BIO
Urodzona 21 stycznia 1905 w Krakowie; córka Leona Wasilewskiego, pisarza, polityka, działacza Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), i Wandy z Zieleniewskich. Lata I wojny światowej spędziła we wsi Żarnówka pod Makowem Podhalańskim. Po zakończeniu wojny uczęszczała kolejno do Gimnazjum im. M. Ramułtowej, do Gimnazjum im. Królowej Jadwigi i Państwowego Gimnazjum Żeńskiego w Krakowie. Debiutowała w 1921 wierszem Wiosna, opublikowanym w dzienniku „Naprzód” (nr 98 z 1 V; podpisana W.W.). Od 1922 sporadycznie ogłaszała wiersze w „Wiankach”. Po zdaniu matury w 1923 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w 1927 uzyskała stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy pt. Podhale u Tetmajera i Witkiewicza. W czasie studiów rozpoczęła działalność polityczno-oświatową jako członek Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (ZNMS), Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego (TUR) i PPS. Kontynuowała twórczość poetycką, publikując wiersze w „Bluszczu” (1923-24) i „Robotniku” (tu pod pseudonimem Wanda Żarnowiecka), a w 1924 także w młodzieżowym piśmie „Płomienie” (tu trzy wiersze z cyklu Ballady tatrzańskie, nr z VI). W 1925 wyszła za mąż za Romana Szymańskiego, studenta matematyki, działacza PPS, ZNMS i TUR (zmarł 1931). W 1927-29 kontynuowała studia w zakresie historii i historii kultury, jednocześnie pracując do 1932 jako nauczycielka, kolejno w Gimnazjum Żeńskim ss. Benedyktynek w Staniątkach pod Wieliczką, w Państwowym Gimnazjum im. Jana Sobieskiego i w Prywatnym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim im. S. Münnichowej w Krakowie. Od 1931 pracowała nadto w redakcji czasopisma wydawanego przez Okręgowy Związek Kas Chorych „Droga do Zdrowia”. W 1931 związała się z Marianem Bogatko, robotnikiem murarskim, działaczem PPS, Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, sekretarzem Krakowskiego Oddziału Centralnego Związku Robotników Budowlanych (w 1936 wyszła za niego za mąż). W 1932 odebrano jej prawo do wykonywania pracy nauczycielskiej. W tymże roku rozpoczęła, trwającą do 1939, stałą współpracę z dziennikami „Naprzód” i „Robotnik” (tu m.in. w 1938 cykl reportaży pt. Wodami Polesia) oraz z lwowskim „Dziennikiem Ludowym” (1932-34). W tym czasie zaczęła ogłaszać także utwory dla dzieci i młodzieży. Jesienią 1934 przeniosła się do Warszawy, gdzie od 1935 pracowała w Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) i była redaktorem w pismach „Płomyk” i „Płomyczek” (1934-38). W 1934-37 wchodziła w skład Rady Naczelnej PPS. Była członkiem zarządu Ligi Praw Człowieka i Obywatela, Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (MOPR; od 1936 była członkiem Komitetu Centralnego). Należała do redakcji jednodniówek MOPR „Łamy” i „Nowe Łamy” (1935) oraz redakcji pism „Oblicze Dnia” (1936) i „Dziennik Popularny” (1936-37), współpracowała z „Trybuną Robotniczą”, „Lewym Torem” (1935-36), „Sygnałami” (1937-38), „Dziennikiem Porannym” (tu w 1937 utwory prozą pod pseudonimem J. Drewnicki). Po skonfiskowaniu przez władze numeru „Płomyka” z marca 1936, poświęconego Związkowi Radzieckiemu, i zawieszeniu w związku z tym działalności Zarządu Głównego ZNP, na przełomie września i października 1937 należała do współorganizatorów strajku pracowników Związku, za co w lipcu 1938 została zwolniona z redakcji pisma. W 1939 zgłosiła się do Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego, w którym miała zajmować się propagandą antyhitlerowską. Po wybuchu II wojny światowej udała się do Kowla. Po wkroczeniu wojsk radzieckich 17 września 1939 na wschodnie tereny Polski, w październiku tegoż roku wyjechała do Lwowa. W grudniu 1940 została kandydatem, a w marcu 1941 członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) i w tymże miesiącu została wybrana do Rady Najwyższej Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Przyjęła obywatelstwo radzieckie. Brała aktywny udział w pracach Związku Pisarzy Radzieckich, we wrześniu 1940 weszła w skład zarządu Związku Pisarzy Radzieckich Ukrainy. Po śmierci Mariana Bogatko (w maju 1940 zastrzelony we Lwowie przez NKWD) wyszła w 1941 za mąż za Aleksandra Korniejczuka, ukraińskiego dramatopisarza. Od stycznia 1941 redagowała miesięcznik literacko-społeczny „Nowe Widnokręgi”, organ Związku Pisarzy Radzieckich. W tymże roku weszła w skład komitetu redakcyjnego lwowskiego pisma „Kultura i Mystectwo”, publikowała w tym czasie także w lwowskim dzienniku „Czerwony Sztandar”. Była nadto kierownikiem literackim Polskiego Teatru Dramatycznego we Lwowie. W 1941 pracowała w redakcji pisma „Za Radjansku Ukrainu”. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej, w czerwcu 1941 wstąpiła w szeregi Armii Czerwonej. Razem z redakcją pisma „Za Radjansku Ukrainu” wycofywała się przez Kijów, Charków, Wołujki pod Woroneżem, Woroneż do Saratowa, gdzie m.in. zorganizowała polską radiostację w ramach stacji ukraińskiej. W 1942 została przeniesiona do Wydziału Agitacji i Propagandy Głównego Zarządu Politycznego Armii Czerwonej. W randze komisarza pułkowego, a później pułkownika przez dwa lata pełniła funkcję agitatora frontowego i była korespondentem frontowym prasy radzieckiej. Należała do Zarządu Politycznego 65. Armii Frontu Południowo-Zachodniego. W lutym 1943 uczestniczyła w organizowaniu i następnie była przewodniczącą Związku Patriotów Polskich w ZSRR (formalnie była też członkiem redakcji „Nowych Widnokręgów”). Brała udział w tworzeniu I Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki i I Armii Wojska Polskiego. Od marca 1943 była redaktorem naczelnym ukazującego się w Moskwie pisma „Wolna Polska” (do 1946). Utwory prozą, artykuły i korespondencje publikowała w piśmie „Zwyciężymy” (1943-45) oraz w prasie radzieckiej, m.in. w „Prawdzie”, „Izwiestiach”, „Sowietskoj Ukrainie”, „Radianskoj Ukrainie”, „Krasnoj Zwiezdie” i „Literaturnoj Gazetie.” W styczniu 1944 została członkiem Centralnego Biura Polskich Komunistów w Moskwie, a 21 lipca tegoż roku została powołana na wiceprzewodniczącą Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), ale nie objęła tego stanowiska, pozostając na stałe w Kijowie; była współautorką Manifestu PKWN. Po wojnie mieszkała nadal w Kijowie, przyjeżdżała jednak kilkakrotnie do Polski. Była przez sześć kadencji deputowaną do Rady Najwyższej ZSRR. Brała udział w działalności międzynarodowego Ruchu Obrońców Pokoju; w 1950 została wybrana do Światowej Rady Pokoju. W związku z działalnością polityczną i literacką wyjeżdżała do Włoch (1949), Niemiec (1950), Austrii (1952), na Węgry (1953), na Bliski Wschód (1955), do Finlandii (1955), Ameryki Łacińskiej i na Kubę (1961). Odznaczona m.in. Krzyżem Grunwaldu I klasy (1947), Krzyżem Partyzanckim (1947), Medalem za Warszawę 1939-1945 (1947), Medalem za Odrę, Nysę, Bałtyk (1947), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1947), Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1955), odznaczeniami radzieckimi: medalem Partyzantowi Wojny Narodowej (1947), Orderem Czerwonej Gwiazdy (1947), dwukrotnie Orderem Lenina (1948, 1955), medalem Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 oraz odznaczeniami Światowej Rady Pokoju: Srebrnym (1959) i Złotym (1964) Medalem im. F. Joliot-Curie. Zmarła 29 lipca 1964 w Kijowie.
Twórczość
1. Goście z całego świata. [Opowiadanie]. Warszawa: Księgarnia Nowości [1933], 114 s. Przedruk zob. poz. ↑.
2. Historia o człowieku pierwotnym. [Opowiadanie]. Warszawa: Księgarnia Nowości [1934], 100 s.
3. Kryształowa kula Krzysztofa Kolumba. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Bracia Drapczyńscy 1934, 134 s. Wyd. nast.: Warszawa: Prasa Wojskowa [1948], toż 1949; wyd. 5 1950; wyd. 6 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951; wyd. 7 Warszawa: Nasza Księgarnia 1953.
Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Kryształowa kula Krzysztofa Kolumba; Legenda o Janie z Kolna. Dla lektury pozaszkolnej oprac.: H. Jechová, K. Krejči. Praha: Państwowe Wydawnictwo Pedagogiczne 1955. Przedruk zob. poz. ↑.
4. Oblicze dnia. Powieść-reportaż. Warszawa: Rój 1934, 313 s. Wyd. nast.: Moskwa: Towarzystwo Wydawnicze Robotników Zagranicznych w ZSRR 1935; Warszawa: Rój 1938; Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka i Wiedza” 1949, wyd. 5 tamże 1951. Przedruk fragmentu zob. poz. ↑, ↑ (t. 1).
Przekłady
czeski
rosyjski
ukraiński
węgierski
Adaptacje
teatralne
5. Królewski syn. [Opowieść o Kostce Napierskim]. Warszawa: Rój 1935, 86 s. Przedruk zob. poz. ↑.
6. Ojczyzna. Powieść. Warszawa: Rój 1935, 268 s. Wyd. nast.: Moskwa: Towarzystwo Wydawnicze Robotników Zagranicznych w ZSRR 1936; wyd. 2 Warszawa: Rój 1938; Łódź: Książka 1947, wyd. 2 tamże 1948; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1949, tamże: wyd. 4 1949, wyd. 5 1949, wyd. 4 [!] 1953; wyd. z posłowiem J. Putramenta Warszawa: Czytelnik 1955; wyd. 5 Warszawa: Książka i Wiedza 1958, tamże: wyd. 6 1965, wyd. 7 1968. Przedruk fragmentów zob. poz. ↑, całości poz. ↑ (t. 1).
Przekłady
bułgarski
czeski
francuski
hiszpański
niemiecki
rosyjski
słowacki
ukraiński
Adaptacje
teatralne
Wyd. fragmentów: Fornalska dola. Wybrała i oprac. I. Jurgielewiczowa. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 80 s.
7. Szlakiem przygód. Warszawa: Nasza Księgarnia 1935, 168 s. Odcinek powieściowy „Płomyka”. Wyd. nast. z podtytułem Powieść dla młodzieży. Warszawa: Czytelnik 1955, 130 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
węgierski
8. Trzej przeciw miastu. [Opowiadanie]. Powst. 1935. Wyd. pt. Wanda Wasilewska. Że padliście w boju. Warszawa: Książka i Wiedza 1958, 32 s. Wyd. nast. Warszawa: Wydawnictwo „Kraj Rad” 1958.
Przekłady
czeski
kazachski
rosyjski
ukraiński
węgierski
9. Legenda o Janie z Kolna. Warszawa: Nasza Księgarnia 1936, 123 s. Wyd. nast.: Warszawa: Prasa Wojskowa 1947, wyd. 3 tamże 1949; wyd. 5 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, wyd. 6 tamże 1985. Przedruk zob. poz. ↑. Wyd. łączne z: Kryształowa kula Krzysztofa Kolumba zob. poz. ↑.
10. Pokój na poddaszu. „Płomyk” 1936/1937 nr 1-40. Wyd. osobne Warszawa: J. Przeworski 1939, 222 s. Wyd. nast.: Kijów: Państwowe Wydawnictwo Mniejszości Narodowych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1940; Warszawa: Czytelnik 1946, tamże: wyd. 4 1949, wyd. 5 1953, wyd. 6 1954; wyd. 1 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956, tamże: wyd. 2 1957, wyd. 3 1958, wyd. 4 1959, wyd. 5 1960, wyd. 8 [!] 1961, wyd. 7 1962, wyd. 8 1963, wyd. 9 1966, wyd. 10 1969, wyd. 11 1972, wyd. 12 1975, wyd. 13 1978, wyd. 14 1988 [właśc. 1989]. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
czeski
rosyjski
słowacki
ukraiński
11. Wierzby i bruk. [Opowiadanie]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1936, 66 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1946, wyd. 3 1948; wyd. 4 Warszawa: Książka i Wiedza 1951; Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1953, tamże: wyd. 5 [!] 1954, wyd. 6 1956. Przedruk zob. poz. ↑.
Przekłady
azerbejdżański
rosyjski
ukraiński
12. Szukam antysemityzmu. [Szkic publicystyczny]. „Wiadomości Literackie” 1937 nr 40 s. 3. Wyd. osobne Lwów: Wiedza 1938, 16 s.
13. Szyny. [Powieść]. „Dziennik Poranny” 1937 nr 89-187.
14. Ziemia w jarzmie. Powieść. Warszawa: Rój 1938, 305 s. Wyd. nast.: Kijów, Lwów: Państwowe Wydawnictwo Mniejszości Narodowych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1940; Kraków: Książka 1948, wyd. 2 tamże 1949; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1950, tamże: wyd. 4 1952, wyd. 5 1952, wyd. 7 [!] 1953, wyd. 8 1964. Przedruk fragment zob. poz. ↑, całości poz. ↑ (t. 1).
Przekłady
bułgarski
chiński
czeski
japoński
litewski
niemiecki
rosyjski
serbsko-chorwacki
słowacki
słoweński
ukraiński
węgierski
15. Skrzydła u ramion. (Opowiadanie). Powst. przed 1939. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1946, 34 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1953, wyd. 3 1954. Przedruk zob. poz. ↑.
16. W pierwotnej puszczy. [Opowieści]. Warszawa: Księgarnia Popularna [1939], 190 s. Wyd. nast.: Warszawa: Książka 1948; wyd. 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1949; wyd. 3 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry” 1953, wyd. 4 tamże 1954. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
17. Pieśń nad wodami. [Cykl powieściowy]. 1940-1954.
Cz. 1. Płomień na bagnach. Kijów, Lwów: Państwowe Wydawnictwo Mniejszości Narodowych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej 1940, 309 s. Wyd. nast.: Wilno: „Prawda Wileńska” 1941; Warszawa: Książka 1948; Warszawa: Książka i Wiedza 1949; Wilno: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1953. Przedruk fragmentów zob. poz. ↑.
Przekłady
czeski
kazachski
mołdawski
rosyjski
rumuński
słowacki
ukraiński
węgierski
Cz. 2. Gwiazdy w jeziorze. Powst. 1940. Wyd. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 324 s. Wyd. nast. Wilno: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1954.
Przekłady
mołdawski
rosyjski
rumuński
Wyd. łączne cz. 1-2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 255 + 271 s. Wyd. nast.: wyd. 3 tamże 1953; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954; Warszawa: Czytelnik 1954.
Przekłady
bułgarski
czeski
hiszpański
niemiecki
rosyjski
ukraiński
Cz. 3. Rzeki płoną. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 612 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1953, wyd. 3 1953; wyd. 2 [!] 1953; Wilno: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1955.
Przekłady
bułgarski
chiński
mołdawski
niemiecki
rosyjski
rumuński
węgierski
Wyd. łączne cz. 1-3 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 306 + 284 + 550 s. Przedruk fragmentów zob. poz. ↑, całości poz. ↑ (t. 3-4).
Nagrody
Przekłady
chiński
czeski
estoński
koreański
łotewski
niemiecki
rosyjski
rumuński
ukraiński
węgierski
18. Bartosz Głowacki. Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: pt. Opowieść o Bartoszu Głowackim Lwów, Polski Teatr Dramatyczny 1941. Druk fragmentów pt. Przed dworem. „Nowe Widnokręgi”, Moskwa 1941 nr 1 s. 11-16, oraz w: „Wanda Wasilewska”. Warszawa 1954 [poz. ↑]. Wyd. całości w: W. Wasilewska: Pisma zebrane. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956 s. 717-814.
Przekłady
rosyjski
ukraiński
19. Pesnja o rodinie. Moskva 1941, 87 s. Wyd. nast. tamże 1941.
20. Pytki i sm’rt, narugatel’stva i nasilje — vot čto nesut gitlerovcy. Krasnojarsk: Krasnojarskoe Krajevoe Izdatel’stvo 1941, 34 s.
21. Rasskazy [Opowiadania]. Moskva: Voennoe Izdatel’stvo Ministerstva Oborony SSSR [Sojuza Sovetskich Socialisticeskich Respublik] 1941, 31 s. Wyd. 2 tamże 1942.
Zawartość
Przekłady
czuwaski
estoński
macedoński
rosyjski
turecki
22. Tęcza. [Powieść]. „Nowe Widnokręgi”, Kujbyszew 1942 nr 12-14, 16; 1943 nr 1-6. Wyd. osobne Moskwa: Związek Patriotów Polskich w ZSRR 1943, 224 s. Wyd. nast.: Moskwa 1944, tamże 1945; Warszawa: Książka 1945, 1948; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1950; Wilno: Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej 1952; wyd. 4 Warszawa: Czytelnik 1953. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2). Por. poz. ↑.
Nagrody
Przekłady
albański
angielski
asamski
bułgarski
chiński
chorwacki
czeski
czuwaski
duński
estoński
fiński
flamandzki
francuski
grecki
gudżarati
hebrajski
hiszpański
jakucki
japoński
kazachski
kirgiski
komi-permiacki
litewski
malajalam
maryjski
mongolski
niemiecki
norweski
pendżabski
portugalski
rosyjski
rumuński
serbski
słoweń
szwedzki
tadżycki
tamilski
tatarski
ukraiński
uzbecki
węgierski
włoski
23. W ogniach wojny. [Opowiadania]. Moskwa: Wydawnictwo Literatury w Językach Obcych 1942, 103 s.
Zawartość
Przekłady
rosyjski
rumuński
24. Głos wolnej Polski. Pełny tekst artykułu Wandy Wasilewskiej, przew[odniczącej] ZPP [Związku Patriotów Polskich w ZSRR]. Moskva 1943, 2 k.
25. Po prostu miłość. [Powieść]. „Nowe Widnokręgi”, Moskwa 1944 nr 14-17, 19-24; 1945 nr 1-4. Wyd. osobne Moskwa: Związek Patriotów Polskich 1945, 110 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2).
Nagrody
Przekłady
angielski
arabski
bułgarski
chiński
czeski
duński
estoński
fiński
francuski
hebrajski
hiszpański
japoński
kazachski
litewski
malajalam
niderlandzki
niemiecki
norweski
rosyjski
serbsko-chorwacki
słowacki
szwedzki
tamilski
ukraiński
uzbecki
26. Tęcza. [Scenariusz filmowy]. Ekranizacja w ZSRR 1944. Por. poz. ↑.
27. Płomień i próchno. Zbiór artykułów i przemówień. Moskwa: Nakład Związku Patriotów Polskich w ZSRR 1945, 118 s.
Zawartość
28. Gdy światło zapłonie. Powieść. Powst. 1946. Wyd. w: Pisma zebrane. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956 s. 337-715 [poz. ↑].
Przekłady
bułgarski
czeski
francuski
rosyjski
ukraiński
węgierski
29. Historia jednego strajku. Warszawa: Nasza Księgarnia 1949, 189 s. Wyd. 2 tamże 1950.
30. W Paryżu i poza Paryżem. [Reportaże]. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 102 s.
Przekłady
czeski
rosyjski
rumuński
ukraiński
31. Bohdan Chmielnicki. [Libretto; współautor:] A. Korniejczuk. Powst. 1951.
32. Rasskazy. (Opowiadania). Wybór: S. Vigderovič, F. Sejn. Red. J. Maciusovič. Moskva: Wydawnictwo Literatury w Językach Obcych 1952, 99 s.
Zawartość
33. Utwory dla młodzieży. Przedmowa: J. Broniewska. Warszawa: Czytelnik 1954, 776 s.
Zawartość
34. „Wanda Wasilewska”. Wieczór literacki. Oprac.: A. Naborowska. Warszawa: Czytelnik 1954, 224 s.
Zawartość
35. Pisma zebrane. T. 1-4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. 1955-1956.
T. 1. Oblicze dnia [poz. ↑]; Ojczyzna [poz. ↑]; Ziemia w jarzmie [poz. ↑]. 1955, 630 s.
T. 2. Tęcza [poz. ↑]; Po prostu miłość [poz. ↑]; Gdy światło zapłonie [poz. ↑]; Bartosz Głowacki. Sztuka w 2 aktach [poz. ↑]. 1956, 813 s.
T. 3. Pieśń nad wodami: Cz. 1. Płomień na bagnach; cz. 2. Gwiazdy w jeziorze [poz. ↑]. 1956, 569 s.
T. 4. Pieśń nad wodami. Cz. 3. Rzeki płoną [poz. ↑]. 1956, 527 s.
36. [Trzydzieści] 30 dni w Chinach. [Reportaże]. Powst. przed 1956. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 320 s.
Przekłady
rosyjski
ukraiński
37. [Pragnę Wam opowiedzieć...]. [O Chinach dla młodzieży]. Powst. przed 1957.
Przekłady
rosyjski
ukraiński
38. [Ludzie. Opowiadania]. Powst. przed 1959.
Przekłady
rosyjski
ukraiński
39. [Archipelag wolności]. [Reportaże o Kubie]. Powst. przed 1962.
Przekłady
czuwaski
rosyjski
40. [Reportaże o Kubie]. Powst. przed 1962.
Przekłady
rosyjski
ukraiński
41. [Pod obcym księżycem]. [Reportaże z Ameryki Południowej]. Powst. przed 1963.
Przekłady
ukraiński
42. Dzieciństwo. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 125 s.
43. O wolną i demokratyczną. Wybór artykułów, przemówień i listów. Wybór i oprac.: Z. Kumoś, T. Siergiejczyk, E. Syzdek. Przedmowa: K. Sobczak. Warszawa: WIH [Wojskowy Instytut Historyczny] im. W. Wasilewskiej 1985, 167 s.
Wybory utworów literackich w przekładach
angielski
azerbejdżański
kazachski
rosyjski
ukraiński
węgierski
Przekłady
Omówienia i recenzje
• Ankieta dla IBL PAN 1963.