. Wita do poz. ↑ [t.] 1).

Pełna wersja tytułu: Masław. Dramat w 3 aktach (6 obrazach) wysnuty z dziejów polskiego wczesnego średniowiecza (inf. „Kuźnica” 1945 nr 2 s. 10).

Nagrody

I nagroda w konspiracyjnym konkursie dramatycznym w 1942 w Warszawie.

See Studies

15. Droga do domu. Powieść. Powst. 1942. Wyd. Warszawa: E. Kuthan [1946], 320 s. Wyd. 2 tamże 1949.

Data powstania wg inf. autora.

See Studies

16. Noc Huberta. Powieść. Powst. 1943. Wyd. [Warszawa]: Czytelnik 1946, 214 s. Por. poz. ↑.

Data powstania wg informacji autora.

See Studies

17. Dzień sądu. Dramat w 8 obrazach. Powst. 1944. Druk w: Dramaty. Poznań 1957 [poz. ↑] s. 199-315. Przedruk zob. poz. ↑ ([t.] 4).

Nagrody

I nagroda w konkursie Tajnej Rady Teatralnej oraz Biura Informacji i Propagandy Delegatury Rządu w 1944.

See Studies

18. Mąż doskonały. Dramat w 2 częściach z epilogiem. (Pięć obrazów i dwa intermedia). Prapremiera: Reżyseria: J.R. Bujański. Kraków, Stary Teatr 1945. Druk „Znak” 1946 nr 2 s. 196-223, nr 3 s. 322-335; 1947 nr 4 s. 430-441, nr 5 s. 557-566. Wyd. osobne ze wstępem S. Jerschiny. Kielce: Nakład Liceum i Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki; druk. Jedność 1948, 83 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ ([t.] 4).

Adaptacje

radiowe

Adaptacja i reżyseria: H. Rozen. Polskie Radio 1990.

See Studies

19. Ocalenie Jakuba. Dramat w 3 aktach. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: R. Zawistowski. Kraków, Stary Teatr 1947; telewizyjna: Reżyseria: K. Sznerr. Telewizja Polska 1976. Wyd. Warszawa: Instytut Wydawniczy Sztuka 1947, 62 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ ([t.] 2).

Wystawienia następne

Reżyseria: H. Gallowa. Wystawienie: Gdynia, Teatr Wybrzeże 1948.

Reżyseria: M.L. Jabłonkówna. Wystawienie: Wrocław, Teatr Dolnośląski 1948.

Przekłady

angielski

Deliverance of Jacob. [Przeł.:] B. Taborski, L. Wright. Wystawienie: Bristol, Teatr Eksperymentalny przy Katedrze Teatrologii Uniwersytetu w Bristolu 1952 (inf. „Życie”, Londyn 1952 nr 13 s. 3).

See Studies

20. Pieśń o nadziei. Dramat w 4 aktach. Powst. 1947. Druk w: Dramaty. Poznań 1957 zob. poz.↑ s. 317-405. Przedruk zob. poz.↑ ([t.] 4).

Data powstania wg noty edytorskiej z poz. ↑ ([t.] 4), tu także inf. o pierwotnym tytule: Miłość królewska.

Przekłady

francuski

Przeł. P. Boitel. Powst. 1961 [wg kopii maszynopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie].

See Studies

21. Miłość Anny. Dramat w 3 aktach. Warszawa: E. Kuthan 1948, 95 s. Prapremiera: Reżyseria: A. Kwiatkowski. Warszawa, Teatr Ludowy 1956. Przedruk zob. poz. ↑.

Wystawienia następne

Reżyseria: W. Nadzinowa. Wystawienie: Częstochowa, Teatr im. A. Mickiewicza 1957.

See Studies

22. Pokój głębi. [Opowiadania i powieść]. Powst. 1948-1950. Wyd. Poznań: Pallotinum 1956, 348 s.

Data powst. wg inf. autora.

Zawartość

Pokój głębi; Spotkanie z Emanuelem; Dno studni Niepamięci; Nad niebieską wodą; Prawdziwy koniec wielkiej wojny [por. poz. ↑]; Odwiedziny prezydenta [por. poz. ↑], – [powieść:] Noc Huberta [wersja skrócona poz. ↑].

Przekłady

esperanto

opowiadania Odwiedziny prezydenta: Vizito de prezidento. [Przeł.] A. Pettyn. Warszawa 1984.

japoński

opowiadania Prawdziwy koniec wielkiej wojny: Ikusa-no owari. (Kakute hitotsu-no ai-wa horobinu). [Przeł.] Y. Endo. Tōkyō 1971.

koreański

opowiadania Odwiedziny prezydenta: Taet'ongnyŏngŭi pangmun. [Przeł.] Ch. Chang. Sŏul 2021.

niderlandzki

opowiadania Odwiedziny prezydenta: Bezoek van de President. [Przeł. ?] W: Met Polen in het hart. Vijf moderne Poolse verhalen. Gravenhage 1982.

opowiadania Prawdziwy koniec wielkiej wojny: Het echte einde van de Grote Oorlog. [Przeł. ?] W: Met Polen in het hart. Vijf moderne Poolse verhalen. Gravenhage 1982.

ormiański

opowiadania Odwiedziny prezydenta: [Przeł.] A. Stepanân. Erevan 1963.

Adaptacje

radiowe

opowiadania Odwiedziny prezydenta: Polskie Radio 1975.

See Studies

23. Owoc czasu swego. [Rozważania religijno-filozoficzne]. Kielce: Verbum, Księgarnia Jedność 1949, 131 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Poznań: Pallottinum1957, wyd. 3 tamże 1959.

See Studies

24. Sokrates. Dramat w 4 aktach. Powst. 1950. Prapremiera: Reżyseria: B. Dąbrowski. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1957. Druk w: Dramaty. Warszawa 1957 zob. poz. ↑ s. 5-81. Przedruk zob. poz. ↑ ([t.] 3).

Data powstania wg noty edytorskiej z poz. ↑ ([t.] 3).

Przekłady

angielski

[Przeł.] J. Ihnatowicz. Powst. ok. 1951 [wg: [W. Gniatczyński] W.G.: Zawieyski i Uniwersytet w Bristolu. „Życie”, Londyn 1952 nr 10].

See Studies

25. Lament Orestesa. Dramat elegijny [w 10 scenach]. Powst. 1951. Druk fragmentów „Znak” 1953 nr 1 s. 42-70. Druk w: Dramaty. Warszawa 1957 [poz. ↑] s. 83-117. Przedruk zob. poz. ↑ ([t.] 3).

Data powstania wg noty edytorskiej z poz. ↑ ([t.] 3).

See Studies

26. Arkadia. W podziemiach pałacu „Pod Srebrną Blachą”. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1952.

Rękopis w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie; maszynopis w British Library w Londynie.

See Studies

27. Niezwyciężony Herakles. Dramat [w 14 scenach]. „Tygodnik Powszechny” 1952 nr 35 s. 1-2, nr 36 s. 6-7. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ ([t.] 3).

28. Każdy. (Misterium adwentowe). Powst. ok. 1953. Druk w: Dramaty. Poznań 1957 [poz. ↑] s. 567-582. Przedruk zob. poz.↑ ([t.] 4).

Data powstania wg noty edytorskiej z poz.↑ ([t.] 4).

See Studies

29. Miecz obosieczny. Dramat w 6 obrazach. Powst. 1953-1954. Druk w: Dramaty. Poznań 1957 [poz. ↑] s. 493-566. Przedruk zob. poz. ↑ ([t.] 4). Prapremiera: teatralna: Poznań, Zespół Teatralny „Plus” przy Arcybiskupim Seminarium Duchownym 1983; telewizyjna: Reżyseria: T. Malak. Telewizja Polska 1989.

Wystawienia następne

Reżyseria: A. Skaros, Z. Nowicki. Wystawienie: Kielce, Teatr Seminaryjny 1995.

Przekłady

francuski

L'épeé a deux tranchants. [Przeł.] R. Rabault. Powst. po 1957 [maszynopis w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie].

Adaptacje

radiowe

Adaptacja i reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 2000.

See Studies

30. Rzeka niedoli. Dramat w 4 aktach. Powst. 1953. Druk w: Dramaty. Poznań 1957 [poz. ↑] s. 407-491. Prapremiera: Lublin, Teatr Akademicki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1958. Przedruk zob. poz. ↑ ([t.] 4).

Data powstania wg noty edytorskiej z poz. ↑ ([t.] 4).

Inna wersja tytułu: Żona Putyfara (wg maszynopisu w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu).

31. Tyrteusz. Komedia w 3 aktach. Powst. 1954-1955. Druk „Dialog” 1956 nr 7 s. 3-36. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ ([t.] 3).

32. Notatnik liryczny. [Proza poetycka]. Warszawa: Czytelnik 1956, 102 s. Wyd. 2 tamże 1957.

Zawartość

Cykle: Brzegiem morza; Odleciały ptaki; Ślady na śniegu.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: W. Tkaczuk. Polskie Radio 1993.

See Studies

33. Prawdziwy koniec wielkiej wojny. Scenariusz filmowy. Współautor: J. Kawalerowicz. Powst. 1956. Ekranizacja: Reżyseria: J. Kawalerowicz 1957. Por. poz. ↑.

Maszynopis w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

See Studies

34. Wysoka ściana. Dramat w 3 aktach. Prapremiera: Reżyseria: H. Gall. Kraków, Teatr Poezji 1956. Wyd. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 84 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ ([t.] 2) oraz w: Stwarzanie światów. [Cz.] 1. Warszawa 1995.

Wystawienia następne

Reżyseria: M. Wielicz. Wystawienie: Bydgoszcz, Teatr Polski 1961 .

Reżyseria: M. Wyrzykowski. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1961 .

Reżyseria: A. Długosz. Wystawienie: Kielce-Radom, Teatr im. S. Żeromskiego 1962 .

Reżyseria: J. Hoffman. Wystawienie: Poznań, Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 1962 .

Reżyseria: M. Wyrzykowski. Wystawienie: Częstochowa, Teatr im. A. Mickiewicza 1962 .

Reżyseria: A. Mianowska. Wystawienie: Katowice, Teatr im. S. Wyspiańskiego 1963 .

Reżyseria: A. Makowiecki. Wystawienie: Wrocław, Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego 1980 .

Pierwotny tytuł: Włosy Berenike.

Przekłady

czeski

Vysokǎ stđna. [Przeł.] M. Janišovǎ. Praha 1962.

[Przeł.] L. Sliva. Wystawienie: Czeski Cieszyn, Tešinské Divadlo 1971.

serbsko-chorwacki

Visoki mur. [Przeł.] D. Latjak. „Svetlosc”, Nowy Sad 1979 [dod.].

słowacki

Vysokǎ stena. [Przeł.] M. Mrǎz. Bratislava 1961.

See Studies

35. Dramaty. Poznań: Pallottinum 1957, 582 s.

Zawartość

Rozdroże miłości [poz. ↑]; Mąż doskonały [poz. ↑]; Dzień sądu [poz. ↑]; Pieśń o nadziei [poz. ↑]; Rzeka niedoli [poz. ↑]; Miecz obosieczny [poz. ↑]; Każdy [poz. ↑].

See Studies

36. Dramaty. Sokrates; Lament Orestesa; Niezwyciężony Herakles; Tyrteusz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 238 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.

See Studies

37. Maski Marii Dominiki. Dramat w 2 częściach. Prapremiera: Reżyseria: R. Zawistowski. Warszawa, Teatr Polski, Scena Kameralna 1957. Druk w: Dramaty współczesne. Warszawa 1962 [poz. ↑] s. 299-359. Przedruk zob. poz.↑ ([t.] 1).

38. Ave Maria. Rozważania o Matce Bożej. Poznań: Pallottinum 1958, 86 s.

39. Próby ognia i czasu. [Eseje]. Poznań: Pallottinum 1958, 405 s.

Zawartość

Od autora. – Sprawy nieba i ziemi: Kantata anielska; Drugi człowiek; Zmierzch będzie jako południe; Księga Bożego natchnienia [Stary Testament]. – Sprawy sztuki: Problemat artysty; Odwiedziny Fausta; Zagadnienie literatury katolickiej; O Jędrzeju Cierniaku [przedruk wstępu zob. Prace redakcyjne poz. ↑]; Niegłośny jubileusz „Wesela” [S. Wyspiańskiego]; Wyspiański po latach; O Mauriacu; Żeromski mojego pokolenia; „Pan Juliusz” [Osterwa]; O poezji Juliana Przybosia; Pisarze wobec dziesięciolecia; Kartki z dziennika lektury; Iskry młodzieńcze; Jak zostałem pisarzem?

Adaptacje

radiowe

Adaptacja eseju Odwiedziny Fausta: W. Tkaczuk. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1992.

See Studies

40. Trzy linie równoległe. (Dramat współczesny w 3 aktach). Powst. 1958. Druk „Dialog” 1977 nr 5 s. 5-23.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Pierwotna wersja tytułu: Podróż Teresy (inf. wg: J.Z. Brudnicki: Jerzy Zawieyski. Warszawa 1985).

See Studies

41. Wicher z pustyni. (Dramat w 2 częściach). „Dialog” 1959 nr 3 s. 5-24. Przedruk zob. poz. ↑.

Pierwotna wersja tytułu: Mali bracia (wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie).

See Studies

42. Brzegiem cienia. Kartki z dziennika [1955-1957]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1960, 251 s. Przedruk fragmentów zob. poz. ↑. Por. poz.↑.

See Studies

43. Odwiedziny prezydenta. Scenariusz filmowy. Powst. 1960. Reżyseria: J. Batory. Ekranizacja 1961. Por. poz.↑.

Data powstania wg maszynopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Nagrody

Nagroda specjalna jury na IX Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian w 1961, nagroda Hiszpańskich Dyskusyjnych Klubów Filmowych, wyróżnienie Międzynarodowej Prasy Filmowej FIPRESCI.

Adaptacje

filmowe

J. Batory: Odwiedziny prezydenta. Scenopis. [Łódź] 1960, 186 s., powielone.

See Studies

44. Ziemia nie jest jedyna. (Komedia w 3 aktach). „Dialog” 1960 nr 5 s. 5-33. Prapremiera: Reżyseria: M. Straszewska. Wrocław, Teatr Polski 1981. Przedruk zob. poz. ↑.

See Studies

45. Pożegnanie z Salomeą. (Dramat w 3 aktach). „Dialog” 1961 nr 2 s. 5-36. Prapremiera: Reżyseria: B. Dąbrowski. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1962. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ ([t.] 1).

See Studies

46. Dramaty współczesne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 615 s.

Zawartość

Powrót Przełęckiego [poz. ↑]; Miłość Anny [poz. ↑]; Ocalenie Jakuba [poz. ↑]; Wysoka ściana [poz. ↑]; Maski Marii Dominiki [poz. ↑]; Wicher z pustyni [poz. ↑]; Ziemia nie jest jedyna [poz. ↑]; Pożegnanie z Salomeą [poz. ↑]; Lai znaczy jaśmin [poz. ↑].

See Studies

47. Lai znaczy jaśmin. Sztuka w 2 częściach. Prapremiera: Reżyseria: O. Koszutska. Warszawa, Teatr Polski, Scena Kameralna 1962. Druk w: Dramaty współczesne. Warszawa 1962 s. 583-615 zob. poz. ↑. Przedruk zob. poz.↑ ([t.] 2).

Pierwotne wersje tytułu (wg rękopisów w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie:) Jaśmin nie dla mnie; Jaśmin.

48. Idziemy do wujka. (Tragikomedia współczesna w 2 aktach). Powst. 1963. Prapremiera: teatralna: Reżyseria: J. Warmiński, Warszawa, Teatr Ateneum Studio 61 1967; telewizyjna: Reżyseria: Z. Wardejn. Telewizja Polska 1989. Druk w: Dramaty. [T.] 1. Warszawa 1985 [poz. ↑] s. 135-180.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie; tam też pierwotny tytuł – Wujek Horacego.

See Studies

49. Romans z ojczyzną. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1963, 197 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1964, wyd. 3 1966, wyd. 4 1971.

Zawartość

Prawdziwy koniec wielkiej wojny [poz. ↑]; Odwiedziny prezydenta [poz.↑]; Requiem dla nich obu [pierwotny tytuł: Requiem dla Daniela]; Krzyk w próżni świata; Romans z ojczyzną; Spotkanie.

Przekłady

niemiecki

[z pominięciem opowiadania: Romans z ojczyzną]: Auf der Jagd nach der Vergangenheit. [Przeł.:] K. Kelm, C. Rymanowicz. Berlin 1979.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja opowiadania Krzyk w próżni świata: W. Tkaczuk. Reżyseria: D. Bałazy. Polskie Radio 2008.

Adaptacja opowiadania Requiem dla nich obu: W. Tkaczuk. Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 2011.

telewizyjne

Adaptacja opowiadania Krzyk w próżni świata: I. Bołtuć, A. Hausbrandt. Reżyseria: T. Jaworski. Telewizja Polska 1967.

See Studies

50. W alei bezpożytecznych rozmyślań. [Wybór z dziennika 1957-1963]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 198 s.

Zawartość

Zawiera fragmenty z poz. ↑ oraz nowe zapiski.

See Studies

51. Konrad nie chce zejść ze sceny. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1966, 413 s. Wyd. 2 tamże 1979. Por. poz.↑.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja fragmentu pt. Leontyna: Adaptacja: Z. Zawadzka. Reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1968.

See Studies

52. Wawrzyny i cyprysy. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1966, 329 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1974. Por. poz. ↑.

See Studies

53. Gdy płoną lasy... Dramat. Powst. 1967. Druk w: Dramaty. [T.] 1. Warszawa 1985 [ poz. ↑] s. 181-279.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie; na k. 1 rękopisu (wersji z 1966) uwaga J. Zawieyskiego: Dramat ten stanowi zamknięcie dwu poprzednich utworów autora „Wawrzyny i cyprysy” [poz. ↑] i „Konrad nie chce zejść ze sceny” [poz. ↑].

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: K. Białek. Reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1969.

telewizyjne

Adaptacja i reżyseria: T. Kochańczyk. Telewizja Polska 1983.

See Studies

54. Dziennik z lat 1955-1969. Powst. 1955-1969. Druk fragmentów zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑ oraz m.in.: pt. Kartki z Dziennika. Wybór i wstęp: S. Trębaczkiewicz. „Więź” 1975 nr 9 s. 69-87, nr 10 s. 15-26, nr 11 s. 22-37, nr 12 s. 39-56; pt. O teatrze. Z „Dziennika”. [Cz. 1.] 1955-1961; [Cz. 2]. 1962-1969. Oprac. i wstęp: S. Trębaczkiewicz. „Pamiętnik Teatralny” 1979 z. 3/4 s. 389-468; 1980 z. 1 s. 3-50; pt. Kartki z Dziennika [1955-1967]. Wybór i oprac.: J. Z. Brudnicki, B. Wit. „Kierunki” 1982 nr 1-25; pt. Linie porozumienia. Wybrał i oprac. B. Wit. „Kierunki” 1983 nr 43-52, 1984 nr 1-11, 14-29, 31-37, 39, 40, 42-45, 47, 49, 50, 51 [tu też wyjaśnienie zasad wyboru i powodu przerwania druku]; uzupełnienie pt. Przywrócone fragmenty „Dziennika” Zawieyskiego. „Kierunki” 1989 nr 25 [z notą od redakcji]; pt. Odwilż. Posłowie: A. Friszke. „Karta” 2010 nr 63 s. 46-89; pt. Interpelacja. Przedmowa pt. Przed Marcem: A. Friszke. „Karta” 2010 nr 64 s. 91-103 [tu też przedruk mowy sejmowej J. Zawieyskiego z 10 kwietnia 1968].

Rękopis dziennika w Bibliotece Narodowej w Warszawie; kopia maszynopisu w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

See Studies

55. Korzenie. [Eseje]. Warszawa: Czytelnik: 1969, 246 s.

Zawartość

Uwikłani w historię [o literaturze wobec historii]; Zofia i Stanisław [Z. Nałkowska i S. Brzozowski]; Trudny portret [o Z. Nałkowskiej]; Listy [teksty 62 listów Z. Nałkowskiej do J. Zawieyskiego z lat 1943-1950, por. poz. ↑]; Droga polskiego losu [o Z. Nałkowskiej i jej planach książki poświęconej W. Nałkowskiemu]; Korzenie [o stosunku literatury do przeszłości i tradycji].

See Studies

56. Droga katechumena. [Wybór esejów]. Wyboru dokonali J. Smosarski i S. Trębaczkiewicz. Warszawa: Biblioteka „Więzi” 1971, 274 s.

Zawartość

[I:] Kantata anielska. List do Jerzego Andrzejewskiego i do „katechumenów”; Kantata anielska po raz drugi; Droga katechumena; Spór o chrześcijaństwo w dzisiejszym świecie; U papieża Jana [XXIII]. (Fragment dziennika – 20 listopada 1962) [por. poz. ↑]; Uśmiechnął się do ludzi [dot. papieża Jana XXIII]. – [II:] Problemat artysty [poz. ↑]; Zagadnienie literatury katolickiej [poz. ↑]; Głos w ankiecie „Pisarze wobec dziesięciolecia” [redakcji „Nowej Kultury” z 1954; poz. ↑]; Moje dwudziestolecie [głos w ankiecie „Życia Literackiego” z 1963]; Dwie rozmowy z pisarzem: Optymizm tragiczny. Rozm. Z. Herbert, Literatura w polityce. Rozm. S. Kisielewski. – [III:] Nadzieja świata [o pokoju w świecie współczesnym]; Tysiąclecie [dot. obchodów Milenium Państwa Polskiego]; Medycyna odczłowieczona; Technika podległa człowiekowi; Głos w ankiecie „Sztuka współczesna a kultura masowa” [„Więź” 1960]; Czy śmierć bohatera? [dot. literatury współczesnej]; Dziennik [ostatni utwór J. Zawieyskiego napisany w 1969 i przeznaczony dla „Więzi”; w zamierzeniu początek cyklu esejów]; Z ostatnich listów: Do Redakcji „Znaku” (z 12. I 1969), Do Tadeusza Mazowieckiego (z 17 I 1968), Do Anny Morawskiej (z 20 IV 1969), – nadto 4 fragmenty z: Owoc czasu swego [poz. ↑].

See Studies

57. Pomiędzy plewą i manną. [Eseje]. Warszawa: Czytelnik 1971, 200 s. Wyd. 2 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1987.

Zawartość

Pomiędzy plewą i manną [o T. Rejtanie]; Pomiędzy perłą i głazem [o Sz. Potockim]; Pomiędzy słońcem i cieniem [o T. Kościuszce].

See Studies

58. Dobrze, że byli. [Szkice teatralne i wspomnienia]. Wyboru dokonali: T. Mazowiecki i S. Trębaczkiewicz. Posłowie: S. Trębaczkiewicz. Warszawa: Biblioteka „Więzi”; Kraków: „Znak” 1974, 307 s.

Zawartość

Iskry młodzieńcze [poz. ↑]; „Pan Juliusz” [poz. ↑]; Chlubne ogniwo kultury polskiej [dot. Reduty]; Żeromski mojego pokolenia [poz. ↑]; Poeta teatru [S. Wyspiański]; Plotka o Racheli [z „Wesela” S. Wyspiańskiego]; Melpomena schodzi do podziemia [o teatrze polskim w czasie II wojny światowej]; O Jędrzeju Cierniaku [poz. ↑]; Wspomnienie o Jadwidze Turowicz; O Mieczysławie Braunie wspomnienie; O Leonie Pomirowskim; O Zofii Nałkowskiej; O Andrzeju Pronaszce; Artysta teatru [I. Gall]; O Andrzeju Munku; Biskup humanista [M. Klepacz]; Irena Solska; Maria Grzegorzewska; Kartki z dziennika [por. poz. ↑; dot.: T. Brezy, R. Czackiej (matki Elżbiety), M. Dąbrowskiej, A. Drągowskiego, M. Dulęby, M. Kasprowiczowej, J. Korczaka, Z. Kossak-Szczuckiej, A. Kowalskiej, Z. Landy (siostry Teresy), A. Marylskiego, M. Morstin-Górskiej, J. Munkowej, M. Nowickiej [matki J. Zawieyskiego], C. Okuszko, F. Popiel (matki Antoniny), Z. Serafinowicza, Z. Sokołowskiej (siostry Katarzyny), Z. Starowieyskiej-Morstinowej, E. Wiercińskiego, I. Zarzyckiej].

See Studies

59. Prawdziwy koniec wielkiej wojny. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 102 s.

Zawartość

Krzyk w próżni świata [poz.↑]; Prawdziwy koniec wielkiej wojny [poz. ↑]; Odwiedziny prezydenta [poz. ↑].

60. Kartki z dziennika 1955-1969. Wybór, wstęp i oprac.: J.Z. Brudnicki i B. Wit. (Dzieła). Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1983, 354 s.

Wybór z poz. ↑.

See Studies

61. Dramaty. (Dzieła). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1985-1987.

[T.] 1. Dyktator Faust; Idziemy do wujka; Gdy płoną lasy...; Pożegnanie z Salomeą; Maski Marii Dominiki. Oprac. i wstępem opatrzyli: J.Z. Brudnicki i B. Wit. 1985, 408 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

[T.] 2. Masław; Rycerze świętego Graala; Ślepa ulica. (Misterium nowoczesne w 4 obrazach); Portret Łukasza albo Achilles Chróścik; Wysoka ściana; Ocalenie Jakuba; Lai znaczy jaśmin. Oprac.: B. Wit. 1985, 428 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.

[T.] 3. Sokrates; Lament Orestesa; Niezwyciężony Herakles; Tyrteusz. Oprac.: B. Wit. Posłowie: I. Sławińska. 1986, 229 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.

[T.] 4. Mąż doskonały; Dzień sądu; Pieśń o nadziei; Rzeka niedoli; Miecz obosieczny; Każdy. Oprac.: O. Sieradzka. 1987, 355 s. Zob. poz. ↑, ↑, ↑, ↑,↑, ↑.

See Studies

62. Dzienniki. Wybór i oprac. red.: A. Knyt przy współpracy: M. Czoch. Oprac. przypisów, biogramy: B. Kaliski, przy współpracy: A. Uścińskiej. Warszawa 2011-2012. Świadectwa.

Wybór z poz. ↑.

T. 1. Wybór z lat 1955-1959. Wstęp pt. Jerzy Zawieyski, szkic portretu: A. Friszke. Warszawa: Ośrodek Karta; Dom Spotkań z Historią 2011, 750 s., [24] s. tabl.

T. 2. Wybór z lat 1960-1969. Posłowie pt. Droga pisarska Jerzego Zawieyskiego: B. Tyszkiewicz. Warszawa: Ośrodek Karta; Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu 2012, 956 s., [16] s. tabl.

Tu także B. Tyszkiewicz: Wskazówki bibliograficzne do twórczości literackiej Jerzego Zawieyskiego, s. 896-913.

See Studies

Listy

1. „Niesie mnie rzeka smutku...” Korespondencja Zofii Nałkowskiej i Jerzego Zawieyskiego 1943-1954. Oprac. i przypisami opatrzyła M. Kluźniak. Wstęp: H. Kirchner. Warszawa: Biblioteka Narodowa 2000, 277 s.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja pt. Zwierciadła: H. Bielawska. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 2004 .

See Studies

2. Korespondencja 1949-1967. [Autorzy:] Z. Herbert, J. Zawieyski. Wstęp: J. Łukasiewicz. Do druku przygotował i przypisami opatrzył P. Kądziela. Warszawa: Biblioteka „Więzi” 2002, 197 s.

See Studies

Zob. też Twórczość poz. 55, 56.

Utwory niepublikowane

• To, co mogło być wczoraj, dziś, może jutro lub nigdy. Scen kilkanaście w 3 aktach. Powst. po 1923.

Rękopis aktu pierwszego w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

• Przyjaciel Tomasza. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1937.

Rękopis (brudnopisu) dwóch pierwszych aktów w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

• Lilie i ptaki. Dramat w 3 aktach. Powst. 1951.

Maszynopisy w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie i w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Przekłady i adaptacje

1. Chłopi. Dramat w 6 odsłonach według powieści Wł. Reymonta. Adaptacja sceniczna: J. Zawieyski. Wystawienie: Reżyseria: J. Turowicz. Warszawa, Teatr Odrodzony (Praski) 1926.

Rękopis w Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

See Studies

2. J. Romains: Szkoła obłudy. Komedia w 4 aktach. Przeł. J. Zawieyski. Wystawienie: Reżyseria: Z. Chmielewski, Warszawa, Teatr Ateneum 1931.

3. F. Porché: Car Lenin. Sztuka w 3 aktach z epilogiem. Przeł. J. Zawieyski. Wystawienie: Reżyseria: I. Gall. Warszawa, Teatr Ateneum 1932.

4. M. Rostand: Człowiek, którego zabiłem. Adaptacja: J. Zawieyski. Wystawienie: Reżyseria: zespół. Opieka reżyserska: M. Limanowski. Współpraca: J. Osterwa. Warszawa, Instytut Reduty 1932.

5. Protest. Komedia w 2 częściach oparta na opowiadaniu H. Melville'a „Kancelista Bartleby”. Powst. 1963. Wystawienie pt. Bartleby: Reżyseria: W. Skaruch. Warszawa, Teatr Dramatyczny 1973.

Data powstania wg rękopisu w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Przekłady

angielski

Bartleby. [Przeł.:] M. Wheeler, M.S. Available, B. Taborski (inf.: J.Z. Brudnicki: Jerzy Zawieyski. Warszawa 1985).

Adaptacje

radiowe

pt. Najłatwiejszy sposób życia: Adaptacja: K. Białek. Reżyseria: A. Łapicki. „Teatr Polskiego Radia” 1965 nr 11 s. 1-33.

Prace redakcyjne

1. J. Cierniak: Zaborowska nuta. Oprac.: J. Zawieyski. Wstępami poprzedzili S. Pigoń i J. Zawieyski. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1956, 419 s. Wyd. 2 tamże 1988.

2. Z. Nałkowska: Pisma wybrane. Wyboru dokonał i przedmową opatrzył W. Mach. Komitet redakcyjny: T. Breza, B. Kuczyński, W. Mach, J. Zawieyski. Wyd. 2 rozszerzone. T. 1-2. Warszawa: Czytelnik 1956, 700 + 776 s.

Wyd. 1 bez komitetu redakcyjnego. Warszawa: Czytelnik 1954, 782 s.

See Studies

3. Z. Nałkowska: Widzenie bliskie i dalekie. Komitet redakcyjny: T. Breza, B. Kuczyński, W. Mach, J. Zawieyski. Warszawa: Czytelnik 1957, 516 s.

See Studies

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1951, 1963, 1966.

Autor o sobie

• J. Zawieyski: „Powrót Przełęckiego”. „Wiadomości Literackie” 1937 nr 24.

• J. Zawieyski: Wyznania autora. Przed premierą „Męża doskonałego”. „Odrodzenie” 1945 nr 17.

• J. Zawieyski: Jak zostałem pisarzem? „Królowa Apostołów” 1950 nr 7/8, przedruk w tegoż: Próby ognia i czasu. Poznań 1958 [poz. ↑].

• J. Zawieyski: Kłopot z tematem historycznym. „Współczesność” 1966 nr 11 [dot. historii jako tworzywa literackiego].

• J. Zawieyski: Życiorys. Powst. ok. 1968. Druk „Kierunki” 1982 nr 26.

Wywiady

• Sztuka o życiu urojonym. U autora „Prawdziwego życia Anny”. Rozm. A. Orzechowska. „Kronika Polski i Świata” 1939 nr 25.

• Rozmowa z Jerzym Zawieyskim. Rozm. [W. Natanson] W.N. „Listy z Teatru” 1947 nr 12 .

• Rozmowa z Jerzym Zawieyskim. Rozm. T. Breza. „Odrodzenie” 1947 nr 42.

• Rozmowa z Jerzym Zawieyskim. Rozm. S. Podlewski. „Caritas” 1951 nr 7.

• Z Jerzym Zawieyskim. Rozm. R. Matuszewski. „Nowa Kultura” 1957 nr 45.

• Optymizm tragiczny. Rozm. Z. Herbert. „Tygodnik Powszechny” 1958 nr 15, przedruk pod zbiorczym tytułem: Dwie rozmowy z pisarzem. W: J. Zawieyski: Droga katechumena. Warszawa 1971 [ poz. ↑].

• Literatura, polityka i optymizm. [Rozm.] T. Lutogniewski. „Odra” 1959 nr 17.

• Literatura w polityce. Rozm. S. Kisielewski. „Tygodnik Powszechny” 1964 nr 46, przedruk pod zbiorczym tytułem: Dwie rozmowy z pisarzem, w: J. Zawieyski: Droga katechumena. Warszawa 1971 [Twórczość poz. ↑]; przedruk osobny w: 70 żywotów. Portrety, sylwetki, wywiady i wspomnienia o ludziach. Kraków 1977.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T.4. Warszawa 1966.

• „Rocznik Literacki 1969” wyd. 1971 (J. Chudek).

• Sz. Gąssowski: Jerzy Zawieyski. W tegoż: Współcześni dramatopisarze polscy. Warszawa 1979.

• Słownik biograficzny teatru polskiego. T. 2. 1900-1980. Warszawa 1994.

• A. Friszke: Jerzy Zawieyski. W: Słownik polityków polskich XX wieku. Poznań 1998.

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (I. Sławińska).

• B. Tyszkiewicz: Wskazówki bibliograficzne do twórczości Jerzego Zawieyskiego. W: J. Zawieyski: Dzienniki. T. 2. Wybór z lat 1960-1969. Warszawa 2012.

Ogólne

Książki

• J.Z. Brudnicki: Jerzy Zawieyski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, 235 s.

• D. Kulesza: Tragedia ukrzyżowania. Dramaty chrześcijańskie Romana Brandstaettera i Jerzego Zawieyskiego. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 1999, 202 s.

• M. Korczyńska: Jerzy Zawieyski. Biografia humanistyczna 1902-1969. Toruń; Łysomice: Dom Wydawniczy Duet 2010, 215 s. Wyd. nast. tamże 2011.

Artykuły

• Z. Leśnodorski: Profil artystyczny Jerzego Zawieyskiego. „Afisz Starego Teatru” 1945/1946 nr 2.

• S. Skwarczyńska: Dramat Jerzego Zawieyskiego. „Znak” 1949 nr 17.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Jerzy Zawieyski. „Przegląd Powszechny” 1949 nr 5.

• [W. Sadkowski] W. Rola: Opowiadania Zawieyskiego. „Dziś i Jutro” 1950 nr 14/15.

• K. Eberhard: Współczesność w poetyckim kostiumie. „Dziś i Jutro” 1955 nr 50, przedruk w tegoż: Cień buntownika. Warszawa 1957 [dot. twórczości dramatycznej].

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Dzieło nieustępliwej nadziei. W tejże: Kalejdoskop literacki. Warszawa 1955.

• J. Kajtoch: Proza pozornie intelektualna. „Życie Literackie” 1957 nr 26.

• Z. Pędziński: Dramaturgia Jerzego Zawieyskiego. „Tygodnik Powszechny” 1957 nr 44, przedruk w tegoż: Z notatnika szeregowego recenzenta. Poznań 1971.

• W. Sadkowski: Literatura katolicka w Polsce. Warszawa 1963 [m.in. dot. J. Zawieyskiego].

• J. Ziomek: Jerzego Zawieyskiego Księgi Hioba. W tegoż: Wizerunki polskich pisarzy katolickich. Poznań 1963.

• M. Piwińska: Jerzy Zawieyski. „Tygodnik Kulturalny” 1965 nr 16.

• A. Karasińska: Jubileusz Jerzego Zawieyskiego. „Znak” 1966 nr 9 [dot. dorobku dramatopisarskiego].

• J. Krzysztoń: W czterdziestolecie. „Więź” 1967 nr 1.

• W. Natanson: Jerzy Zawieyski. „Teatr Ludowy” 1967 nr 6.

• S. Skwarczyńska: Jerzy Zawieyski. „Osnowa” 1967 wiosna.

• J. Hudǎk: Pol'ské divadelné reflexie. „Slovenské Divadlo”, Bratysława 1968 nr 3.

• A. Gołubiew: Pożegnanie z Jerzym. „Tygodnik Powszechny” 1969 nr 26, przedruk w: 70 żywotów. Portrety, sylwetki, wywiady i wspomnienia o ludziach. Kraków 1977.

• [A. Grajewska] K. Narutowicz: Zawieyski. „Kierunki” 1969 nr 28, przedruk w tejże: Konstelacje. Warszawa 1980.

• J. Iwaszkiewicz: Pożegnanie Jerzego Zawieyskiego. „Twórczość” 1969 nr 8.

• J. Krzysztoń. „Więź” 1969 nr 7/8.

• S. Stomma: Wspomnienie o Przyjacielu. „Tygodnik Powszechny” 1969 nr 26, przedruk w: 70 żywotów. Portrety, sylwetki, wywiady i wspomnienia o ludziach. Kraków 1977.

• B. Taborski: Jerzy Zawieyski. „Oficyna Poetów”, Londyn 1969 nr 3.

• T. Breza: O Jerzym Zawieyskim wspomnienie. W tegoż: Nelly. Warszawa 1970.

• A. Grodzicki: Jerzy Zawieyski (1902-1969). „Le Théâtre en Pologne” 1970 nr 1 [tekst w języku francuskim i angielskim].

• L. Jabłonkówna: O Jerzym Zawieyskim. „Teatr” 1970 nr 4.

• S. Stabryła: Problematyka greckich dramatów Jerzego Zawieyskiego. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie” 1971 nr 21.

• A. Karasińska: Jerzy Zawieyski jako autor dramatów współczesnych. „Novum” 1972 nr 11.

• W. Natanson: O Jerzym Zawieyskim. W tegoż: Moje przygody literackie. Poznań 1972, przedruk zmieniony w tegoż: Hierarchie i sylwety. Warszawa 1985.

• S. Treugutt: O Jerzym Zawieyskim kilka myśli sprzecznych. „Więź” 1972 nr 9.

• T. Walas: Zdziwienie i niepokój. „Literatura” 1974 nr 19.

• A. Karasińska: O warsztacie pisarskim Jerzego Zawieyskiego. (W siódmą rocznicę śmierci). „Znak” 1976 nr 268.

• J. Kurczak: Orientacja etyczna Jerzego Zawieyskiego. „Acta Universitatis Lodziensis” 1976 nr 9.

• R. Szczygieł: Mój przyjaciel Jerzy Zawieyski. „Za i Przeciw” 1977 nr 25-27.

• J. Narbutt: Słabość bohatera. „Spotkania”* 1978 nr 4.

• T. Burek: Myśląc dzisiaj o Jerzym Zawieyskim. „Więź” 1979 nr 10.

• G. Ostasz: „Paradoksy historii”. (O prozie historycznej Jerzego Zawieyskiego). „Prace Humanistyczne” 1979 nr 13, przedruk zmieniony pt. Spotkania historii ze współczesnością. Pośród fabuł Jerzego Zawieyskiego. W tegoż: Filiacje, dialogi, spór z tradycją. Rzeszów 2001.

• A. Rudnicki: Przemówienie nie wygłoszone. „Tygodnik Powszechny” 1981 nr 33 [tekst wspomnieniowy z 1974 r.].

• M. Brandys: Z dwóch stron drzwi. Warszawa * 1982 i wyd. nast. , przedruk w tegoż: Jasienica i inni. Warszawa 1995 [dot. m.in. J. Zawieyskiego].

• J.Z. Brudnicki: W teatrze historii. (O prozie Jerzego Zawieyskiego). „Życie Literackie” 1982 nr 34.

• K. Korzon: Litteraria w rękopisach Ossolineum w okresie ostatniego dziesięciolecia. „Biuletyn Polonistyczny” 1982 z. 3/4 [m.in. dot. spuścizny J. Zawieyskiego].

• P. Kuźnicki: Manipulowanie Zawieyskim. „Orzeł Biały”, Londyn 1982 nr 1365.

• E. Rosner: Wśród śląskich Smugoniów i Gabrysiów. W tegoż: Beskidzkie ścieżki pisarzy. Katowice 1982.

• J. Zabłocki: Zawieyski jakiego znałem. „Chrześcijanin w Świecie” 1982 nr 6.

• W. Żołnowski: W tragicznym kręgu postaci opowiadań Jerzego Zawieyskiego. „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1982 t. 37.

• J. Majcherek: Zawieyski? „Dialog” 1983 nr 9, polemika: B. Wit: Zawieyski w piekle Janusza Majcherka. „Polityka” 1984 nr 2, A. Mazierski. „Dialog” 1984 nr 4.

• S. Stabryła: Hellada i Roma w Polsce Ludowej. Kraków 1983, passim.

• Z. Lichniak: W piętnastolecie śmierci Jerzego Zawieyskiego. „Kierunki” 1984 nr 25.

• T. Mazowiecki: Świadectwo i uwikłanie. „Tygodnik Powszechny” 1984 nr 26, przedruk w tegoż: Powrót do najprostszych pytań. [Kraków]* 1986.

• Cz. Ryszka: Jerzy Zawieyski – milczący obecny. W tegoż: Milczący obecny i inne szkice o pisarzach katolickich. Katowice 1984.

• L. Szaruga: Zdumienie nad losem Polski. „Przegląd Katolicki” 1984 nr 2.

• J.Z. Brudnicki: Między tradycją i awangardą . (Nad rękopisem dramatów Jerzego Zawieyskiego). „Przegląd Humanistyczny” 1985 nr 5/6.

• J.Z. Brudnicki: Wokół listów Jerzego Zawieyskiego. „Kierunki” 1985 nr 25.

• L. Eustachiewicz: W stronę eklektyzmu. W tegoż: Dramaturgia współczesna. Warszawa 1985.

• Z. Noskowski: Wierzę, że chodzi w tym bałaganie o Polskę... (Jerzy Zawieyski jako polityk w świetle dziennika). „Więź” 1986 nr 7/8.

• T. Sołtan: Dramaturgia polska i katolicka inspiracja światopoglądowa. „Kultura, Oświata, Nauka” 1986 nr 7/8 [m.in. o twórczości J. Zawieyskiego].

• A. Mazierski: Przeżycia mistyczne. „Scena” 1987 nr 9 [o związkach J. Zawieyskiego z teatrem ludowym].

• J. Osmoła: Jerzy Zawieyski – romans z polityką. „Argumenty” 1987 nr 33-34.

• H. Szletyński: Ze wspomnień o Jerzym Zawieyskim. „Życie Literackie” 1988 nr 43.

• J.R. Bujański: Jerzy Zawieyski. Aktor, dramaturg, człowiek. W tegoż: Narodziny zaczarowanej dorożki. Kraków 1989.

• D. Kulesza: O tragizmie. (Na przykładzie Romana Brandstaettera i Jerzego Zawieyskiego). „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Warszawskiego Filia w Białymstoku. Humanistyka. Filologia Polska” 1989 t. 13.

• S. Stanik: Przypomnienie. W 20. rocznicę śmierci Jerzego Zawieyskiego. „Kierunki” 1989 nr 25.

• L. Wójcik: Rozdroża literatury i polityki. „Odrodzenie” 1989 nr 16.

• A. Mazierski: „Nowy człowiek, którego zrodził ból”. O dramaturgii religijnej Jerzego Zawieyskiego. W: Dramat i teatr religijny w Polsce. Lublin 1991.

• M. Rawiński: Propozycje realizmu. W tegoż: Dramaturgia polska 1918-1939. Warszawa 1993 [dot. m.in. J. Zawieyskiego].

• T. Myślik: Bohater niemodny. „Wiadomości Kulturalne” 1994 nr 20 [wspomnienie w 25 rocznicę śmierci J. Zawieyskiego].

• J. Pałyga: Przyjaźń z Jerzym Zawieyskim. W tegoż: On wciąż żył... Warszawa 1995 [rozdział biografii ks. R. Szczygła dot. przyjaźni J. Zawieyskim; także passim; w Aneksie 140 listów J. Zawieyskiego do R. Szczygła z lat 1951-1969, w opracowaniu B. Wita].

• M. Struczyński: Towarzysz Zawieyski i brat Żółkiewski. „Przegląd Tygodniowy” 1995 nr 29.

• T. Drewnowski: Dramat epoki – ale jaki?; Konrad nie może zejść ze sceny. W tegoż: Próba scalenia. Obiegi, wzorce, style. Warszawa 1997 [dot. m.in. twórczości J. Zawieyskiego].

• A. Friszke: Oaza na Kopernika. Klub Inteligencji Katolickiej 1956-1989. Warszawa 1997, passim.

• A. Kaczyński: Rejtan 1968 roku. (Jerzy Zawieyski 1902-1969). „Rzeczpospolita” 1997 nr 136.

• J. Krzyżanowski: Wspomnienie o Jerzym Zawieyskim. W tegoż: Na polach elizejskich literatury polskiej. Warszawa 1997 [dot. tajnych kompletów z 1943 r.].

• D. Kulesza: Stanowisko Zawieyskiego w sporze o literaturę katolicką. „Ruch Literacki” 1997 z. 6.

• L. Burska: Rewizjoniści i apologeci. W tejże: Kłopotliwe dziedzictwo. Warszawa 1998 [dot. m.in. utworów J. Zawieyskiego].

• A. Friszke: Łagodzić kanty, usuwać konflikty. Jerzy Zawieyski po Październiku '56. W: Pośród spraw publicznych i teatralnych. Warszawa 1998.

• A. Friszke: Triumf i śmierć Jerzego Zawieyskiego. „Więź” 1998 nr 2.

• J. Kurdybelski: Przed trzydziestą rocznicą śmierci Jerzego Zawieyskiego (2.10.1902-18.06.1969). „Akcent” 1998 nr 3.

• G. Pyszczek: Dwie bramy, dwa teatry, dwie krucjaty. „Nowe Książki” 1998 nr 2 [dot. m.in.: J. Zawieyski: Spotkanie z Emanuelem].

• S. Swieżawski: Spotkania z Jerzym Zawieyskim. W tegoż: Przebłyski nadchodzącej epoki. Warszawa 1998.

• M. Gamdzyk-Kluźniak: Jerzy Zawieyski w świetle listów do Zofii Nałkowskiej. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 1999 nr 1.

• J. Narbutt: W trzydzieści lat później. „Arcana” 1999 nr 3.

• J. Narbutt: Jerzy Zawieyski. W tegoż: Od Kraszewskiego do Parnickiego. Katowice 2000.

• A. Boniecki: Zawiej. „Tygodnik Powszechny” 2002 nr 41.

• B. Mamoń: Samotny w pisaniu. „Tygodnik Powszechny” 2002 nr 40.

• J. Zabłocki: Jerzy Zawieyski – bohater niemodny. „Znaki Nowych Czasów” 2002 nr 2.

• M. Pałaszewska: Sąsiedzi – Zofia Kossak i Jerzy Zawieyski. Literatura i polityka. „Nowa Myśl Polska” 2003 nr 18/19.

• M. Pawłowski: Wspomnienie o Jerzym Zawieyskim. „Przegląd Kalwaryjski” 2003 [nr] 8.

• M. Ptasińska: Jerzy Giedroyc – Jerzy Zawieyski. Z listów 1956-1957. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 2003 z. 144 [zawiera omówienie oraz edycję listów].

• D. Baliszewski: Upadek z wysokości. „Wprost” 2005 nr 26 [dot. okoliczności śmierci J. Zawieyskiego].

• Z. Kasprzak: O Jerzym, co był sumieniem narodu, i Stasiu, który płakał w kąciku. „Fronda” 2005 nr 36 [na marginesie książki J. Siedleckiej: Obława].

• J. Siedlecka: Mości Zawieyski, już czas, pora skakać! (Jerzy Zawieyski). W tejże: Obława. Warszawa 2005.

• J. Zabłocki: Rzymska misja Jerzego Zawieyskiego w 1964 r. „Arcana” 2005 nr 3.

• J. Eisler: Polski rok 1968. Warszawa 2006, passim.

• B. Tyszkiewicz: Naiwny i heroiczny. Jerzy Zawieyski jako mediator pomiędzy kardynałem Wyszyńskim a Władysławem Gomułką. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 2006 z. 156.

• J.Z. Brudnicki: Zawieyski zredukowany. W tegoż: Ćwiczenia z wolności. Polska proza od salonu do supermarketu. Toruń 2007.

• M. Olszewski: Lincz na Rejtanie. Jerzy Zawieyski – manna i plewy. „Tygodnik Powszechny” 2008 nr 12.

• I. Solecka: Jerzy Zawieyski a konwersja. Motywacje oraz znaczenie jednostkowych przeobrażeń personalistycznych. „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Filologiczna. Historia Literatury” 2008 z. 3.

• K. Tomasik: Katolik, pisarz, poseł, homoseksualista. O Jerzym Zawieyskim. W tegoż: Homobiografie. Pisarki i pisarze polscy XIX i XX wieku. Warszawa 2008.Wyd. 2 tamże 2009.

• M. Klecel: Rejtan Zawieyski? „Gazeta Polska” 2009 nr 37.

• B. Tyszkiewicz: Opuszczona kurtyna. Czterdzieści lat po śmierci Jerzego Zawieyskiego. „Znak” 2009 nr 7/8.

• A. Friszke: Jerzy Zawieyski, szkic portretu. [Wstęp w:] J. Zawieyski: Dzienniki. T. 1. Warszawa 2011.

• J. Krakowska: Zawieyszczyzna; Towarzysz Kraśko; Rejtan. W tejże: Mikołajska. Teatr i PRL. Warszawa 2011.

• D. Lewsza: Wybrane aspekty religijne, polityczne i literackie w powojennej publicystyce Jerzego Zawieyskiego. W: Letnia szkoła historii najnowszej 2010. Warszawa 2011.

• P. Wieczorkiewicz, J. Błażejowska: Czwarta ofiara. W tychże: Przez Polską Ludową na przełaj i na przekór. Poznań 2011 [dot. wydarzeń z marca 1968 r. oraz okoliczności śmierci J. Zawieyskiego].

• J. Michalczuk: Od negacji do afirmacji. Sposoby funkcjonowania motywów biblijnych we współczesnej polskiej dramaturgii – na wybranych przykładach; J. Starnawski: Kilka uwag o nurcie katolickim w literaturze i o ofensywie marksistowskiej w nauce o literaturze. W: Potrzeba sacrum Literatura polska okresu PRL-u. Lublin 2012.

• B. Tyszkiewicz: Droga pisarska Jerzego Zawieyskiego. [Posłowie do:] J. Zawieyski: Dzienniki. T. 2. Warszawa 2012.

• K. Kozłowski: Marcowy rechot Gomułki. Wywiad. Rozm. A. Brzeziecki. „Gazeta Wyborcza” 2013 nr z 12 marca.

• G. Ostasz: Przeszłość i teraźniejszość jako lustra wzajemne. Nad fabułami Jerzego Zawieyskiego. W: Lux ex Silesia. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Mandziukowi w 70. rocznicę urodzin. Warszawa 2013.

• B. Dąbrowski: Queerowanie intymistyki. Iwaszkiewicz, Zawieyski, Gide. „Autobiografia” 2014 nr 1.

• B. Kaliski: Działać, czy dawać świadectwo? Jerzy Zawieyski w Radzie Państwa PRL (1957-1968); U. Kurcewicz: Koło Poselskie „Znak” wobec Marca'68 [dot. m.in. J. Zawieyskiego]; B. Tyszkiewicz: Zaangażowanie, presja, cenzura. Z uwarunkowań literackiej i politycznej działalności Jerzego Zawieyskiego po roku 1956. W: Sensus catholicus. Katolicy świeccy w Polsce Ludowej. Toruń 2014.

• P. Pleskot: Samobójstwo, wypadek, a może morderstwo? Wokół śmierci Jerzego Zawieyskiego (1969 rok). „Pamięć i Sprawiedliwość” 2014 [nr] 2.

• J. Siedlecka: Przyjdź z wierszami; Scheda po Jerzusiu. W tejże: Biografie odtajnione. Z archiwów literackich bezpieki. Poznań 2015.

• P. Smoleński: „Non possumus” posła Zawieyskiego. Sejm w Polsce Ludowej. „Gazeta Wyborcza” 2015 dod. „Ale Historia” nr 26 [dot. także J. Przymanowskiego].

• P.H. Kosicki: Spuścizna Lasek. Jerzy Zawieyski katechumenem. W tegoż: Personalizm po polsku. Francuskie korzenie polskiej inteligencji katolickiej. Warszawa 2016.

• B. Tyszkiewicz: „Kantata anielska”, czyli Polemiczny dialog Zawieyskiego z Andrzejewskim. „Białostockie Studia Literaturoznawcze. BSL” 2019 [nr] 14.

• B. Tyszkiewicz: Dramat o stalinowskim procesie żołnierzy AK. (Nad rękopisem Jerzego Zawieyskiego). „Bibliotekarz Podlaski” 2020 nr 1 [dot. fragmentów i planów nieukończonej sztuki].

• B. Tyszkiewicz: Z praktyki epistolarnej autorki „Teorii listu”. Casus Stefania Skwarczyńska – Jerzy Zawieyski. „Sztuka Edycji” 2022 nr 1.

• K. Masłoń: Pocałunki. Zawieyski (1902-1969). W. tegoż: Klątwa sprzeczności. Sylwetki dwudziestowiecznych pisarzy. Poznań 2023.

Człowiek jest niepotrzebny

• K. Irzykowski: Dramat. „Rocznik Literacki 1934” wyd. 1935 [m.in. o sztukach J. Zawieyskiego; dot. także: Dyktator Faust].

Go back to position

Gdzie jesteś, przyjacielu?...

• F. Ciepliński. „Droga” 1932 nr 7/8 .

• Cz. Jastrzębiec-Kozłowski. „Zet” 1932 nr 4.

• H. Bereza: Quis liberabit me? „Twórczość” 1957 nr 5.

Go back to position

Daleko do rana

• E. Breiter: Powieść i nowela. „Wiadomości Literackie” 1934 nr 44 [dot. m.in. powieści J. Zawieyskiego].

• J. Lorentowicz: Literatura piękna. „Nowa Książka” 1934 z. 4 [dot. m.in. powieści J. Zawieyskiego].

• J. Szczawiej: Miniatury II. W tegoż: Laur i cień. Warszawa 1977 [dot. m.in. powieści J. Zawieyskiego].

Go back to position

Dyktator Faust

• J.R. Bujański. „Czas” 1934 nr 324, 325.

• T. Boy-Żeleński. W tegoż: Romanse cieniów. Warszawa 1935 [m.in. dot. sztuki J. Zawieyskiego].

• K. Irzykowski: Dramat. „Rocznik Literacki 1934” wyd. 1935 [m.in. o sztukach J. Zawieyskiego dot. także: Człowiek jest niepotrzebny].

Go back to position

Portret Łukasza

• J. Koller: Wieczory teatralne. „Dziennik Poznański” 1937 nr 64 .

• K. Troczyński: Gama, gala i gafa. „Nowy Kurier” 1937 nr 63, przedruk w tegoż: Pisma teatralne. Kraków 2001.

Go back to position

Prawdziwe życie Anny

• T. Boy-Żeleński: Równanie o mnóstwie niewiadomych. „Kurier Poranny” 1939 nr 161.

• W. Syruczek: „Prawdziwe życie Anny”. (Teatr Nowy). „Tygodnik Ilustrowany” 1939 nr 26 .

• K. Wierzyński. „Gazeta Polska” 1939 nr 163.

Zob. też Wywiady.

Go back to position

Powrót Przełęckiego

• S. Essmanowski. „Tygodnik Ilustrowany” 1937 nr 26.

• M. Grabowska: Dlaczego Przełęcki wrócił. „Kurier Literacko–Naukowy” 1937 nr 29.

• K. Irzykowski: Przekleństwo dobrego uczynku. „Pion” 1937 nr 25, przedruki w tegoż: Recenzje teatralne. Warszawa 1965; Pisma. (Pisma teatralne). 4. Kraków 1997.

• R. Kołoniecki: Przełęcczyzna. „Pion” 1937 nr 27.

• W. Natanson: Warszawskie wieczory teatralne. „Czas” 1937 nr 166.

• W. Pietrzak: O prawdziwego Przełęckiego. „Prosto z Mostu” 1937 nr 30.

• [A. Słonimski] as: „Powrót Przełęckiego” w Teatrze Narodowym. „Wiadomości Literackie” 1937 nr 27, przedruk w tegoż: Gwałt na Melpomenie. Warszawa 1982.

• T. Boy-Żeleński: Powrót... dobrze, byle ostatni. W tegoż: Murzyn zrobił.... Warszawa 1939, przedruk w: Pisma. T. 27. Warszawa 1970.

• [K. Wyka] kjw: Żeromski, Przełęcki, Zawieyski. „Odrodzenie” 1947 nr 28.

• J.R. Kowalczyk: Szlachetna troska o mniej. „Rzeczpospolita” 1995 nr 283 [dot. wystawienia: Warszawa, Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej 1995].

• I. Ławecka: Przełęcki powraca po ćwierćwieczu. „Życie Warszawy” 1995 nr 325 dod. [dot. wystawienia: Warszawa, Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej 1995].

• J. Godlewska: Jubileuszowe potknięcie. „Przegląd Powszechny” 1996 nr 1 [dot. wystawienia: Warszawa, Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej 1995].

• A. Wzorek: Obrachunek Jerzego Zawieyskiego z żeromszczyzną w dramacie „Powrót Przełęckiego”. „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku. Neofilologia” 2007 t. 13.

Zob. też Autor o sobie.

Go back to position

Achilles Chróścik

• K. Sowiński: Słuchowisko Zawieyskiego. „Pion” 1939 nr 4.

Go back to position

Rozdroże miłości

• A. Gołubiew: Istotny sens „Rozdroża miłości”. „Listy z Teatru” 1946 nr 8.

• T. Kudliński: Z teatrów krakowskich. „Tygodnik Powszechny” 1946 nr 49.

• S. Otwinowski: Rozdroże miłości i wspólna droga przyjaźni. „Listy z Teatru” 1946 nr 6.

• T. Peiper. „Odrodzenie” 1946 nr 50.

• J. Radkowski: Poza naturalizmem. „Znak” 1946 nr 2.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Najtrudniejsza walka. „Listy z Teatru” 1946 nr 7.

• H. Vogler: Świat w szklanym kloszu. „Twórczość” 1946 nr 6.

• H. Wielowieyska: Książka o śmierci. „Odra” 1946 nr 22.

• K. Wyka: Traktat o losie i duszy. „Odrodzenie” 1946 nr 30, przedruk w tegoż: Pogranicze powieści. Wyd. 2 poszerzone Warszawa 1974.

• M. Morstin-Górska: Na dwóch płaszczyznach. „Tygodnik Powszechny” 1947 nr 4.

• T. Breza: Powrót Elżbiety. „Odrodzenie” 1948 nr 16, przedruk w tegoż: Notatnik literacki. Warszawa 1956.

• A. Gella: Dyskusja nad „Rozdrożem miłości”. „Dziś i Jutro” 1948 nr 19.

• T. Terlecki. „Wiadomości”, Londyn 1950 nr 13.

• J.S. Pasierb: Problemy duszpasterstwa w „Rozdrożu miłości”. „Homo Dei” 1951 nr 2/3.

• J.M. Święcicki: „Rozdroże miłości” dokumentem epoki. „Przegląd Powszechny” 1951 nr 1, polemika: Lector: „Dokument epoki”. „Wiadomości”, Londyn 1951 nr 16.

Go back to position

Masław

• T. Breza: „Masław” Zawieyskiego. „Odrodzenie” 1946 nr 1, przedruk: pt. Masław niedoskonały w tegoż: Notatnik literacki. Warszawa 1956, oraz w: „Niesie mnie rzeka smutku...”. Korespondencja Zofii Nałkowskiej i Jerzego Zawieyskiego 1943-1954. Warszawa 2000.

• W. Czapliński: O historyczności „Masława”. „Tygodnik Powszechny” 1946 nr 3.

• S. Urbańczyk: Jak było na imię tzw. Masławowi? „Afisz Starego Teatru” 1946 nr 3.

Go back to position

Droga do domu

• L.M. Bartelski: Powieść o cierpliwej miłości. „Dziś i Jutro” 1946 nr 17.

• R. Matuszewski: Droga do domu z mgły. „Kuźnica” 1946 nr 30, przedruk w tegoż: Literatura po wojnie. Warszawa 1950.

• M. Morstin-Górska: Najpiękniejsza przygoda. „Tygodnik Warszawski” 1946 nr 27.

• W. Natanson: Powieść Jerzego Zawieyskiego. „Życie Literackie” 1946 nr 11.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: W poszukiwaniu straconego człowieka. „Tygodnik Powszechny” 1946 nr 20, przedruk w tejże: Szukam człowieka. Kraków 1973.

• K. Kuliczkowska: Dwie powieści Zawieyskiego. „Twórczość” 1947 nr 3 [dot. także: Noc Huberta].

• Z. Lichniak: Książka, do której się wraca. „Dziś i Jutro” 1949 nr 43, polemika: W. Sadkowski: Lichniak nie ma racji. „Dziś i Jutro” 1949 nr 50.

Go back to position

Noc Huberta

• K. Górski. „Tygodnik Warszawski” 1947 nr 42.

• J. Kowalski. „Zeszyty Wrocławskie” 1947 nr 2 .

• K. Kuliczkowska: Dwie powieści Zawieyskiego. „Twórczość” 1947 nr 3 [dot. także: Droga do domu].

• H.E. Michalski: Schemat powieści psychologicznej. „Odrodzenie” 1947 nr 19.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Świadoma podświadomość. „Tygodnik Powszechny” 1947 nr 9.

• S. Żółkiewski: Dwie znamienne książki. „Kuźnica” 1947 nr 7 [dot. także: H. Boguszewska, J. Kornacki: Polonez].

• G. Herling-Grudziński: Bezdroża powieści. W tegoż: Wyjścia z milczenia. Warszawa 1993.

Go back to position

Dzień sądu

• W. Wilk: O sceniczności postaci Chrystusa w „Dniu sądu” Jerzego Zawieyskiego. „Polonista” 1959 nr 6/7.

• D. Kulesza: Literatura i ewangelia. Kategoria czasu w dramacie Jerzego Zawieyskiego „Dzień sądu”. W: Z Bogiem przez wieki. Rzeszów 1998.

Go back to position

Mąż doskonały

• J. Ekier: Muzyka doskonała. Jeszcze o sztuce Zawieyskiego. „Tygodnik Powszechny” 1945 nr 12.

• L. Kruczkowski: Mesjanizm odgrzewany. „Odrodzenie” 1945 nr 20, przedruk w tegoż: Literatura i polityka. T. 2. Warszawa 1971.

• T. Kudliński: Człowiek nowy z bólu zrodzony. „Tygodnik Powszechny” 1945 nr 3.

• J.M. Święcicki: Z problematyki Hioba. „Tygodnik Powszechny” 1945 nr 10.

• B. Kozera: Biblijne fabuły w literaturze katolickiej; Religijność postaci testamentowych. W tegoż: Literatura a religia. Polska współczesna powieść katolicka. Opole 1993.

• B. Kozera: Ewolucja świadomości zła? „Kwartalnik Opolski” 1993 nr 3 [dot. m.in.: Mąż doskonały].

• A.M. Szczepan-Wojnarska: „ja” niedoskonałe. Jerzy Zawieyski, „Mąż doskonały”. W tejże: Wybaczyć Bogu. Hiob w literaturze podejmującej tematykę II wojny światowej. Kraków 2008.

Zob. też Autor o sobie.

Go back to position

Ocalenie Jakuba

• J. Andrzejewski. „Listy z Teatru” 1947 nr 16.

• T. Breza: Sztuka z drabiną. „Odrodzenie” 1947 nr 46, przedruk w tegoż: Notatnik literacki. Warszawa 1956.

• T. Kudliński. „Tygodnik Powszechny” 1947 nr 46.

• [W. Gniatczyński] W.G.: Zawieyski i Uniwersytet w Bristolu. „Życie”, Londyn 1952 nr 10 [dot. wystawienia w języku angielskim w Bristolu], polemika: B. Taborski: Czy naprawdę zła?; J. Bielatowicz: „Ocalenie Jakuba”. Tamże nr 13, W. Gniatczyński: Jeszcze o Zawieyskim. Tamże nr 16, B. Taborski: Zawieyski w opałach. Tamże nr 19.

• B. Kozera: Katolicyzm jako wartość. W tegoż: Literatura a religia. Polska współczesna powieść katolicka. Opole 1993.

Go back to position

Pieśń o nadziei

• B. Tyszkiewicz: Królewska miłość. Biblijne uniwersum i osobiste doświadczenie w „Pieśni o nadziei” Jerzego Zawieyskiego. „Teksty Drugie” 2012 nr 5.

Go back to position

Miłość Anny

• S. Treugutt: Kto winien? „Przegląd Kulturalny” 1957 nr 16.

Go back to position

Pokój głębi

• H. Bereza: Quis liberabit me? „Twórczość” 1957 nr 5.

• J. Błoński: Nie napisany pamiętnik. „Przegląd Kulturalny” 1957 nr 22.

• [Z. Landy] Silvester. „Tygodnik Powszechny” 1957 nr 39, nawiązanie: [Z. Landy] Silvester: Jeszcze o Zawieyskim. „Tygodnik Powszechny” nr 42.

• W. Myśliwski: Epika pretekstu. „Nowiny Literackie i Wydawnicze” 1957 nr 6.

• Z. Pędziński: Opowiadania Jerzego Zawieyskiego. W tegoż: Dalecy i bliscy. Poznań 1957.

• S. Skwarczyńska: Nad „Pokojem głębi” Jerzego Zawieyskiego. „Kierunki” 1957 nr 47.

• J.K. Zawistowski: Niepowodzeń ciąg dalszy. „Kierunki” 1957 nr 40 [dot. także: Prawdziwy koniec wielkiej wojny. Scenariusz filmowy].

• J.M. Święcicki. „Homo Dei” 1958 nr 3.

• E. Fiała: Abraham mistyk w opowiadaniach Jerzego Zawieyskiego i Romana Brandstaettera. W tegoż: Abraham w polskiej prozie biblijnej. Lublin 2012 [dot.: Dno studni Niepamięci].

Go back to position

Owoc czasu swego

• K. Andrzejewski: Owoc nie tego czasu. „Wieś” 1949 nr 26.

• I. Gombrowicz. „Znak” 1949 nr 3 .

• Z. Lichniak: Owoc miłości dojrzałej. „Dziś i Jutro” 1949 nr 11.

• M. Morstin-Górska: Odnaleziona Prawda. „Dziś i Jutro” 1949 nr 12.

• P. Szary: Słowo nadziei. „Tygodnik Powszechny” 1949 nr 9 .

• A. Zuberbier: Pokój niepokojący. „Tygodnik Powszechny” 1950 nr 3.

Go back to position

Sokrates

• C. Skołuda: Lament Zawieyskiego. „Teatr i Film” 1957 nr 12.

Go back to position

Lament Orestesa

• Z. Machwitz: Realizacja mitu antycznego w „Lamencie Orestesa” Jerzego Zawieyskiego. „Prace Polonistyczne” Seria 17: 1961.

Go back to position

Arkadia

• J. Godlewska: Arkadia. „Teatr” 1988 nr 2.

• B.Tyszkiewicz: Arkadia i władza w komediowym i realnym świecie Jerzego Zawieyskiego. W: Obrazy władzy w literaturze, teatrze i filmie. Warszawa 2015.

Go back to position

Każdy

• M. Chuk: Portrety biblijnych aniołów w misterium Jerzego Zawieyskiego „Każdy”. „Język, Szkoła, Religia. Księga referatów z konferencji w Pelplinie” 2018 t. 13 nr 1.

Go back to position

Miecz obosieczny

• J. Nawrot. „Przewodnik Katolicki” 1983 nr 28 [dot. wystawienia w Poznaniu].

• S. Mijas: Parabola o tyranii. „Ikar”, Kielce 1995 nr 1 [dot. wystawienia w Kielcach].

Go back to position

Notatnik liryczny

• Z. Bieńkowski: Notatnik Jerzego Zawieyskiego. „Twórczość” 1957 nr 2, przedruk nieznacznie zmieniony pt. Wariant irracjonalnego optymizmu. W tegoż: Ćwierć wieku optymizmu. Warszawa 1993.

Go back to position

Prawdziwy koniec wielkiej wojny [Scenariusz filmowy]

• J. Kawalerowicz. „Teatr i Film” 1957, przedruk „Kino” 1980 nr 9.

• J.K. Zawistowski: Niepowodzeń ciąg dalszy. „Kierunki” 1957 nr 40 [dot. także: Pokój głębi].

• M. Dipont. „Kino” 1980 nr 9.

Go back to position

Wysoka ściana

• M. Bieszczadowski: Wśród trzech ścian ostateczności. (Na marginesie dramatu Jerzego Zawieyskiego). „Kierunki” 1956 nr 14.

• J.P. Gawlik: W kręgu pozorów. „Życie Literackie” 1956 nr 29.

• T. Kudliński: Zawieyski znów na scenie. „Kierunki” 1956 nr 9.

• A. Morawska: Jeszcze jeden koniec. „Słowo Powszechne” 1956 nr 162 .

• S. Mrożek: „Wysoka ściana” Jerzego Zawieyskiego w Teatrze Poezji. „Echo Krakowa” 1956 nr 157, przedruk „Teatr” 1989 nr 3.

• M. Czanerle: O Urszuli i innych z okazji „Wysokiej ściany”. „Teatr” 1961 nr 11.

• M. Bolińska: Próby odinfantylizowania własnej dorosłości. Wokół teorii skryptów życiowych (na przykładzie wybranych utworów Tomasza Kwaśniewskiego, Doroty Terakowskiej i Jerzego Zawieyskiego). W: Światy dzieciństwa. Infantylizacje w literaturze i kulturze. Kraków 2016.

Go back to position

Próby ognia i czasu

• J. Dobraczyński: Na marginesie „Kantaty anielskiej”. „Dziś i Jutro” 1948 nr 7 [polemika z esejem: Kantata anielska. Pierwodruk „Tygodnik Powszechny” 1948 nr 4].

• M. Morstin-Górska. „Tygodnik Powszechny” 1958 nr 50.

Go back to position

Trzy linie równoległe

• A.T. Kijowski: Nad Zawieyskim, czyli podróż poślubna. „Dialog” 1977 nr 5.

Go back to position

Wicher z pustyni

• B. Tyszkiewicz: „Wicher z pustyni”, czyli polska „Antygona” w algierskiej szacie. Biograficzne tropy w dramaturgii Jerzego Zawieyskiego. „Pamiętnik Literacki” 2009 z. 2.

Go back to position

Brzegiem cienia

• J. Narbutt: O najnowszej książce Jerzego Zawieyskiego. „Znak” 1960 nr 10.

• S.J. Rostworowski: Zachód dalekich i bliskich słońc. „Więź” 1960 nr 11/12.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Z Jerzym Zawieyskim – bezpośrednio. „Tygodnik Powszechny” 1960 nr 21.

Go back to position

Odwiedziny prezydenta

• S. Trębaczkiewicz: Refleksje psychologiczne związane z filmem „Odwiedziny prezydenta”. „Psychologia Wychowawcza” 1961 nr 4.

• J. Lutomski: „Odwiedziny prezydenta”. „Rzeczpospolita” 1992 nr 173.

Go back to position

Ziemia nie jest jedyna

• L. Jabłonkówna: Ziemia nie jest jedyna. „Tygodnik Powszechny” 1984 nr 28.

Go back to position

Pożegnanie z Salomeą

• J. Skuczyński: Polska i teatr to jedno, czyli o dramatach narodowych Zawieyskiego. „Życie Katolickie” 1988 nr 1 [dot. także: Gdy płoną lasy...].

Go back to position

Dramaty współczesne

• L. Eustachiewicz. „Dialog” 1963 nr 10.

• W. Natanson. „Twórczość” 1963 nr 4.

• M. Skwarnicki: Współczesność w dramatach Zawieyskiego. „Tygodnik Powszechny” 1963 nr 11.

• S. Zieliński: Dziewięć dzwonków loretańskich. W tegoż: Wycieczki balonem. Nr 2. Warszawa 1964.

Go back to position

Idziemy do wujka

• J. Narbutt. „Więź” 1968 nr 5.

• J.S. Pasierb: Z Zawieyskim do wujka. „Znak” 1968 nr 4.

• J. Szczawiński. „Kierunki” 1968 nr 11.

Go back to position

Romans z ojczyzną

• H. Bereza: Na oczach ludzkich. „Twórczość” 1963 nr 8, przedruk pt. Vox populi w tegoż: Sztuka czytania. Warszawa 1966, pt. Uzależnienie w tegoż: Taki układ. Warszawa 1981 [dot. także: Wawrzyny i cyprysy; Konrad nie chce zejść ze sceny], pt. Sposób myślenia. T. 1. Warszawa 1989 [dot. także: Wawrzyny i cyprysy; Konrad nie chce zejść ze sceny].

• B. Cywiński: Dramaty ludzi samotnych. „Więź” 1963 nr 10.

• M. Jarochowska: Bohaterstwo ułomności ludzkich. „Życie Literackie” 1963 nr 33.

• A. Łaszowski: Zawieyskiego „Romans z ojczyzną”. „Kierunki” 1963 nr 24, przedruk w tegoż: Literatura i styl życia. Warszawa 1985.

• J. Stadnicki: Stare i nowe u Zawieyskiego. „Więź” 1963 nr 10.

• Z. Starowieyska-Morstinowa: Epiczne dramaty. „Tygodnik Powszechny” 1963 nr 26.

• A. Kijowski: Wołanie do nieznanego przyjaciela. W tegoż: Arcydzieło nieznane. Kraków 1964.

Go back to position

W alei bezpożytecznych rozmyślań

• Z. Starowieyska-Morstinowa: O trudnej sztuce czytania. „Tygodnik Powszechny” 1965 nr 22.

• W.P. Szymański: Diabelski dylemat. „Twórczość” 1966 nr 2.

• T. Burek: Dziennik bez blasku. W tegoż: Żadnych marzeń. Londyn 1987, wyd. nast. Warszawa* 1989.

Go back to position

Konrad nie chce zejść ze sceny

• H. Bereza: Piekło z wyboru. „Twórczość” 1967 nr 4, przedruk pt. Uzależnienie w tegoż: Taki układ. Warszawa 1981 [dot. także: Romans z ojczyzną; Wawrzyny i cyprysy], Sposób myślenia. T. 1. Warszawa 1981 [dot. także: Romans z ojczyzną; Wawrzyny i cyprysy].

• J. Łukasiewicz: Konrad który nie schodzi ze sceny. „Tygodnik Powszechny” 1967 nr 13, przedruk pt. Wielcy naiwni w tegoż: Republika mieszańców. Wrocław 1974.

• J. Pieszczachowicz: Opętani przez historię. „Miesięcznik Literacki” 1967 nr 10, przedruk w tegoż: Na widnokręgu historii. Kraków 1988.

• W. Sadkowski: Konrad nie zejdzie ze sceny. „Nowe Książki” 1967 nr 11.

• W. Żołnowski: Generująca i kompozycyjna funkcja pytań otwartych w powieści Jerzego Zawieyskiego „Konrad nie chce zejść ze sceny”. „Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” 1980 t. 35 seria A.

Go back to position

Wawrzyny i cyprysy

• T. Burek: Powieść, niepowieść. „Tygodnik Kulturalny” 1966 nr 2, przedruk w: Proza, poezja 1966. Warszawa 1967, T. Burek: Zamiast powieści. Warszawa 1971.

• A. Kijowski: O romantykach osobiście. „Twórczość” 1966 nr 8, przedruk w tegoż: Granice literatury. T. 2. Warszawa 1991.

• Z. Kozarynowa: Polak szwedzkiego rodu w wojsku włoskim. „Wiadomości”, Londyn 1966 nr 30.

• J. Łukasiewicz: Nowa powieść Zawieyskiego. „Więź” 1966 nr 6, przedruk pt. Los hrabiego Milbitza w tegoż: Republika mieszańców. Wrocław 1974.

• H. Malewska: Nowa powieść Jerzego Zawieyskiego. „Tygodnik Powszechny” 1966 nr 14.

• S. Skwarczyńska. „Odgłosy” 1966 nr 17.

• M. Sprusiński: Inny Zawieyski. „Życie Literackie” 1966 nr 24, przedruk zmieniony pt. Łagodne kadencje w tegoż: Między prawdą a zmyśleniem. Kraków 1978.

• J. Szczypka: Lekcja goryczy. „Kierunki” 1966 nr 14, przedruk w tegoż: Powtórka z polskiego. Warszawa 1969.

• H. Bereza: Uzależnienie. (Jerzy Zawieyski). W tegoż: Taki układ. Warszawa 1981, przedruk w tegoż: Sposób myślenia. T. 1. Warszawa 1989 [dot. także: Romans z ojczyzną; Konrad nie chce zejść ze sceny], Sposób myślenia. T. 1. Warszawa 1981 [dot. także: Romans z ojczyzną; Konrad nie chce zejść ze sceny].

Go back to position

Gdy płoną lasy

• J.Z. Brudnicki: Gdy płoną lasy. „Poezja” 1980 nr 11.

• J. Skuczyński: „Polska i teatr to jedno”, czyli o dramatach narodowych Zawieyskiego. „Życie Katolickie” 1988 nr 1 [dot. także: Pożegnanie z Salomeą].

• J. Kelera: Wrzesień w dramacie. „Biuletyn Polonistyczny” 1990 z. 3/4 [zeszyt monograficzny wyd. pt. Pamięć Września. Materiały sesji naukowej Instytutu Badań Literackich PAN 22-24 listopada 1989. Wrocław 1990; dot. także dramatów innych autorów].

• J. Skuczyński: „Wyzwolenie” według Zawieyskiego. W tegoż: Misterium teatralne – Mickiewicz i inni. Toruń 2000 [analogie z Wyzwoleniem ].

• O. Dawidowicz-Chymkowska: Pisarz i reżyserzy, czyli powstawanie dzieła teatralnego. Analiza brulionów „Gdy płoną lasy” Jerzego Zawieyskiego. W tejże: Przez kreślenie do kreacji. Analiza procesu twórczego zapisanego w brulionach dzieł literackich. Warszawa 2007.

Go back to position

Dziennik z lat 1955-1969

• Z. Greń: Zawieyski. „Życie Literackie” 1980 nr 36, przedruk w tegoż: Teatr zamknięty. Kraków 1984 [dot.: O teatrze. Z „Dziennika” 1955-1961. Druk „Pamiętnik Teatralny” 1979 z. 3/4 zob. poz. ↑].

• S. Kisielewski: Słowo wstępne. „Krytyka”* 1980 nr 7 [dot. ogłoszonych fragmentów dziennika].

• Niecenzuralne słowa i fakty w dziennikach Zawieyskiego. „Zapis”* 1980 nr 16 [dot.: O teatrze. Z „Dziennika” 1955-1961. „Pamiętnik Teatralny” 1979 z. 3/4; Z „Dziennika” 1962-1969. Tamże 1980 nr 1; omówienie ingerencji cenzury].

• B. Wit: Ufność niepokonana. „Polityka” 1983 nr 1.

• M.A. Koprowski: Losy spuścizny po Zawieyskim. (Co się stało z kopią „Dzienników”). „Katolik” 1985 nr 36.

• Z. Noskowski: Wierzę, że chodzi w tym bałaganie o Polskę... (Jerzy Zawieyski jako polityk w świetle dziennika). „Więź” 1986 nr 7/8.

• J. Narbutt: Przyczynek. Moim nieskromnym zdaniem. „Ład” 1990 nr 23 [m.in. dot. dziennika].

• M. Czermińska: Autobiografia duchowa w dwudziestowiecznej literaturze polskiej. „Roczniki Humanistyczne” 1986 wyd. 1991 t. 34 z. 1, przedruk: w: Proza polska w kręgu religijnych inspiracji. Lublin 1993 oraz w: M. Czermińska: Autobiograficzny trójkąt. Kraków 2000 [dot. m.in. dziennika J. Zawieyskiego].

• S. Kisielewski: Idealista kruchy i wrażliwy. Stefan Kisielewski o Jerzym Zawieyskim i jego dzienniku. „Gazeta Wyborcza” 1999 nr 141 [dot. rozmów J. Zawieyskiego z W. Gomułką].

• B. Tyszkiewicz: „Odwilż” u literatów. Rok 1956 w „Dzienniku” Jerzego Zawieyskiego. „Pamiętnik Literacki” 2006 z. 2.

• B. Tyszkiewicz: Dokumenty „czasów oniemiałych”. Rok 1956 w dziennikach Marii Dąbrowskiej i Jerzego Zawieyskiego. „Zeszyty Historyczne”, Paryż 2007 z. 162.

• B. Tyszkiewicz: Przejście na drugą stronę lustra. Sejmowy epilog „Dziadów” w „Dzienniku” Jerzego Zawieyskiego. „Więź” 2008 nr 4/5.

• A. Friszke: Posłowie. „Karta” 2010 nr 63 [dot. fragmentów dziennika z 1956 r., ogłoszonych pt. Odwilż].

• A. Friszke: Przed Marcem. „Karta” 2010 nr 64 [przedmowa do fragmentów dziennika z 1968 r., ogłoszonych pt. Interpelacja].

Go back to position

Korzenie

• J. Susuł: Czytając „Korzenie”. „Tygodnik Powszechny” 1969 nr 51/52.

• J.Z. Brudnicki: Tradycja i „las rzeczy” współczesnych. „Miesięcznik Literacki” 1970 nr 4, przedruk pt. „Las rzeczy” dawnych i współczesnych w tegoż: Wiek prozy. Warszawa 1979.

• T. Burek: Bruliony wielkich tematów. „Twórczość” 1970 nr 3.

• J. Łukasiewicz: Trzy romantyzmy. „Więź” 1970 nr 4, przedruk w tegoż: Republika mieszańców. Wrocław 1974.

• W. Maciąg: Rodowód naszego myślenia. „Życie Literackie” 1970 nr 7, przedruk w tegoż: Żywi i współcześni. Warszawa 1972.

Go back to position

Droga katechumena

• J. Dobraczyński: Na marginesie „Kantaty anielskiej”. „Dziś i Jutro” 1948 nr 7 [polemika z esejem: Kantata anielska. Pierwodruk „Tygodnik Powszechny” 1948 nr 4].

• W. Karpiński: Powaga i żarliwość. „Tygodnik Powszechny” 1972 nr 12.

• Cz. Ryszka: Droga katechumena. (Jerzy Zawieyski). W tegoż: Na tropach Boga. Przygoda z literaturą XX wieku. Kraków 1999.

Go back to position

Pomiędzy plewą i manną

• A. Karasińska: Spotkanie z historią. „Znak” 1972 nr 3.

• W. Maciąg: Kto tworzy o sobie legendę? „Życie Literackie” 1972 nr 4.

• P. Skórzyński: Pytania naszego czasu. „Twórczość” 1972 nr 5.

• J. Wegner: Wskrzeszanie tradycji. „Więź” 1972 nr 4.

• M. Sprusiński: W najwyższym stopniu dobry. W tegoż: Między prawdą a zmyśleniem. Kraków 1978.

Go back to position

Dobrze, że byli

• J.S. Pasierb: Jerzy Zawieyski. W tegoż: Miasto na górze. Kraków 1973.

• B. Ostromęcki. „Więź” 1974 nr 7/8.

• L. Jabłonkówna. „Tygodnik Powszechny” 1975 nr 2.

Go back to position

Kartki z dziennika 1955-1969

• J. Hennelowa: Zawieyski nie może się bronić. „Tygodnik Powszechny” 1984 nr 26.

• H. Korotyński. „Kronika Warszawy” 1984 nr 4.

• A. Nasiłowska: Wobec faktów. „Twórczość” 1984 nr 11.

• M. Rusinek: Dziennik prawdy. „Nowe Książki” 1984 nr 4.

• T. Olszewski : Pamiętnik niepokoju. „Tygodnik Kulturalny” 1984 nr 12; przedruk w tegoż: Między przełomami. O literaturze ostatniej dekady PRL-u. Warszawa 2015.

• T. Burek: Dziennik bez blasku. W tegoż: Żadnych marzeń. [Londyn] 1987.

• J. Narbutt: Przyczynek. „Ład” 1990 nr 23.

Go back to position

Dramaty. (Dzieła)

• W. Natanson: Nie tylko dramatopisarz. „Kierunki” 1986 nr 1 [dot. t. 1].

• S. Stanik: Antyczny świat Zawieyskiego. „Kierunki” 1986 nr 44 [dot. t. 3].

• Z. Greń. „Życie Literackie” 1987 nr 29 [dot. t. 4].

• G. Leszczyński. „Nowe Książki” 1987 nr 9 [dot. t. 1-3], polemika: J.Z. Brudnicki. „Nowe Książki” 1988 nr 5, G. Leszczyński. „Nowe Książki” 1988 nr 6.

• S. Stanik: Biblijny krąg Zawieyskiego. „Kierunki” 1987 nr 34 [dot. t. 4].

Go back to position

Dzienniki

• [T. Fijałkowski] Lektor: Pisarz, polityk, chrześcijanin. „Tygodnik Powszechny” 2012 nr 12 [dot. t. 1].

• M. Toruńska: Uśmiech i urok Gomułki. „Dziennik Gazeta Prawna” 2012 nr 9 dod. „Kultura i Program TV” [dot. t. 1].

• P. Bem: Dobrze, że był. „Teatr” 2012 nr 7/8.

• J. Klechta: Wierność sobie. O Jerzym Zawieyskim. „Przegląd Powszechny” 2012 nr 3 [dot. t. 1].

• R. Kołodziej: Pośrednik. „Topos” 2012 nr 5 [dot. t. 1].

• K. Maciąg: O „Dziennikach” Jerzego Zawieyskiego. „Fraza” 2012 nr 4 [dot. t. 1].

• K. Masłoń: Zasypie wszystko, zawieje. „Rzeczpospolita” 2012 nr 11 [dot. t. 1].

• A. Michnik: Dwaj Ludzie. „Gazeta Wyborcza” 2012 nr 204 [dot. także: E. Bieńkowska: Dom na rozdrożu].

• R. Tarwacki: Dzienniki Jerzego Zawieyskiego. „Myśl Polska” 2012 nr 45/46 [dot. t. 1].

• K. Wiśniewska: Zawsze bałem się życia. „Gazeta Wyborcza” 2012 nr 204.

• [T. Fijałkowski] Lektor: Rejtan.„Tygodnik Powszechny” 2013 nr 9 [dot. t. 2].

• W. Kaliszewski: Wielkie i małe historie. „Nowe Książki” 2013 nr 8 [dot. t. 2].

• R. Kołodziej: Testimonium. „Topos” 2013 nr 5 [dot. t. 2].

Go back to position

„Niesie mnie rzeka smutku...” Korespondencja Zofii Nałkowskiej i Jerzego Zawieyskiego 1943-1954

• M. Gamdzyk-Kluźniak: Jerzy Zawieyski w świetle listów do Zofii Nałkowskiej. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 1999 nr 1 [artykuł poprzedzający książkowe wydanie korespondencji].

• H. Kirchner: Zawieyski i Nałkowska. „Gazeta Wyborcza” 2000 dod. „Magazyn” nr 42.

• T. Wójcik: Nałkowska i Zawieyski zaraz po wojnie. „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 2000 nr 3.

Go back to position

Z. Herbert, J. Zawieyski: Korespondencja 1949-1967

• E. Balcerzan: Studium podmiotu. „Nowe Książki” 2003 nr 3 [dot. także: Z. Herbert, H. Elzenberg: Korespondencja].

• J. Drzewucki: Mistrz, Skarabeusz i Puchatek. „Rzeczpospolita” 2003 nr 21 dod. „Plus Minus” nr 4.

• M. Klecel: Listy Herberta, czyli zmowa niepokornych. „Tygodnik Solidarność” 2003 nr 16.

• A.S. Kowalczyk: Herbert epistolarny. „Res Publica Nowa” 2003 nr 1 [dot. także: Z.Herbert, H. Elzenberg: Korespondencja].

• K. Nowosielski: „Podnóżek najmniejszego palca” i „krnąbrny uczeń”. „Przegląd Polityczny” 2003 nr 60 [dot. m.in.: Z. Herbert, J. Zawieyski: Korespondencja 1949-1967].

• R. Rutkowski: Inny głos Herberta. „Znak” 2003 nr 7 [dot. m.in.: Z. Herbert, J. Zawieyski: Korespondencja 1949-1967].

• T. Sobolewski: Rzeczpospolita pięknych dusz. „Więź” 2003 nr 3.

• A. Zagajewski: Toruński spacer. „Gazeta Wyborcza” 2003 nr 51.

• A.M. Wierzbicki: Narodziny tradycji. „Ethos” 2004 nr 1/2.

• J. Zieliński: Meandry kilku przyjaźni. O korespondencji Herberta z Elzenbergiem, Zawieyskim, Miłoszem, Międzyrzeckim. W: Herbert w listach. (Auto)portret wieloraki. Warszawa 2018.

Go back to position

Chłopi

• [W. Brumer] W. Br. „Dzień Polski” 1925 nr 58.

• [T. Boy-Żeleński] B.Ż.: „Chłopi” Reymonta w Teatrze Odrodzonym na Pradze. „Kurier Poranny” 1926 nr 71, przedruk w tegoż: Flirt z Melpomeną. Warszawa 1964.

• M. Smolarski: Premiera w Teatrze Odrodzonym. „Rzeczpospolita” 1926 nr 72.

Go back to position

BIO

Twórczość

Wystawienia następne

Wystawienia następne

Przekłady

angielski

czeski

francuski

niemiecki

rumuński

słowacki

węgierski

włoski

Adaptacje

radiowe

Nagrody

Nagrody

Adaptacje

radiowe

Wystawienia następne

Przekłady

angielski

Przekłady

francuski

Wystawienia następne

Zawartość

Przekłady

esperanto

japoński

koreański

niderlandzki

ormiański

Adaptacje

radiowe

Przekłady

angielski

Wystawienia następne

Przekłady

francuski

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Wystawienia następne

Przekłady

czeski

serbsko-chorwacki

słowacki

Zawartość

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Nagrody

Adaptacje

filmowe

Zawartość

Zawartość

Przekłady

niemiecki

Adaptacje

radiowe

telewizyjne

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Adaptacje

radiowe

telewizyjne

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Listy

Adaptacje

radiowe

Utwory niepublikowane

Przekłady i adaptacje