BIO

Urodzony 9 listopada 1923 w Radomsku w rodzinie urzędniczej; syn Jana Woronczaka i Kazimiery z domu Dąbrówka. Uczęszczał do Społecznego Gimnazjum Ogólnokształcącego im. F. Fabianiego w Radomsku, gdzie w 1939 uzyskał małą maturę. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Radomsku i uczył się w szkole handlowej. Od czerwca 1940 do lutego 1945 pracował w Powiatowej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej, początkowo jako goniec, następnie jako archiwista. Po zakończeniu wojny zdał w 1945 maturę w II Gimnazjum i Liceum Męskim o profilu matematyczno-fizycznym w Radomsku i rozpoczął studia na Uniwersytecie Wrocławskim (UWr.), początkowo w zakresie historii, a od 1948 filologii polskiej. Podczas studiów od 1945 i bezpośrednio po ich ukończeniu pracował w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, kolejno jako pracownik sekretariatu, intendent, kierownik działu księgozbiorów zabezpieczonych i sekretarz naukowy. Debiutował w 1948 rozprawą pt. «Skarga umierającego». Ze studiów nad rękopisem nr 2 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu, opublikowaną w półroczniku „Sobótka” (s. 314-354). W 1952 uzyskał magisterium. Od 1953 pracował w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk (PAN) jako starszy asystent; w 1954 został adiunktem w Dziale Historii Języka i Form Literackich. W 1959 uzyskał stopień kandydata nauk filologicznych na podstawie prac z dziedziny wersyfikacji staropolskiej. W 1960 ożenił się z Lucyną Zadrogą, polonistką. Od 1961 wchodził w skład komitetu redakcyjnego Słownika polszczyzny XVI w., a od 1965 był członkiem komitetu redakcyjnego „Biblioteki Pisarzów Polskich” (od 1968 pełnił funkcję redaktora naczelnego). W 1966 uzyskał w IBL stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych na podstawie pracy pt. Missale plenarium z XI/XII w. w rękopisie Biblioteki Kapitulnej w Gnieźnie. Od 1967 kierował Pracownią Piśmiennictwa Średniowiecznego IBL PAN (w 1978 Pracownia weszła w skład Pracowni Literatury Staropolskiej). W 1974 został członkiem zwyczajnym Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Od 1975 był kierownikiem Zakładu Współczesnego Języka Polskiego UWr. Prowadził wykłady z literatury średniowiecznej, ćwiczenia i seminaria magisterskie i doktoranckie z literatury staropolskiej i judaistyki. Od 1978 wchodził w skład komitetu redakcyjnego Dzieł wszystkich J. Kochanowskiego. W 1981 został członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1984 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1991 profesora zwyczajnego. W 1993 przeszedł na emeryturę. Prowadził nadal seminaria magisterskie i doktoranckie. Od 1995 był redaktorem serii „Studia z Dziejów Kultury Żydowskiej w Polsce”. Zmarł 6 marca 2003 we Wrocławiu.

Twórczość

1. Zasady wydawania tekstów staropolskich. [Współautor: K. Górski, W. Kuraszkiewicz, T. Pepłowski, S. Saski, W. Taszycki, S. Urbańczyk, S. Wierczyński]. Projekt. Przykłady oprac. J. Woronczak. Red. M.R. Mayenowa przy współudziale Z. Florczak. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1955, 184 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

2. Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku. Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1956, 167 s.Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” Seria A nr 55.

3. Słownictwo współczesnego języka polskiego. Listy frekwencyjne. [Współautor:] t. 1, 2, 4: I. Kurcz, A. Lewicki, J. Sambor; t. 3, 5: A. Lewicki, W. Masłowski, J. Sambor. T. 1-5. Warszawa 1974-1977, powielone Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich, od t. 2 Polska Akademia Nauk Instytut Języka Polskiego.

T. 1. Teksty popularnonaukowe. Cz. 1-2. 1974, 858 s.

T. 2. Drobne wiadomości prasowe. Cz. 1-2. 1974, 792 s.

T. 3. Publicystyka. Cz. 1-2. 1975, 684 s.

Wydane uprzednio jako wydanie próbne przeznaczone dla VII Międzynarodowego Kongresu Slawistów w Warszawie pt.: Słownictwo współczesnej publicystyki polskiej. Listy frekwencyjne. Warszawa 1971, 583 s.

T. 4. Proza artystyczna. Cz. 1-3. 1976, 885 s.

T. 5. Dramat artystyczny. Cz. 1-2. 1977, 631 s.

4. Studia o literaturze średniowiecza i renesansu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1993, 191 s.

Zawartość

Gatunki literackie reprezentowane w łacińskiej chrześcjańskiej literaturze starożytnej; Typy przekazu tekstów średniowiecznych; Języki literatury średniowiecznej i sposób istnienia utworów; Hymn; Polskość i europejskość literatury naszego Średniowiecza; Wpływy francuskie na piśmiennictwo polskie do końca XIII w.; Zasada budowy wiersza Kroniki Dalimila; Wstęp filologiczny do Bogurodzicy; „Skarga umierającego”. Ze studiów nad rękopisem nr 2 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu; „Skarga umierającego”. Najstarsze przekazy i obce wzory; Z badań nad wierszem Biernata z Lublina; Wyrażenia stosunków czasowych w hebrajskim tekście „Psalmów” i w „Psałterzu Dawidowym” Jana Kochanowskiego; Elementy średniowieczne w wersyfikacji polskiej XVI wieku i ich przemiany.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Tropy i sekwencje w literaturze polskiej do połowy XVI wieku. „Pamiętnik Literacki1952 z. 1/2 s. 335-374, przedruk zmienione w: Strofika. Wrocław 1964 s. 25-49.
W sprawie polskiego sylabotonizmu. Pamiętnik Literacki 1955 z. 3 s. 159-170.
Statistische Methoden in der Verslehre. W: Poetics. Poetyka. Poetika. Warszawa 1961 s. 607-624; przekł. czeski w: Teorie informace a jazykověda. Praha 1964.
Metody obliczania wskaźników bogactwa słownikowego tekstów; Rytmika akcentowa sylabowca. W: Poetyka i matematyka. Warszawa 1965 s. 145-163; 72-78.
On an attempt to generalize Mandelbrot’s distribution. W: To honor Roman Jakobson. The Hague 1967 s. 2254-2268.
O statystycznym określeniu spójności tekstu. W: Semantyka tekstu i języka. Wrocław 1976 s. 165-173.

Prace edytorskie i redakcyjne

1. Bogurodzica. Oprac. J. Woronczak. Wstęp językoznawczy: E. Ostrowska. Oprac. muzykologiczne: H. Feicht. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1962, 438 s., nuty. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria A, 1.
Uzupełnienie: „Pamiętnik Literacki1962 z. 4 s. 683-684.
2. Polskie wierszowane legendy średniowieczne. Wyd. i oprac.: S. Wierczyński, W. Kuraszkiewicz ze współudziałem A. Sławskiej (oprac. ikonograficzne). Redakcja naukowa J. Woronczak. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1962, 339 s., 44 ilustracje, 29 ilustrowany fototyp. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria A, 2.
3. Wiersz. Podstawowe kategorie opisu. Cz. I. Rytmika. Praca zbiorowa pod red. J. Woronczaka. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 2). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1963, 211 s. Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.
4. Rozmyślania dominikańskie. Wyd. i oprac.: K. Górski i W. Kuraszkiewicz. T. 1. Redakcja naukowa J. Woronczak. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1965, XLI, 244 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk Biblioteka Pisarzów Polskich Seria A, 3.
5. Missale plenarium. Bibl. Capit. Gnesnensis Ms 149. [T. 1-2]. Graz-Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe Institute of Musicology of Warsaw University. „Antiquitates Musicae in Polonia1971-1972, vol. 11, 12.

[T. 1]. Musicological and philological analysis. Musicological analysis by K. Biegański. Philological analysis by J. Woronczak. 1971, 368 s.

[T. 2]. Facsimile edited by K. Biegański and J. Woronczak. 1972, 474 s.

6. J. Kochanowski: Dzieła wszystkie. Wyd. sejmowe. Red. naczelny J. Woronczak. Komentarze red.: W. Floryan, K. Górski, W. Kuraszkiewicz, T. Witczak. Przewodnicząca zespołu opracowującego: M.R. Mayenowa. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1982 – Polska Akademia Nauk Instytut Badań Literackich.

Tom wstępny: Wprowadzenie wydawnicze do edycji. Oprac. M.R. Mayenowa i J. Woronczak oraz M. Kaczmarek i E.[J.] Głębicka (informator wersyfikacyjny poezji polskiej i łacińskiej Jana Kochanowskiego). 1983, 218 s. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria B, 22.

T. 1. Psałterz Dawidów. Cz. 1. Fototypia — transkrypcja. List Jana Kochanowskiego do Stanisława Fogelwedera. Oprac. H. Woronczak; Cz. 3. Indeksy wyrazów i form. Oprac. J. Woronczak. 1991, 778 s.; Cz. 4. Melodiae na Psałterz polski przez Mikołaja Gomółkę uczynione. Fototypia tekstu. Przygotował do druku: M. Perz. Redakcja naukowa: M.R. Mayenowa, J. Woronczak. 1982, 1983, 472 + 350 s. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria B, 23. Wyd. nast. 1989, 350 s.; Cz. 5. Melodiae na Psałterz polski przez Mikołaja Gomółkę uczynione. Wstęp i transkrypcja nut: M. Perz. Transkrypcja tekstu J. Woronczak. 1990, 208 s., nuty.

T. 2. Treny. Oprac.: M.R. Mayenowa, L. Woronczakowa oraz J. Axer, M. Cytowska. Redakcja naukowa J. Woronczak. 1983, 239 s. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria B, 24.

Nagrody

Nagroda Funduszu Literatury dla zespołu edytorskiego w 1983.

T. 4. Pieśni. Oprac.: M.R. Mayenowa, K. Wilczewska przy udziale B. Otwinowskiej oraz M. Cytowskiej. Redakcja naukowa J. Woronczak przy współpracy M. Szymańskiego. 1991, 849 s. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria B, 26.

T. 7. Cz. 2. Proza. Oprac.: B. Kreja, B. Otwinowska, M. Szymański. Redakcja naukowa J. Woronczak. 1997, 529 s. Biblioteka Pisarzów Polskich Seria B, 23.

7. J. Kochanowski: [Psałterz Dawidów]. M. Gomółka: Melodie na psałterz polski przekładania Jana Kochanowskiego. Transkrypcja. Przygotował do wyd. M. Perz. Oprac. krytyczne tekstu J. Woronczak. Red.: I. Stachelowa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne we współpracy z Wydawnictwem Ossolineum 1983, 166 s., nuty.
8. Żydzi i judaizm. [Przekł.] M. Pasieka. Red. nauk wersji polskiej J. Woronczak. [Wrocław:] Tau 1994, 206 s.
9. Cmentarze żydowskie. Red. J. Woronczak. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1995, 241 s.Studia z Dziejów Kultury Żydowskiej w Polsce”, t. 2.
10. Żydowskie gminy wyznaniowe. Red. J. Woronczak. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1995, 235 s.Studia z Dziejów Kultury Żydowskiej w Polsce”, t. 1.
11. M. Inglot: Postać Żyda w literaturze polskiej lat 1822-1864. Redakcja naukowa J. Woronczak. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1999, 295 s.
12. Ch. Warmers: Nederlandse en Poolse samenspraken. [Oprac. tekstu polskiego] J. Woronczak. [Oprac. tekstu niderlandzkiego oraz wstęp:] S. Prędota. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2002, 82 s.
Wydanie części polskiej i niderlandzkiej z dziesięciojęzycznych rozmówek: Gazophylacium: decem lingiarum Europaearum apertum [...] Germanico, Polonico, Bohemico, Belgico, Anglico, Latino, Gallico, Hispanico, Italico & Ungarico reperiuntur [...] Cassoviae 1691.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1957, ok. 1977, 2003.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (B. Winklowa).
H. Sojka: Publikacje profesora Jerzego Woronczaka. Rozprawy Komisji Językowej. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe 1993.
A. Kuzik, H. Sojka-Masztalerz: Bibliografia prac Jerzego Woronczaka za lata 1948-2002. W: Od starożytności do współczesności. Wrocław 2004.

Ogólne

Artykuły

B. Siciński: Jerzy Woronczak — badacz namiętny. Rozprawy Komisji Językowej. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe 1993.
J. Miodek: Prof. dr hab. Jerzy Woronczak. Poradnik Językowy 2003 z. 5, przedruk „Rozprawy Komisji Językowej. Wrocławskie Towarzystwo Naukowe” 2003 t. 29.
M. Wodziński: Prof. dr hab. Jerzy Woronczak. Studia Judaica 2003 nr 2.
A. Pawłowski, J. Sambor: Jerzy Woronczak — twórca polskiej lingwistyki kwantytatywnej; Wspomnienia o Profesorze Jerzym Woronczaku (9 XI 1923-6 111 2003). W: Od starożytności do współczesności. Wrocław 2004.
L. Pszczołowska: Jerzy Woronczak. Pamiętnik Literacki 2004 z. 1.

Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku

S. Bąk. „Annales Silesiae1960 t. 1 z. 4.

Słownictwo współczesnego języka polskiego

W. Mańczak. „Rocznik Slawistyczny1974 t. 35 cz. 1 [dot. T 3. Publicystyka, wyd. uprzednio pt. Słownictwo współczesnej publicystyki polskiej].

Studia o literaturze średniowiecza i renesansu

T. Mikulski. „Zeszyty Wrocławskie1949 nr 1/2 [dot. Skarga umierającego].
T. Ulewicz. „Pamiętnik LiterackiR. 1950 [dot. Skarga umierającego].

Bogurodzica

M. Dłuska. „Tygodnik Powszechny1962 nr 46.
T. Lehr-Spławiński. „Kierunki1962 nr 42.
K. Pisarkowa. „Język Polski1963 nr 1/2.