BIO

Urodzona 26 grudnia 1881 w Lublinie; córka Karola Zagórskiego, chirurga (zmarł w 1898), i Anieli z Unrugów; siostra Karoli Zagórskiej, śpiewaczki, przez ojca spokrewniona z Józefem Conradem Korzeniowskim. Ukończyła szkołę średnią w Lublinie. Z powodu choroby płuc wyjechała do Zakopanego, gdzie jej matka założyła pensjonat Konstantynówka. W 1905-09 uczęszczała na wykłady z historii i polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, ale regularnych studiów nie podjęła. Następnie pracowała jako nauczycielka domowa. Próbowała swoich sił na scenie; około 1910 występowała krótko w Teatrze Miejskim w Krakowie, m.in. razem z Ireną Solską, a także w Wyzwolenia Stanisława Wyspiańskiego w Zakopanem. Wystawiła też amatorsko w Zakopanem za zgodą autora Różę Stefana Żeromskiego. Zachęcona przez samego Josepha Conrada, około 1920 zajęła się przekładami jego twórczości. Wkrótce przeniosła się na stałe do Warszawy. Debiutowała jako tłumaczka w 1923 przekładem powieści Conrada Fantazja Almayera. W latach następnych publikowała przekłady także w czasopismach „Robotnik” (1925), „Głos Prawdy” (1927-28), „Droga” (1928, 1930), „Wiadomości Literackie” (1929, 1931-35), „Kultura” (1932) i „Pion” (1934, 1936, 1938). Prowadziła salon literacki, w którym gromadzili się wybitni przedstawiciele literatury i sztuki. Za całokształt twórczości przekładowej, ze szczególnym uwzględnieniem przekładu Zwycięstwa Conrada, otrzymała nagrodę Polskiego PEN Clubu (1929). W 1931 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Warszawie; pracowała nad tłumaczeniem powieści Josepha Conrada Złota strzała i powieści Sigrid Undset Leśny storczyk (przekład zaginął). Zmarła 30 listopada 1943 w Warszawie.

Twórczość

Przekłady

1. J. Conrad: Pisma wybrane. Warszawa: Ignis 1923-24.
W przekł. A. Zagórskiej w t. 1, 13 poz. 2, 3.
2. J. Conrad: Szaleństwo Almayera. Opowieść o Wschodniej Rzece. Pierwodruk pt. Fantazja Almayera. (Pisma wybrane. T. 1 [poz. ]). Warszawa: Ignis [1923], 211 s. Wyd. nast.: wyd. 2 z przedmową S. Żeromskiego tamże [1925]; wyd. pt. Szaleństwo Almayera: wyd. 3 (Pisma zbiorowe. T. 1 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1928; Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947; wyd. 1 [!] z posłowiem Z. Najdera. Wyrazy i realia malajskie oprac. R. Stiller. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, toż: wyd. 2 1958, wyd. 3 1961, wyd. 4 1962; (Dzieła. T. 1 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972; wyd. 6 [!] Szczecin: Glob 1986; przedruk w: Szaleństwo Almayera. Przeł. A. Zagórska; Wyrzutek. Przeł. A. Zagórska; Murzyn z załogi „Narcyza”. Przeł. B. Zieliński. (Dzieła wybrane. T. 1 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987; Warszawa: Świat Książki 1998.
3. J. Conrad: Freja z siedmiu wysp. Opowieść o płytkich wodach. W: J. Conrad: Między lądem a morzem. [Opowiadania]. (Pisma wybrane. T. 13 [poz. ]). Warszawa: Ignis 1924 s. 169-268. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1925; wyd. 2 [!] poprawione (Pisma zbiorowe. T. 15 [właśc. 14] [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1929; (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962; (Dzieła. T. 14 [poz. ]) Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973; (Dzieła wybrane. T. 8 [poz. ]) Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987; wyd. 2 [!] Szczecin: Glob 1988. Przedruk zob. poz. , . Wyd. osobne zob. poz. .
W przekł. A. Zagórskiej także: Przedmowa autora.
4. J. Conrad: Opowieści niepokojące. Przeł.: H. Gay i A. Zagórska. Warszawa: W. Czarski [1925], 205 s. Wyd. nast.: (Pisma zbiorowe. T. 4 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1936. Przedruk w: Opowieści niepokojące; Opowieści zasłyszane. Przeł.: H. Gay, T. Sapieżyna, S. Wyrzykowski, A. Zagórska. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964; Przeł. H. Carroll-Najder, H. Gay, A. Zagórska. (Dzieła. T. 4 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972; Opowieści niepokojące; Młodość i inne opowiadania; Tajfun i inne opowiadania. Przeł.: A. Zagórska, H. Gay, J.B. Rychliński. (Dzieła wybrane. T. 7 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987; Szczecin: Glob 1991.
W przekł. A. Zagórskiej: Przedmowa oraz opowiadania: Karain; Placówka postępu; Laguna.

Wyd. osobne opowiadania Laguna zob. poz. .

5. J. Conrad: Zwycięstwo. T. 1-2. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum [1927]. XXI, 205 + 285 s. Wyd. nast.: wyd. 2 z przedmową S. Żeromskiego (Pisma zbiorowe. T. 18-18a [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1931; Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947; (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957; (Dzieła. T. 16 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973. Wyd. łączne z poz. pt. Zwycięstwo; Złota strzała. Przeł.: A. Zagórska, J. Korniłowicz. (Dzieła wybrane. T. 5 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987, 598 s.

Nagrody

Nagroda Polskiego PEN Clubu (1929).
6. J. Conrad: Ocalenie. Opowieść z płytkiego morza. Pierwodruk pt. Wybawienie „Głos Prawdy 1928 nr 355-360; 1929 nr 1-171. Wyd. osobne: Ocalenie. Opowieść z płytkiego morza. Z przedmową autora. Cz. 1-3: Człowiek i bryg; Wybrzeże szpiegów; Porwanie. Cz. 4-6: Dar płytkiego morza; Honor i namiętność; Zew życia i okup śmierci. (Pisma zbiorowe. T. 21-21a [poz. ]) Warszawa: Dom Książki Polskiej 1929, X, 217 + 289 s. Wyd. nast.: (Z pism. [T. 6] [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957; (Dzieła. T. 20 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974; wyd. 2 Szczecin: Glob 1984; Wyd. łączne z: Smuga cienia. Przeł. J.J. Szczepański; Korsarz. Przeł. E. Krasnowolska. (Dzieła wybrane. T. 6 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987.
7. J. Conrad: Pisma zbiorowe. Z przedmową S. Żeromskiego. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1928-1939.
W przekł. A. Zagórskiej w t. 1, 2-2a, 4, 5-5a, 6, 6a, 8, 10-12, 15 [właśc. 14], 15, 18-18a, 21-21a poz. 2-6, 8-12, 14, 16-18.
8. J. Conrad: Młodość; Jądro ciemności. [Opowiadania]. (Pisma zbiorowe. T. 6 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1930, 206 s. Wyd. nast.: Jerozolima: Wydział Kultury i Prasy Dowództwa Jednostek Wojska na Środkowym Wschodzie 1946. Przedruk w: Młodość i inne opowiadania. (Z pism. T. 4 [poz. ]). Warszawa 1957; (Dzieła. T. 6 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972; (Dzieła wybrane. T. 7 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987; (Dzieła wybrane) Kraków: Wydawnictwo Literackie 1995.

Wyd. osobne opowiadania Młodość pt. Pożar na „Judei” zob. poz. .

9. J. Conrad: Falk; Wspomnienie; Amy Foster; Jutro. [Opowiadania]. (Pisma zbiorowe. T. 8 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1932, XII, 199 s. Wyd. nast. Rzym: Nakład Polskiej YMCA przy Armii Polskiej na Wschodzie 1945. Przedruk zob. poz. [z pominięciem opowiadania Wspomnienie], 30, 31 [z pominięciem opowiadania Jutro].

Wyd. osobne opowiadania Amy Foster zob. poz. .

10. J. Conrad: Lord Jim. Opowieść. T. 1-2. (Pisma zbiorowe. T. 5-5a [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1933, IX, 271 + 206 s. Wyd. nast.: wyd. ze wstępem W. Tarnawskiego. Jerozolima: Interim Treasury Committee for Polish Question 1946; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1949; wyd. 2 [!] z posłowiem J. Andrzejewskiego. (Z pism. T. 1 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, tamże: 1960, 1961, wyd. 5 1962, wyd. 6 1964, wyd. 7 1966, wyd. 8 1968; (Dzieła. T. 5 [poz. ]) Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972; wyd. 9 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, wyd. 10 tamże 1973; wyd. ze wstępem J. Rurawskiego. Warszawa: Kama [1977]; wyd. 11 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978; wyd. ze wstępem i w oprac. Z. Najdera. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1978; wyd. 12 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979; wyd. 13 ze słowem wstępnym Z. Najdera. Warszawa: Iskry 1981; wyd. 15 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983.

Wyd. łączne z: W oczach Zachodu pt. Lord Jim; W oczach Zachodu. Przeł. W. Tarnawski. (Dzieła wybrane. T. 2 [poz. ]) Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987; Warszawa: Chimera 1991; Warszawa: Temark 1993; wyd. w oprac. Z. Najdera. Warszawa: Interart 1995; wyd. z posłowiem J. Andrzejewskiego. Warszawa: Verum 1995; Wrocław: Siedmioróg 1996; wyd. 2 ze wstępem i w oprac. Z. Najdera. Wrocław, Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1996, wyd. 2 [!] w oprac. Z. Najdera. Warszawa: Interart 1996; wyd. 2 ze wstępem J. Rurawskiego. Warszawa: Kama [1997], wyd. 2 tamże [1998]; wyd. z posłowiem Z. Najdera. Warszawa: Świat Książki 1999.

11. J. Conrad: Ze wspomnień. (Pisma zbiorowe. T. 15 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1934, 175 s. Wyd. nast.: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965; (Dzieła. T. 13 [poz. ]) Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973. Wyd. łączne z poz. pt. Zwierciadło morza. Przeł. A. Zagórska; Ze wspomnień. Przeł. A. Zagórska; Gra losu. Przeł. T. Tatarkiewiczowa. (Dzieła wybrane. T. 4 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987, 645 s.
12. J. Conrad: Zwierciadło morza. (Pisma zbiorowe. T. 10 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1935, X, 221 s. Wyd. nast.: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1949; wyd. 2 [!] Nazewnictwo marynistyczne: Z. Grabowski. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, wyd. 3 tamże 1969; (Dzieła. T. 9 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972. Wyd. łączne z Ze wspomnień; Gra losu zob. poz. .
13. O. Wilde: Wachlarz lady Windermere. Komedia w 4 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Narodowy 1935.
14. J. Conrad: Wyrzutek. Wyd. pt. Wykolejeniec. Powieść. T. 1-2. (Pisma zbiorowe. T. 2-2a [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1936, XI, 164 + 218 s. Wyd. nast.: pt. Wykolejeniec. Wyd. z posłowiem Z. Najdera. Słownictwo i realia malajskie oprac. R. Stiller. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956; (Dzieła. T. 2 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972; pt. Wyrzutek łączne z Szaleństwo Almayera [poz. ] Przeł. Murzyn z załogi „Narcyza”. Przeł. B. Zieliński. (Dzieła wybrane. T. 1 [poz. ]) Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987.
15. J. Conrad: Amy Foster. [Opowiadanie]. Warszawa: Biblioteka Polska 1938, 43 s. Zob. poz. .
16. J. Conrad: Sześć opowieści. (Pisma zbiorowe. T. 12 [poz. ). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1938, 303 s. Przedruk w wyborze w: Sześć opowieści. Wybór; Między lądem a morzem; Wśród prądów. Wybór; Opowieści zasłyszane. Wybór. (Dzieła wybrane. T. 8 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987.

Zawartość

Gaspar Luiz; Szpieg; Bestia; Anarchista; Pojedynek; Il conte.
17. J. Conrad: Tajny agent. Opowieść z wieku XIX. (Pisma zbiorowe. T. 11 [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1939, 360 s.
18. J. Conrad: U kresu sił. Powieść. (Pisma zbiorowe. T. 6a [poz. ]). Warszawa: Dom Książki Polskiej 1939 [właśc. 1938], 186 s. Przedruk w: Młodość i inne opowiadania. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957.
Zawiera również: G. Jean-Aubry: Wstęp do przekładu francuskiego.
19. J. Conrad: Złota strzała. Opowieść opatrzona wstępem i końcowym objaśnieniem. Przekł. powst. w 1939-1943. Przeł.: A. Zagórska i J. Korniłowicz. Kilka słów od autora przeł. K. Zagórska. Przedmowa: J. Parandowski. Kraków: Poziom 1948, 366 s. Wyd. nast.: (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958; (Dzieła. T. 19 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973 [właśc. 1974]; wyd. 2 [!] Szczecin: Glob 1985. Wyd. łączne z Zwycięstwo zob. poz. .
20. J. Conrad: Freja z siedmiu wysp. Opowieść o płytkich wodach. Roma: War Relief Services, National Catholics Welfare Conference 1946, 124 s. Wyd. nast. Warszawa: Książka i Wiedza 1968. Zob. poz. .
21. J. Conrad: Pożar na „Judei. Przekł. autoryzowany A. Zagórska. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947, 52 s. Zob. pt. Młodość poz. .
22. J. Conrad: Opowieści wybrane. Przedmowa: A. Gołubiew. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1952, XII, 250 s.
W przekł. A. Zagórskiej: Jądro ciemności [poz. ]; Placówka postępu [poz. ]; Amy Foster [poz. ].
23. J. Conrad: Z pism. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956-1964.
W przekł. A. Zagórskiej: poz. 2, 3, 5, 6, 8-10, 12, 14, 18, 21, 25, 27.
24. J. Conrad: Młodość i inne opowiadania. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 381 s.

Zawartość

Przedmowa autora. – Młodość [poz. ]; Jądro ciemności [poz. ]; U kresu sił [poz. ].
25. J. Conrad: Tajfun i inne opowiadania. Przeł.: J.B. Rychliński i A. Zagórska. (Z pism [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 305 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, tamże: wyd. 3 1968, wyd. 4 1971; Przekł.: H. Carroll-Najder i A. Zagórska. (Dzieła. T. 7 [poz. ]). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972; wyd. 5 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, tamże: wyd. 6 1977, wyd. 7 1978, wyd. 8 1986; wyd. w przekł.: H. Carroll-Najder, A. Zagórskiej. Posłowie: Z. Najder. Warszawa: Świat Książki 1999; wyd. w przekł.: J.B. Rychlińskiego i A. Zagórskiej. Wrocław: Siedmioróg 2000.
W przekł. A. Zagórskiej z poz. : Amy Foster; Falk; Jutro.
26. J. Conrad: Wybór nowel. Przeł.: T. Tatarkiewiczowa, A. Zagórska, T. Sapieżyna. Oprac.: S. Zabłocki. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1957, 316 s.
W przekł. A. Zagórskiej: Freja z siedmiu wysp [poz. ]; Młodość [poz. ]; Amy Foster [poz. ].
27. J. Conrad: Laguna. [Opowiadanie]. Warszawa: Książka i Wiedza 1967, 84 s. Zob. poz. .
28. J. Conrad: Dzieła. Red. i wstęp: Z. Najder. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972-1977.
W przekł. A. Zagórskiej poz. 2-6, 8, 10-12, 14, 21, 25.
29. J. Conrad: Wybór opowiadań. Przeł.: A. Zagórska, H. Carroll-Najder. Oprac.: Z. Najder. Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1972, LXXXV, 387 s. Biblioteka Narodowa II, 171.
W przekł. A. Zagórskiej: Młodość [poz. ]; Jądro ciemności [poz. ]; Amy Foster [poz. ]; Freja z siedmiu wysp. Opowieść o płytkich wodach [poz. ].
30. J. Conrad: Opowiadania wybrane. Wyboru dokonał Z. Najder. Przeł.: H. Carroll-Najder, K. Tarnowska, A. Zagórska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, 458 s.
W przekł. A. Zagórskiej: Młodość [poz. ]; Jądro ciemności [poz. ]; Amy Foster [poz. ]; Falk [poz. ].
31. J. Conrad: Dzieła wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987.
W przekł. A. Zagórskiej w t. 1, 2, 4-7, 9, 13, 14, 16, 19, 20 poz. 2-6, 8, 10-14, 21.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.

Ogólne

Artykuły

G. Potocki: Miss Aniela Zagórska. Pologne Littéraire 1934 nr 94/95.
M. Czapska: Wspomnienie o Anieli Zagórskiej. Tygodnik Powszechny 1945 nr 29.
J. Lechoń: Aniela Zagórska. W: Straty kultury polskiej 1939-1944. T. 2. Glasgow 1945.
M. Dąbrowska: Aniela Zagórska. (Wspomnienie o najwybitniejszej tłumaczce Conrada). W tejże: Myśli o sprawach i ludziach. Warszawa 1956.
M. Czapska: Złota strzała. Wiadomości”, Londyn 1962 nr 3.
A. Grzymała-Siedlecki: Aniela Zagórska. W tegoż: Nie pożegnani. Kraków 1972.

J. Conrad: Ocalenie

A. Tretiak. „Pamiętnik Warszawski1929 z. 3.

J. Conrad: Młodość; Jądro ciemności

[K. Nitsch] K.N.: Uwagi językowe o książkach. Język Polski 1930 nr 5.

J. Conrad: Lord Jim

W. Chwalewik: O przekładzie „Lorda Jima” J. Conrada. „Rocznik Literacki 1933”.

J. Conrad: Zwierciadło morza

W. Chwalewik. „Rocznik Literacki 1935”.