BIO

Urodzony 6 marca 1921 w Kielcach; syn Edmunda Winczakiewicza, prawnika, i Ireny z domu Taras-Wołkowińskiej. Od 1931 mieszkał w Kaliszu, gdzie uczęszczał do Gimnazjum im. A. Asnyka. Po zdaniu matury w 1938 odbywał służbę wojskową w podchorążówce w Szczypiornie pod Kaliszem. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939, w czasie której dostał się do niewoli i był więziony w Eichstädt w Bawarii w Oflagu 7B, a od maja 1940 w Oberlangen, blisko granicy z Holandią. W lipcu 1940 zdołał zbiec i przez Holandię i Belgię dotarł do Francji. Krótko przebywał w okupowanym przez Niemców Paryżu, a następnie w Lyonie, w tzw. wolnej strefie pod władzą rządu marszałka Philippe'a Pétaina, skąd przez konsulat polski został skierowany na studia do Grenoble, finansowane przez Polski Czerwony Krzyż. W 1942 ukończył studia filologiczne i uzyskał Dyplom Wyższych Nauk Języka i Literatury Francuskiej. Debiutował jako poeta w 1941 zbiorkiem wierszy pt. Pieśń o wrześniu, a jako publicysta w 1942 artykułem zatytułowanym O patriotyzmie, opublikowanym na łamach pisma „Wrócimy” (nr 9), wydawanego w obozie dla internowanych żołnierzy polskich w Camp de Livron pod Caylus. W listopadzie 1942 przedostał się przez Hiszpanię i Portugalię do Wielkiej Brytanii, gdzie latem 1943 zgłosił się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Przydzielony do 8. Batalionu Strzelców I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, początkowo stacjonował w Szkocji, a w 1944 brał udział w walkach w Normandii; za męstwo w bitwie pod Falaise został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i angielskim War Medal. Po zakończeniu działań wojennych zamieszkał w 1945 w Paryżu i w 1946 podjął pracę we francuskim radiu. W wydawanym w Londynie miesięczniku „Nowa Polska” ogłaszał w 1945 wiersze (podpisany pseudonimem Bolesław Olcha). Został członkiem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Rozwijając twórczość literacką, publikował wiersze, prozę literacką oraz tłumaczenia z literatury hiszpańskiej i francuskiej głównie na łamach „Wiadomości” (Londyn, 1950-60, 1963, 1965, 1979) oraz „Dodatku Tygodniowego Ostatnich Wiadomości” (Mannheim, 1954-55). Nawiązał stałą współpracę z warszawskim dwutygodnikiem „Teatr”, w którym ogłaszał artykuły i recenzje teatralne (1956-68, podpisane pseudonimem Cezary Lutecki). Od 1959 wielokrotnie odwiedzał Polskę. W 1963 otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie, a w 1965 — nagrodę „Wiadomości” za ogłoszony na łamach tegoż tygodnika cykl wierszy pt. Teraz. W 1963 został przyjęty do Wielkiej Loży Narodowej Francuskiej i jednocześnie był członkiem polskiej loży wolnomularskiej Kopernik; pełnił funkcję jej sekretarza (1965) oraz przewodniczącego (1968-71, 1980-82, 1985-88); w 1991 był wielkim ekspertem Wielkiej Loży Narodowej Polski. Równocześnie z twórczością literacką rozwijał twórczość plastyczną; w 1973 miała miejsce wystawa jego prac malarskich w Paryżu oraz w Rzymie, na której otrzymał medal Gran Premio della Cittá Eterna. W 1985 otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie za całokształt twórczości. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1994). W 1995 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Kalisza. Mieszkał w Blois nad Loarą. Zmarł 24 marca 2012. Został pochowany na cmentarzu w Montmorency.

Twórczość

1. Pieśń o wrześniu. [Wiersze]. Grenoble 1941, 45 s., powielone.

2. Akwarele. Pisane w latach 1941-1945. [Wiersze]. [Paryż:] Nakład autora 1945, 21 s. Przedruk zob. poz. .

3. Ballady wojenne. [Wiersze]. [Paryż:] Nakład autora 1945, 16 s. Wyd. 2 [zmienione i powiększone] tamże 1946. Przedruk zob. poz. .

4. O królewnie Konwalijce i dzielnym Pierwiosnku. [Bajka dla dzieci wierszem]. Paryż: Nakład autora 1945, 16 s.

5. Śmiały. Fantazja dramatyczna [wierszem]. Paryż: Nakład autora 1946, 17 s.

6. W mroku. [Wiersze]. Paryż: Nakład autora 1946, 15 s.

7. Czarne wino. [Wiersze]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1964, 51 s. Przedruk zob. poz. .

8. Polak zwiedza Paryż. Przewodnik. Paryż: Księgarnia Polska 1972, 129 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1975, wyd. 3 1980, wyd. 4 1986.

Brązowy Medal Miasta Paryża w 1973.

9. Przypowieści bluźniercze. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1985, 63 s. Wyd. nast. Warszawa: Orfen 1993, 32 s.

Zawartość

Raj; Wygnanie; Kain i Abel; Noe; Abraham i Izaak; Sodoma i Gomora; Miska soczewicy; Ucieczka z Egiptu; Mojżesz; Dawid; Samson i Dalila; Łazarz; Golgota; Prometeusz; Orfeusz; Syzyf; Dzeus; Piękna Helena; Achilles; Faust; Kupiec wenecki; Czerwony kapturek; Święty Graal; Guliwer; Robinson Crusoe; Wanda; Król jest nagi. — Wyd. z 1993 zawiera utwory: Wyganie; Abel i Kain; Noe; Abraham i Izaak; Sodoma i Gomora; Miska soczewicy; Ucieczka z Egiptu; Mojżesz; Dawid; Samson i Dalila; Łazarz; Golgota; Święty Graal.

10. Opera dwudziestego wieku. [Utwór dramatyczny]. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1988, 76 s.

11. Wiersze przesiane. Kalisz: Wydawnictwo „Ziemia Kaliska 1992, 121 s.

Zawartość

Cykle: Znad mórz południowych; Czarne wino [poz. ]; Poetom; Akwarele [poz. ]; Okno; Lustro.

12. Inicjacje Świętojańskie. [Wiersze]. [Warszawa:] Historia pro Futuro 1995, 8 s.

Tryptyk poetycki o tematyce masońskiej.

13. Gdzie jest grób Hitlera? [Powieść]. Warszawa: Alfa-Wero 1997, 229 s.

14. Co by było gdyby. [Powieść]. Warszawa: Klio 1998, 93 s.

15. Wojenko, wojenko... Wspomnienia 1939-1945. Warszawa: ARS Print Production 1998, 117 s.

Zawartość

Zawiera także: Jacek [wspomnienie o wojennym towarzyszu broni J. Hermanie]; Ballady wojenne [poz. ].

16. Z szuflady emigranta. [Szkice i eseje]. Toruń: Biblioteka Uniwersytecka 2001, 167 s.

Zawartość

Cmentarz emigracji [Montmorency w Paryżu]; To nie on [dot. G. Pastuszko]; Odnaleziony portret wieszcza [dot. portretów J. Słowackiego]; Pióro Mierosławskiego; Bankier wśród romantyków [L. Wołowski]; Zagrożona biblioteka [Biblioteka Polska w Paryżu]; „Wiadomości Polskie”, Paryż 1940; Musztarda po obiedzie; Emigrant idealny [E. Wołkowiński]; Niezłomny [Z. Nowakowski]; [K.] Wierzyński; [J.] Wittlin; Mistrz [K.] Brandel; Pogrążeni w przeszłości [dot. antologii: Najwybitniejsi poeci emigracji współczesnej, wyd. Paryż 1951]; O poecie Bronisławie Przyłuskim; Nieznany, nieznani [P. Wiszniewski]; Francuzi, Żydzi, Polacy [dot. dramatu P. Claudela: Twardy chleb]; My i oni; Wyspa Goto [dot. W. Borowczyka]; Polska loża „Kopernik” w Paryżu; Solidarność z Solidarnością; Audycje polskie z Paryża; Dobre rady; Emigracja, emigranci.

17. Opowiadania przekorne. Warszawa: Książka i Wiedza 2005, 126 s.

Przekłady

1. F. Garcia Lorca: Dom Bernardy Alba. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Łódź, Teatr „Melodram 1949.
2. F. Garcia Lorca: Wiersze. Tonbridge: Oficyna Poetów i Malarzy 1952, 69 s.
3. Andaluzja i Kastylia. Antologia poezji hiszpańskiej. [Oprac. i tłumaczenie:] J. Winczakiewicz. Słowo wstępne J. Winczakiewicz. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy 1963, 105 s.
4. Sonety hiszpańskie. Londyn: OPiM [Oficyna Poetów i Malarzy] 1965, 33 s. Wyd. nast. Warszawa: Orfen 1993.
W wydaniu z 1993 tekst również w języku hiszpańskim.
5. F. Garcia Lorca: Krwawe wesele. Tragedia w trzech aktach i siedmiu obrazach. „Oficyna Poetów i Malarzy”, Londyn 1972 nr 24 s. 41-47.
Tu przekład tylko aktu 1.
6. P. Claudel: Twardy chleb. Dramat w 3 aktach. Dialog 1992 nr 10 s. 68-101.
7. F. Garcia Lorca: Poezje. Wybór i przekł. J. Winczakiewicz. Warszawa: Książka i Wiedza 2003, 188 s.

Prace redakcyjne

1. Humor polski. Mała antologia fraszki zawsze aktualnej. W układzie J. Winczakiewicz. Paris: „Elka” [ok. 1946], 58 s.
Tu także utwory J. Winczakiewicz.
2. Izrael w poezji polskiej. Antologia. [Oprac.] J. Winczakiewicz. Uwagi wstępne J. Winczakiewicz. Paryż: Instytut Literacki 1958, 354 s.

Zob. też Przekłady poz. , .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1975.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (A. Szałagan).
L. Hass: Masoneria polska XX wieku. Warszawa 1993.

Ogólne

Artykuły

J. Rostworowski: Jan Winczakiewicz. „Wiadomości”, Londyn 1960 nr 13.
K. Wierzyński: Izrael w poezji polskiej. W tegoż: Cygańskim wozem. Londyn 1966.
Z. Nosal: Liść, który opadł z drzewa. „Przemiany”, Kielce 1984 nr 1.
B. Szal, M.M. Kozłowski: Kaliskie wiersze znad Sekwany. Ziemia Kaliska 1984 nr 52/53.
J. Garliński: Jan Winczakiewicz. „Pamiętnik Literacki”, Londyn 1987.
Z. Lichniak: Wydobywając z tłumku ciekawszego poetę. W tegoż: Mój skorowidz poezji polskiej na emigracji. Warszawa 1989.
E. Wichrowska: Jan Winczakiewicz i „Inicjacje świętojańskie. Ars Regia 1995/1996 nr 1/2.
P. Łuszczykiewicz: Emigracja przesiana. (O poezji Jana Winczakiewicza). W tegoż: Po balu. Warszawa 1997.
P. Matywiecki: Przekora — pokora i bunt. Nowe Książki 2006 nr 6.

Pieśń o wrześniu

J. Ziemowit: Pieśń zakazana. „Służba”, Tuluza 1942 nr 6.

Czarne wino

J. Rostworowski. „Wiadomości”, Londyn 1964 nr 49.
J. Rostworowski. „Tydzień Polski”, Londyn 1965 nr 8.

Polak zwiedza Paryż

[W. Natanson] L.W.: Paryż w oczach poety. Twórczość 1972 nr 11.
W. Wohnout: W poszukiwaniu utraconego czasu. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1972 nr 208.
W.A. Zbyszewski: Paryż Winczakiewicz. „Wiadomości”, Londyn 1972 nr 47.

Przypowieści bluźniercze

M.E. Cybulska: Przypowieść Winczakiewicza. „Tydzień Polski”, Londyn 1985 nr 43.
P. Matywiecki: Powrót poety. „Życie Warszawydod. Ex Libris 1993 nr specjalny [dot. też Wiersze przesiane].

Wiersze przesiane

P. Matywiecki: Powrót poety. „Życie Warszawydod. Ex Libris 1993 nr specjalny [dot. też Przypowieści bluźniercze].
P. Łuszczykiewicz: Rekwizyty i intymność. Twórczość 1994 nr 5.

Gdzie jest grób Hitlera?

J. Marx. „Tygodnik Popularny Nowy1995 nr 49.

Z szuflady emigranta

R. Moczkodan: Szuflada z ciekawostkami. Nowe Książki 2001 nr 10.

Andaluzja i Kastylia

J. Łobodowski. „Wiadomości”, Londyn 1964 nr 17.
F. Śmieja. „Kontynenty — Nowy Merkuriusz”, Londyn 1964 nr 65/66.
J. Wittlin. „Na Antenie”, Londyn 1964 nr 11.

Sonety hiszpańskie

F. Śmieja. „Kontynenty”, Londyn 1966 nr 85/86.

Izrael w poezji polskiej

M. Czapska. „Wiadomości”, Londyn 1959 nr 11.
J. Jenne. „Merkuriusz Polski — Życie Akademickie”, Londyn 1959 nr 7/8.