Woroszylski Wiktor

BIO

Urodzony 8 czerwca 1927 w Grodnie; syn Grzegorza Woroszylskiego, lekarza, i Barbary z domu Grodzieńczyk. Do szkoły średniej uczęszczał w Grodnie, gdzie przebywał także po wybuchu II wojny światowej; w czasie okupacji niemieckiej ukrywał się jako czeladnik u szewca. Od listępada 1941 przebywał w getcie, skąd zbiegł; pracował dorywczo w stolarni i na roli. W marcu 1945 przyjechał w ramach tzw. akcji repatriacyjnej do Łodzi. Wkrótce debiutował wierszem Przed Berlinem, opublikowanym w dzienniku Polskiej Partii Robotniczej (PPR) „Głos Ludu” (1945 nr 103 z 25 IV), po czym zaczął pracować jako reporter tego pisma. W tym czasie rozpoczął też twórczość przekładową z języka rosyjskiego. Od 1945 należał do PPR. Równocześnie po otrzymaniu świadectwa dojrzałości studiował przez rok medycynę, a w 1946 podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim. W tymże roku został członkiem Akademickiego Związku Walki Młodych Życie. W 1947 przeniósł się do Warszawy i przez rok kontynuował studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Wiele publikował, m.in. w „Kuźnicy” (1946-50), „Szpilkach” (1946-50; tu satyry i fraszki), „Odrodzeniu” (1947-50), „Po prostu” (1947-57; w 1947-48 sekretarz redakcji), „Trybunie Ludu” (1948-56). W 1948 był instruktorem Wydziału Kultury Komitetu Centralnego PPR (później Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; PZPR). W tymże roku ożenił się z Janiną Witczak, w latach późniejszych biologiem. W 1949 został członkiem Związku Literatów Polskich i w latach następnych aktywnie działał w różnych komisjach Związku. W połowie 1949 odbył podróż do Związku Radzieckiego, m.in. na Syberię, skąd nadsyłał korespondencje do „Przekroju” i innych pism. W tymże roku i na początku 1950 przebywał w Szczecinie i pracował w dzienniku „Głos Szczeciński”. Kontynuował twórczość przekładową z języka rosyjskiego. Następnie powrócił do Warszawy i do 1952 pracował kolejno w redakcji „Sztandaru Młodych” i „Nowej Kultury” (tu w 1950-54 wiersze i artykuły). Publikował w wielu dziennikach oraz czasopismach literackich, m.in. w „Twórczości” (od 1950) i „Życiu Literackim” (1951-66). W 1950 otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia. W 1952-56 studiował w Moskiewskim Instytucie Literatury, uzyskując tytuł kandydata nauk filologicznych na podstawie rozprawy o W. Majakowskim i poezji radzieckiej lat dwudziestych. W lipcu 1956 powrócił do Warszawy. Został członkiem redakcji „Nowej Kultury”; jako korespondent tego pisma przebywał w Budapeszcie w okresie powstania węgierskiego w październiku 1956. Od jesieni 1956 był redaktorem naczelnym tego pisma. W grudniu 1957 za wyrażane poglądy polityczne został odwołany z zajmowanego stanowiska, ale pozostał w zespole redakcyjnym tygodnika. W maju 1958 na skutek konfliktu z władzami partyjnymi opuścił redakcję. W latach następnych zajmował się pracą literacką, przekładową z języka rosyjskiego (pisał także opowieści biograficzne o pisarzach rosyjskich) i społeczną. Współpracował z wieloma czasopismami, m.in. z „Twórczością” (1957-73, 1975, 1980), Zwierciadłem” (stale od 1957; od 1979 niektóre przekłady z rosyjskiego i angielskiego podpisane kryptonimem W.W.), „Filmem” (1958-68), „Życiem Literackim” (1958-66), „Polską” (1959-66, 1973), „Polityką” (1960-70) oraz z pismami dla dzieci, m.in. z „Świerszczykiem” (głównie 1962-68), „Płomykiem” (1958, 1961, 1964, 1966, 1972), „Płomyczkiem” (1958-70, 1972, 1975). Odbył wiele podróży kilkakrotnie do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, do Niemiec, Holandii, Belgii, Szwecji, Włoch, Hiszpanii, Szwajcarii, Grecji), oraz m.in. do Libanu i Egiptu). Wiersze i przekłady z literatury rosyjskiej publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym” (stale od 1965). W 1965 otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie. W 1966 wystąpił z PZPR na znak protestu przeciwko usunięciu z partii Leszka Kołakowskiego i został objęty zakazem druku. W czasie podróży do Anglii i Francji w 1972 i 1973 miał kilka wykładów z literatury rosyjskiej w Cambridge i na Sorbonie. Od 1967 stale współpracował z miesięcznikiem „Więź” (do grudnia 1981); tu publikował liczne wiersze, artykuły i recenzje oraz w 1972-81 stały felieton pt. Zapiski z kwartalnym opóźnieniem. W 1968 został członkiem Polskiego PEN Clubu. W tymże roku nawiązał współpracę z paryską „Kulturą”, ogłaszając tu głównie przekłady poetyckie. Publikował też w „Literaturze na Świecie” (stale w 1971-75) oraz w piśmie „W drodze” (1975-76). W 1976 otrzymał nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. W styczniu 1976 należał do sygnatariuszy Memoriału 101, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL), za co został objęty zapisem cenzury i pozbawiony możliwości druku i pracy zarobkowej. W styczniu 1977 był współzałożycielem i do stycznia 1981 redaktorem ukazującego się poza cenzurą kwartalnika literackiego „Zapis” (numery 1-7; od nr 8 członek redakcji); w piśmie tym publikował utwory poetyckie, artykuły i felietony. W 1977-79 uczestniczył w pracach Towarzystwa Kursów Naukowych, wykładając literaturę rosyjską. Publikował w wielu czasopismach niezależnych, m.in. w „Krytyce” (1978). W 1979 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu za przekłady poetyckie z języka rosyjskiego. Od 1981 brał udział w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej. Po ogłoszeniu przez władze PRL stanu wojennego, 13 grudnia 1981 został internowany i do października 1982 był przetrzymywany kolejno w Białołęce, Jaworzu i Darłówku. Po zwolnieniu kontynuował współpracę z „Tygodnikiem Powszechnym” i z „Więzią” (tu nadal cykl Zapiski z kwartalnym opóźnieniem, od 1985 pt. Zapiski z niewiadomym opóźnieniem, od 1994 pt. Zapiski z opóźnieniem; tu też w 1985-86 Dziennik węgierski). Należał do zespołu redakcyjnego wychodzącego nielegalnie pisma „Arka” (1983-85). Utwory prozą, wiersze, artykuły i przekłady poezji rosyjskiej publikował także w wielu innych czasopismach ukazujących się poza zasięgiem cenzury, m.in. w „Pulsie” (1978, 1985-88), „Kulturze Niezależnej” (1988-89), „Brulionie” (1987-89; podpisany m.in. pseudonimami: N.N., N.N. z Warszawy, Scriptor, YY). Otrzymał honorową nagrodę kulturalną Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1984). Od 1988 był członkiem zarządu Polskiego PEN Clubu. W tymże roku wziął udział w międzynarodowym kongresie pisarzy pod hasłem Sen o Europie w Berlinie Zachodnim. W 1989 należał do komitetu założycielskiego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a następnie został jego członkiem. Wiosną 1989 prowadził cykl wykładów o literaturze rosyjskiej na uniwersytetach włoskich (Rzym, Neapol, Wenecja, Piza, Lecce). Za przekłady poetyckie z języka rosyjskiego otrzymał w 1990 nagrodę Stowarzyszenia Autorów „ZAiKS”, a w 1991 honorową nagrodę im. W. Żukowskiego przyznaną przez Petersburski Fundusz Kultury. Zmarł 13 września 1996 w Warszawie.

Twórczość

1. Mazur kajdaniarski. (Opowieść filmowa o pierwszej socjalno-rewolucyjnej partii polskiej „Proletariat”). „Film” 1949 nr 16-24. Wyd. osobne z podtytułem: Opowieść o pierwszej socjalno-rewolucyjnej partii polskiej „Proletariat”. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 144 s.

Przekłady

węgierski

Bilincstánc. [Przeł.] B. Baternay. Budapest 1952.

2. Noc komunarda. Poemat. Warszawa: Prasa Wojskowa 1949, 32 s.

BIO

Twórczość

Przekłady

węgierski

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Przekłady

rosyjski

węgierski

Zawartość

Przekłady

estoński

niemiecki

serbsko-chorwacki

Adaptacje

teatralne

Przekłady

Nagrody

Przekłady

czeski

niemiecki

słowacki

Przekłady

niemiecki

rosyjski

węgierski

Przekłady

słowacki

Przekłady

angielski

hiszpański

Zawartość

Nagrody

Przekłady

węgierski

Przekłady

włoski

Zawartość

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Przekłady

niemiecki

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Utwory dla dzieci i młodzieży

Przekłady i adaptacje

Nagrody

Nadto przekłady drobnych utworów dla dzieci

Prace redakcyjne

Omówienia i recenzje

Wywiady

Słowniki i bibliografie

Ogólne

Książki

Artykuły

Noc komunarda

Śmierci nie ma!

Weekend mister Smitha

Wiosna sześciolatki

Trzy poematy

Wiersze i poematy wybrane

Dziennik węgierski

Z rozmów 1955

Okrutna gwiazda

Wanderjahre

Dużo śmiechu trochę smutku to historia o mamutku

Cyryl, gdzie jesteś?

Sny pod śniegiem

Literatura

Życie Majakowskiego

Przygoda w Babilonie

Zagłada gatunków

Życie Sergiusza Jesienina