BIO
Urodzony 31 grudnia 1893 w Łodzi; syn Henryka Elzenberga, prawnika i publicysty, założyciela i redaktora „Dziennika Łódzkiego”, i Jadwigi ze Zlasnowskich, literatki; przyrodni brat Henryka Elzenberga, filozofa. Do szesnastego roku życia pobierał lekcje prywatne w domu w Łodzi, a następnie przez dwa lata uczęszczał do szkoły pomologicznej w Warszawie. W czasie pierwszej wojny światowej przebywał przez trzy lata w Irkucku na Syberii. W 1916 zdał maturę w 1. Gimnazjum Męskim w Moskwie. Od marca do listopada 1919 jako ochotnik służył w Wojsku Polskim; następnie dostał bezterminowy urlop akademicki. W 1919/20 studiował jako wolny słuchacz (nadzwyczajny) polonistykę na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W tym okresie reprezentując Radę Akademicką redagował miesięcznik literacko-naukowy „Hipogryf”, na którego łamach debiutował w 1920 wierszem pt. Miasto śpiewa (z. 1). Pod koniec 1920 zamieszkał w Warszawie i kontynuował jako wolny słuchacz studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim; przez pewien okres studiował także anglistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (studiów nie ukończył). Rozwijał twórczość literacką; wiersze, opowiadania, artykuły i recenzje teatralne publikował na łamach m.in. „Bluszczu” (1925-27), „Gazety Administracji i Policji Państwowej” (1925-26), „Kuriera Warszawskiego” (1925-39; tu stała współpraca w dziale literackim oraz w 1931-38 z dodatkiem „Kurier Warszawski Dzieciom”; podpisywał się też: E. Przyłbica, Eug. Przyłbica, Jerzy Zwrot), „Tygodnika Ilustrowanego” (1925-31), „Naokoło świata” (1926-30), „Robotnika” (1926, 1930-33; w 1935 stała współpraca w dziale kulturalnym; podpisywał się też Andrzej Czerwień), nadto utwory dla dzieci umieszczał także w „Płomyku” (1935/36-37/38) i „Płomyczku” (1936-37). W 1928 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 ZLP). Należał do PPS (do 1934). Zawarł związek małżeński z Heleną Żukówną. W latach trzydziestych rozpoczął twórczość dramatopisarską. Brał udział w akcjach zmierzających do stworzenia jednolitego frontu antyfaszystowskiego. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Rembertowie i pracował m.in. jako robotnik na plantacjach miejskich w Warszawie. W 1943 został członkiem PPR (od 1948 PZPR). Był współorganizatorem konspiracyjnych rad narodowych, członkiem Rady Narodowej Województwa Warszawskiego. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w 1945 w Krakowie. Kontynuował twórczość literacką. Utwory dramatyczne, wiersze, opowiadania drukował w tym czasie m.in. w „Dzienniku Literackim” (1947-50), „Echu Krakowa” (1947-49), „Echu Tygodnia”, dodatku „Gazety Krakowskiej” (1950-51). W 1950 przeniósł się do Warszawy. W 1951 został oskarżony o zatajenie informacji o współpracy w okresie przedwojennym z organami prasowymi policji i skreślony z listy członków PZPR, a w 1952 z ZLP (w 1956 reaktywowany w prawach członka Związku). Zmarł 16 października 1960 w Warszawie.
Twórczość
1. Rewolucja. Z cyklu „Poematy o życiu”. [Poemat]. Warszawa: Nakład autora 1921, 48 s.
2. Żyzń za caria... Z cyklu „Poematy o życiu”. [Poemat]. Warszawa: Nakład autora 1921, 25 s.
3. Dezerter. Powieść. Powst. 1926. Druk fragmentów „Łowiec” 1936 nr 2.
4. Dwanaście luf i człowiek. Powieść. Powst. 1927-1928. Druk fragmentów „Trybuna Robotnicza” 1947 nr 218, „Echo Krakowa” 1948 nr 285.
5. Don Kichot. Poemat ironiczny. Druk fragmentów: „Kurier Warszawski” 1928 nr 320, 1929 nr 94, 190, 260, 1931 nr 181, „Tygodnik Ilustrowany” 1929 nr 16, 20, 27.
6. Kwadrans przed świtem. Sztuka w 4 aktach. Prapremiera: Warszawa, Teatr Nowy 1933.
Nagrody
7. Portret generała. [Utwór dramatyczny]. Powst. ok. 1933. Druk fragmentów „Dziennik Polski” 1946 nr 103. Prapremiera: Kraków, Teatr Miejski im. J. Słowackiego 1946.
8. Chcę strażaka. (Obrazek sceniczny w 1 akcie). Warszawa: Wydział Wydawniczy Związku Straży Pożarnych RP 1934, 31 s.
9. Cement. Sztuka w 3 aktach. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1936. Prapremiera: Kraków, Stary Teatr 1947. Wyd. Kraków: Spółdzielnia Pracy i Użytkowników „Placówka” 1949, 86 s.
10. Inżynier Saba. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1945. Prapremiera: Katowice T. Śląski im. S. Wyspiańskiego 1948. Druk Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 165 s.
Wystawienia następne
11. Powrót. Sztuka w 1 akcie. Kraków: Dom Kultury 1945, 15 s.
12. Andrzej Wietecha. Kronika sceniczna w 3 częściach. Kraków: [b.w.] 1950, [99] k.
13. Tancerz wiosennych nocy. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Kraków, Warsztat Szkoły Teatralnej 1950.
14. Jezioro. [Utwór dramatyczny]. Druk fragmentów „Teatr” 1954 nr 22. Polskie Radio 1956.
15. Pewnego letniego wieczoru. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1955.
16. Zwycięstwo Joanny. (Winnice Ojca Gaureau). Dramat w 3 aktach. Prapremiera: pt. Winnice Ojca Gaureau: Łódź, Teatr im. S. Jaracza 1955. Druk fragmentów „Teatr” 1955 nr 1. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1956, 116 s.
17. Vae Caesari! (Komedia nocy muzealnych). „Dialog” 1958 z. 4. s. 5-48.
Utwory niepublikowane
Przekłady
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1958.
