BIO

Urodzona 31 sierpnia 1908 we Lwowie; córka Filipa Stańczaka i Celiny z Winnickich. Studiowała w Akademii Handlowej we Lwowie. Ukończyła też Konserwatorium Muzyczne. Podczas II wojny światowej (w okresie okupacji sowieckiej, a od 1941 niemieckiej) przebywała nadal we Lwowie (do 1943), a następnie w Warszawie. W sierpniu 1944 została deportowana do obozu pracy przymusowej w Köpenick (dzielnica Berlina). Po wojnie powróciła do kraju. W październiku 1945 wyjechała na placówkę do Berlina, gdzie pracowała jako korespondentka tygodnika „Polska Zachodnia”; w piśmie tym debiutowała w 1946 artykułem pt. List z Berlina: Lato w Wannsee (nr 31) oraz do 1949 zamieszczała korespondencje i reportaże. Zajmowała się też pracą społeczną w Komitecie Opieki nad Dzieckiem Polskim w Niemczech oraz działalnością repolonizacyjną (m.in. uczyła na kursach dla młodzieży polskiej, organizowała imprezy dla uczniów), za co została odznaczona w 1948 Srebrnym Krzyżem Zasługi. Po powrocie do Polski w 1949 zajęła się pracą przekładową z języka niemieckiego na polski, a także z języka polskiego na niemiecki. Jako tłumaczka debiutowała w 1950 przekładem fragmentu powieści Anny Seghers pt. Ocalenie, dokonanym wspólnie z Janiną Marecką, na łamach tygodnika „Po Prostu” (nr 18). Od 1951 była członkinią Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1965 została członkinią Polskiego PEN Clubu; redagowała ukazujący się w języku niemieckim biuletyn PEN Clubu. Była też członkinią redakcji biuletynu Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978). Zmarła 10 kwietnia 1993 w Warszawie.

Twórczość

Przekłady

1. J. Friedbach: W cieniu dolara. [Publicystyka]. Skrócony przekł. z niemieckiego: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 239 s.
2. B. Kellermann: Taniec umarłych. [Powieść]. Tłumaczenie: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 466 s. Wyd. 2 z posłowiem A. Sowińskiego Warszawa: Czytelnik 1954.
3. A. Seghers: Ocalenie. Powieść. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Warszawa: Czytelnik 1950, 465 s. Wyd. nast.: t. 1-2 tamże 1951; wyd. 1 [!] z posłowiem S. Wygodzkiego Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954.
4. A. Seghers: Siódmy krzyż. Powieść. Tłumaczenie: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Czytelnik 1950, 407 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 t. 1-2 1951, wyd. 3 z posłowiem M. Ranickiego 1953 [właśc. 1952], wyd. 4 1953; wyd. 1 [!] z posłowiem E. Naganowskiego Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, tamże 1959; wyd. 6 Warszawa: Czytelnik 1961, tamże: wyd. 7 1963, wyd. 8 1966, wyd. 9 1970, wyd. 10 1972, wyd. 11 1976, wyd. 12 1979, wyd. 13 1984.
5. Droga przez mrok. Opowiadania pisarzy niemieckich. 1933-1945. Wybrał i oprac. M. Ranicki. Tłumaczenie: J. Brodzki, J. Marecka, M. Wołczacka. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 191 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 z posłowiem J. Petersena 1952, wyd. 3 1953.
Tu w tłumaczeniu J. Mareckiej i M. Wołczackiej: A. Seghers: Wallau; K. Grünberg: Ołowiane żołnierzyki.
6. K. Grünberg: Zaczęło się w Edenie. Opowiadania. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 214 s.
7. M. Langner: Ostatni bastion. [Powieść]. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 265 s.
8. H. Mann: Podwładny. [Powieść]. Tłumaczenie: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 381 s. Wyd. nast. pt. Poddany: wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1959, 505 s., tamże 1975.
9. B. Uhse: Leutnant Bertram. Powieść. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Słowo wstępne: M. Szleyen. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 494 s.
10. K. Grünberg: Zagłębie Ruhry płonie. Powieść z czasów puczu Kappa. Tłumaczenie: M. Wołczacka, J. Marecka. Wstęp: M. Ranicki. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 320 s. Wyd. 2 Warszawa: Czytelnik 1953.
11. E.E. Kisch: Raj amerykański. [Tłumaczenie wyd. skróconego:] M. Wołczacka, J. Marecka. Posłowie: S. Brodzki. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 281 s. Wyd. 2 tamże 1957.
Reportaże o życiu społecznym i kulturalnym w Stanach Zjednoczonych.
12. P. Nell: Droga naprzód. Opowiadanie. Tłumaczenie: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 126 s.
13. T. de Vries: Koło szczęścia. [Powieść]. Z przekł. niemieckiego tłumaczyły: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Czytelnik 1952, 380 s.
Cz. 2 zob. poz. .
14. T. de Vries: Ziemia macocha. [Powieść]. Z przekł. niemieckiego tłumaczyły: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Czytelnik 1952, 476 s.
Cz. 1 zob. poz. .
15. A. Seghers: Za białym murem. Opowiadania. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Posłowie: E. Naganowski. Warszawa: Czytelnik 1953, 236 s.
16. K. Grünberg: Kwartet cieni. [Powieść]. Tłumaczenie: M. Wołczacka, J. Marecka. Warszawa: Czytelnik 1954, 332 s.
17. B. Pludra: Chłopcy z namiotu Nr 13. [Powieść dla dzieci]. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 134 s.
18. A. Seghers: Droga przez luty. [Powieść]. Tłumaczenie: J. Marecka, M. Wołczacka. Przedmowa: M. Rakowski. Warszawa: Czytelnik 1954 [właśc. 1953], 227 s.
19. B. Kellermann: Miasto Anatol. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1957, 517 s.
20. B. Uhse: Patrioci. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1957, 490 s.
21. G. Weisenborn: Memoriał. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1959, 256 s.
Pamiętnik pisarza z lat spędzonych w więzieniach hitlerowskich Spandau i Moabicie przeplatany wspomnieniami z lat przedwojennych.
22. F. Bura: Die Olympischen Spiele auf den Briefmarken der Welt. [Przeł.:] M. Wołczacka, M. Bester. Warszawa: Sport i Turystyka 1960, 183 s.
Tytuł polskiego oryginału: Olimpiady a filatelistyka.
23. A. Seghers: Decyzja. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1961, 567 s.
24. Opowiadania. [Antologia utworów niemieckich]. Wyboru dokonał G. Gaspar. Tłumaczenie: E. Herbert, M. Kłos-Gwizdalska, M. Wołczacka. Warszawa: Czytelnik 1964, 258 s.
Tu w tłumaczeniu M. Wołczackiej: H. Nachbar: Einhild Handmann; M. Neumann: Historia Leny Bastian; S. Pitschmann: Wigilia; B. Seeger: Tam gdzie jastrząb szybuje.
25. A. Seghers: Siła słabych. Dziewięć opowiadań. Warszawa: Czytelnik 1966, 222 s.
26. J. Giżycki: Schach zu allen Zeiten. [Przeł.:] M. Wołczacka, M. Bester. Oprac. graficzne: T. Kowalski. Zürich: Stauffacher-Verlag; Warszawa: Sport i Turystyka 1967, 390 s.
Tytuł polskiego oryginału: Z szachami przez wieki i kraje.
27. H. Holzhäuser: Ostatnia rezerwa. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 165 s.
28. A. Seghers: Prawdziwy błękit. Opowieść meksykańska. Warszawa: Czytelnik 1969, 113 s.
29. A.B. Chodorowska: Lieder für Tomas. [Tłumaczenie na język niemiecki:] M. Bester, M. Wołczacka. [Muzyka:] B. Pasternak. Warszawa: Ruch 1970, [12] k.
Tytuł polskiego oryginału: Piosenki dla Tomka.
30. J. Giżycki, A. Górny: Glück im Spiel zu allen Zeiten. [Tłumaczenie na język niemiecki] M. Wołczacka, M. Bester. Zürich: Stauffacher-Verlag 1970, 394 s.
Tytuł polskiego oryginału: Kulturalno-obyczajowa historia gier.
31. M. Kowalewska: Der geheimnisvolle Riese. [Tłumaczenie na język niemiecki:] M. Bester, M. Wołczacka. Warszawa: Ruch 1971, 33 s.
Tytuł polskiego oryginału: Tajemniczy olbrzym.
32. A. Seghers: Podróż. Historia pewnej miłości. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1974, 166 s.
33. K. Kordas: Boka. Deutsch. [Dla dzieci; tłumaczenie na język niemiecki] M. Wołczacka. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1975, 14 s.
34. A. Osiecka, D. Passent: Pantoffeltierchens Traum. [Dla dzieci; przeł. na język niemiecki] M. Wołczacka. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1975, 20 s.
Tytuł polskiego oryginału: Pantoflisko.
35. A. Seghers: Niezwykłe spotkania. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1976, 140 s.
36. H.Ch. Kirsch: Podzwonne dla Sowy. Opowiadania z naszego podwórka. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1978, 146 s.
37. A. Seghers: Epoka kamienna; Spotkanie. [Opowiadania]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1981, 138 s. Wyd. 2 tamże 1986.
38. B. Wogatzki: Romans z Amelią. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1984, 261 s.
39. M. Wyszomirski: Vom Meer, von Fischen und Schiffen. [Dla dzieci; tłumaczenie z języka niemieckiego] M. Wołczacka. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 22 s.
Tytuł polskiego oryginału: O morzu, rybakach i okrętach.

Nadto przekłady z języka polskiego na niemiecki tekstów do albumów i przewodników:

K. Saysse-Tobiczyk: Zauber der Hohen Tatra. [Album]. Zdjęcia: S. Arczyński i in. Warszawa: Sport i Turystyka 1956, 224 s.
H. Lisowski: Warschau. [Album; tłumaczenie:] M. Wołczacka, M. Bester. [Oprac. graficzne:] H. Lisowski. Warszawa: Sport i Turystyka 1960, 207 s.
E. Skrzypek, W. Ordyński: Polen in Bild. [Album; tłumaczenie:] M. Wołczacka, M. Bester. Zdjęcia: S. Arczyński i in. Warszawa: Sport i Turystyka 1961, [106] k. Wyd. nast. tamże 1963.
J. Parandowski: Grecja. [Album; tekst też w języku niemieckim tłumaczyła] M. Wołczacka. Zdjęcia i oprac.: Z. Parandowski. [Warszawa:] Sport i Turystyka 1962, 116 s. Wyd. 2 tamże 1965.
J. Parandowski: Kazimierz. [Album; tekst w języku polskim i niemieckim w tłumaczeniu] M. Wołczacka. Zdjęcia: Z. Parandowski. [Warszawa:] Sport i Turystyka 1962, [2], 16, 7, [3] s.
A. Jankowska, T. Jankowski: Blumen vor dem Objektiv. [Przeł.:] M. Wołczacka, M. Bester. [Oprac. graficzne:] T. Jankowski. München: Südwest-Verlag 1963, [87] k.
Stätten dem Kampfes und Märtyrertums. 1939-1945. Jahre des Krieges in Polen. Guide. [Przeł.:] M. Wołczacka, M. Bester. Warschau: Sport i Turystyka 1965, 374 s.
J. Iwaszkiewicz: Żelazowa Wola. [Album; tekst w języku polskim i niemieckim w tłumaczeniu] M. Wołczacka. Fotografie A. Kaczkowski. Warszawa: Sport i Turystyka 1965, 68 tabl.
Reiseführer Polen. [Przeł.:] M. Wołczacka, M. Bester. Warszawa: Sport i Turystyka 1971, 434 s.
L. Moczulski: Das Königsschloss. Warschau. Warszawa: Agencja Wydawnicza Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa Książka Ruch 1973, 34 s.
M. Gąsiorowska, E. Gąsiorowski: Toruń. Stadtführer. Warszawa: Sport i Turystyka 1973, 111 s.
E. Hartwig: Warschau. Warszawa: Sport i Turystyka 1974, 16 s.
R. Olaczek: Führer durch Łowicz, Arkadia, Nieborów und Umgebung. Warszawa: Sport i Turystyka 1975, 99 s.
L. Ludwikowski: Krakau. Stadtführer. Wyd. 2. [Przeł.:] M. Wołczacka, M. Bester. Warszawa: Sport i Turystyka 1975, 216 s.
L. Ludwikowski: Kraków und Umgebung. Stadtführer. Warszawa: Sport i Turystyka 1981, 175 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1967.

Wywiady

Über Anna Seghers und die Übersetzungskunst. Rozm. A. Grabarczyk. „Polen”, Warszawa 1981 nr 3.

H. Mann: Podwładny

J. Wajand: Gabinet osobliwości przekładowych. (O niektórych polskich przekładach Henryka Manna). „Śląsk Literacki1954 nr 12 [krytyka przekł. powieści „Podwładny”].