BIO

Urodzony 6 czerwca 1935 w Kępie Lubawskiej (Kieleckie) w rodzinie chłopskiej; syn Konstantego Wójcika i Marii z Gubałów. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Dąbrowie Górniczej. W tym okresie był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, okresowo przewodniczącym zarządu szkolnego. Po zdaniu matury w 1954 studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim; w 1959 uzyskał magisterium. W 1956 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Od 1958 pracował w redakcji tygodnika Związku Młodzieży Wiejskiej (ZMW) „Zarzewie” w Warszawie, początkowo jako redaktor, a po roku jako kierownik działu kulturalnego. Na jego łamach debiutował w 1959 artykułem dotyczącym Teatru Ziemi Mazowieckiej, pt. Teatr, o którym pamiętają widzowie, a zapominają władze (nr 37); drukował tu następnie do 1969 (w 1959-61 podpisywał się m.in. Wiktor Grab). Był członkiem Komisji Kultury i Oświaty Zarządu Głównego ZMW oraz wiceprzewodniczącym Krajowej Rady Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy przy Zarządzie Głównym ZMW (1959-69). Od 1959 należał do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (SDP; do rozwiązania Stowarzyszenia w 1982). Artykuły, wiersze, prozę i przekłady z literatury słowackiej publikował m.in. w czasopismach „Nowa Wieś” (1959-70), „Dziennik Ludowy” (1960, 1969-72), „Głos Młodzieży Wiejskiej” (1966-1972; w 1970-74 członek zespołu redakcyjnego pisma), „Książki dla Ciebie” (1970-72), „Argumenty” (1971-89; tu w 1988 reportaże ze Stanów Zjednoczonych pt. Kartki z Dolorado oraz cykl felietonów pt. Kojarzenia; okresowo członek zespołu redakcyjnego pisma), „Fakty i Myśli” (potem „Fakty”; 1971-86, z przerwami), „Nasz Klub” (1971-81, z przerwami), „Kontrasty” (Białystok, 1973-80, z przerwami), „Zielony Sztandar” (1975-88; tu w 1975-85 m.in. cykl felietonów pt. Spod kolumny Zygmunta), „Życie Literackie” (1976-89, z przerwami), „Tydzień” (1977-80, okresowo członek zespołu redakcyjnego). Nadto w 1970-74 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Tygodnika Kulturalnego”, z którym współpracował od 1967 (m.in. podpisywał się Zbigniew Lubawski), a w 1974-88 zastępcy redaktora naczelnego kwartalnika „Regiony”, gdzie drukował także od 1971 (tu w 1978 i w 1980 m.in. artykuły dotyczące literatury ludowej). Ożenił się z Łucją Brzezińską. W 1970 został członkiem Związku Literatów Polskich (ZLP). Wielokrotnie wyjeżdżał za granicę, m.in. do Włoch (pobyty stypendialne w 1971, 1979), na Słowację, do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, a także do Meksyku i Stanów Zjednoczonych. W 1979 otrzymał nagrodę im. B. Prusa, przyznaną przez SDP za twórcze osiągnięcia i całokształt działalności publicystycznej. Zaczął drukować również w „Profilach” (1981-85), ponownie w „Tygodniku Kulturalnym” (1982-86) i „Dzienniku Ludowym (1983-87; w 1985 m.in. cykl felietonów pt. Między stronicami), w Słowie Powszechnym” (1985-87) oraz „Kulturze” (1986-89). Był nagradzany w wielu konkursach i turniejach literackich; m.in. w 1982 otrzymał nagrodę im. T. Nocznickiego. Należał do Oddziału Polskiego Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (SEC). W 1986 wszedł w skład Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Warszawie. W 1986-89 był członkiem Narodowej Rady Kultury. W 1986 objął funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego nowego ZLP, a w 1989 został członkiem jego Prezydium. Od 1988 pełnił funkcję wiceprezesa Oficyny Wydawniczej „Rój”, której był współzałożycielem. Należał do Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Fińskiej. Popularyzował kulturę i literaturę słowacką, pisał artykuły na jej temat i tłumaczył poezję; w 1993 był współorganizatorem, a następnie prezesem Towarzystwa Polska-Słowacja. W 1994-95 współpracował z czasopismem „Goniec Staszowski”. Odznaczony m.in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1967), Złotym Krzyżem Zasługi (1973), odznaką „Za Zasługi dla Województwa Włocławskiego” (1979), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1981). Zmarł 22 kwietnia 1995 w Bratysławie, gdzie przebywał na stypendium literackim; pochowany w Popowie Kościelnym (Ostrołęckie). Pośmiertnie odznaczony nagrodą Ministerstwa Kultury Republiki Słowackiej im. B. Björnsona (1995).

Twórczość

1. Wiersze. H. Antoszewska: Malarstwo, grafika. Warszawa – Katowice 1962. Katalog wystawy. [Warszawa:] Korespondencyjny Klub Młodych Pisarzy przy Zarządzie Głównym Związku Młodzieży Wiejskiej 1962, 21 s.

2. Podpłomyk. [Wiersze]. Warszawa: Korespondencyjny Klub Młodych Pisarzy przy Zarządzie Głównym Związku Młodzieży Wiejskiej, Wydawnictwo Łódzkie 1967, 25 s.

3. Kochany. [Powieść]. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968, 167 s.

Nagrody

Nagroda Ludowej Spółdzielni Wydawniczej i Zarządu Głównego Związku Młodzieży Wiejskiej w konkursie na debiut prozatorski w 1967.

Przekłady

słowacki

Milačýk. Pol'ovačka na našeho pana. [Przeł.:] S. Drug, J. Marušýak. Bratislava 1986.

4. Mowy weselne. [Powieść]. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 191 s.

Nagrody

Nagroda im. S. Piętaka w 1971.

5. Zabijanie koni. [Opowiadania]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973, 197 s.

Zawartość

Zabijanie koni [por. poz. ]; Wieczerza na wyspie; ...w którym go koronują; Śmierć Jana Sumienie; Orły na śniegu; Zaproszenie; Krowa na siódmym piętrze.

6. Pojedynek. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1977, 173 s.

7. Zła miłość. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1978, 216 s. Wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1987.

Nagrody

Nagroda Ludowej Spółdzielni Wydawniczej za dzieła związane z życiem wsi i jej przemianami za rok 1978, przyznana w 1979.

Przekłady

słowacki

Zla laska. [Przeł.] J. Gazdik. Bratislava 1981.

8. Suita chłopska. [Reportaże]. Warszawa: Czytelnik 1979, 157 s.

Nagrody

Nagroda im. K. Pruszyńskiego w 1980.

Zawartość

Zawiera m.in.: Niemy testament [por. poz. ].

9. Gdy pójdziecie tym śladem. Montaż sceniczny oparty na motywach życia i działalności robotnika Stanisława Szadkowskiego działacza Komunistycznej Partii Polski i Polskiej Partii Robotniczej w Krakowie. [Warszawa:] Nasz Klub”, Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej 1981, 21 s., wkładka do „Naszego Klubu” nr 1.

10. Twarzą do życia. [Reportaże społeczne]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1981, 174 s.

11. Przesiewanie czasu. [Opowieści]. Warszawa: Czytelnik 1983, 165 s.

Zawartość

Zawiera opowieści o zbieraczach piśmiennictwa folklorystycznego: Jedna z możliwości życia [dot. J. Brody]; Wielka skrzynia Kotuli [dot. F. Kotuli]; Straszny jest ten śpiew [dot. A. Kulisiewicza]; Chłopski Długosz [dot. J. Fronczyka]; Przesiewanie czasu [m. in. dot. E. Redlińskiego]; Zbieram wszystko co się przegląda w słowie mówionym [dot. R. Ochmana]; Złote ręce Anonima. Beskidzki Kolberg [dot. J. Tacina].

12. Zabijanie koni. Scenariusz filmowy. [Współautor:] L. Staroń. Telewizja Polska 1983. Por. poz. .

13. Dzień mojej matki. [Wiersze]. Warszawa: Iskry 1985, 41 s.

14. Niemy testament. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Literacki w Domu Literatury 1987. Por. poz. .

15. Odejść z Sodomy. [Powieść]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 153 s.

Nagrody

Nagroda Funduszu Literatury w dziedzinie powieściopisarstwa za rok 1987, przyznana w 1988.

16. Wejście w rzekę. [Wiersze]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 65 s.

17. Ameryka czeka na ciebie. Warszawa: Rój 1991, 129 s.

Autor podpisany: Zygmunt Kandy.
Reportaże w formie listów z Ameryki.

18. Wino najpiękniejsze. [Wiersze]. Kraków: Miniatura 1991, 72 s.

19. Zimowy wściekły pies. Opowiadania. Staszów: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne; Kielce: Gens 1995, 172 s.

Zawartość

Zimowy wściekły pies; Polowanie z sokołami; Ślub inteligentki wiejskiej; Wielka woda; Zwolnienie warunkowe, – oraz teksty o Z. Wójciku: M.A. Zarębski: Epilog, który dopisało życie; S. Rogala: Résume twórczości (zamiast posłowia).

Przekłady

1. J. Solovič: Królowa nocy na kamiennej pustyni. Komedia w 3 aktach. Przeł. Z. Wójcik. Warszawa: Inspiracje, Zarząd Główny Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, Zespół Kultury i Oświaty Zarządu Głównego Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa Książka Ruch 1985, 345 s. Wystawienie: Kraków, Teatr Satyry Maszkaron, Scena Studio 1985.
2. Nacięcia w miodzie. Wiersze poetów słowackich. Wybór, przekł. i słowo wstępne: Z. Wójcik. [Warszawa:] Roy; Kielce: Gens; Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 1994, 92 s.

Prace redakcyjne

1. Po prostu przyjaciel Z. Wójcik. Moje spotkanie z człowiekiem radzieckim. Wybór i oprac.: T. Koziej i Z. Wójcik. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1974, 397 s.
Antologia wspomnień z okresu II wojny światowej, będąca wynikiem konkursu ogłoszonego w 1971 przez „Kraj Rad” i „Tygodnik Kulturalny” pod hasłem „Moje spotkanie z człowiekiem radzieckim”.

Zob. też Przekłady poz. .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1989.

Wywiady

Zapomniane ogniwo kultury polskiej. Rozm. J. Termer. Argumenty 1984 nr 22.

Słowniki i bibliografie

Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

Zygmunt Wójcik. In memoriam. Praca zbiorowa pod red. M.A. Zarębskiego. Staszów: Staszowskie Towarzystwo Kulturalne 2003, 119 s. [Zawiera m.in. pierwodruk prozy i wierszy oraz wspomnienia o Z. Wójciku następujących osób: M.A. Zarębskiego, S. Druga, W. Żukrowskiego, Z.T. Łączkowskiego, J. Termera, S. Rogala i Łucji Wójcik].

Artykuły

J.Z. Brudnicki: Konfrontacje i peregrynacje. (Próba sylwetki literackiej Zygmunta Wójcika). Tygodnik Kulturalny 1971 nr 22.
T. Ampel: Stylizacja składniowa wypowiedzi narratora ludowego (Na przykładzie wybranych powieści J. Mortona, Zygmunta Wójcika i T. Nowaka). W: Temat wiejski w literaturze polskiej. Rzeszów 1978.
K. Konecka: Reporter chłopskich dróg. (Portret Zygmunta Wójcika). Kontrasty,” Białystok 1980 nr 3.
F. Fornalczyk: Na strunie rodzinnej wielkiego dramatu. O twórczości Zygmunta Wójcika. Tygodnik Kulturalny 1983 nr 37.
J. Rutkowski: Związek twórczości Zygmunta Wójcika z jego „światem pierwszym. Studia Kieleckie 1986 nr 4.
A. Nowak: Wierzę w siebie i w swoją ziemię. Argumenty 1988 nr 27.

Podpłomyk

S. Melkowski: O miłości i naturze. Tygodnik Kulturalny 1967 nr 53.

Kochany

S. Melkowski: Wieś jako sposób życia. Pomorze 1968 nr 18, przedruk w tegoż: Oczekiwania i zapowiedzi. Łódź 1980.
M. Sprusiński: Miłość o gorzka wiedza. Tygodnik Kulturalny 1968 nr 27 [m.in. dot. Z. Wójcika].
T. Świeżawska: Prasa Polska 1968 nr 6.
D. Knysz-Rudzka: Dwie autobiografie typowe. Nowe Książki 1969 nr 10 [m.in. dot. Z. Wójcika].

Mowy weselne

W. Chołodowski: Racje nie tylko weselne. Kultura 1970 nr 36.
P. Darbeński: Wesele huczne i urodziwe, ale płone. Tygodnik Kulturalny 1971 nr 11.
M. Dąbrowski: Odcienie podobieństw. Twórczość 1971 nr 9.
A. Niewolak-Krzywda: W kręgu mitu ziemi. Profile 1971 nr 8.
R. Sulima: Temat z wariacjami. Nowe Książki 1971 nr 1.
S. Melkowski: Syn marnotrawny nie powróci. Pomorze 1972 nr 2, przedruk w tegoż: Oczekiwania i zapowiedzi. Łódź 1980.

Zabijanie koni

I. Furnal: Słowa, magia rzeczywistość. Miesięcznik Literacki 1974 nr 6.
J. Kajtoch. „Regiony1974 nr 5.
S. Melkowski: Treny i krotochwile. Kultura 1974 nr 13, przedruk w tegoż: Oczekiwania i zapowiedzi. Łódź 1980.
K. Nowicki: Demony. Twórczość 1974 nr 4.
J. Pieszczachowicz: Krowa na siódmym piętrze. Nowe Książki 1974 nr 10.
K. Woźniakowski: Wieś nadal powabna. Życie Literackie 1974 nr 6.

Mock. Pojedynek

B. Hadaczek: Pojedynek na słowa i racje. Nowe Książki 1977 nr 20.
A. Goreń: Spełnienie a może zapowiedź?Literatura1978 nr 1.
W. Pykosz: Przegrany pojedynek. Życie Literackie 1978 nr 11.
K. Rutkowski: Alegoria pojedynku. Regiony 1978 nr 1.
R. Sulima: Powrót do wspólnoty. Opole 1978 nr 4.
A. Zawada: Duellum, czyli pojedynek pozowany. Twórczość 1978 nr 2.
T.J. Żółciński: Pojedynek z pamięcią. Argumenty 1978 nr 14.
T. Chróścielewski. „Odgłosy1979 nr 25 [dot. też: Zła miłość].

Zła miłość

T. Błażejewski: Miłość ślepa, nienawistna. Życie Literackie 1979 nr 13.
J.Z. Brudnicki: Pożary. Tygodnik Kulturalny 1979 nr 10.
T. Chróścielewski. „Odgłosy1979 nr 25 [dot. też: Pojedynek].
W. Maciąg: Trucizny konserwatyzmu. Nowe Książki 1979 nr 7.
R. Sulima: Wygnańcy. Regiony 1979 nr 2.
J. Termer. „Polonistyka1979 nr 3.

Suita chłopska

A. Myszkowski: Obcierka o teraźniejszość. Nowe Książki 1979 nr 19.
T. Błażejewski. „Odgłosy1980 nr 6.
A. Goreń: Kontrasty. Regiony 1980 nr 3.
E. Pochroń: Literatura w reportażu. Opole 1980 nr 1.
J. Rosłan: Świat jako reguła. Kontrasty,” Białystok 1980 nr 3.
A. Staniszewski: Z wiejskiego albumu. Fakty 1980 nr 1.

Twarzą do życia

W. Łuka: To już odległe. Nowe Książki 1981 nr 18.
D. Sidorski. „Tygodnik Kulturalny1981 nr 26.

Przesiewanie czasu

M. Buchowski: Zgromadzenie zbieraczy. Opole 1983 nr 12.
H. Danilczyk: Sposoby na ocalenie. Tygodnik Kulturalny 1983 nr 45.
R. Sulima: Prowincja jako styl. Regiony 1984 nr 2.

Dzień mojej matki

J. Bolek: Tylko matka. Tygodnik Kulturalny 1985 nr 25.
Z. Dolecki: Liryki wiejskie i uniwersalne. Słowo Powszechne 1985 nr 144.
S. Jurkowski: Rodowód. Kierunki 1985 nr 32.
J. Ryszkowski: Matka i Eliot. Życie Literackie 1985 nr 42.
T.J. Żółciński: Wiersze dla matki. Argumenty 1985 nr 21.
J.Z. Brudnicki: Za granicami prozy. Nowe Książki 1986 nr 5.

Odejść z Sodomy

T. Błażejewski: W matni. Odgłosy 1987 nr 34.
Ł. Budny: Czy współczesny prozaik polski ma szansę ?Kultura1987 nr 34.
F. Fornalczyk: W tyglu iście szatańskich prób. Nowe Książki 1987 nr 11/12.
H. Kowalska. „Kierunki1987 nr 45.
S. Rogala: Odejść z chłopskiej Sodomy. Przemiany”, Kielce 1987 nr 10.

Wejście w rzekę

B. Emilski: Niewiara w starość. Kultura 1988 nr 39.
S. Stanik: Z biegiem rzeki. Kierunki 1988 nr 33.

Zimowy wściekły pies

Z.W. Fronczek: Ogień i woda , pies i ludzie. Nowe Książki 1995 nr 11.
L. Żuliński: Ostatnia podróż. Wiadomości Kulturalne 1995 nr 46.