WITKOWSKI Michał

Urodzony 14 sierpnia 1927 w Poznaniu; syn Romana Witkowskiego, urzędnika, m.in. starosty obornickiego, i Ewy z Nowaków; bliźniaczy brat Rafała Witkowskiego, marynisty. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Poznaniu. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w tym mieście; w 1941-45 pracował jako robotnik przymusowy, kolejno w zakładach farmaceutycznych Nivea, w wytwórni wyrobów papierniczych Alojzego Struka i w Zakładach im. H. Cegielskiego (wówczas: Deutsche Waffen und Munitionsfabriken). Po zakończeniu II wojny światowej podjął w 1945 naukę w Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, gdzie w 1948 zdał maturę. W tymże roku, po krótkim okresie pracy w charakterze referenta w Wydziale Wojskowym Zarządu Miejskiego w Poznaniu, rozpoczął studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Poznańskim (od 1955 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, UAM). Równocześnie w 1949-52, jako stypendysta Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, był zatrudniony w Bibliotece Uniwersyteckiej na stanowisku bibliotekarza w dziale starych druków. W 1952 ukończył studia i uzyskał magisterium. Debiutował w tymże roku notatką językoznawczą pt. Po obojem ramieniu, ogłoszoną na łamach czasopisma „Język Polski” (z. 1/2), a jako historyk literatury artykułem pt. Losy druków sowizdrzalskich, opublikowanym w „Pamiętniku Literackim” (1952 z. 1/2). Na zlecenie Instytutu Badań Literackich (IBL) PAN rozpoczął w 1950 opracowywanie haseł do Bibliografii literatury polskiej «Nowy Korbut» (seria: Literatura pozytywizmu i Młodej Polski, potem także: Oświecenie). W 1953-61 był bibliotekarzem, a następnie kustoszem w Bibliotece Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN). Kontynuował badania naukowe, głównie z zakresu literatury i teatru przełomu XVIII i XIX wieku; artykuły i recenzje drukował nadal w „Pamiętniku Literackim” (do 1986, z przerwami) oraz m.in. w „Pamiętniku Teatralnym” (1954-79, z przerwami) i „Sprawozdaniach PTPN” (1957-67, z przerwami). W 1959 został wykładowcą kontraktowym, a w 1961 starszym asystentem w Katedrze Literatury Polskiej UAM. W 1960 ożenił się z Danutą Buszanką, nauczycielką. W 1965 uzyskał doktorat na podstawie pracy pt. Problematyka teatralna wileńsko-kowieńskiego okresu twórczości Mickiewicza (promotor prof. Zygmunt Szweykowski); w tymże roku został mianowany adiunktem. W 1967/68 odbył podróż naukową do Wilna i Kijowa. Habilitował się na UAM w 1977 na podstawie rozprawy pt. W kręgu «Śpiewów historycznych» Niemcewicza. W 1978 został powołany na stanowisko docenta w Instytucie Filologii Polskiej UAM (w Zakładzie Historii Literatury Polskiej); od tegoż roku pełnił obowiązki zastępcy dyrektora, a w 1981-87 – dyrektora Instytutu. Odbywał kolejne podróże naukowe, m.in. do Paryża (1981) i Pragi (1987). Napisał scenariusz wystawy pt. Teatry w dawnym Poznaniu, prezentowanej w tymże mieście w 1983. Przewodniczył Radzie Bibliotecznej UAM (1983-85) i był członkiem takiejż Rady przy PTPN (od 1984). Od 1986 należał do komitetu redakcyjnego wydania krytycznego Dzieł wszystkich A. Mickiewicza pod redakcją prof. Konrada Górskiego. W 1988-90 zasiadał w Senacie UAM. Był współautorem (wraz z Tadeuszem Witczakiem) programu pięcioletnich studiów bibliotekoznawczych wprowadzonych na UAM w 1988. W tym samym roku objął stanowisko kuratora, a rok później kierownika Zakładu Bibliotekoznawstwa i Dokumentacji utworzonego na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM. Współpracował nadal z IBL PAN, głównie jako uczestnik badań prowadzonych przez Pracownię Literatury Oświecenia. W 1991 został profesorem nadzwyczajnym na UAM, w 1992 otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. Od 1993 był członkiem komitetu redakcyjnego wydania rocznicowego Dzieł A. Mickiewicza. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1957), Odznaką Honorową m. Poznania (1974), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1990) i Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Zmarł 18 września 1996 w Poznaniu.