BIO
Born on 10 January 1892 on the Kalużyce estate in the Minsk region (now Belarus) into a landowning family; son of Melchior Wańkowicz, who fought in the 1863 January Uprising (and died in 1892) and of Maria née Szwoynicka (died 1895); he was raised by his grandmother Feliksa Szwoynicka on her estate in Nowotrzeba in the Kaunas (Kowno) region (now in Lithuania). He started school in 1901 in Zakopane. He then attended the General Paweł Chrzanowski Secondary School in Warsaw. In 1905, he was involved in strikes conducted by schoolchildren. His first juvenilia appeared in the banned satirical school periodicals "Osa" (1906) and "Aaaach!" (1907). In 1907, he joined a group seeking Polish independence within the Future (Przyszłość) Middle School National Youth Organization (aka Pet). In 1909/10, he served as general secretary of the Pet organization in the Kingdom of Poland, while from 1910 he was editor of the underground youth periodical "Wici" (which appeared as "Dla Polski" from 1911), making his debut there in 1910 with the article Szkoła polska w życiu narodu (Polish schools in the life of the nation; no. 2; using the name Jerzy Łużyc). In 1911, he published the article Konarski a Budnin (Konarski and Budnin) in the Krakow-based youth periodical "Młodzież" (no. 5; as J. Łużyc), while in 1912 his essay "Ja" osobiste a społeczeństwo (The personal "I" and society), appeared in Bez przyłbicy (Warsaw, pp. 68-106), an edited volume featuring young writers who had recently completed their education in Polish middle schools in Warsaw. He was held in custody for three months by the Tsarist authorities in 1911 for slapping a strike-breaker. After completing advanced secondary education in 1911, he started studying at the School of Political Sciences and at the Faculty of Law at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. During this period, he was also a member of the Zet Higher Education National Youth Organization, serving from 1913 as a member of its public branch, Zjednoczenie (Alliance). He joined the Polish Riflemen's Association and following Zet's refusal to merge with the Association, Wańkowicz joined the Free Rifleman National Youth Organization, where he served as a deputy commander. After graduating from the School of Political Science in 1914, he briefly served in the Russian 119th Kolomensk Infantry Regiment in Minsk. He was discharged from the army after a year having submitted a falsified medical report and left for Warsaw. During World War I, he served in 1915/16 in Kazan as a representative of the Central Citizens' Committee of the Kingdom of Poland for the re-evacuation of Poles (from the area between Moscow and Turkestan). In 1916, he married Zofia Małagowska (who died in 1969). In 1917, he joined the Polish First Corps, which was formed by General Józef Dowbór-Muśnicki in Babruysk-Mogilev region and from January 1918 fought against the Bolsheviks. While in the army, he contributed to the foundation of the conspiratorial Union of Arms (Związek Broni) and its higher ranks that was known as the Knight's Circle (Koło Rycerskie), which in 1918 became part of the Union of Active Struggle (Związek Walki Czynnej). While based at the Babruysk garrison, he published the underground periodical "Sumienie". In May 1918, he was involved in a protest organized by the Polish Military Organization against the demobilization treaty agreed with Germany, which led to him being tried by court martial. He was found innocent. He was subsequently stationed in Ukraine and then in Warsaw where from 1918 to 1921 he was head of the department of press and propaganda of the Borderland Guard (Straż Kresowa; which in 1920 became the Borderland Guard Association). He also published in the periodicals "Straż Kresowa", "Rząd i Wojsko" (including here in 1919 his first literary pieces: Opowiadanie legionisty Władysława Pasika [The Tale of the Legionnaire Władysław Pasik], nos 10-12 and Noc z 21 na 22 maja w Korpusie Wschodnim [The night of 21-22 May in the Eastern Corps], nos 11-14). In 1919, he served as a war correspondent for the newspaper "Gazeta Warszawska", where he also published political commentary. He was awarded the Cross of Valour in recognition of his military service. He continued his legal studies at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in 1923. In 1922-23, he was secretary of the newspaper "Kurier Poranny" (in 1922, he published comment pieces in the afternoon edition of the publication, "Przegląd Wieczorny"). In 1922-23, he was an unpaid intern at a court as part of his legal training. In 1923, he was appointed head of the Press Department of the Ministry of Internal Affairs, while in 1925 he was made director of the Press and Performances Department of the same ministry, with his roles including publishing "Biuletyn Bibliograficzny"); he resigned from his post in the wake of the May 1926 coup, remaining on gardening leave until he was made redundant in January 1927. In 1924, he founded the Rój (Swarm) Publishing Association, which he subsequently ran alongside Marian Kister, remaining as its co-owner and editor-in-chief until 1939. In 1926-27, he took a three-month trip to Mexico as a correspondent for "Epoka" and "Kurier Warszawski"; his reportage pieces were subsequently collected in the book W kościołach Meksyku (In the churches of Mexico). He worked as a copywriter in advertising, serving as a publicity advisor to the Union of Polish Sugar Producers from 1930 to 1933, while in 1931 he was responsible for the popular advertising slogan Cukier krzepi (Sugar gives strength). In 1971, he won a competition organized by LOT Polish Airlines with his slogan Lotem bliżej (A LOT closer). Between 1933 and 1936, he was director of the state company Reklama Pocztowa (Postal Advertising), where he founded the monthly "Łącznik Pocztowy", while also serving as propaganda commissar for State Investment Loans (Państwowe Pożyczki Inwestycyjne) and as an advisor to increase awareness of the Social Insurance Institution (ZUS). In 1936, he initiated and then served on the jury of a memoir competition for doctors organized by ZUS. He contributed a foreword to the subsequent edited volume (Warsaw, 1939). He was also involved in supervising a tobacco warehouse and renting out advertising posts. He remained active as a writer, publishing mainly reportage pieces, in periodicals including "Wiadomości Literackie" (1927-30, 1934, and 1937-39), "Gazeta Polska" (1930-33), "Kurier Poranny" (1930, and 1934-39; including in 1937-38 the cycle of reportage pieces Z wędrówek po Polsce B [Wandering around Second-class Poland] and Znowu siejemy w Polsce B [Sowing again in Second-class Poland]), "Kurier Warszawski" (1930-32), "Czas" (1933-36), "Pion" (1934-36), "Polska Zbrojna" (1934-37), "Naród i Państwo" (1936), "Słowo" (1936-39), and "Ilustrowany Kurier Codzienny" (1938-39). In 1930, he joined the Polish PEN Club. He was secretary general of the Society of Fraternal Aid for Veterans of the Struggle for Independence (Stowarzyszenie Bratniej Pomocy byłym Uczestnikom Walk o Niepodległość). In 1936, he was awarded the Silver Laurel of the Polish Academy of Literature in recognition of his outstanding contribution to travel writing. In January 1938, he was appointed to the board of the Polish Advertising Union, taking up a post as representative of the Propagandists Section of the Union. In spring 1939, he participated in the Congress of PEN Clubs in New York, before spending four months in the United States as a correspondent for "Ilustrowany Kurier Codzienny" and Polish Radio. Following the outbreak of World War II, he briefly served as a war correspondent in the Lublin region. Fearing that he would be arrested by the Germans (particularly as he had written the piece "Na tropach Smętka" [On Smętek's trail]), he escaped to Romania on 24 September 1939, initially staying in Brasov and then Bucharest (occasionally using the false name Mieczysław Wołowicz). During this period, he wrote several pamphlets and gave talks in Polish refugee camps, and in a camp for Polish soldiers. He also collaborated with the Bucharest-based periodicals "Kurier Polski" (where from late 1939 he published a series of war diaries under the pen names Jerzy Łużyc and Maciej Wisłoka) and "Dziennik Polski" (also using the name Maciej Wisłoka; including in 1940 the cycle Na tułaczkę... [Wandering...]). In 1940, he settled in Carmen Silva on the Black Sea, before being evacuated to Cyprus by the British in September 1940 alongside a group of Poles before leaving for Palestine in June 1941. In Tel Aviv, he gave lectures including one titled Narodziny syjonizmu (The Origins of Zionism). He published (likewise under the pen name Jan Łużyc) reportage and literary pieces in periodicals including "Biuletyn Informacyjny Polskich Uchodźców Wojennych na Bliskim Wschodzie" (Jerusalem, 1941-42), "Dziennik Żołnierza" (Scotland, 1941), "Wiadomości Polskie" (London, 1941-42), and "Głos Polski" (Tel Aviv, 1942-43). In 1943, as a correspondent of the Second Corps (lacking accreditation from the Polish Government in Exile in London) he travelled around Lebanon, Syria, Iraq, Iran and Egypt. His correspondence, reportage pieces and comment pieces appeared primarily in "Dziennik Żołnierza APW" (an organ of the Polish Army in the East – APW; 1943-45) and in "Gazeta Polska” (Jerusalem, 1943; here he also used the pen name Adolf Czybygdyby), "Orzeł Biały" (1943-48; including in 1943 the cycle Listy perskie... Nie-Monteskiusza [Not-Montesquieu's] Persian Letters), "Kurier Polski w Bagdadzie" (Baghdad, 1943), "W drodze" (1943), and "Tygodnik Polski" (New York, 1943-44). From spring 1944 to 1947 he was in Italy alongside the Polish army, including taking part in the Battle of Monte Cassino in May 1944, an experience he would subsequently depict in a book. From 1947, he lived in London, with his writings appearing in publications including "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" (here in 1947 the cycles Polska praca [Polish labour] and Polskie wiry [Polish whirlpools], published as: Adolf Czybygdyby and Jan Czybygdyby) and in "Wiadomości" (1947-51). Following the publication in 1947 of Kundlizm (Mongrelism), a pamphlet criticizing the behaviour of Polish émigrés, some émigré publications ended their collaboration with him. He also published in periodicals based in Poland, including "Przekrój" (1947), "Magazyn Tygodniowy" (1948), "Nowiny Literackie" (1948) and "Słowo Powszechne" (1948-49). In 1949, he moved to the USA, where he earned a living working on a chicken farm run by his son-in-law Jan Erdman (who was married to his daughter Marta). From September to December 1950, he travelled around Canada with readings for the Polish community. In December that year, he moved to Long Island near New York where for a period he taught Russian in adult evening classes. He also earned a living from readings given in various locations around the United States and from column pieces broadcast by the Polish Service of Radio Free Europe. He collaborated with the New York-based periodicals "Tygodnik Polski" (1947-48) and "Nowy Świat" (1953-56; regular column), while he also published in "Związkowiec" (Toronto, 1951-53) and "Dziennik Polski" (Detroit, 1954-56). He was twice awarded a grant by the California-based Huntington Hartford Foundation (1952 and 1957). In 1955, he established the Melchior Wańkowicz Trilogy Foundation, which sought to raise funds in the US and Canada that would enable him to write a wide-ranging work addressing the fate of Poland. He adopted US citizenship in 1956. Using the opportunity of attending the Congress of Polish Culture in Paris, he also travelled to Poland for the first time since the war in July of that year, staying for four months. From 1957, he collaborated with periodicals based in Poland, publishing reportage pieces and essays in, among other outlets, "Kierunki" (regular contributor from 1956; including in 1957 the cycle Haust Coca Cola [Gulp of Coca Cola]), "Przegląd Kulturalny" (1957-62; in 1957 the column W ślady Kolumba [In Columbus' footsteps]), "Przekrój" (1957-65), "Tygodnik Powszechny" (1957, 1959, and 1961; including in 1957 the series Murzyni w USA [Blacks in the USA] and Kobieta w Ameryce [Women in America]), and "Życie Warszawy" (from 1957). In 1958, he returned to Poland permanently. His prose pieces, articles and reviews appeared in numerous periodicals, primarily "Życie Literackie" (regular contributor from 1959 to 1974), "Polityka" (1959-69), and "Kultura" (1968-71). He gave a series of talks on radio and television, while regularly hosting readings across the country. From December 1960 to January 1962, he travelled around the United States and Mexico, collecting material for his books. In 1964, he was among the writers and intellectuals who signed the Letter of 34 in defence of free speech. In October of that year, he was accused of sending materials abroad that damaged the reputation of the People's Republic of Poland and was sentenced the three years in prison the following year. His sentence was subsequently halved before he was released following an amnesty that meant he did not serve his sentence. From 1964, he made efforts to have his Polish citizenship restored, with the authorities approving his request in 1970. In 1968, his membership of the Polish PEN Club was restored. In 1971, he gave a series of lectures at the University of Warsaw focusing on the art of literary journalism and reportage. He worked on books including one dedicated to the battles of the First Regiment of the Podhale Rifles (incomplete). He was awarded the Independence Cross (1931) and the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta (1937). He died on 10 September 1974 in Warsaw and is buried at the city's Powązki Cemetery. In 2004, the Melchiors (Melchiory) prize was launched by Polish Radio's Reportage and Documentary Studio as part of the National Reportage Writers' Competition. The prize goes to the best radio reportage piece of the year.
Twórczość
1. Dlaczego żołnierz polski wkracza na Litwę i Białoruś. Warszawa: Wydawnictwo Straży Kresowej 1919, 16 s.
2. Jak naród sobą rządzi? Parlament i posłowie. Gabinet ministrów. Prezydent Państwa. Konstytucja i Sejm. Warszawa: Placówka 1919, 22 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1919, wyd. 3 1920.
3. Strzępy epopei. Opowiadania. Przedmowa: W. Sieroszewski. Warszawa: [b.w.] 1923, 160 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1925; wyd. 3 powiększone Warszawa: Rój 1936, 292 s., wyd. 4 tamże 1939. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 3).
Inne formy wydań
Zawartość
4. Jak Kulusia żaby poznała. [Opowiadanie dla dzieci]. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum [1924], 9 s.
5. Kaźń Mikołaja II oraz członków rodziny Romanowych. Warszawa: Rój 1925, 58 s. Wyd. nast. ze wstępem A. Ziółkowskiej Gdańsk: Graf 1990.
6. O Małgosi, łakomej świneczce, króliczku, muszce i o niegrzecznym piesku. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1925], 20 s.
7. Szpital w Cichiniczach. Opowiadanie. „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1925 nr 28, 29, 31, 33, 39-41. Wyd. osobne pt. Szpital w Cichiniczach. Opowiadanie Zofii Wańkowiczówny, siostry miłosierdzia. Warszawa: Rój 1926, 85, X s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1935; Warszawa: Kontra* 1984; Lublin: Witryna* 1986; [Lublin]: M. Gacka 1990. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 3).
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
japoński
Adaptacje
filmowe
8. Czciciele ś-go kaktusa. [Reportaż]. Warszawa: Rój [1927], 63 s.
9. W kościołach Meksyku. [Reportaże]. Warszawa: Rój 1927, 180 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 7).
Inne formy wydań
10. Wyprawa Livingstona. [Szkic]. Warszawa: Rój [1927], 62 s.
11. Zamach gen. Malet. [Szkic]. Warszawa: Rój [1928], 62 s.
12. Szczenięce lata. [Wspomnienia]. „Słowo” 1933 nr 218-229; 1934 nr 7-24. Wyd. osobne: Warszawa: Rój 1934, 239 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1935, wyd. 3 1938; Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1946; Warszawa: Czytelnik 1957, wyd. 2 tamże 1957; wyd. 5 [właśc. 6] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987; wyd. 6 [właśc. 7] z posłowiem S. Zielińskiego Warszawa: Nasza Księgarnia 1990. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 2).
Inne formy wydań
13. Opierzona rewolucja. [Reportaże ze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]. Warszawa: Rój 1934, 228 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 7).
Inne formy wydań
14. Na tropach Smętka. [Reportaże dot. germanizacji na Warmii i Mazurach]. „Kurier Poranny” 1935 nr 347-351; 1936 nr 3-81 [z przerwami]. Wyd. osobne Warszawa: Biblioteka Polska 1936, 371 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1937, wyd. 4 1937, wyd. 5 1937; Gdańsk 1937 [wyd. skonfiskowane]; Warszawa: Czytelnik 1958, wyd. 2 tamże 1959; wyd. 5 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 7).
Inne formy wydań
Przekłady
niemiecki
Adaptacje
radiowe
Wyd. osobne fragmentów:.
pt. Bracia dalecy i bliscy. Wybór z książki „Na tropach Smętka”. Jerozolima: Sekcja Wydawnicza APW [Armii Polskiej na Wschodzie] 1943, 123 s. Ministerstwo WRiOP [Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego].
pt. Na tropach Smętka. [Warszawa: TWZW = Tajne Wojskowe Zakłady Wydawnicze 1943], powielone [wyd. konspiracyjne].
15. Z wędrówek po Polsce B. [Reportaże]. „Kurier Poranny” 1937 nr 1-86 [z przerwami]; Znowu siejemy w Polsce B. [Reportaże]. „Kurier Poranny” 1937 nr 1-356 [z przerwami], 1938 nr 2-279 [z przerwami].
16. C.O.P. – ognisko siły. Centralny Okręg Przemysłowy. [Reportaże]. Warszawa: Rój 1938 [właśc. 1937], 164 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1938, wyd. 3 1938, wyd. 4 1939 [informacja autora]. Por. poz. ↑.
17. Odpowiadam „Cywińskim”. Warszawa: Nakład autora [drukarnia M. Arct] 1938, 38 s.
18. Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym. Warszawa: Biblioteka Polska 1939, XVI, 527 s. Wyd. nast. z artykułem J. Kaczmarka: Głos do nowego wydania „Sztafety”. Warszawa: SIGMA-NOT 2000, 527 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 16).
Inne formy wydań
19. Na tułaczkę. „Kurier Polski”, Bukareszt 1940 nr 504-522.
Przekłady
niemiecki
20. Te pierwsze walki. (Według opowiadania por. Jerzego Lewandowicza). Bukareszt: Amerykańska Komisja Pomocy Polakom 1940, 24 s. Wyd. nast. Warszawa: Znak1940 [wyd. konspiracyjne]. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
21. Wrześniowym szlakiem. [Wspomnienia]. Powst. 1939-1940. Wyd. Palestyna: Sekcja Wydawnicza APW [Armii Polskiej na Wschodzie] 1944, 239 s. Por. poz. ↑.
Przekłady
włoski
22. Z generałem Sosnkowskim. Dzieje XI Dywizji. Bukareszt: Amerykańska Komisja Pomocy Polakom 1940, 30 s. Wyd. nast. Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1940 [wyd. konspiracyjne]. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
23. De profundis. Tel Aviv: Przez Lądy i Morza 1943, 158 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 13).
Inne formy wydań
Zawartość
24. Wyjątki z książek Melchiora Wańkowicza. [Wybór publicystyki]. Tel Aviv: Przez Lądy i Morza 1943, 48 s.
Zawartość
25. Dzieje rodziny Korzeniewskich. New York: National Committee of Americans of Polish Descent 1944, 64 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1944; [B.m.] Włochy: Oddział Kultury i Prasy 2. Korpusu 1945; [B.m.:] Wydawnictwo Polskie* 1979; [B.m., b.r.]*; [B.m.:] Wolna Polska* [b.r.]; [B.m.:] Młoda Polska* 1981; [B.m.:] Młoda Polska* 1981; [B.m.:] UWR* 1981; Gdańsk: Fakt* 1981; Kalisz: [b.w.] 1981; Szczecin: Akademicka Agencja Wydawnicza* 1981; Szczecin: Kret* [1981]; [Toruń?:] Pomorska Oficyna Wydawnicza* 1981; [Wrocław:] Świt* [1981]; Wrocław: Akademya Sztuk Wszelakich 1983; [Warszawa:] MIRWA* [1983]; [B.m.w.* 1984]; Kraków: Promieniści* 1985; Wrocław: Rada Oświaty Niezależnej Region Dolny Śląsk* 1985; [Warszawa:] Brzask UOW* [1985]; Wrocław: Rada Oświaty Niezależnej przy RKS NSZZ „Solidarność” Region Dolny Śląsk* 1986; Warszawa: Antyk* 1986; [Toruń:] to* [1987]; [Toruń:] to* [1988]. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 3), poz. ↑ (t. 8).
Przekłady
angielski
francuski
hiszpański
włoski
26. Poland and Russia. [Przeł.] G. Lloyd. London: Barnard and Westwood 1944, 64 s.
27. Bitwa o Monte Cassino. T. 1-3. Rzym; Mediolan: Oddział Kultury i Prasy Drugiego Polskiego Korpusu 1945-1947, 447 + 392 + 385 s. Wyd. nast.: T. 1. Edynburg: Składnica Księgarska 1946; wyd. [zmienione i skrócone] Warszawa: Czytelnik 1957, 642 s.; wyd. nast. całości Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1989. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), poz. ↑(t. 1). Por. poz. ↑, ↑, ↑.
Inne formy wydań
Wyd. osobne fragmentów pt. Było to pod Monte Cassino. Przedmowa: Z. Anders. Posłowie: Z. Bohusz-Szyszko. Londyn: Komitet Obchodu Dziesięciolecia Bitwy pod Monte Cassino 1954, 106 s.
28. Kundlizm. [Felietony]. Rzym: K. Breiter 1947, 88 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 3), ↑ (t. 12).
Inne formy wydań
29. Wrzesień żagwiący. [Opowieści dokumentalne]. Londyn: Gryf 1947, 530 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2), ↑(t. 3).
Inne formy wydań
Zawartość
Wyd. osobne fragmentów pt.: Ostatnie chwile grupy generała Andersa. Warszawa: Wydawnictwo „V”* 1983, 31 s.; pt. Ostatnie dni grupy generała Andersa. Warszawa: Wydawnictwo „V”* 1985, 31 s.
30. Klub Trzeciego Miejsca. [Szkic publicystyczny]. „Kultura”, Paryż 1949 nr 6 s. 5-83. Wyd. osobne: Paryż: Instytut Literacki 1949, 86 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 3), ↑(t. 12).
Inne formy wydań
31. Ziele na kraterze. [Opowieść o okupacji i powstaniu warszawskim]. Nowy Jork: Roy [1951], 413 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1957, 501 s., tamże: wyd. 3 nowe uzupełnione zdjęciami 1959, wyd. 4 1960, wyd. 5 1965, wyd. 6 1968, wyd. 7 1969, wyd. 8 1971, wyd. 9 1973, wyd. 10 1976, wyd. 11 1982, wyd. 12 1983; Warszawa: Elipsa 1991; wyd. 13 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1993; [wyd. 14] Łódź: Literatura 1998, tamże: [wyd. 15] 2007, 398 s., [wyd. 16] 2009; wyd. poprawione i rozszerzone: Wstęp: A. Gronczewski. Oprac. lekturowe: A.M. Świątek. Oprac. tekstu i posłowie: G. Nowak. Warszawa: Prószyński Media 2011, 460 s.; Kraków: Wydawnictwo „Greg” 2018, tamże 2019. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 12), ↑(t. 2).
Inne formy wydań
Adaptacje
radiowe
Wyd. łączne z poz.↑ pt. Ziele na kraterze; Tędy i owędy. Wybór tekstów: B. Nowacka. Warszawa: Polarny Lis 2017, 214 s. Lektura szkolna.
32. Panorama losu polskiego. [Cykl powieściowy]. Cz. 1-2. Nowy Jork: Roy Publishers. 1954-1955.
Cz. 1. Tworzywo. 1954, 434 s. Wyd. nast.: wyd. 2-3 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1960, tamże: wyd. 4 1963, wyd. 5 1968, wyd. 6 1970, wyd. 7 1973, wyd. 9 1986; Posłowie: Z. Ziątek. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1998 . Przedruk zob. poz. ↑ (t. 8), ↑ (t. 12).
Przekłady
angielski
Cz. 2. Drogą do Urzędowa. 1955, 507 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 8).
33. Polacy i Ameryka. Odpowiedź Sharpowi, zdemaskowanie lattimoriady zachodniej. [Newtown:] Oficyna Poetów i Malarzy na Emigracji w Anglii 1954, 181 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 12).
Inne formy wydań
Przekłady
angielski
34. Monte Cassino. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 642 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1972, wyd. 4 1976; wyd. 7 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1984, tamże: [wyd. 8] 1989, wyd. 10 1990. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 15). Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑ (t. 1).
Adaptacje
teatralne
radiowe
telewizyjne
35. Hubalczycy. [Opowieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1959, 165 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1967, wyd. 4 1969, wyd. 5 1970. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2), ↑ (t. 3).
Inne formy wydań
36. Westerplatte. [Opowieść dokumentalna]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1959, 108 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2-3 1959, wyd. 4 1960, wyd. 5 1963, wyd. 6 1967, wyd. 7 1968, wyd. 8 1971, wyd. 9 1989, wyd. 10 1990. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2).
Inne formy wydań
Zawartość
37. Tędy i owędy. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1961, 435 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1974; wyd. 4 Warszawa: Iskry 1982; Wstęp: K. Ćwiękała. Kraków: Greg 2018, 357 s., tamże 2019 . Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), ↑(t. 11).
Wyd. łączne z poz.↑ pt. Tędy i owędy; Zupa na gwoździu. Wstęp: M. Radziwon. Posłowie: A. Ziółkowska-Boehm. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2010, 734 s.
Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Ziele na kraterze; Tędy i owędy. Wybór tekstów: B. Nowacka. Warszawa: Polarny Lis 2017, 214 s. Lektura szkolna.
38. Walczący gryf. [Publicystyka dot. Pomorza Gdańskiego]. Warszawa: Czytelnik 1963, 336 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 9).
Zawartość
39. Prosto od krowy. [Szkic dot. sztuki reportażu]. Warszawa: Iskry 1965, 120 s.
40. Mądry Puchacz tańczy trojaka. [Dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1967, [24] s.
41. W ślady Kolumba. [Reportaże]. [Cz. 1-3]. Warszawa: Iskry 1967-1969.
[Cz. 1]. Atlantyk – Pacyfik. 1967, 497 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1972; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 6), ↑ (t. 4).
Inne formy wydań
[Cz. 2]. Królik i oceany. 1968, 550 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 7), ↑ (t. 5).
Inne formy wydań
[Cz. 3]. W pępku Ameryki. 1969, 416 s. Wyd. 2 tamże 1974. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 13), ↑ (t. 6).
Inne formy wydań
42. Zupa na gwoździu. [Wybór felietonów z 1930-1963]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1967, 389 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 poszerzone pt. Zupa na gwoździu – doprawiona. 1972. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 10), ↑(t. 11).
Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Tędy i owędy; Zupa na gwoździu. Wstęp: M. Radziwon. Posłowie: A. Ziółkowska-Boehm. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2010, 734 s.
43. Od Stołpców po Kair. [Wybór reportaży]. Wybór, układ i przypisy: S. Kozicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 675 s. Wyd. 2 tamże 1971. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 14), ↑(t. 8).
Zawartość
Adaptacje
radiowe
44. Szkice spod Monte Cassino. Warszawa: Wiedza Powszechna 1969, 172 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1970, wyd. 3 1972, wyd. 4 1974, wyd. 5 1976, wyd. 6 1978, wyd. 7 1980, wyd. 8 1982, wyd. 9 1984, wyd. 10 1987; [wyd. 11] Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; wyd. 12 Warszawa: Książka i Wiedza 1992, tamże: wyd. 13 1993, wyd. 14 1995, wyd. 15 1996, wyd. 16 1997, wyd. 17 1998, wyd. 18 1999. Por. poz. ↑, ↑, ↑.
Zawartość
Przekłady
węgierski
45. Opowieść o bitwie o Monte Cassino. [Film dokumentalny]. Scenariusz: M. Wańkowicz. Reżyseria: J. Passendorfer. Ekranizacja 1971. Por. poz. ↑.
Nagrody
46. Karafka La Fontaine'a. [Eseje]. T. 1-2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 1981.
T. 1. 1972, 658 s. Przedruk zob. poz. ↑(t. 3) , ↑ (t. 9).
Inne formy wydań
Zawartość
T. 2. 1981, 839 s. Przedruk zob. poz. ↑(t. 3), ↑(t. 10).
Inne formy wydań
Zawartość
47. Przez cztery klimaty. 1912-1972. [Wybór publicystyki]. Wybór: A. Garlicki. Przypisy: A. Chojnowski, A.Z. Makowiecki, A. Notkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 762 s. Wyd. 2 tamże 1974. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 11).
48. Wańkowicz krzepi. Z Melchiorem Wańkowiczem rozmawia Krzysztof Kąkolewski. Warszawa: Czytelnik 1973, 115 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1977; wyd. 3 pt. Wańkowicz krzepi. Wywiad – rzeka. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1984, toż wyd. 4 1987.
49. Dzieła wybrane. [T. 1-17]. Kraków: Wydawnictwo Literackie [t. 1, 3, 4, 6, 7, 13, 14, 16, 17]; Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” [t. 2, 5, 8-12, 15]. 1974-1981, 1986, 1988.
[T. 1]. Czerwień i amarant: Szczenięce lata; Opierzona rewolucja. 1974, 196 s. Wyd. 2 1979. Zob. poz. ↑, ↑.
[T. 2]. Dwie prawdy: Westerplatte; Hubalczycy. 1974, 220 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1981. Zob. poz. ↑, ↑.
[T. 3]. Karafka La Fontaine'a. T. 1-2. 1983, 1984, 674 + 815 s. Zob. poz. ↑.
[T. 4]. Na tropach Smętka. 1974, 344 s. [Wyd. 4] 1980. Zob. poz. ↑.
[T. 5]. Tędy i owędy. 1974, 344 s. Zob. poz. ↑.
[T. 6]. Atlantyk – Pacyfik. 1975, 481 s. Zob. poz. ↑ [cz. 1].
[T. 7]. Królik i oceany. 1975, 525 s. Zob. poz. ↑ [cz. 2].
[T. 8]. Tworzywo. 1975, 408 s. Zob. poz. ↑ (cz. 1).
[T. 9]. Walczący gryf. 1975, 254 s. Zob. poz. ↑.
[T. 10]. Zupa na gwoździu – doprawiona. 1975, 610 s. Zob. poz. ↑.
[T. 11]. Przez cztery klimaty. 1976, 694 s. Zob. poz. ↑.
[T. 12]. Ziele na kraterze. 1976, 405 s. Toż wyd. 12 1983. Zob. poz. ↑.
[T. 13]. W pępku Ameryki. 1976, 389 s. Zob. poz. ↑ [cz. 3].
[T. 14]. Od Stołpców po Kair. 1977, 589 s. Zob. poz. ↑.
[T. 15]. Monte Cassino. 1978, 678 s. Toż wyd. 6 1978. Zob. poz. ↑.
[T. 16]. Wojna i pióro. 1978, 590 s. Zob. poz. ↑.
[T. 17]. Anoda – katoda. 1986, 1988, 559 + 543 s. Zob. poz. ↑.
50. Wojna i pióro. [Szkice]. Przy współpracy A. Horodyskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1974, 577 s. Wyd. 3 tamże 1983. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 16), ↑(t. 13).
Zawartość
51. Anoda i katoda. [Reportaże i wspomnienia]. Wybór, układ i oprac.: T. Jodełka-Burzecki. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1981.
Inne formy wydań
T. 1. Było to dawno. 1981, 442 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 17), poz.↑ (t. 14).
Zawartość
T. 2. Między-epoka. 1981, 469 s. Przedruk zob. poz. ↑(t. 17), poz. ↑(t. 15).
Zawartość
52. Reportaże zagraniczne. Wstęp i wybór: A. Ziółkowska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 354 s.
53. Dzieła emigracyjne. T. 1-5. Warszawa: Polonia 1989-1992.
T. 1. Drogą do Urzędowa. 1989, 446 s. Zob. poz. ↑ (cz. 2).
T. 2. Wrzesień żagwiący. 1989, 430 s. Zob. poz. ↑.
T. 3. Klub Trzeciego Miejsca; Kundlizm; Dzieje rodziny Korzeniewskich. 1991, 190 s. Zob. poz.↑, ↑, ↑ .
T. 4. De profundis; Polacy i Ameryka. 1991, 237 s. Zob. poz. ↑, ↑.
T. 5. Bitwa o Monte Cassino. 1992, 618 s. Zob. poz. ↑.
54. Dzieła przedwojenne. Warszawa: Polonia 1993.
T. 1. Strzępy epopei; Szpital w Cichiniczach, 205 s. Zob. poz. ↑, ↑.
55. Dzieła. [T. 1-16]. Posłowia (do każdego z tomów): A. Ziółkowska-Boehm. Warszawa: Prószyński i S-ka; Warszawa: Prószyński Media (od X 2009) 2009-2012.
[T. 1]. Bitwa o Monte Cassino. Wstęp: N. Davies. 2009, 635 s, [32] tablice. Zob. poz. ↑.
T. 2. Szczenięce lata; Ziele na kraterze; Ojciec i córki – korespondencja. Wstęp: A. Bernat, P. Kępiński, A. Ziółkowska-Boehm. 2009, 543 s. Zob. poz. ↑, ↑ oraz Listy poz. ↑.
T. 3. Strzępy epopei; Szpital w Cichiniczach; Wrzesień żagwiący; Po klęsce. Wstęp: T.P. Rutkowski. 2009, 649 s. Zob. poz. ↑,↑, ↑.
[T. 4]. Atlantyk – Pacyfik. Wstęp: J. Surdykowski. 2009, 347 s. W ślady Kolumba, 1. Zob. poz. ↑.
[T. 5]. Królik i oceany. Wstęp: J. Surdykowski. 2009, 387 s. W ślady Kolumba, 2. Zob. poz. ↑.
[T. 6]. W pępku Ameryki. Wstęp: J. Surdykowski. 2009, 299 s. W ślady Kolumba, 3. Zob. poz. ↑.
[T. 7]. W kościołach Meksyku; Opierzona rewolucja; Na tropach Smętka. Wstęp: W. Cejrowski, J. Gondowicz, M. Traba. 2010, 487 s. Zob. poz. ↑,↑, ↑.
[T. 8]. Dzieje rodziny Korzeniewskich; Drogą do Urzędowa; Reportaże z Wołynia; Od Stołpców po Kair. Wstęp: K. Masłoń. 2010, 683 s. Zob. poz. ↑, ↑ (cz. 2), ↑.
[T. 9]. Karafka La Fontaine’a. Cz. 1. Wstęp: A. Gronczewski. 2010, 502 s. Zob. poz. ↑.
[T. 10]. Karafka La Fontaine’a. Cz. 2. 2010, 599 s. Zob. poz. ↑.
[T. 11]. Tędy i owędy; Zupa na gwoździu. Wstęp: M. Radziwon. 2010, 734 s. Zob. poz. ↑, ↑.
[T. 12]. Kundlizm; Klub Trzeciego Miejsca; Polacy i Ameryka; Tworzywo. Wstęp: R.A. Ziemkiewicz, P. Wandycz. 2011, 599 s. Zob. poz. ↑, ↑,↑ , ↑(cz. 1).
[T. 13]. De profundis; Ziemia za wiele obiecana [tytuł pierwotny: Ziemia zanadto obiecana]; Wojna i pióro. Wstęp: M. Kula, W. Jagielski. 2011, 814 s. Zob. poz. ↑, ↑.
[T. 14]. Anoda i katoda. Cz. 1. Wstęp: A. Szwedowicz. Red. prowadzący: M. Włodarski. 2011, 587 s. Zob. poz. ↑.
[T. 15]. Anoda i katoda. Cz. 2. Red. prowadzący: M. Włodarski. 2011, 645 s. Zob. poz. ↑.
[T. 16]. Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym. Wstęp: B. Brzostek. 2012, 562 s. Zob. poz. ↑.
Listy
Zawartość
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1957, 1966.
Wywiady
Zob. też Twórczość poz. 48, 51 (t. 2).