BIO
Urodzona 27 czerwca 1881 w Warszawie; córka Konstantego Zacharkiewicza, oficera, później pracownika tramwajów warszawskich, i Bronisławy z Młynkowskich. W 1900 ukończyła II gimnazjum żeńskie w Warszawie i zdała egzaminy uprawniające do nauczania w szkołach średnich, po czym podjęła pracę jako nauczycielka, początkowo w Łodzi, a następnie w Bolesławiu i w Warszawie (do 1908). Równocześnie uprawiała twórczość literacką. Debiutowała w 1900 wierszem pt. Pan Bóg, opublikowanym na łamach „Przyjaciela Dzieci” (nr 4), gdzie do 1905 zamieściła liczne wiersze oraz obrazki sceniczne (podpisana Z. Zacharkiewiczówna). Publikowała też w „Wieczorach Rodzinnych” (1902-03), a w 1906-25 (z przerwami) w „Bluszczu”, ogłaszając tam liczne wiersze i prozę poetycką. W 1908-10 przebywała w Pizie we Włoszech, gdzie uczęszczała na tamtejszy uniwersytet jako wolna słuchaczka wydziału filozoficznego. W 1910 powróciła do kraju i zamieszkała w Krakowie. Przez cztery semestry studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1911 wyszła za mąż za Eugeniusza Wojnarowskiego, później pracownika dyplomacji. W 1912-17 uczyła języka polskiego w Gimnazjum im. E. Orzeszkowej w Łodzi oraz prowadziła wykłady na Uniwersytecie Ludowym. W 1917 przeniosła się do Warszawy. W tymże roku wstąpiła do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). Wiersze, przekłady poetyckie oraz prozę publikowała m.in. na łamach „Sowizdrzała” (1917-19), „Robotnika” (1919-27; także pod pseudonimem Jan Hutnik; tu m.in. nowele z cyklu pt. Opowieści okien), „Głosu Kobiet” (1921), „Nowego Świata” (Nowy Jork; 1921-22, 1924-27). W 1925 wyjechała wraz z synami do Francji. W tymże roku nawiązała współpracę z warszawskim pismem „Spólnota”, w którym opublikowała do 1930 wiele wierszy (też pod pseudonimem Jan Hutnik). W 1926 wystąpiła z PPS. Podczas pobytu we Francji pisała wiersze i powieści (zaginione podczas powstania warszawskiego) oraz zajmowała się malarstwem. W 1936 powróciła do kraju. Była członkinią Stowarzyszenia Wolnomyślicieli oraz Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich. Podczas okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Warszawie, utrzymując się z prywatnych lekcji języka francuskiego. Po wojnie, w grudniu 1945 wyjechała do Anglii, gdzie jej mąż pełnił obowiązki attaché Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej, następnie przebywała we Francji u syna. W 1947 powróciła wraz z mężem do Warszawy. W tymże roku wstąpiła ponownie do PPS (od 1948 członkini Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1948-50 mieszkała w Lęborku, a od 1950 ponownie w Warszawie. Zmarła 29 lipca 1967 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.
Works
1. Królewna Basia. Baśń w 3 odsłonach. „Przyjaciel Dzieci” 1905 nr 30-36. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1913, 24 s.
2. Pastuszka. Obrazek sceniczny. „Przyjaciel Dzieci” 1906 nr 35-36.
3. Kopciuszek. Baśń w 3 obrazach. „Przyjaciel Dzieci” 1907 nr 24-30. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1913, 34 s.
4. Król kumem. Obrazek sceniczny w 2 aktach. „Przyjaciel Dzieci” 1908 nr 34-38.
5. Wiosna. Fantazja sceniczna. „Bluszcz” 1908 nr 22-26.
6. Poezje. Warszawa: Wydawnictwo „Bluszczu” 1913, 214 s.
Zawartość
7. Triumf zgody. (Konstytucja 3 maja). Szkic dramatyczny w 1 akcie. Prapremiera: pt. Konstytucja 3 maja: Łódź, Teatr Polski 1916. Wyd. Warszawa: Towarzystwo „Czytaj” 1917, 32 s.
8. Słowa o miłości i wojnie. Poezje. Warszawa: St. Michałowski i Sp. 1917, 155 s.
Zawartość
9. Tadeusz Kościuszko. Dramat w 5 aktach (7 odsłonach) z prologiem. Prapremiera: Łódź, Teatr Miejski 1917.
10. Księga miłości. [Wiersze]. Warszawa: Kasa Przezorności i Pomocy Warszawskich Pomocników Księgarskich 1920, 262 s.
Zawartość
11. Sekretarzyk czy panna? Komedia w 5 aktach. Prapremiera: Lwów, Teatr Miejski 1920.
12. Noc. Dramat w 3 aktach. Prapremiera: Łódź, Teatr Miejski 1921. Wyd. Warszawa : Skład główny Księgarnia Robotnicza 1927 [antydatowane 1928], 31 s.
13. Pacta poetica; Rapt. Poematy. Warszawa: Skład główny Księgarnia Robotnicza 1921, 50 s.
14. Proletariat. Poemat. Warszawa: Robotnicze Stowarzyszenie Spożywców „Radomianin” w Radomiu 1921, 39 s.
15. Słowa o skarbach ziemi. [Wiersze i proza poetycka]. Warszawa: Skład główny Księgarnia Robotnicza 1921, 91 s.
16. Żelazny dzwon. [Wiersze]. Warszawa: Księgarnia Robotnicza 1922, 97 s.
17. W sidłach Judasza. Sztuka w 3 aktach. Warszawa: Centralny Komitet Dnia Spółdzielczości 1926, 30 s.
18. O młynarzu, Kachnie, Szymonie i innych. Baśń jasełkowa w 4 obrazach. „Kalendarz Spółdzielczy” 1928 s. 110-138.
19. Wybór wierszy. Wstęp: S.R. Dobrowolski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 107 s.
Analyses and reviews
• Questionnaires for IBL PAN 1957, 1966.
