BIO

Born on 26 December 1907 in Kyiv; son of the lawyer Tadeusz Zagórski and Stefania, née Iwaszkiewicz. He spent his childhood both in Kyiv and with his maternal grandparents in Strazhgorod near Teplyk in the Podolia region. From 1917, he attended Polish secondary school, initially in Uman' and then in Kyiv. Between 1918 and 1930, he was a member of the Polish Scouting Association (ZHP), where he became a deputy chief scout and then chief scout of the Polish Republic. He moved to Warsaw in 1919, where he continued his education at the Jan Zamoyski Secondary School. During this period, he started writing poetry, which subsequently appeared in the volume Czas Lota (Lot's Time, 1956). He co-edited the school magazine "Życie Szkoły", where he made his debut in 1928 with the poem Burza na jeziorze (Storm on the lake; no. 3). He continued to publish poetry and articles there until 1931. He completed his advanced secondary education in 1927 and then started a degree in law at the University of Warsaw (UW) before moving to the Stefan Batory University (USB) in Wilno (Vilnius) in 1930. He was active in the USB Circle of Polish Philologists. He was a member of the Żagary poetry group that was associated with the circle, editing its eponymous periodical between 1931 and 1934 (in 1932 it was published under title "Piony"). His works appeared there, including some under the pen name Aron Pirmas, which was also used by other authors. He was chair of the Circle's Original Works Section (Sekcja Twórczości Oryginalnej – STO) and led the satirical Vilnius Academic Nativity Theatre (Wileńska Szopka Akademicka). During this period, he published poetry, reviews and articles in periodicals including "Alma Mater Vilnensis" (1930-35), "Kurier Wileński" (1932-34, under the pen name Tuz), "Państwo Pracy" (1932-35; here in 1933 together with Leon Szreder: the XI Vilnius Academic Nativity Theatre), and in "Pion" (intermittently 1934-39). He also published short volumes of poetry during this period. He was a member of the Polish Writers' Trade Union (ZZLP) from 1934, while in 1935/36 he served on the board of the Union's Vilnius Branch. At the same time, he made a living as a tutor, legal secretary, court reporter, and contributor to Polish Radio. He graduated with a master's degree from USB in 1936 and subsequently took up a post with Polish Radio in Wilno, where, among things, he co-wrote the comedy series Kukułka Wileńska (Vilnius Cuckoo; also using the pseudonym Magister Juraś). He married the translator Maria, née Woycieszonek (Karczewska after her first husband), in 1937. In later years, they worked on translations together. They moved to Lodz, before settling in Warsaw in autumn 1937. He continued to work for Polish Radio, penning radio plays. He collaborated with the Scichapęk cabaret which was based in the Sztuka i Moda (Art and Fashion) café. In 1937/38, he was a member of the editorial board of "Apel", the literary-artistic supplement of the "Kurier Poranny" newspaper. His first play appeared in 1938; titled Będziemy biedni (We shall be poor), it was written with Konstanty Ildefons Gałczyński. He remained in Warsaw during the German occupation of the city. Officially, he was employed as a domestic administrator but in fact earned a living from illegal trade. He was involved in Warsaw's underground cultural life, serving on the editorial board of the monthly "Kultura Jutra" (1943; he was awarded first prize in a competition run by the periodical for his piece Psalm), collaborating with the journal "Sztuka i Naród"(1943; he published there anonymously and under the pen name Bronisław Łuski), participating in competition juries, and organizing meetings with authors. During this period he wrote a volume of poetry, Rymy męskie (Male rhymes; using the pen name: Anzelm Niezwojewski), that was purchased in 1943 by Zbigniew Mitzner for the publishing house Wisła, which was due to start operating after the war. Together with his wife, Zagórski was involved in activities aiding Jews. In late July 1944, he and his family left for Wieliszew near Warsaw. During the 1944 Warsaw Uprising, he edited the daily information bulletin for the Home Army (AK) partisan unit operating around Wieliszew. Towards the end of the uprising, he hid in various locations, including the Zakliczyn estate near Myślenice. After the end of the war, he moved to Krakow and worked as head of the Department of Culture and Arts at the Voivodeship Administration. In autumn 1945, he travelled to Czechoslovakia and Bavaria, Germany, while in spring 1946, he went to Silesia, with these trips inspiring the book Indie w środku Europy (India in the centre of Europe). He continued to compose and publish poetry, as well as writing literary journalism pieces and literary sketches. His poems, articles and translations of French-language and Russian-language poetry appeared in periodicals including "Odrodzenie" (1945-49), "Twórczość" (1945-51 and intermittently 1954-69), "Tygodnik Powszechny" (1945-47), "Od A do Z" (1946 and 1951-56), "Przekrój" (1946-47 and intermittently 1949-54), "Dziennik Literacki" (1947-50), "Teatr" (1949, 1952-53, 1959, 1962-63, and 1968), "Życie Literackie" (1951-67), and "Nowa Kultura" (intermittently 1950-62). He was deputy president of the ZZLP (which in 1949 became the Polish Writers' Union, ZLP), while from 1950 to 1956 he chaired the Poetry Section of the Union's Krakow Branch. In 1946, he was a reporter at the Paris Peace Conference for the quarterly "Przekrój". The same year, he joined the Polish PEN Club, serving on its Board from 1958 and then as its vice president from 1971. In 1947/48, he was a cultural attaché at the Polish Embassy in Paris. In 1948, he returned to Krakow, where he was literary director of the Juliusz Słowacki Theatre (1949/50 and 1952/53). He was also literary director at the State (Państwowy) Theatre in Bielsko-Biała (1950/51 and 1956-58) and at the Stefan Żeromski Theatre in Kielce (1954-56). In September 1956, he moved to Warsaw, where from 1957 he was employed by "Kurier Polski" as a theatre reviewer. He also published numerous poems and articles in this daily, including in 1967 his correspondence from Italy, while in 1969 he edited the regular column Kramik poetycki (Little poetry shop). From 1956 to 1958, he was a member of the Polish Repatriation Committee. He was a member of the Polish Journalists Association (SDP) from 1960 until its dissolution in 1982. He was co-founder of the Polish Centre of the International Theatre Institute (ITI) and from 1957 a member of the European Cultural Society (SEC). He was awarded the Polish PEN Club's prize for translators in 1964. The same year, he was among the writers and intellectuals who signed the Letter of 34 in defence of free speech. Between 1972 and 1978, he was chair of the Circle of Poets at the Warsaw Branch of the Polish Writers' Union (ZLP). He co-organized the Warsaw Poetry Autumn 1972. He continued to publish poems, translations, articles and reviews in periodicals including "Tygodnik Powszechny" (1974-83), "Życie Literackie" (1976-81), and "Poezja" (intermittently 1966-84). In 1974, he received the prize of the monthly "Przyjaźń" in recognition of his artistic achievements in the field of staging Soviet drama in Polish theatres. In 1976, he was a signatory to the Memorandum of 101, a petition protesting proposed changes to the Constitution of the People's Republic of Poland. He was a participant in the Weeks of Christian Culture. In 1978, he and his wife were recognized as Righteous Among the Nations by the Yad Vashem Institute in Jerusalem. Following the imposition of martial law in Poland in December 1981, he became involved in underground cultural life, publishing in periodicals that were issued outside the reach of state censorship. He was also involved in the work of the Pastoral Care for Artists movement. He was the recipient of honours including the Knight's Cross (1955) and the Officer's Cross (1971) of the Order of Polonia Restituta. He died on 5 August 1984 in Warsaw, where he is buried at the Powązki Cemetery.

Twórczość

1. Ostrze mostu. [Wiersze]. Wilno: Koło Polonistów USB 1933, 30 s.

2. Przyjście wroga. Poemat – baśń. Warszawa: Państwo Pracy" 1934, 53 s.

3. Wyprawy. [Wiersze]. [B.m.:] Związek Zawodowy Literatów Polskich 1937, 46 s.

Zawartość

Zawiera cykl wierszy Wyprawy oraz: Poemat o roku 1914.

4. Będziemy biedni. Komedia w 3 aktach. [Współautor:] K.I. Gałczyński. Powst. 1938.

Adaptacje

radiowe

Polskie Radio 1938.

5. Święto Winkelrida. Widowisko w 3 aktach. Napisane wiosną 1944 przez J. Zagórskiego skrócone latem 1946. [Współautor:] J. Andrzejewski. „Twórczość” 1946 z 7/8 s. 120-173. Wyd. osobne Kraków: Związek Zawodowy Literatów Polskich [1946], 59 s. Wyd. nast. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957. Prapremiera: Reżyseria i inscenizacja: K. Dejmek. Łódź, Teatr Nowy 1956.

Przekłady

francuski

La fete de Winkelried. [Przeł.] I. Blochman. Maszynopis w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

6. Indie w środku Europy. Łódź: Książka 1947, 144 s.

Zawartość

I. Szkice z podróży do południowych Niemiec: Indie w środku Europy; Bawaria wygrała wojnę; Falanstery; Murnau – polskie miasteczko; Medytacje finansowe; Sens Norymbergi; Dziedzice. – II. Wizyta w Czechach: Cieszyński most; W kurzu drogi; Wieczór w Pradze; Drugi dzień w Pradze; Kościoły Złotej Pragi; Tajemniczy odgłos nocy; U literatów i w teatrze; Ulica złotników. – III. Wiosna śląska: Niemcy w opaskach; Wrocław: miasto przez które przeszła wojna; W świetle rozwagi. – IV. Appendix czyli dodatek: Miasto wiercipiętów.

7. Wieczór w Wieliszewie. [Wiersze]. Kraków: Książka [1947], 74 s.

Zawartość

Cykle: Na rzece; Na brzegu; Krok.

8. Czarni pod gwiaździstym sztandarem. [Współautor:] J. Korczak. Powst. 1950. Druk fragmentów „Echo Tygodnia” 1950 nr 15.

Data powstania wg informacji autora. Druk fragmentów podpisany: J. Zagórski. Maszynopis całości (184 s.) w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
Szkic publicystyczny dot. sytuacji ludności afroamerykańskiej w Stanach Zjednoczonych.

9. Wiersze wybrane. Warszawa: Czytelnik 1951, 52 s.

Zawartość

Zawiera działy: Z wierszy dawnych; Wiersze nowe.

10. Męska pieśń. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1954, 108 s.

Zawartość

Cykle: Nasze dni; Nowej Hucie; Jawa i marzenia; Na bałtycką nutę; W burzę i pogodę.

11. Czas Lota. Wybór poezji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 262 s.

Zawartość

Zawiera także cykle niedrukowane: Juvenilia; Czas Lota.

12. Olimp i ziemia. Moralitet z pantomimami (3 akty, 6 odsłon wierszem). Kultura”, Paryż 1957 nr 9 s. 52-94. Wyd. osobne Paryż: Instytut Literacki 1957, 46 s. Przedruk „Dialog” 1989 nr 6 s. 5-43.

W wydaniu z 1957 błąd w podtytule: Moralitet z pantominami.

13. Szkice. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1958, 423 s.

Zawartość

Od autora; Radion sam pierze (prawo do wiersza); O czystości stylów w teatrze; Dążenie do klasyczności; Secesja i jej pochodne; Blaski Bizancjum; Temat i wyraz; Medytacje nad „Psem ogrodnika” [Lope de Vegi]; Znaczenie klasyki rosyjskiej w repertuarach teatrów; Rewolucjonista szlachecki [A. Gribojedow]; Wąż nie ma piersi [dot. stosowania metafory m.in. przez A. Mickiewicza]; Przy Lermontowie; Tłumaczenie oper i sztuk pisanych wierszem; Włodzimierz Majakowski poeta rewolucji; Wiersze Aragona po polsku; Najweselszy cmentarz świata [dot. Genui]; Muzeum zwycięskie [dot. Muzeum Narodowego w Warszawie]; Śmierć Słowackiego; Zabito człowieka [dot. T. Hollendra]; Wspomnienie o Dorku [T. Bujnickim]; Z Gałczyńskim; Tom Józefa Czechowicza.

14. Krawędź. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 108 s.

Zawartość

Cykle: Romance; Ironie; Bilanse oraz proza poetycka.

15. Calendarium Radomiensis. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Kielce, Radom, Teatr im. S. Żeromskiego 1960.

16. Bajka pienińska. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 90 s.

17. Naszyjnik Serafity. (Dramat w 3 aktach). Dialog 1961 nr 12 s. 5-55.

18. Szkice z podróży w przestrzeni i czasie. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1962, 261 s.

Zawartość

z poz. : W południowych Niemczech: Indie w środku Europy; Bawaria wygrała wojnę; Falanstery; Murnau – polskie miasteczko; Sens Norymbergi; Dziedzice. – Wizyta w Czechach: W kurzu drogi; Wieczór w Pradze; Dzień w Pradze [poz. pt. Drugi dzień w Pradze]; Kościoły Złotej Pragi; Tajemniczy odgłos nocy. – Wiosna śląska: Niemcy w opaskach; Wrocław: miasto przez które przeszła wojna, – oraz szkice: Jaka już się nie powtórzy; O wszystkim po trochu; Mała dziewczynka z plakatu [dot. Francji]; Jak to jest z tą zgnilizną?; Wanda Małachowska z zespołu Jouveta; Dwa oblicza Belgii; Spotkania z włoskim ludem; Jak u siebie w domu. – Po śladach pisarzy: Spotkania z Superviellem; Wiersze Lechonia; Horzyca – poeta sceny; W krainie młodości niepowrotnej [dot. A. Trzebińskiego]; Tropem Dorka [T. Bujnickiego]; Po drodze do Krzemieńca [dot. J. Słowackiego]. – Za zieloną karetą i czerwonym autobusem: Armadne Divadlo z Martina; Shqiperi [dot. Albanii] ; Rodacy Aleksandra Moissi; Kuligiem przez NRD; Niespodzianki moskiewskie; Zawadzając o Kijów; W kraju Złotego Runa [dot. Gruzji].

19. Biały bez. Wiersze dla żony. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1963, 67 s. Przedruk zob. poz. .

20. Kongres w Farsafii. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Reżyseria: J. Marso. Warszawa, Akademicki Teatr Prób „Centon 1963.

21. Oto nurt. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 41 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie Związku Literatów Polskich i Polskiego Komitetu Olimpijskiego w 1961.

22. Pancerni. Poemat. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 123 s.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja fragmentu: B. Ostromęcki. Reżyseria: J. Kierst. Polskie Radio 1974.

23. Królestwo ryb. Poemat. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 32 s.

24. Rykoszetem. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1969, 51 s.

25. Tam gdzie diabeł pisze listy. [Reportaże]. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1970, 297 s.

Dotyczy m.in. życia literackiego i teatralnego w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Włoszech, Grecji, Jugosławii i na Węgrzech.

26. Poezje wybrane. Wybór wierszy i słowo wstępne: J. Zagórski. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza1972, 139 s.

27. Komputerie i dylematy. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 61 s.

Zawartość

Cykle: Komputerie; Dylematy.

28. Wybór wierszy. Wyboru dokonał autor. Wstęp: J. Rogoziński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 244 s.

Tu m.in. wiersze niedrukowane wcześniej.

29. Z Żoliborza na Syjon. [Dzienniki]. Powst. 1978-1979. Druk „Przegląd Powszechny” 1987 nr 7/8 s. 123-132, nr 9 s. 323-336, nr 12 s. 416-429; 1988 nr 1 s. 100-124.

30. Białe bzy. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 85 s.

Zawartość

Zawiera wiersze z poz. oraz nowe.

31. Poezje. Warszawa: Czytelnik 1983, 325 s.

Zawartość

Zawiera m.in. cykl: Z wierszy nowych.

32. Nie mrużmy powiek. [Wybór wierszy]. Warszawa: Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy*; Przedświt* 1985, 38 s.

33. Poezje wybrane. Wybór i wstęp: R. Matuszewski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1991, 248 s.

Zawartość

M.in. zawiera cykl: Z wierszy niedrukowanych.

34. Pisma zebrane. Oprac. : T. Bujnicki. Kraków: Collegium Columbinum 2013, 129 s. Biblioteka Tradycji, nr 74.

Zawiera teksty podpisane pseudonimem zbiorowym A. Pirmas, używanym przez autorów: T. Bujnicki, J. Huszcza, J. Maśliński, Cz. Miłosz, J. Putrament, A. Rymkiewicz, J. Zagórski.

35. Wiersze wybrane. Wybór i posłowie: Ż. Nalewajk. Lublin: Wydawnictwo Ośrodek „Brama Grodzka-Teatr NN 2019, 99 s. Biblioteka zapomnianych poetów, 16.

Listy

1. Tyle plotek, które nie są tylko plotkami. Korespondencja Wisławy Szymborskiej i Jerzego Zagórskiego z lat 1954-1971. Wybór, opracowanie i nota: S. Kudas. „Kwartalnik Artystyczny. Kujawy i Pomorze”. 2023 nr 2 s. 11-31.

Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.

Zielona brzózko. [Współwydane z:] T. Kubiak: Od Różana trakt. Muzyka: T. Szeligowski. [Warszawa:] Czytelnik 1949, 4 s.

Utwory niepublikowane

Utwory w maszynopisach znajdujące się w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, m.in.

Świadek. (Nowela filmowa). Powst. po 1943.
Dzieje garnituru. Nowela filmowa. Powst. 1945.
Kuzynka w okularach. Komidramat w 3 aktach (5 odsłonach). Powst. 1950.
Odlot Czajki. Tragedia narodowa w 5 aktach z intermediami. (Utwór żartobliwy). Powst. 1951.
Był sobie gang. (Czyś pan z księżyca?). Głupteria w 3 aktach. Powst. 1961.
Dzieci z obrazka. Widowisko telewizyjne. Powst. 1962.
Historia piasku. (Milczący świadkowie). Dramat w 3 aktach. Powst. 1963.
Królewski testament. Kronika śpiewana ze wstawkami baletowymi albo pantomimami w 3 aktach. Powst. 1970.
Choćby na księżyc. (Nowela filmowa). Powst. 1974.
Choćby na księżyc. Scenariusz filmowy. Powst. 1974.
O ile pamiętam. Dzienniki. T. 1-2 1980-1983.

Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych

białoruski

Zbor tvoraŭ. U trynaccacì tamah. T. 11. Minsk 2010.

francuski

Le pire est certain. Anthologie de la poésie catastrophiste polonaise du XXe siècle. [Przeł.:] C.-H. du Bord et Ch. Jezewski. Orthez 2009.

niemiecki

Meine polnische Bibliothek. Literatur aus neun Jahrhunderten. Przeł. i opracował: K. Dedecius. Berlin 2011.

rosyjski

Sdelano v Pol'še, vek – XX . Antologiâ = Wykonano w Polsce, wiek – XX. Antologia. Wybór i przeł. A. Bazylewski. Moskva 2009.

serbski

Moj poljski pesnički XX vek. [Przeł. i oprac.:] B. Rajčić. Beograd 2012.

Przekłady

1. Cyganeria. [Opera]. Muzyka: G. Puccini. Libretto: G. Giacosa i L. Illica wg powieści H. Murgera „Scenes de vie boheme”. Przeł. J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: J. Merunowicz. Warszawa, Opera i Filharmonia1950. Por. poz. .
2. M. Lermontow: Maskarada. Dramat w 4 aktach wierszem. Tłum. J. Zagórski. W: Antologia dramatu rosyjskiego. T. 1. Warszawa 1952 s. 160-204. Wystawienie: teatralne: Reżyseria: E. Kron, J. Maśliński. Częstochowa, Teatr Częstochowski 1954; radiowe: Polskie Radio 1969; telewizyjne: Reżyseria: M. Broniewska. Telewizja Polska 1973. Wyd. łącznie z przekł. poz. pt. Hiszpanie. Tragedia w 5 aktach; Maskarada. Dramat w 4 aktach wierszem. Wstęp i objaśnienia: W. Jakubowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, LXXVI, 288, s. Biblioteka Narodowa*, II, 141. Przedruk zob. poz. .
3. D. Błagoj: Twórcza droga Puszkina. (1813-1826). Przeł. M. i J. Zagórscy. Warszawa: Czytelnik 1955, 493 s.
4. M. Lermontow: Hiszpanie. Tragedia w 5 aktach. Przeł. J. Zagórski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 158 s. Wyd. nast. łącznie z poz. pt. Hiszpanie. Tragedia w 5 aktach; Maskarada. Dramat w 4 aktach wierszem. Wstęp i objaśnienia: W. Jakubowski. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, LXXVI, 288, s. Biblioteka Narodowa, II, 141.
5. Z Lermontowa. [Przekłady wyboru wierszy i dramatu]. Przeł. J. Zagórski. Słowem wstępnym opatrzył S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1955, 274 s.
Tu m.in. przekł.: Maskarada zob. poz. .
6. A. Błok: Buda jarmarczna. Sztuka w 1 akcie. Przeł. J. Zagórski. Dialog 1956 nr 4 s. 107-115. Wystawienie: Oprac. tekstu i reżyseria: J. Dorman. Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1967. Przedruk zob. poz . .
7. J. Kotlarewski: Natalka Połtawianka. (Śpiewogra w 2-ch aktach). Przeł. M. i J. Zagórscy. Powst. przekł. 1957. Druk fragmentów przekł. w: F. Nieuważny, J. Pleśniarowicz: Antologia poezji ukraińskiej. Warszawa 1976.
Data powstania wg informacji autora. Maszynopis całości (53 s.) w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.
8. P. Zvon: Bal pożegnanych. Komedia w 3 aktach. Z prologiem i epilogiem. Przeł. J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: J. Halama. Bielsko-Biała, Cieszyn, Teatr Polski 1958.
9. J. Potocki: Cyganie z Andaluzji. [Utwór dramatyczny]. Przekł., Prolog, Intermedium i Finał: J. Zagórski. Przekł. powst. 1959. Wystawienie: radiowe: Polskie Radio 1964; teatralne: Reżyseria: S. Bieliński. Rzeszów, Teatr im. W. Siemaszkowej 1967. Druk pt. Cyganie z Andaluzji. Komedia z arietkami w dwóch aktach wierszem. Przeł. z francuskiego i intermediami opatrzył J. Zagórski. „Dialog” 1982 nr 8 s. 5-25.
10. Cyganeria. Muzyka: G. Puccini. Libretto: G. Giacosa i L. Illica wg powieści H. Murgera Scenes de vie boheme. Przeł.: K. Czekotowski i J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: J. Grubowski. Łodź, Opera Łódzka 1962. Por. poz. .
11. Aleko. Muzyka: S. Rachmaninow. Libretto opery w 1 akcie według poematu A. Puszkina „Cyganie”: W. Niemirowicz-Danczenko. Przeł. J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: J. Grubowski. Warszawa, Opera Objazdowa 1965.
12. J. Giraudoux: Sodoma i Gomora. (Sztuka w 2 aktach). Przeł.: M. i J. Zagórscy. Dialog 1965 nr 3 s. 57-88.
13. [Dwadzieścia jeden] 21 piosenek radzieckich. Na głos z fortepianem. Przekł. tekstów: J. Zagórski. Wybór i red.: O. Łada. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1966, 68 s.
14. Sz. Rustaweli: Wiciądz w tygrysiej skórze. [Epopeja]. Przekł. z rosyjskich fragmentów, trawestacje i słowo wiążące: J. Zagórski. Konsultacja filologiczna: J. Braun. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 83 s. Por. poz. .
15. Eugeniusz Oniegin. Liryczne sceny w 3 aktach. Muzyka: P. Czajkowski. Tekst M. Czajkowskiego według A. Puszkina przeł. J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: L. Zamkow. Warszawa, Teatr Wielki 1967.
16. F. Arrabal: Cmentarzysko samochodów. [Utwór dramatyczny]. Przeł. J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: S. Hebanowski. Sopot, Teatr Kameralny 1972.
17. I. Turgieniew: Zwierciadło. Komedyjka z piosenkami w 2 aktach. Przeł. [z francuskiego]: M. i J. Zagórscy. Adaptacja: K. Sznerr. Polskie Radio 1972.
18. Sz. Rustaweli: Rycerz w tygrysiej skórze. [Epos]. Przekł. i posłowie: J. Zagórski przy konsultacji filologicznej J. Brauna. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 250 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1983; [wyd. 3] Redakcja naukowa i przygotowanie do druku D. Kolbaia. Warszawa: Studium Europy Wschodniej. Uniwersytet Warszawski 2017, 283 s.
19. G. Borowik: Wywiad w Buenos Aires. [Utwór dramatyczny]. Przeł.: M. i J. Zagórscy. Wystawienie: radiowe: Reżyseria: W. Opałek. Polskie Radio 1977; teatralne: Inscenizacja: I. Władimirów. Reżyseria: J. Lifson. Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1977.
20. Lohengrin. Muzyka: R. Wagner. [Libretto:] O. Singer. Przeł. J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: E. Witte. Poznań, Teatr Wielki 1978.
21. A. Błok: Pieśń losu. Poemat dramatyczny. Przekł. powst. 1981. Wyd. zob. poz. .
Data powstania przekładu wg informacji autora.
22. P. Gems: Piaf. Sztuka w dwóch aktach. Przeł.: E. Zagórska i J. Zagórski. Przekł. powst. 1981. Wystawienie: Reżyseria: A. Pieczyński. Gdynia, Teatr Muzyczny 1989.
23. A. Błok: Utwory dramatyczne. Przeł. S. Pollak i J. Zagórski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1985, 234 s.
Tu w przekładzie J. Zagórskiego: Buda jarmarczna s. 5-18 [poz. ]; Pieśń losu. Poemat dramatyczny s. 95-150 [poz. ].

Inne przekłady

Wydania osobne przekładów pieśni i piosenek z nutami, m.in.

Pory roku. (12 utworów charakterystycznych). Przejrzał i oprac. B. Woytowicz. Motta przeł. J. Zagórski [Muzyka:] P. Czajkowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1954, 64 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1960, wyd. 4 1963, wyd. 5 1973.
Dwie pieśni ludowe rosyjskie: Nasz elegant; Kołysanka. Słowa ludowe przeł. J. Zagórski. [Muzyka i] oprac.: A. Liadow. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1955, 7 s.
Trzy pieśni ludowe rosyjskie: U tych wrót; A swoboda ma; Słońce wzejdź. [Muzyka i oprac.:] M. Musorgski. Przeł. J. Zagórski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1955, 11 s.
Dziewczęta z Kadyksu. (Bolero). [Muzyka:] L. Delibes. Przeł. J. Zagórski. Do druku przygotował S. Starzyk. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1956, 7 s.
Serenada Don Juana. [Muzyka:] P. Czajkowski. Słowa: A. Tołstoj. Do druku przygotowali: S. i J. Hoffmanowie. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1956, 9 s.
Hopak. [Muzyka:] M. Musorgski. Słowa: T. Szewczenko. Przeł. J. Zagórski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1957, 10 s.
La Danza. Tarantela neapolitańska. [Muzyka:] G. Rossini. Słowa: C. Pepoli. Przeł. J. Zagórski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1957, 14 s.
Aria Rudolfa z I aktu opery Cyganeria. [Muzyka:] G. Puccini. Słowa: G. Giacosa i L. Illica. Przeł. J. Zagórski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1958. 9 s.
Walc Musetty z II aktu opery Cyganeria. Muzyka: G. Puccini. Słowa: G. Giacosa, L. Illica. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1958, 20 s.
Popularne pieśni i piosenki radzieckie. 12 piosenek. [Wybór i] oprac. muzyczne: W. Kabalewski. Warszawa: CPARA 1967, 78 s. Wyd. nast. tamże 1969.

Niepublikowane przekłady w maszynopisach znajdujące się w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, m.in.

E. Zola: Brzuch Paryża. [Powieść]. Powst. przekł. 1950.
P. Zvon: Taniec umarłych. Komedia w 3 aktach z prologiem i epilogiem. Przeł. Z. Mikołajtis i J. Zagórski. Powst. przekł. 1952-1957.

Prace redakcyjne

1. Słowo prawdziwe. [Antologia; zebrał i oprac. red.:] J. Zagórski. Warszawa: [Walka 1942], 83 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże [1943], 95 s.
Wydanie konspiracyjne.
2. L. Aragon: Wiersze. Tłumaczenie pod red. J. Zagórskiego. Warszawa: Czytelnik 1954, 107 s.
Tu także m.in. przekłady J. Zagórskiego.
3. A. Mickiewicz: Dziady. [Układ tekstu:] T. Byrski i J. Zagórski. Wystawienie: Inscenizacja: T. Byrski. Kielce, Teatr im. S. Żeromskiego 1955.
4. S. Wyspiański: Warszawianka. Układ tekstu: T. Byrski i J. Zagórski. Wystawienie: Reżyseria: T. Byrski. Warszawa, Teatr Ziemi Mazowieckiej 1971.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1951, 1955.

• Informacje syna, Włodzimierza Zagórskiego, 2004.

Autor o sobie

J. Zagórski: „Święto Winkelrida” o ile pamiętam. Dialog 1983 nr 10.

Wywiady

Rozm. W. Maciąg. Życie Literackie 1958 nr 21.
Rozm. W.P. Szymański. Tygodnik Powszechny 1964 nr 26, przedruk w: W.P. Szymański: Rozmowy z pisarzami. Kraków 1981.
• „Włamałem się do poezji nocą”. Rozm. S. Bereś. Odra 1983 nr 9.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).

Ogólne

Książki

A. Niewiadomski: Niebliskie wyprawy. Jerzy Zagórski i poetycka przygoda nowoczesności. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej 2001, 292 s.
P. Bem: Może niesłusznie. O Jerzym Zagórskim. [Biografia]. Kraków; Budapeszt; Syrakuzy 2021, 333 s.

Artykuły

A. Gołubiew: Bujnicki, Miłosz, Zagórski. „Pax 1933 nr 4.
J. Czechowicz: W blasku czystości. (O poezji J. Zagórskiego). Kurier Poranny 1938 nr 21, przedruk w tegoż : Wyobraźnia stwarzająca. Lublin 1972.
J. Rogoziński, A. Andrzejewski: Dwugłos o Zagórskim. „Ateneum 1938 nr 2.
S. Lichański: Poezja niepodległa. Pion 1939 nr 11.
J. Putrament: Sykofantasta. Słowo 1939 nr 91.
L. Herdegen: Na sposób malarski. W tegoż: Zadania domowe. Kraków 1956.
K. Wyka: Wspomnienie o katastrofizmie. Życie Literackie 1957 nr 15, przedruk w tegoż: Rzecz wyobraźni. Warszawa 1959.
J. Rogoziński: Preteksty. Poezja 1970 nr 6 [analiza poematu: Organizm].
J. Łukasiewicz: Biały bez. (Na czterdziestolecie poezji Jerzego Zagórskiego). Tygodnik Powszechny 1971 nr 34.
K. Dybciak: Poezja mitu katastroficznego. Twórczość 1974 nr 3 [m.in. dot. J. Zagórskiego].
J. Kryszak: Katastrofizm ocalający. Z problematyki poezji drugiej awangardy. Warszawa 1978, passim.
A. Chruszczyński: Liryka w impasie. Przegląd Humanistyczny 1980 nr 2 [m.in. dot. J. Zagórskiego].
M. Krassowski: Biologia i Apokalipsa. (O Jerzym Zagórskim). Poezja 1981 nr 5/6 [dot. wczesnej twórczości].
S. Bereś: Muzyka zodiaków, zjawisk i cyfr. (Poezja Jerzego Zagórskiego do 1933). Pamiętnik Literacki 1982 z. 3/4, przedruk w formie rozszerzonej w tegoż: Ostatnia wileńska plejada. Warszawa 1990.
S. Stabro: Między nadrealizmem a klasycyzmem. (Jerzy Zagórski). W: Poeci dwudziestolecia międzywojennego. T. 2. Warszawa 1982, przedruk w tegoż: Zamknięty rozdział. Warszawa 1994, Poezja i historia. Kraków 1995.
K. Pieńkosz: Jerzy Zagórski 13 XII-5 VIII 1984. „Literatura1984 nr 11.
W.P. Szymański: Wieczność urasta ze spojrzenia. (O poezji Jerzego Zagórskiego). Tygodnik Powszechny 1984 nr 40, przedruk w tegoż: Ostatni romans. Kraków 1991.
M. Zaleski: Przygoda drugiej awangardy. Wrocław 1984, wyd. 2 tamże 2000, passim.
J. Pieszczachowicz: Od katastrofizmu do „komputerii. Twórczość 1985 nr 1, przedruk w tegoż: Wygnaniec w labiryncie XX wieku. Kraków 1994.
S. Pollak: O Jerzym Zagórskim. Więź 1985 nr 1/3.
J. Rogoziński: O wierszach Jerzego Zagórskiego. W tegoż: Preteksty. Warszawa 1985.
A. Zieniewicz: Idące Wilno. Szkice o Żagarach. Warszawa 1987, passim.
R. Matuszewski: Poezja Jerzego Zagórskiego. „Twórczość1988 nr 9, przedruk jako wstęp w: J. Zagórski: Poezje wybrane. Kraków 1991 [zob. Twórczość poz. ].
E. Kuźma: Egzotyzm w poezji Jerzego Zagórskiego. (Okres dwudziestolecia międzywojennego). W: Egzotyzm w literaturze. Szczecin 1990.
Z. Bieńkowski: Idzie skacząc po górach. W tegoż: Ćwierć wieku intymności. Warszawa 1993.
B. Sienkiewicz: Poezja z „freudowskiego prawa” – w orbicie sporu o polski surrealizm. W: Przez znaki do człowieka. Poznań 1997 [m.in. dot. J. Zagórskiego].
T. Bujnicki: Szkice wileńskie. Kraków 2002, passim.
M. Jagiełło: Rozmowa z Jerzym Zagórskim. „Twórczość2002 nr 3 [dot. artykułu J. Zagórskiego: Żydzi, Polacy i zaminowane dusze. „Tygodnik Powszechny” 1945 nr 26].
S. Stabro: Poetyckie mitologie w wileńskiej poezji Jerzego Zagórskiego. W: Poezja i poeci w Wilnie lat 1920-1940. Kraków 2003.
R. Matuszewski: Poezja Jerzego Zagórskiego. W tegoż: Zapiski świadka epoki. Warszawa 2004.
W. Kaliszewski: Rozchwiane morza wyobraźni. Wyspa 2009 nr 4.
Dom otwarty. [Wywiad]. Rozmowę z E. Zagórską przeprowadziła K. Bzowska. Odra 2014 nr 3.
A. Niewiadomski: Osiemdziesiąt. Studium o poezji „przełomów”. Lublin 2020 [m.in. dot. J. Zagórskiego].

Ostrze mostu

A. Słucki: Od „Ostrza mostu” do „Czasu Lota. „Twórczość1957 nr 7.

Przyjście wroga

W. Sebyła. „Pion1934 nr 52.
S. Czernik. „Okolica Poetów1935 nr 4/5.
K.W. Zawodziński. „Rocznik Literacki 1934” wyd. 1935.

Wyprawy

S. Lichański: Poezja ujarzmia świat. Pion 1938 nr 10.
H. Michalski: U awangardzistów. Kultura 1938 nr 32.
K.W. Zawodziński. „Życie Literackie1938 nr 5.

Święto Winkelrida

R. Matuszewski: Zagadnienia literackie (Literatura dramatyczna). Wiedza i Życie 1946 nr 8.
W. Natanson: Najnowsza sztuka współczesna. Twórczość 1947 nr 4.
A.M. Swinarski: Ares i Afrodyta. Dziennik Literacki 1947 nr 13.
S. Brucz: Święto Winkelrida czyli piekło historii. Kronika 1956 nr 20.
E. Fleiszer: Konfrontacje (burmistrz i bohater). Dialog 1956 nr 6.
Z. Greń: Wielkie święto Winkelrida. Życie Literackie 1956 nr 40.
A. Jarecki: Gruszki na wierzbie a „Święto Winkelrida. Teatr 1956 nr 21.
W. Leopold: Dialog z historią. Nowa Kultura 1956 nr 42.
A. Potasz: Święto Winkelrida” – komedia epoki. Kultura i Życie 1956 nr 40.
A. Wróblewski: Strzeżmy się bohaterów. Teatr 1956 nr 21.
R. Zimand: Szopa i naród. Po Prostu 1956 nr 42.
E. Wysińska: Święto Winkelrida” i uroki metafory. Dialog 2006 nr 9 [dot. przedstawienia w reżyserii K. Dejmka w łódzkim Teatrze Nowym w 1956].

Zob. też Autor o sobie.

Indie w środku Europy

T. Ellen: Plon wędrówki. Odra 1947 nr 16.

Wieczór w Wieliszewie

A. Sowiński: Poezje Zagórskiego. „Nowiny Literackie1947 nr 19.
A. Włodek: Wiersze, które zostaną. Dziennik Literacki 1947 nr 23.
M. Jarczyńska. „Tygodnik Powszechny1948 nr 15.
R. Matuszewski: Poezja optymistyczna. W tegoż: Literatura po wojnie. Warszawa 1948.

Wiersze wybrane [1997]

L. Herdegen: Pierścienie strof” Jerzego Zagórskiego. Życie Literackie 1951 nr 18.
J. Preger. „Twórczość1951 nr 11.
S. Błaut: Poezja Jerzego Zagórskiego. Tygodnik Powszechny 1952 nr 6.
S. Pollak: Trudna droga poety. Nowe Książki 1952 nr 21.
S. Mackiewicz: Jerzy Zagórski. Kierunki 1957 nr 20.

Męska pieśń

W. Natanson: Wśród książek. Twórczość 1955 nr 1.

Czas Lota

A. Kamieńska: Poezja posmak attycki miewa. Nowiny Literackie i Wydawnicze 1957 nr 9.
A. Słucki: Od „Ostrza mostu” do „Czasu Lota. Twórczość 1957 nr 7.
J. Trznadel: Książka dobrych wierszy. Nowe Książki 1957 nr 9.
J.B. Ożóg: Pożary i Lot. Powst. 1958. Wyd. w tegoż: Obrazy świata. Kraków 1989.

Olimp i ziemia

Z. Greń: Zagórski. „Życie Literackie 1989 nr 49.

Szkice

J. Błoński: Zwierzenia poety. Przegląd Kulturalny 1958 nr 33.
A. Dobosz: Dziwna zabawa. Nowa Kultura 1958 nr 36.
Z. Pędziński. „Kamena1961 nr 2.

Krawędź

Z. Dolecki: Poeta – moralista. Kierunki 1959 nr 49.
J. Łukasiewicz. „Tygodnik Powszechny1960 nr 7.
A. Słucki: Gest i głos. Twórczość 1960 nr 2.

Bajka pienińska

J. Maśliński: Iliada naddunajecka. Życie Literackie 1963 nr 20.

Naszyjnik Serafity

L. Eustachiewicz. „Dialog1962 nr 7.

Szkice z podróży w przestrzeni i czasie

Z. Greń: Zagórski w dyliżansie. Twórczość 1962 nr 8.
O. Jędrzejczyk: Zagórski w przestrzeni i czasie. Życie Literackie 1962 nr 22.
W. Natanson: Zagórski eseista. Nowa Kultura 1962 nr 41.
T. Wróblewska: Na marginesie „Szkiców” Jerzego Zagórskiego. „Tygodnik Kulturalny 1962 nr 20.

Oto nurt

J. Lau: Nowości poetyckie. Nurt olimpijski. Życie Literackie 1963 nr 50.

Pancerni

M. Chojnowski: Poetycki nurt bitwy pod Studziankami w poemacie Jerzego Zagórskiego „Pancerni. W: Wojsko Polskie nowej rzeczywistości społeczno- politycznej po II wojnie światowej 2. Olsztyn 2016.

Królestwo ryb

L. Sokół: Dar poematu. Poezja 1968 nr 8.
M. Sprusiński: Nowości poezji. Poezja „zamierzchłego stylu…Życie Literackie 1968 nr 30.

Rykoszetem

T. Nyczek: Widzę i opisuję. Poezja 1970 nr 7.

Poezje wybrane [1972]

B. Kmicic: Radość jest jak zielone konie. Nowe Książki 1972 nr 17.

Białe bzy

S. Jurkowski: W ofierze miłości. Życie Literackie 1983 nr 19.

Poezje [1990]

Z. Chojnowski: Teraźniejszość z przeszłością. Życie Literackie 1984 nr 32.
S. Jurkowski: Harmonia i miłość. Kierunki 1984 nr 22.
A. Buck: Między przeszłością a teraźniejszością. Nowe Książki 1985 nr 1.

Poezje wybrane [1991]

S. Dłuski: Katastrofa w cieniu heksametru. Nowe Książki 1993 nr 1.

M. Lermontow: Maskarada

S. Mackiewicz: Maskarada” Lermontowa, Zagórskiego i Teatru Polskiego. Kierunki 1958 nr 20, przedruk w tegoż: Odeszli w zmierzch. Warszawa 1968 [dot. przekładu J. Zagórskiego].

Sz. Rustaweli: Wiciądz w tygrysiej skórze

J. Łobodowski: Rustaweli w wersji Jerzego ZagórskiegoKultura”, Paryż 1970 nr 7/8.