BIO

Urodzony 16 grudnia 1936 w Częstochowie w rodzinie robotniczej; syn Bronisława Wawrzaka i Petroneli z Wręczyckich. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał wraz z rodzicami w miejscowości Ługi Radły (powiat częstochowski). Po zakończeniu II wojny światowej ukończył Technikum Elektryczno-Mechaniczne w Częstochowie i od 1954 studiował na Wydziale Metalurgicznym Politechniki Częstochowskiej. W tym czasie był aktywnym działaczem Związku Młodzieży Polskiej, następnie Związku Młodzieży Socjalistycznej. Po uzyskaniu magisterium w 1959 pracował w Hucie „Bierut” (do 1961) oraz w Szkole Mechanicznej Rolnictwa w Praszce (do 1963). Debiutował w 1959 wierszami pt. Kolorowa Madonna, Niepokój i Pijak, opublikowanymi w magazynie „Nad Wartą” (nr 2). W 1962 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR); działał aktywnie w Komitecie Powiatowym Partii. Wiersze i recenzje ogłaszał nadal w piśmie „Nad Wartą” (do 1966), a także w „Poglądach” (1963-70). W 1963-73 był dyrektorem Państwowego Ośrodka Maszynowego w Opojowicach pod Wieluniem oraz pełnił funkcję radnego Powiatowej Rady Narodowej w Wieluniu. W 1964 otrzymał Nagrodę Młodych Oddziału Katowickiego Związku Literatów Polskich (ZLP), a w 1965 został członkiem Związku. Rozwijał twórczość literacką, publikując felietony, artykuły, recenzje i reportaże na łamach tygodnika społeczno-kulturalnego „Odgłosy” (od 1969; też podpisany: (j.w.), (J.W.), (J.WAW.), (Jar), (JAR); Jeż, JEŻ, JW, Nie-krytyk, (w).; tu w 1976 cykl felietonów pt. Sztuka i życie). W 1972 zamieszkał w Łodzi i do 1982 pełnił funkcję redaktora naczelnego „Odgłosów”. W 1973 został członkiem Komitetu Łódzkiego PZPR. W 1975-81 i ponownie w 1983-86 był prezesem Oddziału Łódzkiego ZLP. Otrzymał wiele nagród w konkursach literackich oraz w konkursach na słuchowiska radiowe (m.in. w 1978 w konkursie „Trybuny Ludu”). W 1983-88 pełnił funkcję redaktora naczelnego łódzkiego oddziału Krajowej Agencji Wydawniczej. W tym czasie współpracował też z Zespołami Filmowymi „Profil” i „Aneks”. W 1983 na łamach „Dziennika Łódzkiego” publikował cykl felietonów pt. Z pamiętnika dyletanta. W 1989 zamieszkał w Częstochowie, gdzie został redaktorem naczelnym „Gazety Częstochowskiej”, na której łamach publikował cykl felietonów pt. Na lewicy (1989). Był także współpracownikiem „Głosu Porannego”. W 1994 objął funkcję rzecznika prasowego wojewody łódzkiego, a następnie przez pięć lat kierował zespołem do spraw prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych w Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi. W 1997 został przewodniczącym Rady Nadzorczej Pabianickiej Fabryki Narzędzi „Pafana” SA. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1966), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975). Zmarł 2 stycznia 2023 w Rokitnicy; pochowany na Cmentarzu Komunalnym Doły w Łodzi

Works

1. Asocjacje. [Wiersze]. Katowice: Śląsk 1963, 43 s.

Zawartość

Cykle: Otwarcie; Akces.

2. Luminescencje. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1964 [właśc. 1965], 32 s.

Zawartość

Cykle: Czuwanie; Sen o wieku XX (fragmenty poematu).

3. Okolica moich przyjaciół. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1964, 178 s.

4. Nim podpalą niebo. Powieść. Katowice: Śląsk 1966, 232 s.

5. Rekomendacja. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1966, 319 s.

6. Nietutejszy. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1970, 278 s.

7. Linia. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 240 s. Wyd. 2 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1985. Por. poz. , .

Przekłady

niemiecki

Der Einzelgänger. [Przeł.:] Ch. i J. Jankowiak. Berlin 1981.

rosyjski

Linija. W: Sčastlivčik. Povesti pol'skich pisatelej. [Przeł.] E.V. Nevjakin. [Leningrad] 1986.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: F. Netz. Polskie Radio 1974.

8. Na spotkanie dnia. [Powieść]. Katowice: Śląsk 1973, 264 s.

Nagrody

Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia w 1973.

Przekłady

rosyjski

Na vstreču dnja. [Przeł.] V.I. Kiselev. Moskva 1977.

Adaptacje

telewizyjne

pt. Próba ognia: Scenariusz: A. Minkowski. Telewizja Polska 1976.

9. Niedokończony dialog... [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Częstochowa, Teatr im. A. Mickiewicza 1973.

10. Węże Groty. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1973, 128 s.

11. Linia. [Utwór dramatyczny; współautor:] J. Sopoćko. Wystawienie: Kraków, Teatr Ludowy 1974. Por. poz. , .

12. Patron dla bocznej ulicy. (Słuchowisko radiowe). Teatr Polskiego Radia 1974 nr 2/3 s. 66-78; „Dialog” 1974 nr 5 s. 19-28. Polskie Radio 1974. Telewizja Polska (Łódź) 1974. Por. poz. .

13. Dom na zaciszu. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Łódź, Teatr Otwarty 1975.

14. Eufonie. [Wiersze]. Katowice: Śląsk 1975, 67 s.

Zawartość

Cykle: Jeśli miłość; Wiek męski; Godziny miłowania.

15. Linia. Scenariusz filmowy. [Współautor:] K. Kutz. Ekranizacja 1975. Por. poz. , .

16. Wejście przez sekretariat. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1978, 402 s.

17. Patron dla bocznej ulicy. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1980, 136 s. Por. poz. .

18. Gwiżdżąc na śmierć. [Powieść]. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 131 s.

Nagrody

Nagroda „Trybuny Ludu” I stopnia w otwartym konkursie literackim na powieść z dziejów polskiej lewicy w 1984.

19. Ciche dni. [Powieść]. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 182 s.

Analyses and reviews

Questionnaires for IBL PAN 1966, 2002.

Wywiady

Bogactwa i gorycze. O źródłach pisarstwa i realizmie. Rozm. W. Roszewski. Trybuna Ludu 1978 nr 152.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (B. Winklowa).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

T. Błażejewski: Jerzy Wawrzak. Sieradz: WBP [Wojewódzka Biblioteka Publiczna] 1983, 8 s.

Artykuły

E. Zyman: Proza czasu teraźniejszego. (O pisarstwie Jerzego Wawrzaka). Poglądy 1973 nr 18.
J. Duk: Jerzy Wawrzak. Odgłosy 1975 nr 40.
F. Fornalczyk: Przygody człowieka zaangażowanego. (O Jerzym Wawrzaku). W tegoż: Młodsi, starsi... Poznań 1976.
K. Krasuski: Powieść dyrektorska jako gatunkowa odmiana literatury socrealizmu. W: Realizm socjalistyczny w Polsce. Katowice 2001 [dot. m.in. twórczości J. Wawrzaka].

Asocjacje

J. Kubiak: Debiut niecierpliwy. Gazeta Częstochowska 1963 nr 49.

Luminescencje

J. Tynecki: Technokraci poezji. Odgłosy 1965 nr 24.

Okolica moich przyjaciół

D. Cirlić: Młody człowiek i huta. Nowe Książki 1965 nr 3.
J. Danowski. „Tygodnik Powszechny1965 nr 14.
J. Kajtoch: Pierwsza praca inż. Jaszcza. Głos Młodzieży Wiejskiej 1965 nr 1.
B. Kogut: Okolica przyjaciół. Życie Literackie 1965 nr 2, przedruk w tegoż: Manowce. Poznań 1969.
R. Marszałek: Usługi literackie. Twórczość 1966 nr 11.

Nim podpalą niebo

L. Sobierajski: Studium środowiskowe?Tygodnik Kulturalny1966 nr 37.
W. Szwedowicz: Rzecz o podpalaniu nieba. Nowe Książki 1966 nr 16.
O. Jędrzejczyk: Współczesność rzeczywista i wymyślona. (Częstochowa z podpalonym niebem). Życie Literackie 1967 nr 13.

Rekomendacja

W. Nawrocki: Powrót do Itaki. Nowe Książki 1967 nr 15.

Nietutejszy

J. Koprowski: Powieść o sfrustrowanym bohaterze. Odgłosy 1971 nr 17.

Linia

J. Marx: Władza i miłość. Literatura 1972 nr 14.
W. Nawrocki: Próba powieści politycznej. Trybuna Ludu 1972 nr 57.
K. Nowicki: Publicystyka prozą. Tygodnik Kulturalny 1972 nr 12.
J. Pieszczachowicz: Nowa „Linia” – nowe kłopoty. Nowe Książki 1972 nr 12.
E. Zyman: Sprawa Michała Goryczyna. Fakty i Myśli 1972 nr 5.
K. Frejdlich: Moralność i polityka. Odgłosy 1974 nr 29.

Na spotkanie dnia

Z. Kosiek: Próba życia. Życie Literackie 1973 nr 50.
J. Kurowicki: Codzienność nie jest elegancka. Polityka 1973 nr 41.
W. Maciąg: Szkic do portretu współczesnego inżyniera. Nowe Książki 1973 nr 18.
E. Zyman: Wielki upór. Tygodnik Kulturalny 1974 nr 11.

Węże Groty

J. Pieszczachowicz: Podróż do Wężych Grot. Nowe Książki 1973 nr 24.
M. Orski: Racje i azyle. Literatura 1974 nr 5.

Eufonie

E. Zyman: Konsekwencje powrotu. Poglądy 1975 nr 14.
Z. Jaskuła: Te zimnokrwiste ryby na swoich słodkich mieliznach. Nowy Wyraz 1976 nr 2.

Wejście przez sekretariat

J. Bajdor: Szkic portretu pokolenia. Trybuna Ludu 1978 nr 182.
T. Błażejewski: Ciąg dalszy tematu pracy. Literatura 1978 nr 28.
S. Majchrowski: Quo vadis, Julianie. Odgłosy 1978 nr 36.

Gwiżdżąc na śmierć

T. Błażejewski: Prosta recenzja. Odgłosy 1985 nr 40.
P. Gadzinowski: Z punktu widzenia bojowca. Kultura 1986 nr 9.
M. Warneńska: Z pola dawnej walki. Fakty 1986 nr 36.

Ciche dni

T. Błażejewski: Porozumienie?Odgłosy1988 nr 38.
J. Kajtoch: 7 ważnych dni. Nowe Książki 1989 nr 4.