BIO
Urodzony 21 czerwca 1945 we Lwowie; syn Tadeusza Zagajewskiego, inżyniera, po 1945 profesora na Politechnice Gliwickiej, i Ludwiki z Turskich. Pod koniec 1945 w ramach tzw. repatriacji wyjechał wraz z rodziną do Gliwic. Uczęszczał tam od 1959 do Liceum Ogólnokształcącego im. A. Struga; w 1963 zdał maturę. Następnie studiował psychologię i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Debiutował w 1967 wierszem pt. Muzyka, opublikowanym na łamach „Życia Literackiego”; publikował tu utwory do 1971. W 1968 uzyskał magisterium w zakresie psychologii i do 1975 pracował jako asystent w Instytucie Nauk Społecznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Równocześnie kontynuował twórczość literacką. W 1968 był współtwórcą, a następnie do 1975 członkiem Grupy Poetyckiej „Teraz”, działającej przy klubie studenckim Pod Jaszczurami i związanej z czasopismem „Student”, w którym publikował do 1975 (teksty podpisywał też: Antoni Kamiński); w 1975–76 wchodził w skład zespołu redakcyjnego pisma. Był współautorem z Julianem Kornhauserem ↑ programu ideowo-artystycznego formacji poetyckiej Nowa Fala. Od 1968 wchodził w skład zarządu, a następnie w 1970–71 pełnił funkcję przewodniczącego Koła Młodych Oddziału Krakowskiego Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1969 otrzymał nagrodę Czerwona Róża, przyznaną przez Klub Studentów Wybrzeża „Żak” w Gdańsku. Wiersze i recenzje ogłaszał m.in. w „Odrze” (1969–76, z przerwami; w 1975 został członkiem zespołu redakcyjnego) i w „Twórczości” (1969, 1971–73). W 1970 otrzymał tytuł magistra w zakresie filozofii. W 1972 zawarł związek małżeński z Danutą Brudnik, psycholożką (rozwód 1982). Od 1973 należał do ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). Związał się z opozycją demokratyczną w Polsce. W grudniu 1975 był sygnatariuszem Memoriału 59, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, za co został objęty zakazem druku. Uczestniczył w 1976–77 w tworzeniu niezależnego pisma „Zapis”, wchodził w skład jego redakcji; publikował na łamach tego pisma do 1980. W 1976 nawiązał współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym”, a w 1977 z miesięcznikiem „Znak” (do 1979). W 1978 był współzałożycielem i wykładowcą niezależnego Towarzystwa Kursów Naukowych. W 1979 został członkiem Polskiego PEN Clubu i wszedł w skład jego zarządu. Od marca 1979 do września 1981 przebywał na stypendium literackim Deutscher Akademischer Austausch – Dienst (DAAD) w Berlinie Zachodnim (z dwumiesięczną przerwą w 1981 na pobyt w Stanach Zjednoczonych). W sierpniu 1980 podpisał tzw. Apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie rozmów ze strajkującymi stoczniowcami. Stan wojenny zastał go w Krakowie. W grudniu 1982 wyjechał do Paryża. W tym okresie wiersze i prozę, drukował m.in. w „Kulturze” (Paryż, 1980–83) oraz czasopismach wychodzących w Polsce poza cenzurą, m.in. w „Wezwaniu” (1982, 1985), „Arce” (1983) i „Ogniwie” (1985-86). W 1983 wszedł w skład redakcji wydawanych w Paryżu „Zeszytów Literackich”; tu drukował także wiersze, artykuły i tłumaczenia. W 1985 otrzymał stypendium literackie im. K. Tucholsky'ego, przyznane przez Szwedzki PEN Club. Brał udział w międzynarodowych spotkaniach pisarzy, m.in. w 1986 w Paryżu, w 1987 w Wiedniu, w 1988 w Lizbonie. W 1988–2006 prowadził coroczne cykle zajęć w ramach Creative Writing Program na University of Houston (Teksas) w Stanach Zjednoczonych. W 1990 zawarł związek małżeński z Mają Wodecką, psycholożką, aktorką i tłumaczką. W 1992 otrzymał stypendium literackie John Simon Guggenheim Foundation. Publikował w wielu czasopismach zagranicznych, m.in. „Sinn und Form” (Berlin). Od 2001 uczestniczył w dorocznych Krakowskich Seminariach Poetyckich organizowanych wspólnie przez University of Houston oraz Stowarzyszenie Poezja i Muzyka. W 2002 powrócił do Polski i zamieszkał w Krakowie. W 2005 został członkiem jury nowopowstałej nagrody Transatlantyk dla osób promujących kulturę polską w świecie, przyznawaną przez Instytut Książki w Krakowie. Od 2006 był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Należał do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (do 2020). Wykładał także na Committee on Social Thought na University of Chicago. Był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany, otrzymał m.in.: nagrodę miesięcznika „Zapis” w dziedzinie literatury i upowszechniania literatury (1985), nagrodę Prix de la Liberté, przyznaną przez Francuski PEN Club (1987), nagrodą Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1989), nagrodę literacką im. Z. Hertza, przyznaną przez paryską „Kulturę” (1994), Międzynarodową Nagrodę Literacką Vilenica (1996), nagrodę Fundacji W. i N Turzańskich w Toronto za szczególne osiągnięcia w dziedzinie kultury polskiej (2000), szwedzką nagrodę im. T. Tranströmera (2002), nagrodę im. H. Bienka w dziedzinie liryki, przyznaną przez Bawarską Akademię Sztuk Pięknych (2002), nagrodę literacką niemieckiej Fundacji im. K. Adenauera za całokształt twórczości (2002), Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt, przyznaną przez University of Oklahoma i redakcję miesięcznika „World Literature Today” (2003), nagrodę literacką Spychera, przyznaną przez Fundację Zamku Leuk (2006), w 2010 Europejską Nagrodę Poetycką, przyznawaną przez Fundację Cassamarca z Treviso, oraz Chińską Nagrodę Literacką Zhongkun, Nagrodę Literacką im. Eichendorffa, przyznawaną przez Krąg Wangen – „Stowarzyszenie Literatury i Sztuki Wschodu” (2014), Nagrodę Heinricha Manna, przyznawaną przez Berlińską Akademię Sztuk (2015), Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. J. Paradowskiego (2015), Nagrodę im. J. Amery'ego za twórczość eseistyczną (2016), Griffin Prize za całokształt twórczości (2016), Nagrodę im. L. Lucasa przyznawaną przez Uniwersytet Tybingi (2016), Nagrodę Księżnej Austrii w dziedzinie literatury (2017). Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (1998), Złotym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Krzyżem Oficerskim (2007) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2012); wyróżniony francuskim tytułem Kawalera Legii Honorowej za szerzenie wartości, których broni Francja (2016). Zmarł 21 marca 2021 w Krakowie; pochowany tamże czasowo w krypcie Bazyliki św. Floriana, a w październiku 2022 w Panteonie Narodowym w kryptach kościoła św. Piotra i Pawła.
Twórczość
1. Komunikat. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 59 s.
Inne formy wydań
Nagrody
2. Świat nie przedstawiony. [Szkice literackie; autorzy:] J. Kornhauser, A. Zagajewski. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1974, 207 s.
Nagrody
Zawartość
3. Ciepło, zimno. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1975, 232 s.
Adaptacje
radiowe
4. Sklepy mięsne. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 46 s.
Inne formy wydań
5. Wiersze. Warszawa: [b.w.*] 1976, [11] k.
6. Drugi oddech. [Szkice literackie]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1978, 145 s.
Inne formy wydań
Zawartość
7. List. [Wiersze]. Wybór i układ wierszy autora. Poznań: Witryna Poetycka Okręgowego Klubu Studentów „Od Nowa”* 1978, 41 s., powielone. Wyd. nast. rozszerzone ze wstępem T. Nyczka. Kraków: Krakowska Oficyna Studentów* 1979, 45 s.
Nagrody
8. Polen. Staat im Schatten der Sowjetunion. [Publicystyka]. Reinbeck bei Hamburg: Rowoholt 1981, 208 s.
Przekłady
włoski
9. List; Oda do wielości; Nowe wiersze. Kraków: Półka Poetów* 1982, 72 s. Wyd. nast. Paryż: Instytut Literacki 1983, 62 s.
Inne formy wydań
Zawartość
Przekłady
szwedzki
10. Słuch absolutny. [Powieść]. Powst. przed 1982. Wyd. [b.m.w.*] 1983, 227 s.
Przekłady
niemiecki
11. Cienka kreska. [Powieść]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1983, 176 s.
Przekłady
francuski
niemiecki
12. Petit. [Wiersze]. Warszawa: Słowo* 1983, 16 s.
13. Jechać do Lwowa i inne wiersze. Ilustracje J. Czapskiego (z „Dzienników”). Londyn: Aneks 1985, 80 s. Wyd. nast.: [Kraków:] Margines* [właśc. Oficyna Literacka*] 1986, 80 s.; Warszawa: Droga* 1986 ; Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2009.
Inne formy wydań
Nagrody
Przekłady
serbski
Adaptacje
radiowe
14. Nowe wiersze. Kraków: Świt* 1985, [12] k.
15. Solidarność i samotność. [Eseje]. [Paryż:] „Zeszyty Literackie” 1986, 107 s. Wyd. nast.: [Kraków:] Margines* [właśc. Oficyna Literacka*] 1986; Warszawa: Fundacja „Zeszyty Literackie” 2002.
Inne formy wydań
Nagrody
Zawartość
Przekłady
angielski
francuski
hiszpański
litewski
niemiecki
szwedzki
16. Płótno. [Wiersze]. Paris: „Zeszyty Literackie” 1990, 71 s. Wyd. nast. Warszawa: Fundacja „Zeszyty Literackie” 2002.
Inne formy wydań
17. Dwa miasta. [Eseje, opowiadania]. Paryż: „Biblioteka Zeszytów Literackich”, Kraków: Oficyna Literacka 1991, 161 s. Wyd. 2 lekko zmienione: Warszawa: Zeszyty Literackie 2007, 205 s.
Inne formy wydań
Zawartość
Przekłady
angielski
chiński
francuski
hiszpański
litewski
niemiecki
perski
serbski
szwedzki
włoski
Adaptacje
teatralne
telewizyjne
Wyd. osobne opowiadania Dwa miasta. [Opowiadanie]. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2001, 75 s.
18. Dzikie czereśnie. Wybór wierszy. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1992, 181 s.
Przekłady
słowacki
19. Ziemia ognista. [Wiersze]. Poznań: a5 1994, 66 s.
Inne formy wydań
Przekłady
hiszpański
kataloński
20. Adam Zagajewski. Broschüre zur Begegnung mit dem Autor in Stadtbibliothek Leipzig und im Polonischen Institut Leipzig während der Woche „Kraków in Leipzig”. [Wiersze i wypowiedzi]. Leipzig: Polski Instytut Leipzig 1995, 11 s.
21. Późne święta. [Wybór wierszy]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1998, 287 s.
Inne formy wydań
22. Trzej aniołowie = Three Angels. [Wiersze]. Wybór i posłowie autora. [Przeł.:] C. Cavanagh [i in.]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, 199 s.
23. W cudzym pięknie. [Eseje autobiograficzne]. Kraków: a5 1998, 212 s. Wyd. nast.: tamże: 2000, 2007.
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
chiński
francuski
hiszpański
niemiecki
szwedzki
ukraiński
24. Pragnienie. [Wiersze]. Kraków: a5 1999, 82 s. Wyd. nast. tamże 2000 .
Inne formy wydań
Przekłady
hiszpański
szwedzki
25. Dwa miasta. [Esej]. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2001, 75 s. Zob. poz. ↑.
26. Obrona żarliwości. [Eseje]. Kraków: a5 2002, 185 s. Wyd. 2 tamże 2003.
Inne formy wydań
Zawartość
Przekłady
angielski
chiński
francuski
hiszpański
niemiecki
portugalski
serbski
włoski
27. Powrót. [Wiersze]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2003, 45 s.
Inne formy wydań
Przekłady
chorwacki
serbski
28. Anteny. [Wiersze]. Kraków: a5 2005, 92 s.
Inne formy wydań
Przekłady
hiszpański
serbski
29. Mistyka dla początkujących = Mystique pour débutans. [Wybór wierszy]. Wybór: A. Zagajewski. Przeł. M. Wodecka [i inni]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2005, 176 s.
Zawartość
30. Poeta rozmawia z filozofem. [Szkice literackie]. Warszawa: Fundacja „Zeszyty Literackie” 2007, 148 s.
Inne formy wydań
Zawartość
31. Niewidzialna ręka. [Wiersze]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 2009, 98 s.
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
chiński
chorwacki
hiszpański
32. Wiersze wybrane. Wybór: A. Zagajewski. Kraków: Wydawnictwo a5 2010, 339 s. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5, t. 67. Wyd. nast. tamże: 2014 + płyta CD, nowe wydanie rozszerzone 2017, 360 s. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5, t. 98.
Inne formy wydań
Zawartość
33. Lekka przesada. [Esej autobiograficzny]. Kraków: Wydawnictwo a5 2011, 246 s.
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
chiński
hiszpański
niemiecki
34. Asymetria. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo a5 2014, 84 s. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5, t. 82.
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
chiński
chorwacki
estoński
hebrajski
hiszpański
niemiecki
włoski
35. Wiersze wybrane = The selected poems of Adam Zagajewski. Zhuangzhou: Poetry and People 2014, 379 s.
36. Lotnisko w Amsterdamie = Airport in Amsterdam. [Wiersze]. [Przeł.] C. Cavanagh. Kraków: Wydawnictwo a5 2016, 114 s.
37. Poezja dla początkujących. [Eseje literackie]. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich 2017, 201 s.
Inne formy wydań
Zawartość
Przekłady
niemiecki
38. Sombras de sombras. [Wybór wierszy]. [Przekł.] M. Bruno. Lisboa: Tinta-da-China 2017, 195 s.
39. Nasze północne miasta. 17 wierszy. [Wybór wierszy]. Wybór: A. Zagajewski. Mikołów: Instytut Mikołowski & Fundacja Miasto Literatury 2018, 32 s.
40. Prawdziwe życie. [Wiersze]. [Kraków]: Wydawnictwo a5 [2019], 74 s. Biblioteka Poetycka Wydawnictwa a5, t. 106.
Inne formy wydań
Przekłady
bośniacki
chorwacki
hiszpański
41. Prova a cantare il mondo storpiato. [Wybór wierszy]. [Red.] V. Parisi. Novara: Interlinea 2019, 113 s.
Inne formy wydań
Zawartość
42. Substancja nieuporządkowana. [Eseje literackie]. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak 2019, 205 s.
Inne formy wydań
Zawartość
43. „Śpiewa to, co milczy”. Tam, gdzie oddech. Wiersze. Całość ułożyła i wstępem opatrzyła A. Czabanowska-Wróbel. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas 2020, 143 s.
Inne formy wydań
Zawartość
44. Najwyższy człowiek świata. O Józefie Czapskim. Red., oprac. i posłowie A. Franaszek. Kraków: Wydawnictwo a5 2023, 252 s.
Teksty w katalogach wystaw
Wybory utworów literackich w przekładach
albański
angielski
bułgarski
chiński
czeski
estoński
francuski
grecki
hebrajski
hiszpański
koreański
litewski
niderlandzki
niemiecki
norweski
portugalski
rumuński
serbski
słowacki
słoweński
szwedzki
ukraiński
węgierski
włoski
Przekłady utworów literackich w antologiach zagranicznych
albański
angielski
bułgarski
chiński
chorwacki
francuski
grecki
hebrajski
hiszpański
islandzki
macedoński
niderlandzki
niemiecki
portugalski
rosyjski
serbski
słoweński
szwedzki
ukraiński
węgierski
włoski
Montaże utworów
Przekłady
Prace redakcyjne
Zob. też Przekłady poz. ↑.
Omówienia i recenzje
Wywiady
Słowniki i bibliografie
Ogólne
Książki
Zawartość
Zawartość
Zawartość
Artykuły
Zawartość
Komunikat
Świat nie przedstawiony
Ciepło, zimno
Sklepy mięsne
Drugi oddech
List; Oda do wielości; Nowe wiersze
Cienka kreska
Jechać do Lwowa i inne wiersze
Solidarność i samotność
Zob. też Wywiady.