BIO

Urodzony 27 lutego 1883 w Warszawie; syn Jana Wroczyńskiego, szewca, później właściciela sklepu z obuwiem, i Franciszki z Dudzińskich. Uczęszczał do II Męskiego Gimnazjum Filologicznego w Warszawie. Debiutował w 1901 wierszami pt. Pean, Strofa Safony i Starnella, zamieszczonymi w „Chimerze” (z. 9). Po zdaniu w tymże roku matury studiował przez rok nauki przyrodnicze, a następnie w 1902-04 prawo na uniwersytecie warszawskim. W tym czasie wraz z Bruno Winawerem i Tadeuszem Radwańskim utworzył klub poetów satyryków Igrce-sowizdrzały. Wspólnie z B. Winawerem pracował nad powieścią pt. Huldra (niedokończona) oraz jednoaktówką pt. 100 km na godzinę (zaginiona). Po zamknięciu uniwersytetu w 1905 kontynuował studia w Krakowie, gdzie przez dwa semestry uczył się na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz na Akademii Sztuk Pięknych. W 1906-08 studiował filologię romańską na uniwersytecie w Heidelbergu, a następnie w Monachium. W tym czasie wspólnie z B. Winawerem nadal pisał sztuki teatralne. W 1910 ukończył studia filologiczne na Uniwersytecie Lwowskim oraz odbywane równolegle studia prawnicze na Uniwersytecie Noworosyjskim w Odessie. W 1909-14 współpracował z dodatkiem „Nowej Gazety” pt. „Literatura i Sztuka” (tu w 1912-14 cykl felietonów pt. Kronika literacka). Około 1911 napisał cykl szkiców filologiczno-krytycznych pt. Dante i Beatrycze (niedrukowane; częściowo zniszczone w czasie powstania warszawskiego). Po powrocie do Warszawy w 1911 założył i prowadził wraz z Bolesławem Leśmianem i Wincentym Drabikiem eksperymentalną scenę Teatr Artystyczny. W tymże roku należał do założycieli tygodnika satyrycznego „Marchołt”, który następnie redagował do 1913 (tu liczne wiersze, proza oraz pisana wspólnie z innymi autorami, a publikowana anonimowo mikropowieść w odcinkach pt. Krwawy gnat pradziada). Rozpoczął wówczas także współpracę z „Prawdą”, w której od 1911 prowadził dział literacki i teatralny oraz własne stałe rubryki (w 1911 Kronika teatralna, w 1912 Z teatru, w 1913 Ruch artystyczny i w 1913-14 Spoza kurtyny). Był reżyserem, inscenizatorem i kierownikiem literackim Teatru Małego (1912) w Warszawie. Pisał teksty satyryczne dla warszawskich teatrzyków, także dla organizowanych w 1913 i 1914 satyrycznych przedstawień kukiełkowych, tzw. Szopek Warszawskich, oraz teksty piosenek (m.in. piosenki Białe róże, z muzyką Mieczysława Kozara-Słobódzkiego, powszechnie uważanej za anonimową, o incipicie Rozkwitały pęki białych róż). W 1914-15 był reżyserem i sekretarzem literackim Teatru Polskiego. Wiersze, prozę, felietony i przekłady ogłaszał m.in. w „Życiu Polskim” (1914), „Sowizdrzale” (1915-17; tu liczne felietony także z podtytułem Felieton na dobie) i „Świecie” (1916-17, 1925-32). Pracował też w sekcji dochodów niestałych instytucji Ratujcie dzieci przy Komitecie Obywatelskim. W 1915-17 był sekretarzem trzech kolejnych komisji teatralnych, opracowujących statut reformy warszawskich teatrów miejskich. W 1916-17 pełnił obowiązki sekretarza Warszawskiej Szkoły Dramatycznej. Jako autor tekstów współpracował z warszawskimi kabaretami Miraż i Czarny Kot; od maja 1917 do kwietnia 1921 był także kierownikiem artystycznym i przez pewien czas dyrektorem Czarnego Kota. Od 1918 należał do Stowarzyszenia Autorów „Zaiks” (w 1918-32 przewodniczący Zarządu), od 1920 do Związku Autorów Dramatycznych (członek Zarządu), oraz do Związku Zawodowego Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej. W 1923 zamieszkał w Łodzi i do 1925 kierował Teatrem Miejskim (czasowo także Teatrem Letnim). W tymże roku został członkiem Związku Literatów Polskich oraz sekretarzem zarządów: Związku Autorów Dramatycznych i Towarzystwa Ochrony Prawa Autorskiego — Federacji Polskiej. W 1933-39 ponownie pełnił funkcję naczelnego dyrektora łódzkich teatrów miejskich (w 1937-39 wspólnie z Hugonem Morycińskim). Był inicjatorem utworzenia Towarzystwa Przyjaciół Teatru Polskiego w Łodzi. W 1937 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury za zasługi dla polskiej sceny. Po zerwaniu w maju 1939 przez Zarząd Miejski umowy o pracę wyjechał z Łodzi do sanatorium w Czarnieckiej Górze. We wrześniu 1939 powrócił do Warszawy, gdzie mieszkał także podczas okupacji niemieckiej. Brał udział w akcji samopomocy artystów. Przez pewien czas zarobkował jako administrator i aranżer programów muzyczno-wokalnych tzw. Bazaru. Zajmował się też pracą literacką, m.in. jako autor tekstów satyrycznych dla działających oficjalnie teatrzyków warszawskich. Napisał w tym czasie komedię pt. Serce a kieszeń (zaginiona). Po upadku powstania warszawskiego przeszedł przez obóz w Pruszkowie, a następnie przebywał we wsi Śliwaków pod Częstochową. W lutym 1945 powrócił do Warszawy. W 1946-47 prowadził dział literacko-teatralny dziennika „Kurier Codzienny”, w którym zamieszczał liczne recenzje, artykuły i sprawozdania. Przewodniczył Klubowi Warszawskich Recenzentów Teatralnych. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1929) oraz rumuńskim krzyżem Meritul Kultural (1932). Zmarł 22 października 1957 w Warszawie.

Twórczość

1. Circenses. [Wiersze]. Warszawa: Centnerszwer i spółka 1904, 81 s.

Zawartość

Cykle; Strofy; Oremus; Impresje; Pieśni; Erotica.

2. Gaudeamus. Krotochwila w 3 aktach. [Współautor:] B. Winawer. Powst. Heidelberg ok. 1908. Prapremiera: Warszawa, Teatr Zjednoczony 1912.

Rękopis w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie, pt. Miss Mary w Muzeum Teatralnym w Warszawie, pt. Seledynowe domino. (Gaudeamus) w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie — Wystawienie: też pt.: Błękitne domino; Niebieskie domino; Różowa maska; Różowe domino.

3. U szczytu. [Jednoaktówka]. Powst. Heidelberg ok. 1908. Prapremiera: wspólnie z Ona [poz. ]; Pierścień powrotu [poz. ] pt. Kochliwi, czyli dialogi o miłości: Warszawa, Teatr Mały 1910. Druk z podtytułem Prawie dialog w 1 akcie Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka [1912], 33 s.

4. Z zapatrzeń. [Wiersze]. Warszawa: Warszawskie Koło Wydawnicze 1908, 86 s.

Odbito 135 numerowanych egzemplarzy.

Zawartość

Cykle: Motywy; Maski; Aphrodisias; Symfonia; Elementy.

5. Muzy. Trylogia. [Cz. 1-3]. [b.m.] 1910.

[Cz. 1]. Wenus. Dramat w 1 akcie. Prapremiera: Warszawa, Teatr Wielki 1910.

Rękopis w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

[Cz. 2]. Ona. Dramat w 1 akcie. Powst. ok. 1910. Prapremiera: wspólnie z U szczytu [poz. ]; Pierścień powrotu [poz. ] pt. Kochliwi, czyli dialogi o miłości zob. poz. .

Rękopis w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

[Cz. 3]. Angelicata. Powst. ok. 1910.

Informacja o powstaniu za K. Wroczyńskim (zob. poz. 32 s. 36-37).

6. Pierścień powrotu. [Jednoaktówka]. Powst. ok. 1910. Prapremiera: wspólnie z U szczytu [poz. ]; Ona [poz. ] pt. Kochliwi, czyli dialogi o miłości zob. poz. . Druk zob. poz. .

7. Królowa Blaga. Figiel sceniczny w 2 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Momus 1911.

Rękopis pt. Konkurenci, czyli małżeństwo królewny Blagi. Figiel sceniczny w 2 aktach w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie. — Wystawienie: też pt. Królewska blaga; Konkurenci, czyli małżeństwo królewny Blagi.

8. Bengalskie ognie. Noweletty; Fraszki. Warszawa: Towarzystwo Akc[yjne] S. Orgelbranda S-ów, E. Wende i Spółka; Lwów: H. Altenberg [1913], 217 s.

Zawartość

Świetny interes; Młody; Dwa listy; Wizja; Istotny powód śmierci Ryszarda Odrowąża; Tradycja świąteczna; Pierścień powrotu [por. poz. ]; Kawiarnia; Drobny kredyt w Warszawie; Studium; Imieniny; Panie; Nie ma lauru bez kolców; Garkuchnia; L'Intellecto d'Amore.

9. Mezalians. Komedia w 3 aktach. [Współautor:] M. Poznański. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1914.

Maszynopis w Muzeum Teatralnym w Warszawie oraz w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

10. Mąż z ekspresu. Komedia w 1 akcie. Prapremiera: Warszawa, Teatr Mały 1916. Polskie Radio 1933. Druk skrócony: „Radio” 1933 nr 33.

Maszynopis w Muzeum Teatralnym w Warszawie.

11. Na dwa fronty. Operetka w 2 aktach. Libretto K. Wroczyński. Muzyka: W. Szeller. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowoczesny 1916.

12. Sylwetki dzisiejszej Warszawy. [Felietony]. Warszawa: Towarzystwo Szerzenia Oświaty Drukowanym Słowem „Czytaj 1917, 24 s.

13. Gabinet ministrów. Szkic satyryczny. [Współautor:] A. Starkman. Prapremiera: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1918.

K. Wroczyński podpisany: Rujwid. — Informacja: L. Simon: Bibliografia dramatu polskiego 1765-1939. Warszawa 1971.

14. Dzieje salonu. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1921. Telewizja Polska 1994.

Rękopis w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie i w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

15. Koniec rodu wiceksięstwa Ordynackich. Parodia w 2 odsłonach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Qui pro Quo 1922.

16. Ona. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1922.

Rękopis w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

17. Trzysta kilometrów na godzinę. Komedia w 1 akcie. Prapremiera: Łódź, Teatr Letni 1924.

18. Wywczasy donżuana. Krotochwila w 3 aktach. Reżyseria: K. Wroczyński. Prapremiera: Łódź, Teatr Miejski 1924.

Rękopis w Bibliotece Narodowej w Warszawie i w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. — Wystawienie: także pt.: Don Juan na urlopie; Gwiazdor i kinomanki.

19. Pod sukienką. Wielka rewia karnawałowa. [Współautor: A. Słonimski] Ant. Pro-rok, [J. Brzechwa] Szerszeń, J.St.Mar, [G. Baumritter] K. Tom, A. Włast. Prapremiera: Warszawa, Teatr Perskie Oko 1926.

K. Wroczyński podpisany: Rujwid.

20. W miłosnym labiryncie. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Narodowy 1926.

Rękopis pt. Skrzydlaty złoczyńca w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

21. Aby żyć! Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1927. Druk fragmentów „Ekran i Scena” 1927 nr 3.

Maszynopis w Muzeum Teatralnym w Warszawie i w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

22. Samolot. Poezje. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1928, 127 s.

Zawartość

Poematy: Samolot; Symfonia tragiczna, — Cykle: Zdobywcy; Aphrodisias [poz. ]; Maski [poz. ]; Disiecta membrana. — Nadto przekłady z następujących autorów: C.V. Catullus; C.A. Petroniusz; M.W. Shelley; A.A. Villiers de l'Isle; R. Schaukal; M. Dauthendey; A. Mombert; O.E. Hartleben.

23. Pani Lala. Humoreski. Warszawa: S. Cukrowski [1929], 259 s.

Wybór tekstów drukowanych w tygodnikach „Pani” w 1923 i „Świat” w 1927.

Zawartość

Pani Lala: Interes pani Lali; Przygoda pani Lali; Subiektywizm w sztuce; Problem karnawału; Na huśtawce ażiotażu; Kuracja pani Lali. – Raul: Promenada; Raul; Maskarada; Letnisko; Wyścigi; Żegluga; Kabaret; Goście; Expressem; Godzina myśli pana Rafała Parokońskiego; Ameryka i my; Próba jeneralna; Nowy Rok; Koła historii.

24. Podparnasie polskie. Seria I. Warszawa: Księgarnia F. Hoesicka 1930, 43 s.

Parodie wierszy współczesnych poetów. — Autor podpisany: K. Rujwid Wroczyński.

25. Kobiety i interesy. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Narodowy 1933.

Rękopis w Bibliotece Narodowej w Warszawie, maszynopis w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

26. List otwarty do opinii publicznej w sprawie Łódzkich Teatrów Miejskich. [Łódź:] Łódzki Teatry Miejski [1938], 4 s.

27. Nie zginęła... Reportaż sceniczny w 3 aktach. Prapremiera: Częstochowa, Teatr Miejski 1945.

Maszynopis z podtytułem Sztuka w 3 aktach (4 odsłonach) w Bibliotece Narodowej w Warszawie.

28. Baczność! A.R. 7. Powieść o atomie. Express Wieczorny 1946 nr 89-193. Wyd. osobne Warszawa: „Express Wieczorny” 1947, 232 s.

29. O Stefanie Jaraczu. Wspomnienia. Warszawa: Czytelnik 1950, 160 s.

30. Pół wieku wspomnień teatralnych. Warszawa: Czytelnik 1957, 281 s.

Zawartość

Przedmowa. — Moja ankieta literacka; Teatr Letni; Operetka i Farsa; Teatr Artystyczny; „Czarny kot”; Teatr Mały i Zjednoczony; Teatr Polski; Łodź I; Związki twórców a prawo autorskie; Łódź II; Profile: Bruno Winawer; Bolesław Gorczyński; Stefan Kiedrzyński; Jan Adolf Hertz.

31. Z moją młodością przez Warszawę. Warszawa: Czytelnik 1957, 217 s.

Zawartość

Przedsłowie. — Kulig wspominków [wspomnienia do 1939]. — Wycinanki i wyplatanki: z poz. : Promenada; Maskarada; Letnisko; Wyścigi; Interes pani Lali; Przygoda pani Lali; Na huśtawce ażiotażu, — nadto: „Renaissance”; Ścieżki życia; Jedenasta muza.

Przekłady i adaptacje

1. J.N. Nestroy: Gałganduch, czyli Trójka hultajska. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Warszawa, Teatr Zjednoczony 1911.
2. L.J. Szwarc: Nagi król. Baśń sceniczna dla dorosłych w 7 obrazach. Przeł. i adaptacja pt. Nowa szata Padyszacha. K. Wroczyński. Wystawienie: Warszawa, Teatr Mały 1911.
Rękopis w Muzeum Teatralnym w Warszawie.
3. C. Farrere [F.C. Bargone], P. de Frondaie: Człowiek, który zabił. Sztuka w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Polski 1917.
Maszynopis w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.
4. A.T. Awerczenko: Rycerz przemysłu. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Warszawa, Teatr Czarny Kot 1919.
Tłumacz podpisany: Rujwid.
5. J. Grimm, W. Grimm: Baśnie. Przeł. K. Wroczyński. Wstępem opatrzył J. Lorentowicz. Warszawa: Księgarnia J. Czernecki 1922, 141 s.
6. J. Grimm, W. Grimm: Biały wąż i inne baśnie. Przeł. K. Wroczyński. Wstępem opatrzył J. Lorentowicz. Warszawa, Kraków: Księgarnia J. Czernecki [1922], 100 s.
7. Teresina. Operetka w 3-ch aktach. Libretto: R. Schanzer, E. Welisch. Muzyka: O. Strauss. Wystawienie: Warszawa, Operetka Nowości 1926.

Streszczenie libretta pt. Napoleon i Teresina. Operetka w 3-ch aktach. Libretto: R. Schanzera i E. Welischa. Tekst polski K. Wroczyński. Streścił A.R. Muzyka: O. Strauss. Warszawa: Drukarnia Teatralna Feliksa Syrewicza [ok. 1926], 12 s.

8. Księżna cyrkówka. Operetka w 3 aktach. Libretto: J. Brammer, A. Grünwald. Muzyka: E. Kǎlmǎn. Wystawienie: Warszawa, Teatr Nowości 1927.
9. F. Arnold, E. Bach: Hulla Ben Bulla. Widowisko groteskowe. Przeł. i oprac. K. Wroczyński. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1932.
10. W. Fodor: Ruleta. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Warszawa, Teatr Letni 1932.
11. F. Langner: Peryferie. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: pt. Jak się nawrócił Ferdek Pisztora: Łódź, Teatr Miejski 1933.
12. L. Leonow: Skutarewski. Sztuka w 3 aktach. Wystawienie: Łódź, Teatr Miejski 1934.
13. Dama pikowa. Opera w 3 aktach (w 7-u obrazach). Libretto (wg noweli A. Puszkina) napisał M. Czajkowski. Muzyka: P. Czajkowski. Przekł. powst. ok. 1947.
Maszynopis w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
14. Eugeniusz Oniegin. Opera w 3 aktach. Libretto: K. Szkłowski wg A. Puszkina. Muzyka: P. Czajkowski. Wystawienie: Warszawa, Opera i Filharmonia 1950.
15. I. Kozłow: W krymskiej partyzantce. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Prasa Wojskowa 1950, 366 s.
16. G.M. Linkow: Wspomnienia partyzanta. [Powieść]. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 94 s.
17. E. Worobiew: Pod sztandarem. Opowiadania. Tłumaczenie: K. Wroczyński, M. Gero. Warszawa: Wydawnictwo Prasa Wojskowa 1950, 257 s.
18. Awantura na Wołdze. Komedia. Adaptacja noweli A. Tołstoja pt. Niezwykłe przygody na Wołżańskim p/s. Przekł. powst. ok. 1953.
Maszynopis w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.
19. G. Uspienski: Opowiadania. Przekł. powst. ok. 1953.
Informacja: K. Wroczyński w ankiecie dla Instytutu Badań Literackich z 1953.
20. B. Prus: Powracająca fala. Sztuka w 4 aktach wg noweli. Adaptacja sceniczna: K. Wroczyński. Warszawa: Czytelnik 1954, 122 s. Wystawienie: Bydgoszcz, Estrada 1969.
21. D. Mamin-Sibiriak: Złoto. Powieść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 336 s.
22. D. Mamin-Sibiriak: Górskie gniazdo. Powieść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 387 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1953, 1957.

Wywiady

U Kazimierza Wroczyńskiego. Rozm. [S. Kozłowski] S. Brochwicz. Antena Zjawisk Życia 1933 nr 4.

Słowniki i bibliografie

P. Grzegorczyk: Twórcy i badacze kultury zmarli w 1957 r. „Kultura i Społeczeństwo1958 nr 3, przedruk w tegoż: Twórcy i badacze kultury zmarli w latach 1956-1967. Cz. 1. Warszawa 1986.
Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 4. Warszawa 1966.
Słownik biograficzny teatru polskiego. [T. 1]. Warszawa: 1973.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Tynecki).

Ogólne

Artykuły

J. Tynecki: Lewatyńska” przygoda Kazimierza Wroczyńskiego. „Prace Polonistyczne” Seria 19: 1963.
E. Kozikowski: Kazimierz Wroczyński. W tegoż: Łódź i pióro. Łódź 1972.
Teatr przy ulicy Cegielnianej. Łódź 1980, passim.
A. Krajewska: Komedia polska XX-lecia międzywojennego. (Tradycjonaliści i nowatorzy). Wrocław 1989, passim.

Circenses

[L. Bruner] J. Sten: Wiersze nowe. Głos 1904 nr 47.
A. Lange. „Książka1904 nr 11.
A. Drogoszewski: Z biegającej fali. Ogniwo 1905 nr 28.

Bengalskie ognie

E. Czekalski. „Przegląd Wileński1913 nr 22/23.
J. Jankowski. „Nowa Gazetadod. pt. Literatura i Sztuka 1913 nr 21.

Dzieje salonu

T. Boy-Żeleński. W tegoż: Flirt z Melpomeną. (Wieczór dziesiąty). Warszawa 1932, przedruk w tegoż: Pisma. T. 23. Warszawa 1965.
K. Irzykowski: Życie, paskarstwo i Boy. W tegoż: Beniaminek. Warszawa 1933, przedruk w tegoż: Recenzje teatralne. Warszawa 1965, Pisma. (Pisma teatralne. T. 3.) Kraków 1976.

Ona

J. Kaden-Bandrowski. „Przegląd Warszawski1922 nr 15.
J. Lechoń: Skandal w teatrze i skandal w magistracie. (Z powodu sztuki „Ona”). Kurier Poranny 1922 nr 288.
J. Lechoń: Teatr Rozmaitości. Kurier Poranny 1922 nr 287.
W. Rabski. W tegoż: Teatr po wojnie. Warszawa 1925 [tu też recenzja: Dzieje salonu].

Wywczasy donżuana

K. Irzykowski. „Robotnik1929 nr 295, przedruk w tegoż: Pisma. (Pisma teatralne. T. 2). Kraków 1995.
T. Boy-Żeleński. W tegoż: Flirt z Melpomeną. Wieczór dziewiąty. Warszawa 1930, przedruk w tegoż: Pisma. T. 23. Warszawa 1965.

W miłosnym labiryncie

K. Irzykowski. „Robotnik1926 nr 320, przedruk w tegoż: Pisma. (Pisma teatralne. T. 1). Kraków 1995.
A. Słonimski. „Wiadomości Literackie1926 nr 48, przedruk w tegoż: Gwałt na Melpomenie. Warszawa 1982.
T. Boy-Żeleński. W tegoż: Flirt z Melpomeną. Wieczór siódmy. Warszawa 1927, przedruk w tegoż: Pisma. T. 22. Warszawa 1964.

Aby żyć!

K. Irzykowski. „Robotnik1927 nr 339, przedruk w tegoż: Pisma. (Pisma teatralne. T. 2). Kraków 1995.
T. Boy-Żeleński. W tegoż: Flirt z Melpomeną. Wieczór ósmy. Warszawa 1929, przedruk w tegoż: Pisma. T. 22. Warszawa 1964.

Podparnasie polskie

J. Liebert. „Wiadomości Literackie1930 nr 46.
Z. Rabska. „Radio1930 nr 34.

Kobiety i interesy

K. Irzykowski: Dramat w teatrze. „Robotnik1933 nr 174, przedruk w tegoż: Pisma. (Pisma teatralne. T. 2.) Kraków 1995.
T. Boy-Żeleński. W tegoż: Reflektorem w serce. Warszawa 1934, przedruk w tegoż: Pisma. T. 24. Warszawa 1968.

Baczność! A.R. 7

J. Brodzki: (Na marginesie „fantastycznej” powieści Kazimierza Wroczyńskiego). Robotnik 1947 nr 306.

O Stefanie Jaraczu

T. Peiper: Jaracz w książce. Teatr 1952 nr 3.

Pół wieku wspomnień teatralnych

S. Dąbrowski: Pięćdziesiąt lat teatru. Nowe Książki 1957 nr 8.