BIO
Urodzony 13 stycznia 1907 w Będzinie; syn Izaaka Wygodzkiego, działacza syjonistycznego, i Barbary Werdygier. Uczęszczał do gimnazjum Fürstenberga w Będzinie. W 1924, na dwa miesiące przed maturą, został wydalony ze szkoły za agitację komunistyczną i w 1925-27 był więziony w Będzinie i Piotrkowie. Po zwolnieniu mieszkał w Będzinie i pracował jako urzędnik. Ożenił się z Anną Dąb. Debiutował w 1928 artykułem pt. Zadania poezji w Polsce dzisiejszej. O zmianę frontu, opublikowanym w „Wiadomościach Literackich” (nr 29; podpisany Stanisław Wygodzki). W 1928-29 współpracował z tygodnikiem „Głos Literacki”, a następnie z czasopismami lewicowymi „Miesięcznik Literacki” (1930-31; w 1930 też pod pseudonimem Stanisław Gocki), „Nowa Kronika” (1931), „Lewar” (1934-35), a od 1936 stale z „Kameną”. W tym okresie był czynnym członkiem Polskiej Sekcji Międzynarodowego Biura Literatury Rewolucyjnej w Moskwie, współpracownikiem wydawanych tam pism „Kultura Mas” (1933-35) i „Literatura Mirowoj Rewolucji”, organu Międzynarodowej Organizacji Pisarzy Rewolucyjnych. Po śmierci pierwszej żony w czasie wojny, w 1943 ożenił się z Ireną Beitner. W czasie okupacji niemieckiej był więziony w getcie w Będzinie, a w sierpniu 1943 został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a następnie kolejno do Oranienburga, Sachsenhausen i Dachau (do kwietnia 1945). Po wyzwoleniu przebywał w Niemczech lecząc gruźlicę płuc w tamtejszych szpitalach. W kwietniu 1947 powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. Od maja 1947 do grudnia 1948 pracował w Departamencie Literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki. Wiersze, opowiadania i artykuły publikował w wielu czasopismach, m.in. w „Kuźnicy” (1946-50), „Odrodzeniu” (1946-48), „Szpilkach” (1947), „Trybunie Ludu” i „Trybunie Wolności” (od 1948). W 1947 został członkiem Polskiej Partii Robotniczej (potem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1948-53 był redaktorem naczelnym działu literackiego Polskiego Radia. Od 1953 zajmował się wyłącznie pracą literacką. Współpracował z licznymi czasopismami, m.in. z „Nową Kulturą” (1950-63), „Życiem Literackim” (1951-53, 1956-67), „Kulturą i Życiem” (1953-54 i stale w 1963-67), „Światem” (1952, 1954-55, 1958 i stale w 1961-67), „Nowymi Książkami” (1957-67), „Polityką” (1957-64), „Żołnierzem Polskim” (1957-61), „Życiem Warszawy” (1957, 1959-67), „Expressem Wieczornym” (1958-67), „Trybuną Mazowiecką” (1958-66), „Żołnierzem Polski Ludowej” (1960-65). W 1956-64 był prezesem Oddziału Warszawskiego Związku Literatów Polskich. Wyjeżdżał kilkakrotnie za granicę, m.in. do Chin (1959), Niemieckiej Republiki Demokratycznej (1960, 1962) i Szwajcarii. W styczniu 1968 wyjechał na stałe do Izraela i zamieszkał w Giwataim koło Tel Awiwu. Wstąpił do Związku Pisarzy Hebrajskich oraz Hebrajskiego PEN Clubu. W 1969 nawiązał współpracę z literacką prasą hebrajską, m.in. z wychodzącym w Tel Awiwie pismem „Maariw” oraz z wydawanymi w języku polskim czasopismami „Nowiny-Kurier” i „Przegląd”, w których zamieszczał wiersze i artykuły. Równocześnie publikował wiersze, opowiadania, artykuły i recenzje w polskich czasopismach emigracyjnych: w paryskiej „Kulturze” (1968-70) oraz w londyńskich „Wiadomościach” (1971-80), „Tygodniu Polskim” (1971-79, 1984), „Zapisie” (1981), a później w wydawanych w Paryżu „Zeszytach Literackich” (1984-85). Był redaktorem działu literatury polskiej w Encyclopaedia Judaica (wyd. w języku angielskim w 1970-72). Został laureatem nagrody Związku Byłych Więźniów Bergen-Belsen (1969) oraz nagrody państwowej im. prezydenta Zalmana Szazara, przyznanej za twórczość o Holokauście. Odznaczony m.in. Orderem Sztanaru Pracy II klasy (1949) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1959). Zmarł 9 maja 1992 w Tel Awiwie.
Twórczość
1. Apel. Poezje. Moskwa: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1933, 88 s.
2. Chleb powszedni. [Wiersze]. Kraków: Gebethner i Wolff 1934, 59 s.
3. Żywioł liścia. [Wiersze]. Kraków: Gebethner i Wolff 1936, 80 s.
4. Pamiętnik miłości. [Wiersze]. Warszawa: Książka 1948, 54 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1963, wyd. 3 tamże 1964; [Londyn:] Sowula 1983, 123 s. Por. poz. ↑.
Nagrody
5. W kotlinie. [Opowiadania]. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 177 s.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
6. Nad Engelsem. [Wiersze]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 40 s.
7. Newa wiecznie nowa. [Reportaże z Leningradu i Moskwy]. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 49 s.
8. [Poezje]. Warszawa: Związek Literatów Polskich 1950, 15 s.
9. Widzenie. [Opowiadanie]. Powst. 1950. Druk zob. poz. ↑. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 33 s.
10. Widzenie. Opowiadania. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1950, 274 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1951, wyd. 1 Warszawa: Nasza Księgarnia 1955.
Zawartość
Przekłady
czeski
niemiecki
11. Wiersze. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 86 s.
Zawartość
12. Jelonek i syn. Powieść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 266 s. Wyd. 2 tamże 1951.
Przekłady
niemiecki
13. Opowiadanie buchaltera. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1951, 182 s.
Przekłady
niemiecki
14. Wzgórza. [Wiersze]. [Warszawa:] Czytelnik 1952, 94 s.
Zawartość
15. Powrót do domu. [Powieść]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1954, 411 s.
16. Wybór wierszy. Warszawa: Czytelnik 1954, 222 s.
Zawartość
17. Pusty plac. Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 332 s.
Zawartość
Przekłady
bułgarski
18. W górach. [Opowiadanie]. „Świat” 1955 nr 26-54. Wyd. osobne z posłowiem J. Mrozka Warszawa: Czytelnik 1956, 138 s. Przedruk zob. poz. ↑.
19. Przy szosie. Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 281 s.
Zawartość
20. Zatrzymany do wyjaśnienia. [Powieść]. Powst. 22 V-20 VI 1957. Wyd. Paryż: Instytut Literacki 1968, 205 s. Przedruk fragmentu bez zgody autora: „Życie Literackie” 1988 nr 6-28.
Przekłady
hebrajski
niemiecki
21. Milczenie. Opowiadania. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 260 s.
Zawartość
22. Pusty plac. Sztuka w 8 obrazach. Wyd. łącznie z: L. Pasternak: Komuna miasta Łomży. Warszawa: „Praca Świetlicowa” 1958, 79 s., wkładka do nr 10/11.
Nagrody
Adaptacje
radiowe
23. [Sześć] 6 opowiadań. Warszawa: Książka i Wiedza 1958, 234 s.
Zawartość
24. O świcie. Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 301 s.
Zawartość
25. Upalny dzień. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1960, 262 s.
Zawartość
26. Człowiek z wózkiem. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1961, 225 s.
Zawartość
27. Koncert życzeń. Opowiadania. Wyd. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 252 s. Wyd. 2 tamże 1961.
Nagrody
Zawartość
Przekłady
hebrajski
węgierski
Adaptacje
telewizyjne
28. Osaczeni. [Powieść]. „Nowa Kultura” 1961 nr 48-52/53, 1962 nr 1-7.
29. Serca mego rodzeństwa. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 134 s.
30. [Dialogi wspólnie z A. Szypulskim do:] A. Szypulski, Z. Koźmiński: Drugi brzeg. Scenopis filmu według opowiadań S. Wygodzkiego. [Warszawa 1961], 218 s. Ekranizacja 1962.
31. Jestem dorosły. [Utwór dramatyczny] Telewizja Polska 1962.
32. W deszczu. Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 287 s.
Zawartość
Przekłady
czeski
33. Nauczyciel tańca. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1963, 254 s.
Zawartość
34. Opowiadania wybrane. 1955-1962. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 410 s.
Zawartość
35. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1964, 355 s.
Zawartość
36. Basy. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 249 s.
Zawartość
37. Rzeki i księżyc. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1965, [12] k.
38. Uciekł lew. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1965, [20] k.
39. Boczna uliczka. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1966, 202 s.
Zawartość
40. Lubię dworce kolejowe. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, [26] k.
41. Odwiedziła mnie żyrafa. [Dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, [12] k.
Przekłady
francuski
hebrajski
42. Powrót na ziemię. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1967, 291 s.
Zawartość
43. Drzewo ciemności. [Wiersze]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1971, 72 s.
44. Pieskin został pisarzem. Powieść. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna 1973, 252 s.
45. Podróż zimowa. Wiersze. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1975, 64 s.
46. Pożegnanie. [Wiersze]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1979, 52 s. Wyd. nast. Warszawa: Czytelnik 1990.
47. Wybór poezji = Joman ahawa. [Pamiętnik miłości]. Wydanie dwujęzyczne. Przekł. na hebrajski: H. Paruz. Londyn: Rafael 1987, 94 s.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
Wydania osobne tekstów pieśni i piosenek z nutami, m.in.
Wybory utworów literackich w przekładach
czeski
hebrajski
niemiecki
rosyjski
rumuński
węgierski
Przekłady i adaptacje
Prace redakcyjne
Zob. też Przekłady i adaptacje poz. ↑.
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1951.
