BIO

Urodzona 5 maja 1900 w Pabianicach pod Łodzią; córka Ludwika Haecka, urzędnika kolejowego, i Józefy z Jasieńskich, nauczycielki. Uczęszczała do szkoły średniej w Pabianicach. Twórczość literacką rozpoczęła około 1917. Po zdaniu matury w 1920 wyjechała do Warszawy, gdzie do 1925 studiowała na Wydziale Humanistycznym Wolnej Wszechnicy Polskiej. Jednocześnie pracowała jako nauczycielka w Pruszkowie. W 1924 wyszła za mąż za Mieczysława Zarzyckiego, kapitana, kartografa w Wojskowym Instytucie Kartograficznym (zginął w Katyniu w 1940). W związku z pracą męża wiele jeździła po kraju. Powieści i opowiadania drukowała w „Rzeczpospolitej” (1927-29) i „Naokoło świata” (1930). Gdy wybuchła wojna, przebywała pod Płockiem, skąd przedostała się do Równego. Po wkroczeniu do miasta armii radzieckiej, wyruszyła pieszo pod koniec października wraz z dziećmi w drogę do Warszawy, dokąd dotarła w połowie listopada. Zamieszkała u rodziny w Pruszkowie, gdzie w czasie okupacji niemieckiej pracowała w fabryce marmolady. Po wojnie w 1945-53 uczyła języka polskiego, historii i nauki o Polsce współczesnej w szkole podstawowej w Ołtarzewie oraz w gimnazjum przyfabrycznym w Ożarowie. Od 1953 pracowała w Wydziale Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Pruszkowie, z czasem jako jego kierownik, po czym prowadziła bibliotekę powiatową. W 1960 obroniła na Uniwersytecie Warszawskim pracę magisterską poświęconą twórczości Ernesta Hemingwaya. W 1970 przeszła na emeryturę. Nie kontynuowała twórczości literackiej, jej powieści były przedrukowywane w czasopismach „Kierunki” (1974), „Gwiazda Polarna” (1982), „Wiadomości Skierniewickie” (1983-84), „Echo Dnia” (1988). Nieliczne artykuły zamieściła w „Biuletynie Pedagogicznym Pałacu Młodzieży w Katowicach” (1986-88). Za działalność w dziedzinie bibliotekarstwa została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1970). Zmarła 16 maja 1993 w Pruszkowie.

Twórczość

1. Ślubne pantofelki. [Opowiadania]. Powst. 1917-1918. Wyd. Warszawa: Rój 1929, 158 s. Wyd. nast. tamże 1930.

Zawartość

Spotkanie; Venus z Milo; Maseczka; Kwiat paproci; Jego wielka miłość; Ślubne pantofelki. (Historia prawie że prawdziwa); Zakład; Twoje złote włosy; Rycerz złotej awantury.

2. Dzikuska. Historia miłości. [Powieść]. Powst. po 1924. Druk „Rzeczpospolita” 1927 nr 218-300. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1927, 181 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1928, wyd. 4 [!] 1928, wyd. 5 1929, wyd. 6 1929, wyd. 7 1930; Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989; Warszawa: Centrum Informacyjno-Reklamowe 1990; [wyd. 8] Warszawa: Ex Libris 2005. Kontynuacja zob. poz. .

Przekłady

czeski

[Według informacji autorki].

litewski

Laukinuke. [Przekł. anonimowy]. Kaunas [1934]. Wyd. nast. Vilnius 1994.

Adaptacje

filmowe

Dzikuska. Szkic przeróbki na film powieści I. Zarzyckiej. Adaptacja: L. Grun. „Kino dla Wszystkich1928 nr 17, 19, 20. Ekranizacja 1928.

3. Jawnogrzesznica. [Powieść]. Rzeczpospolita 1928 nr 49-115. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1928, 197 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1928, wyd. 3 1930.

Przekłady

litewski

Viešoji nusideleje. [Przeł.] V. Skaisgiraite. Kaunas 1937.

4. Okruch zaklętego zwierciadła. Powieść. Rzeczpospolita 1928 nr 328-369, 1929 nr 1-22. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1929, 158 s.

5. Chłopiec z dalekiej ojczyzny. Powieść. Warszawa: Rój 1929, 149 s. Wyd. nast. tamże 1930.

6. Kwiat jabłoni. Powieść. Warszawa: Rój 1929, 160 s.

7. Córka wichru. Powieść. Warszawa: Rój 1930, 269 s. Wyd. nast. Warszawa: Interster 1991.

8. Pałac śród gór. Powieść. T. 1-2. Warszawa: S. Cukrowski [ok. 1930], 128 + 129-248 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. [2] 1935, wyd. [3] 1935; Wrocław: Astrum 1992.

9. Kłamstwo. [Powieść]. Warszawa: Rój 1931, 157 s.

10. Panna Irka. Powieść. Warszawa: Rój 1931, 183 s. Wyd. nast. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1990.

11. Tabor. [Powieść]. Warszawa: Rój 1931, 162 s. Wyd. nast. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1992.

12. Królewski lot. Powieść. Warszawa: Rój 1933, 243 s. Wyd. nast.: Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989; Warszawa: Centrum Informacyjno-Reklamowe 1990; wyd. z podtytułem Historia życia i miłości. Red.: U. Włodarska. Wrocław: Astrum 1992.

13. Wieczna młodość. Powieść. Warszawa: Rój 1933, 215 s. Wyd. nast. Wrocław: Astrum 1992.

Kontynuacja powieści Dzikuska [poz. ].

14. Pod wiatr. Powieść. Warszawa: Rój 1934, 260. s. Wyd. nast. Wrocław: Astrum 1992.

15. Wschody i zachody. Powieść. T. 1-2. Warszawa: S. Cukrowski 1934, 126 + 133-253 s.

16. Muszla. Powieść. Warszawa: S. Cukrowski 1935, 223 s. Wyd. nast. tamże 1935.

17. Samotnicy. [Powieść]. Warszawa: Rój 1937, 285 s.

18. Sześć bajek wybranych. [Wiersze dla dzieci]. Łódź: Kolumna 1946, 10 k.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1962.

Wywiady

Jest zwykłe codzienne życie. Rozm. D. Ciszecka. Kierunki 1974 nr 18.
Irusia. Rozm. T. Krzemień. W: T. Krzemień: Znajomi nieznajomi. Warszawa 1977.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1965.

Ogólne

Książki

A. Wzorek: Twórczość Ireny Zarzyckiej. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej 2004, 257 s.

Artykuły

M. Obiezierska: Co dają powieści Zarzyckiej?Bluszcz1929 nr 20 dod.Nasza Mównica”.
L. Piwiński: Olla porida. Wiadomości Literackie 1929 nr 42.
M. Warneńska: Była kiedyś Dzikuska. Gazeta Krakowska 1971 nr 306 [o losach powojennych I. Zarzyckiej].
H. Kister: Pegazy na Kredytowej. Warszawa 1980, passim.
Irena Zarzycka. Więź 1993 nr 8.
K. Stachowicz: Diablica. Zwierciadło 1994 nr 9.

Dzikuska

H. Drzewiecki. „Wiadomości Literackie1927 nr 52.
A. Miciukiewicz: Schematy powieści popularnej. Na marginesie powieści Ireny Zarzyckiej „Dzikuska”. Literatura 1971 nr 3.
A. Martuszewska: Od „Dzikiej” [E. Orzeszkowej] do „Dzikuski. (Przemiany funkcji natury w powieści). W: Przestrzeń i literatura. Wrocław 1978.
H. Panas: Dzikuska. W tegoż: Sprawy do przemyślenia. Olsztyn 1979.
J. Marx: Wdzięk starych powieści. Odrodzenie 1989 nr 14.
[K.Masłoń] K.M.: Ramota retro. Rzeczpospolita 1991 nr 46.

Córka wichru

L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1930 nr 6/7.

Pałac śród gór

[T. Sinko] R.Kurier Literacko-Naukowy1935 nr 22.

Królewski lot

[T. Sinko] R.Kurier Literacko-Naukowy1933 nr 44.

Wieczna młodość

L. Piwiński. „Wiadomości Literackie1933 nr 56.

Pod wiatr

[T. Sinko] R.Kurier Literacko-Naukowy1934 nr 38.
E. Woroniecki. „Nowa Książka1935 nr 263.

Samotnicy

S.W. Balicki. „Kurier Literacko-Naukowy1937 nr 36.
A. Bar. „Głos Narodowy1937 nr 38 dod.Tydzień Kulturalno-Literacki”.
[E. Karska] E.K.Praktyczna Pani, Dobra Obywatelka1937 nr 39.