Print

BIO

Born on 10 January 1892 on the Kalużyce estate in the Minsk region (now Belarus) into a landowning family; son of Melchior Wańkowicz, who fought in the 1863 January Uprising (and died in 1892) and of Maria née Szwoynicka (died 1895); he was raised by his grandmother Feliksa Szwoynicka on her estate in Nowotrzeba in the Kaunas (Kowno) region (now in Lithuania). He started school in 1901 in Zakopane. He then attended the General Paweł Chrzanowski Secondary School in Warsaw. In 1905, he was involved in strikes conducted by schoolchildren. His first juvenilia appeared in the banned satirical school periodicals "Osa" (1906) and "Aaaach!" (1907). In 1907, he joined a group seeking Polish independence within the Future (Przyszłość) Middle School National Youth Organization (aka Pet). In 1909/10, he served as general secretary of the Pet organization in the Kingdom of Poland, while from 1910 he was editor of the underground youth periodical "Wici" (which appeared as "Dla Polski" from 1911), making his debut there in 1910 with the article Szkoła polska w życiu narodu (Polish schools in the life of the nation; no. 2; using the name Jerzy Łużyc). In 1911, he published the article Konarski a Budnin (Konarski and Budnin) in the Krakow-based youth periodical "Młodzież" (no. 5; as J. Łużyc), while in 1912 his essay "Ja" osobiste a społeczeństwo (The personal "I" and society), appeared in Bez przyłbicy (Warsaw, pp. 68-106), an edited volume featuring young writers who had recently completed their education in Polish middle schools in Warsaw. He was held in custody for three months by the Tsarist authorities in 1911 for slapping a strike-breaker. After completing advanced secondary education in 1911, he started studying at the School of Political Sciences and at the Faculty of Law at the Jagiellonian University (UJ) in Krakow. During this period, he was also a member of the Zet Higher Education National Youth Organization, serving from 1913 as a member of its public branch, Zjednoczenie (Alliance). He joined the Polish Riflemen's Association and following Zet's refusal to merge with the Association, Wańkowicz joined the Free Rifleman National Youth Organization, where he served as a deputy commander. After graduating from the School of Political Science in 1914, he briefly served in the Russian 119th Kolomensk Infantry Regiment in Minsk. He was discharged from the army after a year having submitted a falsified medical report and left for Warsaw. During World War I, he served in 1915/16 in Kazan as a representative of the Central Citizens' Committee of the Kingdom of Poland for the re-evacuation of Poles (from the area between Moscow and Turkestan). In 1916, he married Zofia Małagowska (who died in 1969). In 1917, he joined the Polish First Corps, which was formed by General Józef Dowbór-Muśnicki in Babruysk-Mogilev region and from January 1918 fought against the Bolsheviks. While in the army, he contributed to the foundation of the conspiratorial Union of Arms (Związek Broni) and its higher ranks that was known as the Knight's Circle (Koło Rycerskie), which in 1918 became part of the Union of Active Struggle (Związek Walki Czynnej). While based at the Babruysk garrison, he published the underground periodical "Sumienie". In May 1918, he was involved in a protest organized by the Polish Military Organization against the demobilization treaty agreed with Germany, which led to him being tried by court martial. He was found innocent. He was subsequently stationed in Ukraine and then in Warsaw where from 1918 to 1921 he was head of the department of press and propaganda of the Borderland Guard (Straż Kresowa; which in 1920 became the Borderland Guard Association). He also published in the periodicals "Straż Kresowa", "Rząd i Wojsko" (including here in 1919 his first literary pieces: Opowiadanie legionisty Władysława Pasika [The Tale of the Legionnaire Władysław Pasik], nos 10-12 and Noc z 21 na 22 maja w Korpusie Wschodnim [The night of 21-22 May in the Eastern Corps], nos 11-14). In 1919, he served as a war correspondent for the newspaper "Gazeta Warszawska", where he also published political commentary. He was awarded the Cross of Valour in recognition of his military service. He continued his legal studies at the University of Warsaw (UW), graduating with a master's degree in 1923. In 1922-23, he was secretary of the newspaper "Kurier Poranny" (in 1922, he published comment pieces in the afternoon edition of the publication, "Przegląd Wieczorny"). In 1922-23, he was an unpaid intern at a court as part of his legal training. In 1923, he was appointed head of the Press Department of the Ministry of Internal Affairs, while in 1925 he was made director of the Press and Performances Department of the same ministry, with his roles including publishing "Biuletyn Bibliograficzny"); he resigned from his post in the wake of the May 1926 coup, remaining on gardening leave until he was made redundant in January 1927. In 1924, he founded the Rój (Swarm) Publishing Association, which he subsequently ran alongside Marian Kister, remaining as its co-owner and editor-in-chief until 1939. In 1926-27, he took a three-month trip to Mexico as a correspondent for "Epoka" and "Kurier Warszawski"; his reportage pieces were subsequently collected in the book W kościołach Meksyku (In the churches of Mexico). He worked as a copywriter in advertising, serving as a publicity advisor to the Union of Polish Sugar Producers from 1930 to 1933, while in 1931 he was responsible for the popular advertising slogan Cukier krzepi (Sugar gives strength). In 1971, he won a competition organized by LOT Polish Airlines with his slogan Lotem bliżej (A LOT closer). Between 1933 and 1936, he was director of the state company Reklama Pocztowa (Postal Advertising), where he founded the monthly "Łącznik Pocztowy", while also serving as propaganda commissar for State Investment Loans (Państwowe Pożyczki Inwestycyjne) and as an advisor to increase awareness of the Social Insurance Institution (ZUS). In 1936, he initiated and then served on the jury of a memoir competition for doctors organized by ZUS. He contributed a foreword to the subsequent edited volume (Warsaw, 1939). He was also involved in supervising a tobacco warehouse and renting out advertising posts. He remained active as a writer, publishing mainly reportage pieces, in periodicals including "Wiadomości Literackie" (1927-30, 1934, and 1937-39), "Gazeta Polska" (1930-33), "Kurier Poranny" (1930, and 1934-39; including in 1937-38 the cycle of reportage pieces Z wędrówek po Polsce B [Wandering around Second-class Poland] and Znowu siejemy w Polsce B [Sowing again in Second-class Poland]), "Kurier Warszawski" (1930-32), "Czas" (1933-36), "Pion" (1934-36), "Polska Zbrojna" (1934-37), "Naród i Państwo" (1936), "Słowo" (1936-39), and "Ilustrowany Kurier Codzienny" (1938-39). In 1930, he joined the Polish PEN Club. He was secretary general of the Society of Fraternal Aid for Veterans of the Struggle for Independence (Stowarzyszenie Bratniej Pomocy byłym Uczestnikom Walk o Niepodległość). In 1936, he was awarded the Silver Laurel of the Polish Academy of Literature in recognition of his outstanding contribution to travel writing. In January 1938, he was appointed to the board of the Polish Advertising Union, taking up a post as representative of the Propagandists Section of the Union. In spring 1939, he participated in the Congress of PEN Clubs in New York, before spending four months in the United States as a correspondent for "Ilustrowany Kurier Codzienny" and Polish Radio. Following the outbreak of World War II, he briefly served as a war correspondent in the Lublin region. Fearing that he would be arrested by the Germans (particularly as he had written the piece "Na tropach Smętka" [On Smętek's trail]), he escaped to Romania on 24 September 1939, initially staying in Brasov and then Bucharest (occasionally using the false name Mieczysław Wołowicz). During this period, he wrote several pamphlets and gave talks in Polish refugee camps, and in a camp for Polish soldiers. He also collaborated with the Bucharest-based periodicals "Kurier Polski" (where from late 1939 he published a series of war diaries under the pen names Jerzy Łużyc and Maciej Wisłoka) and "Dziennik Polski" (also using the name Maciej Wisłoka; including in 1940 the cycle Na tułaczkę... [Wandering...]). In 1940, he settled in Carmen Silva on the Black Sea, before being evacuated to Cyprus by the British in September 1940 alongside a group of Poles before leaving for Palestine in June 1941. In Tel Aviv, he gave lectures including one titled Narodziny syjonizmu (The Origins of Zionism). He published (likewise under the pen name Jan Łużyc) reportage and literary pieces in periodicals including "Biuletyn Informacyjny Polskich Uchodźców Wojennych na Bliskim Wschodzie" (Jerusalem, 1941-42), "Dziennik Żołnierza" (Scotland, 1941), "Wiadomości Polskie" (London, 1941-42), and "Głos Polski" (Tel Aviv, 1942-43). In 1943, as a correspondent of the Second Corps (lacking accreditation from the Polish Government in Exile in London) he travelled around Lebanon, Syria, Iraq, Iran and Egypt. His correspondence, reportage pieces and comment pieces appeared primarily in "Dziennik Żołnierza APW" (an organ of the Polish Army in the East – APW; 1943-45) and in "Gazeta Polska” (Jerusalem, 1943; here he also used the pen name Adolf Czybygdyby), "Orzeł Biały" (1943-48; including in 1943 the cycle Listy perskie... Nie-Monteskiusza [Not-Montesquieu's] Persian Letters), "Kurier Polski w Bagdadzie" (Baghdad, 1943), "W drodze" (1943), and "Tygodnik Polski" (New York, 1943-44). From spring 1944 to 1947 he was in Italy alongside the Polish army, including taking part in the Battle of Monte Cassino in May 1944, an experience he would subsequently depict in a book. From 1947, he lived in London, with his writings appearing in publications including "Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza" (here in 1947 the cycles Polska praca [Polish labour] and Polskie wiry [Polish whirlpools], published as: Adolf Czybygdyby and Jan Czybygdyby) and in "Wiadomości" (1947-51). Following the publication in 1947 of Kundlizm (Mongrelism), a pamphlet criticizing the behaviour of Polish émigrés, some émigré publications ended their collaboration with him. He also published in periodicals based in Poland, including "Przekrój" (1947), "Magazyn Tygodniowy" (1948), "Nowiny Literackie" (1948) and "Słowo Powszechne" (1948-49). In 1949, he moved to the USA, where he earned a living working on a chicken farm run by his son-in-law Jan Erdman (who was married to his daughter Marta). From September to December 1950, he travelled around Canada with readings for the Polish community. In December that year, he moved to Long Island near New York where for a period he taught Russian in adult evening classes. He also earned a living from readings given in various locations around the United States and from column pieces broadcast by the Polish Service of Radio Free Europe. He collaborated with the New York-based periodicals "Tygodnik Polski" (1947-48) and "Nowy Świat" (1953-56; regular column), while he also published in "Związkowiec" (Toronto, 1951-53) and "Dziennik Polski" (Detroit, 1954-56). He was twice awarded a grant by the California-based Huntington Hartford Foundation (1952 and 1957). In 1955, he established the Melchior Wańkowicz Trilogy Foundation, which sought to raise funds in the US and Canada that would enable him to write a wide-ranging work addressing the fate of Poland. He adopted US citizenship in 1956. Using the opportunity of attending the Congress of Polish Culture in Paris, he also travelled to Poland for the first time since the war in July of that year, staying for four months. From 1957, he collaborated with periodicals based in Poland, publishing reportage pieces and essays in, among other outlets, "Kierunki" (regular contributor from 1956; including in 1957 the cycle Haust Coca Cola [Gulp of Coca Cola]), "Przegląd Kulturalny" (1957-62; in 1957 the column W ślady Kolumba [In Columbus' footsteps]), "Przekrój" (1957-65), "Tygodnik Powszechny" (1957, 1959, and 1961; including in 1957 the series Murzyni w USA [Blacks in the USA] and Kobieta w Ameryce [Women in America]), and "Życie Warszawy" (from 1957). In 1958, he returned to Poland permanently. His prose pieces, articles and reviews appeared in numerous periodicals, primarily "Życie Literackie" (regular contributor from 1959 to 1974), "Polityka" (1959-69), and "Kultura" (1968-71). He gave a series of talks on radio and television, while regularly hosting readings across the country. From December 1960 to January 1962, he travelled around the United States and Mexico, collecting material for his books. In 1964, he was among the writers and intellectuals who signed the Letter of 34 in defence of free speech. In October of that year, he was accused of sending materials abroad that damaged the reputation of the People's Republic of Poland and was sentenced the three years in prison the following year. His sentence was subsequently halved before he was released following an amnesty that meant he did not serve his sentence. From 1964, he made efforts to have his Polish citizenship restored, with the authorities approving his request in 1970. In 1968, his membership of the Polish PEN Club was restored. In 1971, he gave a series of lectures at the University of Warsaw focusing on the art of literary journalism and reportage. He worked on books including one dedicated to the battles of the First Regiment of the Podhale Rifles (incomplete). He was awarded the Independence Cross (1931) and the Commander's Cross of the Order of Polonia Restituta (1937). He died on 10 September 1974 in Warsaw and is buried at the city's Powązki Cemetery. In 2004, the Melchiors (Melchiory) prize was launched by Polish Radio's Reportage and Documentary Studio as part of the National Reportage Writers' Competition. The prize goes to the best radio reportage piece of the year.

Twórczość

1. Dlaczego żołnierz polski wkracza na Litwę i Białoruś. Warszawa: Wydawnictwo Straży Kresowej 1919, 16 s.

2. Jak naród sobą rządzi? Parlament i posłowie. Gabinet ministrów. Prezydent Państwa. Konstytucja i Sejm. Warszawa: Placówka 1919, 22 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1919, wyd. 3 1920.

3. Strzępy epopei. Opowiadania. Przedmowa: W. Sieroszewski. Warszawa: [b.w.] 1923, 160 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1925; wyd. 3 powiększone Warszawa: Rój 1936, 292 s., wyd. 4 tamże 1939. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 3).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy (łącznie z poz. ↑): Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.

Zawartość

Opowiadanie łazika; Wyprawa i śmierć płk. Mościckiego; Noc z 21 na 22 maja w 1. Korpusie Wschodnim; Śmiały zdobywa Przemyśl i Lwów; Ogniem i Mieczem; Budionnyj idzie; Odwrót; Zwycięstwo.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Jak Kulusia żaby poznała. [Opowiadanie dla dzieci]. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum [1924], 9 s.

5. Kaźń Mikołaja II oraz członków rodziny Romanowych. Warszawa: Rój 1925, 58 s. Wyd. nast. ze wstępem A. Ziółkowskiej Gdańsk: Graf 1990.

W wyd. 1 autor podpisany: Jerzy Łużyc.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. O Małgosi, łakomej świneczce, króliczku, muszce i o niegrzecznym piesku. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1925], 20 s.

7. Szpital w Cichiniczach. Opowiadanie. „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1925 nr 28, 29, 31, 33, 39-41. Wyd. osobne pt. Szpital w Cichiniczach. Opowiadanie Zofii Wańkowiczówny, siostry miłosierdzia. Warszawa: Rój 1926, 85, X s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1935; Warszawa: Kontra* 1984; Lublin: Witryna* 1986; [Lublin]: M. Gacka 1990. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 3).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy (łącznie z poz. ↑): Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.
Na podstawie pamiętnika kuzynki M. Wańkowicza, Zofii z Wańkowiczów Romerowej.

Przekłady

angielski

In a Polish field-hospital in 1918. From the diary of Red Cross sister. Przeł. A. Pruszyńska. Tokio [1938] [wyd. prawdopodobnie kilkadziesiąt numerowanych egzemplarzy, z których część przekazano członkom rodziny M. Wańkowicza].

japoński

Tōkyō 1940.

Adaptacje

filmowe

Wrota Europy. Scenariusz: J. Wójcik, A. Mularczyk. Reżyseria: J. Wójcik. Ekranizacja 1999.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. Czciciele ś-go kaktusa. [Reportaż]. Warszawa: Rój [1927], 63 s.

Autor podpisany: J.M. Majewski.

9. W kościołach Meksyku. [Reportaże]. Warszawa: Rój 1927, 180 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 7).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.
Reportaże i korespondencje drukowane w „Kurierze Warszawskim” 1926-1927 i „Epoce” 1926 nr 43-44, 46.

10. Wyprawa Livingstona. [Szkic]. Warszawa: Rój [1927], 62 s.

Autor podpisany: Dr M.P. Majewski.

11. Zamach gen. Malet. [Szkic]. Warszawa: Rój [1928], 62 s.

Autor podpisany: M.P. Majewski.

12. Szczenięce lata. [Wspomnienia]. „Słowo” 1933 nr 218-229; 1934 nr 7-24. Wyd. osobne: Warszawa: Rój 1934, 239 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1935, wyd. 3 1938; Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1946; Warszawa: Czytelnik 1957, wyd. 2 tamże 1957; wyd. 5 [właśc. 6] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987; wyd. 6 [właśc. 7] z posłowiem S. Zielińskiego Warszawa: Nasza Księgarnia 1990. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 2).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

13. Opierzona rewolucja. [Reportaże ze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]. Warszawa: Rój 1934, 228 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 7).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

14. Na tropach Smętka. [Reportaże dot. germanizacji na Warmii i Mazurach]. „Kurier Poranny” 1935 nr 347-351; 1936 nr 3-81 [z przerwami]. Wyd. osobne Warszawa: Biblioteka Polska 1936, 371 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1937, wyd. 4 1937, wyd. 5 1937; Gdańsk 1937 [wyd. skonfiskowane]; Warszawa: Czytelnik 1958, wyd. 2 tamże 1959; wyd. 5 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1988. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 7).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta audio (CD). Wyd. nast. tamże [2019].

Przekłady

niemiecki

Auf dem Spuren des Smentch. [B.m.: Bund Deutscher Osten] 1937, powielone [wyd. tajne].

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: A. Lisowska-Niepokólczycka. Polskie Radio 1983.

Wyd. osobne fragmentów:.

pt. Bracia dalecy i bliscy. Wybór z książki „Na tropach Smętka”. Jerozolima: Sekcja Wydawnicza APW [Armii Polskiej na Wschodzie] 1943, 123 s. Ministerstwo WRiOP [Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego].

pt. Na tropach Smętka. [Warszawa: TWZW = Tajne Wojskowe Zakłady Wydawnicze 1943], powielone [wyd. konspiracyjne].

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

15. Z wędrówek po Polsce B. [Reportaże]. „Kurier Poranny” 1937 nr 1-86 [z przerwami]; Znowu siejemy w Polsce B. [Reportaże]. „Kurier Poranny” 1937 nr 1-356 [z przerwami], 1938 nr 2-279 [z przerwami].

Maszynopis książki przygotowany w 1939 do druku spłonął w czasie powstania warszawskiego, ponad 1000 fotografii zagubionych w Wilnie autorstwa J. Bułhaka autor odzyskał w 1960.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

16. C.O.P. – ognisko siły. Centralny Okręg Przemysłowy. [Reportaże]. Warszawa: Rój 1938 [właśc. 1937], 164 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1938, wyd. 3 1938, wyd. 4 1939 [informacja autora]. Por. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

17. Odpowiadam „Cywińskim”. Warszawa: Nakład autora [drukarnia M. Arct] 1938, 38 s.

W związku z recenzją dot. książki M. Wańkowicza: C.O.P. – ognisko siły [poz. ↑] autorstwa S. Cywińskiego („Dziennik Wileński” 1938 nr 29) oraz skazaniem S. Cywińskiego na 3 lata więzienia, a także sprawą wytoczoną M. Wańkowiczowi przez 15 adwokatów.

18. Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym. Warszawa: Biblioteka Polska 1939, XVI, 527 s. Wyd. nast. z artykułem J. Kaczmarka: Głos do nowego wydania „Sztafety”. Warszawa: SIGMA-NOT 2000, 527 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 16).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2016], 1 płyta CD. Wyd. nast. tamże [2020].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Na tułaczkę. „Kurier Polski”, Bukareszt 1940 nr 504-522.

Autor podpisany: Maciej Wisłoka.

Przekłady

niemiecki

Tlucht und Ungewisse. Berlin1940.

20. Te pierwsze walki. (Według opowiadania por. Jerzego Lewandowicza). Bukareszt: Amerykańska Komisja Pomocy Polakom 1940, 24 s. Wyd. nast. Warszawa: Znak1940 [wyd. konspiracyjne]. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.

Autor podpisany: Jerzy Łużyc.

21. Wrześniowym szlakiem. [Wspomnienia]. Powst. 1939-1940. Wyd. Palestyna: Sekcja Wydawnicza APW [Armii Polskiej na Wschodzie] 1944, 239 s. Por. poz. ↑.

Autor podpisany: Jerzy Łużyc.
Zmieniona wersja poz. ↑, ↑.

Przekłady

włoski

Sulle orme di Settembre. La compagna di Polonia del 1939. [Przeł.] P. Nosei. Roma 1945.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

22. Z generałem Sosnkowskim. Dzieje XI Dywizji. Bukareszt: Amerykańska Komisja Pomocy Polakom 1940, 30 s. Wyd. nast. Warszawa: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1940 [wyd. konspiracyjne]. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.

Autor podpisany: Jerzy Łużyc.

23. De profundis. Tel Aviv: Przez Lądy i Morza 1943, 158 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 13).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy (łącznie z poz. ↑): Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.
Cz. 1 zamierzonego cyklu o historii i martyrologii Żydów; cz. 2 zapowiadana pt. „Ziemia zanadto obiecana” zob. poz. ↑(t. 13) [tu pt. Ziemia za wiele obiecana]; cz. 3 pt. „Posłannictwo i obcość” zob. poz. ↑(t. 13).

Zawartość

Przedmowa. – Zgaga emancypacji; „Anielski program” następców Iwana Groźnego; Pierwsza Alija; Katalizator syjonizmu poczyna działać; Nie da się syjonizmu przemilczeć; Gdy wyszedł do braci – urósł; Posłannictwo – w poprzek drogi czy po drodze?; Oskorupianie kasty w naród; Ucieczki w marzenie i wyścig serca z życiem; Gorzki chleb i zaszczyty; Topiel i zwodny ląd; Ostatnia rafa.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

24. Wyjątki z książek Melchiora Wańkowicza. [Wybór publicystyki]. Tel Aviv: Przez Lądy i Morza 1943, 48 s.

Zawartość

Sztafeta dziejów; Pierwsze pisma Minist.[erstwa] Spr.[aw] Wewn.[ętrznych]; Pierwsza lampa w dziejach ludzkości – w Polsce!...; Przemówienie wielkości prowincjonalnej; Niech żyje Dmowski i Piłsudski. (Z broszury polemicznej 1938); Pierwsze walki; Pogrom Niemców; Pierwszy szarak; Rapt; Srulek.

25. Dzieje rodziny Korzeniewskich. New York: National Committee of Americans of Polish Descent 1944, 64 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1944; [B.m.] Włochy: Oddział Kultury i Prasy 2. Korpusu 1945; [B.m.:] Wydawnictwo Polskie* 1979; [B.m., b.r.]*; [B.m.:] Wolna Polska* [b.r.]; [B.m.:] Młoda Polska* 1981; [B.m.:] Młoda Polska* 1981; [B.m.:] UWR* 1981; Gdańsk: Fakt* 1981; Kalisz: [b.w.] 1981; Szczecin: Akademicka Agencja Wydawnicza* 1981; Szczecin: Kret* [1981]; [Toruń?:] Pomorska Oficyna Wydawnicza* 1981; [Wrocław:] Świt* [1981]; Wrocław: Akademya Sztuk Wszelakich 1983; [Warszawa:] MIRWA* [1983]; [B.m.w.* 1984]; Kraków: Promieniści* 1985; Wrocław: Rada Oświaty Niezależnej Region Dolny Śląsk* 1985; [Warszawa:] Brzask UOW* [1985]; Wrocław: Rada Oświaty Niezależnej przy RKS NSZZ „Solidarność” Region Dolny Śląsk* 1986; Warszawa: Antyk* 1986; [Toruń:] to* [1987]; [Toruń:] to* [1988]. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 3), poz. ↑ (t. 8).

O losach dzieci polskich w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w czasie II wojny światowej.

Przekłady

angielski

Golgotha road. New York: National Committee of Americans of Polish Descent 1945, wyd. 2 tamże 1945.

francuski

La litanie de la faim ou la famille Korzeniewski. [Przeł.] J. Wegiel-Langlet. Paris 1947.

hiszpański

Historia de una familia polaca. Argentina 1982.

włoski

Storia di una famiglia. Roma [1947].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

26. Poland and Russia. [Przeł.] G. Lloyd. London: Barnard and Westwood 1944, 64 s.

27. Bitwa o Monte Cassino. T. 1-3. Rzym; Mediolan: Oddział Kultury i Prasy Drugiego Polskiego Korpusu 1945-1947, 447 + 392 + 385 s. Wyd. nast.: T. 1. Edynburg: Składnica Księgarska 1946; wyd. [zmienione i skrócone] Warszawa: Czytelnik 1957, 642 s.; wyd. nast. całości Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1989. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), poz. ↑(t. 1). Por. poz. ↑, ↑, ↑.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta R. Siemianowski. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2014], 2 płyty CD.

Wyd. osobne fragmentów pt. Było to pod Monte Cassino. Przedmowa: Z. Anders. Posłowie: Z. Bohusz-Szyszko. Londyn: Komitet Obchodu Dziesięciolecia Bitwy pod Monte Cassino 1954, 106 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

28. Kundlizm. [Felietony]. Rzym: K. Breiter 1947, 88 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑ (t. 3), ↑ (t. 12).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], 1 płyta CD.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

29. Wrzesień żagwiący. [Opowieści dokumentalne]. Londyn: Gryf 1947, 530 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2), ↑(t. 3).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.
Rozszerzona wersja poz. ↑.

Zawartość

Od autora. – Dywersja niemiecka w Polsce; Pierwsze trzy dni wojny w Gdańsku; Westerplatte [zob. poz. ↑]; Te pierwsze walki [zob. poz. ↑]; Dzieje kompanii saperskiej; Jędrek, Witek i ich tysiące; Walka o polskie niebo; Z generałem Sosnkowskim [zob. poz. ↑]; Z generałem Andersem; Hubalczycy [zob. poz. ↑].

Wyd. osobne fragmentów pt.: Ostatnie chwile grupy generała Andersa. Warszawa: Wydawnictwo „V”* 1983, 31 s.; pt. Ostatnie dni grupy generała Andersa. Warszawa: Wydawnictwo „V”* 1985, 31 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

30. Klub Trzeciego Miejsca. [Szkic publicystyczny]. „Kultura”, Paryż 1949 nr 6 s. 5-83. Wyd. osobne: Paryż: Instytut Literacki 1949, 86 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 3), ↑(t. 12).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], 1 płyta CD.
Szkic dotyczący geopolitycznego uzależnienia Polski od Wschodu; powstał podczas pobytu autora w USA.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

31. Ziele na kraterze. [Opowieść o okupacji i powstaniu warszawskim]. Nowy Jork: Roy [1951], 413 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1957, 501 s., tamże: wyd. 3 nowe uzupełnione zdjęciami 1959, wyd. 4 1960, wyd. 5 1965, wyd. 6 1968, wyd. 7 1969, wyd. 8 1971, wyd. 9 1973, wyd. 10 1976, wyd. 11 1982, wyd. 12 1983; Warszawa: Elipsa 1991; wyd. 13 Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1993; [wyd. 14] Łódź: Literatura 1998, tamże: [wyd. 15] 2007, 398 s., [wyd. 16] 2009; wyd. poprawione i rozszerzone: Wstęp: A. Gronczewski. Oprac. lekturowe: A.M. Świątek. Oprac. tekstu i posłowie: G. Nowak. Warszawa: Prószyński Media 2011, 460 s.; Kraków: Wydawnictwo „Greg” 2018, tamże 2019. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 12), ↑(t. 2).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2015], 1 płyta CD. Wyd. nast. tamże [2018].

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: M. Komorowska. Polskie Radio 1970.
Adaptacja: H. Szof. Reżyseria: J. Kukuła. Polskie Radio 1996.

Wyd. łączne z poz.↑ pt. Ziele na kraterze; Tędy i owędy. Wybór tekstów: B. Nowacka. Warszawa: Polarny Lis 2017, 214 s. Lektura szkolna.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

32. Panorama losu polskiego. [Cykl powieściowy]. Cz. 1-2. Nowy Jork: Roy Publishers. 1954-1955.

Cz. 3 cyklu pt. „Jak daleko” pozostała we fragmentach w rękopisie.

Cz. 1. Tworzywo. 1954, 434 s. Wyd. nast.: wyd. 2-3 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1960, tamże: wyd. 4 1963, wyd. 5 1968, wyd. 6 1970, wyd. 7 1973, wyd. 9 1986; Posłowie: Z. Ziątek. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1998 . Przedruk zob. poz. ↑ (t. 8), ↑ (t. 12).

Przekłady

angielski

Three generations. [Przeł.] K. Cękalska. Toronto 1973, wyd. nast. tamże 1974.

Cz. 2. Drogą do Urzędowa. 1955, 507 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 1), ↑ (t. 8).

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

33. Polacy i Ameryka. Odpowiedź Sharpowi, zdemaskowanie lattimoriady zachodniej. [Newtown:] Oficyna Poetów i Malarzy na Emigracji w Anglii 1954, 181 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 4), ↑ (t. 12).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy (łącznie z poz. ↑): Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.

Przekłady

angielski

Detroit 1954 [fragment].

34. Monte Cassino. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 642 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1972, wyd. 4 1976; wyd. 7 Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1984, tamże: [wyd. 8] 1989, wyd. 10 1990. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 15). Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑ (t. 1).

Skrócona wersja monografii Bitwa o Monte Cassino [poz. ↑].

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: P. Kruk. Wystawienie: Lublin, Scena Plastyczna Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1988.

radiowe

Polskie Radio 1972.

telewizyjne

Scenariusz i reżyseria: J. Maciejowski. Telewizja Polska 1985.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

35. Hubalczycy. [Opowieść]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1959, 165 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1967, wyd. 4 1969, wyd. 5 1970. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2), ↑ (t. 3).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2016], 1 płyta CD. Wyd. nast. tamże [2019].
Fragment opowieści Wrzesień żagwiący [poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

36. Westerplatte. [Opowieść dokumentalna]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1959, 108 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2-3 1959, wyd. 4 1960, wyd. 5 1963, wyd. 6 1967, wyd. 7 1968, wyd. 8 1971, wyd. 9 1989, wyd. 10 1990. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2016], 1 płyta CD.

Zawartość

Dywersja niemiecka w Polsce; Pierwsze trzy dni wojny w Gdańsku; Westerplatte.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

37. Tędy i owędy. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1961, 435 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1974; wyd. 4 Warszawa: Iskry 1982; Wstęp: K. Ćwiękała. Kraków: Greg 2018, 357 s., tamże 2019 . Przedruk zob. poz. ↑ (t. 5), ↑(t. 11).

Wydanie z 2018 pełne bez skrótów.

Wyd. łączne z poz.↑ pt. Tędy i owędy; Zupa na gwoździu. Wstęp: M. Radziwon. Posłowie: A. Ziółkowska-Boehm. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2010, 734 s.

Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Ziele na kraterze; Tędy i owędy. Wybór tekstów: B. Nowacka. Warszawa: Polarny Lis 2017, 214 s. Lektura szkolna.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

38. Walczący gryf. [Publicystyka dot. Pomorza Gdańskiego]. Warszawa: Czytelnik 1963, 336 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 9).

Zawartość

Przedmowa. – Na Słowiańskiej Łodydze: Oblicze ziemi; Opukiwania archeologów; Dziedzina Piastów. – Zmagania: Rzeź Gdańska 1308; Krwawy Dominik; Nad Mołtawą leżą Pompeje; Odwet polski; Rewanż niemiecki. – Ciemność i błyski: Zrywy; Noc przemocy. – Brzask: O ziemię i język; Bardowie Kaszubszczyzny; Kaszubi i pierwsza wojna. – Polska wróciła: Z pieśnią do Ciebie; Pierwsze spotkanie; Szale się ważą; Powrót na morze; Judym w szczeblu służbowym; Gdynia; Wyłoniony lud. – Kikuty: Na północy; Na zachodzie; Na wschodzie; „Malboreja”. – Twierdzą nam będzie każdy próg: Rybacy; Pocztowcy; Żołnierze; Przedstawiciele Rzplitej; Robotnicy. – Odwet teutoński: Piaśnica; Fabryka mydła. – Szarpanie krat: Zaczęło się duszpasterstwem; Sabotaże; Partyzantka; W sześćset lat po Krwawym Dominiku. – I znów się zrosła ta ziemia: Ląd wyłoniony; Brama w świat; Wyprawa po żywność; Odbudowa. – Kalendarzyk ważniejszych wydarzeń na Pomorzu Gdańskim.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

39. Prosto od krowy. [Szkic dot. sztuki reportażu]. Warszawa: Iskry 1965, 120 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

40. Mądry Puchacz tańczy trojaka. [Dla dzieci]. Warszawa: Ruch 1967, [24] s.

41. W ślady Kolumba. [Reportaże]. [Cz. 1-3]. Warszawa: Iskry 1967-1969.

Reportaże drukowane częściowo w 1957 w „Przeglądzie Kulturalnym”.

[Cz. 1]. Atlantyk – Pacyfik. 1967, 497 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1972; wyd. 4 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1989. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 6), ↑ (t. 4).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD. W ślady Kolumba, 1.

[Cz. 2]. Królik i oceany. 1968, 550 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1973; Kraków: Wydawnictwo Literackie 1992. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 7), ↑ (t. 5).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD. W ślady Kolumba, 2.

[Cz. 3]. W pępku Ameryki. 1969, 416 s. Wyd. 2 tamże 1974. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 13), ↑ (t. 6).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD. W ślady Kolumba, 3.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

42. Zupa na gwoździu. [Wybór felietonów z 1930-1963]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1967, 389 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1968, wyd. 3 poszerzone pt. Zupa na gwoździu – doprawiona. 1972. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 10), ↑(t. 11).

Wyd. łączne z poz. ↑ pt. Tędy i owędy; Zupa na gwoździu. Wstęp: M. Radziwon. Posłowie: A. Ziółkowska-Boehm. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2010, 734 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

43. Od Stołpców po Kair. [Wybór reportaży]. Wybór, układ i przypisy: S. Kozicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1969, 675 s. Wyd. 2 tamże 1971. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 14), ↑(t. 8).

Zawartość

Zawiera: O poszerzonej konwencji reportażu. [Wstęp], – oraz reportaże w cyklach: Reportaż przedwojenny; Dookoła września; Pod okupacją; Na Bliskim Wschodzie [tu m.in.: Listy perskie... Nie-Monteskiusza]; Wojna; Na emigracji; Znowu w kraju.

Adaptacje

radiowe

reportażu Spod gilotyny: Adaptacja: M. Komorowska, B. Rudnicki. Reżyseria: E. Płaczek. Polskie Radio 1971.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

44. Szkice spod Monte Cassino. Warszawa: Wiedza Powszechna 1969, 172 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1970, wyd. 3 1972, wyd. 4 1974, wyd. 5 1976, wyd. 6 1978, wyd. 7 1980, wyd. 8 1982, wyd. 9 1984, wyd. 10 1987; [wyd. 11] Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; wyd. 12 Warszawa: Książka i Wiedza 1992, tamże: wyd. 13 1993, wyd. 14 1995, wyd. 15 1996, wyd. 16 1997, wyd. 17 1998, wyd. 18 1999. Por. poz. ↑, ↑, ↑.

Zawartość

Skrócona i zmienione wersja monografii Bitwa o Monte Cassino [poz. ↑]. – Zawiera cykle: Szturmy poprzedników; Bitwa nadciąga; Godzina „H” nadeszła; Pierwsze polskie natarcie; Drugie polskie natarcie; Kryzys; Zwycięstwo!; Przełamanie linii Hitlera; Widzę ciebie, ziemio męki, pole chwały...; Cmentarz na Monte Cassino.

Przekłady

węgierski

A Monte Cassino-i csata. [Przeł.] I. Kovács. [Budapest] 1979.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

45. Opowieść o bitwie o Monte Cassino. [Film dokumentalny]. Scenariusz: M. Wańkowicz. Reżyseria: J. Passendorfer. Ekranizacja 1971. Por. poz. ↑.

Nagrody

Nagroda Specjalna za „popularyzację w telewizji wiedzy o historii najnowszej” Złoty Ekran w 1972, przyznana przez pismo „Ekran”.

46. Karafka La Fontaine'a. [Eseje]. T. 1-2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 1981.

T. 1. 1972, 658 s. Przedruk zob. poz. ↑(t. 3) , ↑ (t. 9).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.

Zawartość

Cz. 1. Praźródła [dot. reportażu i gawędy jako gatunków literackich]. – Cz. 2. Fundamenta [studium o języku, humorze i zaangażowaniu pisarza jako tworzywach dzieła literackiego].

T. 2. 1981, 839 s. Przedruk zob. poz. ↑(t. 3), ↑(t. 10).

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy: Czyta M. Breitenwald. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl 2014, 1 płyta CD.

Zawartość

Cz. 3. Zasadzki. – Cz. 4. Sprawy podstawowe (warsztat, zaplecze).
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

47. Przez cztery klimaty. 1912-1972. [Wybór publicystyki]. Wybór: A. Garlicki. Przypisy: A. Chojnowski, A.Z. Makowiecki, A. Notkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 762 s. Wyd. 2 tamże 1974. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 11).

Tu m.in.: Kundlizm [poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

48. Wańkowicz krzepi. Z Melchiorem Wańkowiczem rozmawia Krzysztof Kąkolewski. Warszawa: Czytelnik 1973, 115 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1977; wyd. 3 pt. Wańkowicz krzepi. Wywiad – rzeka. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1984, toż wyd. 4 1987.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

49. Dzieła wybrane. [T. 1-17]. Kraków: Wydawnictwo Literackie [t. 1, 3, 4, 6, 7, 13, 14, 16, 17]; Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” [t. 2, 5, 8-12, 15]. 1974-1981, 1986, 1988.

[T. 1]. Czerwień i amarant: Szczenięce lata; Opierzona rewolucja. 1974, 196 s. Wyd. 2 1979. Zob. poz. ↑, ↑.

[T. 2]. Dwie prawdy: Westerplatte; Hubalczycy. 1974, 220 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1981. Zob. poz. ↑, ↑.

[T. 3]. Karafka La Fontaine'a. T. 1-2. 1983, 1984, 674 + 815 s. Zob. poz. ↑.

[T. 4]. Na tropach Smętka. 1974, 344 s. [Wyd. 4] 1980. Zob. poz. ↑.

[T. 5]. Tędy i owędy. 1974, 344 s. Zob. poz. ↑.

[T. 6]. Atlantyk – Pacyfik. 1975, 481 s. Zob. poz. ↑ [cz. 1].

[T. 7]. Królik i oceany. 1975, 525 s. Zob. poz. ↑ [cz. 2].

[T. 8]. Tworzywo. 1975, 408 s. Zob. poz. ↑ (cz. 1).

[T. 9]. Walczący gryf. 1975, 254 s. Zob. poz. ↑.

[T. 10]. Zupa na gwoździu – doprawiona. 1975, 610 s. Zob. poz. ↑.

[T. 11]. Przez cztery klimaty. 1976, 694 s. Zob. poz. ↑.

[T. 12]. Ziele na kraterze. 1976, 405 s. Toż wyd. 12 1983. Zob. poz. ↑.

[T. 13]. W pępku Ameryki. 1976, 389 s. Zob. poz. ↑ [cz. 3].

[T. 14]. Od Stołpców po Kair. 1977, 589 s. Zob. poz. ↑.

[T. 15]. Monte Cassino. 1978, 678 s. Toż wyd. 6 1978. Zob. poz. ↑.

[T. 16]. Wojna i pióro. 1978, 590 s. Zob. poz. ↑.

[T. 17]. Anoda – katoda. 1986, 1988, 559 + 543 s. Zob. poz. ↑.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

50. Wojna i pióro. [Szkice]. Przy współpracy A. Horodyskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1974, 577 s. Wyd. 3 tamże 1983. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 16), ↑(t. 13).

Zawartość

Przedmowa. – O człowieku i wojnie: Wstępne drapanie się w głowę; Surmy i kociokwik; Od pióropusza do wszy; Gamy odwagi i strachu; Wyobraźnia i podświadomość; Od haftki do egzekucji. – O wojnie i człowieku: Od Napoleona do drugiej wojny światowej; Druga wojna światowa; Pióro tych bezpiecznych; Pióro na ziemi najechanej. -„By stał się twierdzą nowej siły nasz dom...”: „Trąbo nasza, wrogom grzmij”; Wrzesień żagwiący [poz. ↑; fragment]; „Z tamtej strony jezioreczka”; „Pieśń ujdzie cało, do gruzów przylega”; „... Na Ojczyzny łono”; Wolontariusze; Reportaż panoramiczny.

51. Anoda i katoda. [Reportaże i wspomnienia]. Wybór, układ i oprac.: T. Jodełka-Burzecki. T. 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1981.

Inne formy wydań

Wyd. jako dokument dźwiękowy [T. 1-2]: Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Storybox.pl [2016], 1 płyta CD.

T. 1. Było to dawno. 1981, 442 s. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 17), poz.↑ (t. 14).

Zawartość

Kraj lat dziecinnych; Ziarna po Polsce; Na „Batorym”; Piasek w klepsydrze wspomnień; „Laurowo i ciemno”.

T. 2. Między-epoka. 1981, 469 s. Przedruk zob. poz. ↑(t. 17), poz. ↑(t. 15).

Zawartość

Na żołnierskich szlakach; Nad pęknięciem świata; Wspominki amerykańskie; W stronę literatury; Bohaterszczyzna?; Pisarskie niepokoje. – Ostatnie wywiady pisarza.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

52. Reportaże zagraniczne. Wstęp i wybór: A. Ziółkowska. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 354 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

53. Dzieła emigracyjne. T. 1-5. Warszawa: Polonia 1989-1992.

T. 1. Drogą do Urzędowa. 1989, 446 s. Zob. poz. ↑ (cz. 2).

T. 2. Wrzesień żagwiący. 1989, 430 s. Zob. poz. ↑.

T. 3. Klub Trzeciego Miejsca; Kundlizm; Dzieje rodziny Korzeniewskich. 1991, 190 s. Zob. poz.↑, ↑, ↑ .

T. 4. De profundis; Polacy i Ameryka. 1991, 237 s. Zob. poz. ↑, ↑.

T. 5. Bitwa o Monte Cassino. 1992, 618 s. Zob. poz. ↑.

54. Dzieła przedwojenne. Warszawa: Polonia 1993.

T. 1. Strzępy epopei; Szpital w Cichiniczach, 205 s. Zob. poz. ↑, ↑.

55. Dzieła. [T. 1-16]. Posłowia (do każdego z tomów): A. Ziółkowska-Boehm. Warszawa: Prószyński i S-ka; Warszawa: Prószyński Media (od X 2009) 2009-2012.

[T. 1]. Bitwa o Monte Cassino. Wstęp: N. Davies. 2009, 635 s, [32] tablice. Zob. poz. ↑.

T. 2. Szczenięce lata; Ziele na kraterze; Ojciec i córki – korespondencja. Wstęp: A. Bernat, P. Kępiński, A. Ziółkowska-Boehm. 2009, 543 s. Zob. poz. ↑, ↑ oraz Listy poz. ↑.

T. 3. Strzępy epopei; Szpital w Cichiniczach; Wrzesień żagwiący; Po klęsce. Wstęp: T.P. Rutkowski. 2009, 649 s. Zob. poz. ↑,↑, ↑.

[T. 4]. Atlantyk – Pacyfik. Wstęp: J. Surdykowski. 2009, 347 s. W ślady Kolumba, 1. Zob. poz. ↑.

[T. 5]. Królik i oceany. Wstęp: J. Surdykowski. 2009, 387 s. W ślady Kolumba, 2. Zob. poz. ↑.

[T. 6]. W pępku Ameryki. Wstęp: J. Surdykowski. 2009, 299 s. W ślady Kolumba, 3. Zob. poz. ↑.

[T. 7]. W kościołach Meksyku; Opierzona rewolucja; Na tropach Smętka. Wstęp: W. Cejrowski, J. Gondowicz, M. Traba. 2010, 487 s. Zob. poz. ↑,↑, ↑.

[T. 8]. Dzieje rodziny Korzeniewskich; Drogą do Urzędowa; Reportaże z Wołynia; Od Stołpców po Kair. Wstęp: K. Masłoń. 2010, 683 s. Zob. poz. ↑, ↑ (cz. 2), ↑.

Rozdział „Reportaże z Wołynia” zawiera teksty z archiwum pisarza, wcześniej niedrukowane.

[T. 9]. Karafka La Fontaine’a. Cz. 1. Wstęp: A. Gronczewski. 2010, 502 s. Zob. poz. ↑.

[T. 10]. Karafka La Fontaine’a. Cz. 2. 2010, 599 s. Zob. poz. ↑.

[T. 11]. Tędy i owędy; Zupa na gwoździu. Wstęp: M. Radziwon. 2010, 734 s. Zob. poz. ↑, ↑.

[T. 12]. Kundlizm; Klub Trzeciego Miejsca; Polacy i Ameryka; Tworzywo. Wstęp: R.A. Ziemkiewicz, P. Wandycz. 2011, 599 s. Zob. poz. ↑, ↑,↑ , ↑(cz. 1).

[T. 13]. De profundis; Ziemia za wiele obiecana [tytuł pierwotny: Ziemia zanadto obiecana]; Wojna i pióro. Wstęp: M. Kula, W. Jagielski. 2011, 814 s. Zob. poz. ↑, ↑.

Zawiera m.in. niedrukowany wcześniej tekst z archiwum pisarza pt. „Posłannictwo i obcość”.

[T. 14]. Anoda i katoda. Cz. 1. Wstęp: A. Szwedowicz. Red. prowadzący: M. Włodarski. 2011, 587 s. Zob. poz. ↑.

[T. 15]. Anoda i katoda. Cz. 2. Red. prowadzący: M. Włodarski. 2011, 645 s. Zob. poz. ↑.

[T. 16]. Sztafeta. Książka o polskim pochodzie gospodarczym. Wstęp: B. Brzostek. 2012, 562 s. Zob. poz. ↑.

Listy

1. Korespondencja. [Autorzy:] M. Wańkowicz, K. Wańkowicz. Powst. 1921-1941. Oprac., wstępem i przypisami opatrzyła A. Ziółkowska. Warszawa: Twój Styl 1993, 116 s. Wyd. nast. łącznie z poz.↑, ↑ pt. Szczenięce lata; Ziele na kraterze; Ojciec i córki – korespondencja. Wstęp: A. Bernat, P. Kępiński, A. Ziółkowska-Boehm. Posłowie: A. Ziółkowska-Boehm. (Dzieła. T. 2). Warszawa: Prószyński i S-ka 2009, 543 s.

Zawartość

Zawiera korespondencję M. Wańkowicza z córką Krystyną i córek między sobą: Ojciec i Krystyna [listy z 1921-1941]; Krysia i Tili [Marta] [listy z 1940-1941].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
2. Korespondencja 1952-1956. [Autorzy:] Cz. Miłosz, M. Wańkowicz. Pierwodruk pt. Wańkowicz i Miłosz w świetle korespondencji. Podała do druku A. Ziółkowska. „Twórczość” 1981 nr 10 s. 91-123. Wyd. osobne pt. Korespondencja 1951[!]-1956. Wstęp: A. Ziółkowska. Warszawa: Wydawnictwo Głos* 1986, 34 s. Przedruk pt. Korespondencja Wańkowicz – Miłosz. (1952-1956). „Zdanie” 1988 nr 7/8 s. 95-110.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
3. Listy 1945-1963. [Autorzy:] J. Giedroyc, M. Wańkowicz. Wyboru dokonała i wstępem opatrzyła A. Ziółkowska-Boehm. Przypisy oprac.: A. Ziółkowska-Boehm, J. Krawczyk. Warszawa: Czytelnik 2000, 546 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
4. King i Królik. Korespondencja Zofii i Melchiora Wańkowiczów. Oprac., wstępem i przypisami opatrzyła A. Ziółkowska-Boehm. T 1. 1914-1939; T. 2. 1939-1968. Warszawa: Twój Styl 2004, 489 + 467 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Prace redakcyjne

1. F. Dostojewski: Dzieła. Pod red. M. Wańkowicza. Poprzedzone studium A. Struga. Seria 1-8. Warszawa: Rój 1928-1929.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Omówienia i recenzje

• Ankiety dla IBL PAN 1957, 1966.

Wywiady

Zob. też Twórczość poz. 48, 51 (t. 2).

• Miąższ. Rozm. Z. Taranienko. „Kultura” 1972 nr 7, przedruk w: Z. Taranienko: Rozmowy z pisarzami. Warszawa 1986.
• Emigracja w oczach Melchiora Wańkowicza. Rozm. [K. Kąkolewski] K.K. „Tygodnik Polski” 1973 nr 12.
• Nie szukam sobie zasługi. Rozm. B. Sawa. „Panorama” 1974 nr 33.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 3. Warszawa 1964.
• T. Oracki: Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945). Warszawa 1983.
• Z.R. Wilkiewicz: Polnische Exilliteratur 1945-1980. Köln, Wien 1991.
• R. Kapałka: Melchior Wańkowicz. Bibliografia. Opole: Wojewódzka Biblioteka Publiczna 1992, 16 s.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

• M. Kurzyna: Wańkowicz. Warszawa: Agencja Autorska 1972, 70 s., toż w przekł. angielskim K. Cękalskiej. Warszawa 1972 i przekł. francuskim M. Thiéme. Warszawa 1972.
• M. Kurzyna: O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX” 1975, 302 s., wyd. 2 tamże 1977.
• A. Ziółkowska: Blisko Wańkowicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 107 s., wyd. nast. tamże: wyd. 2 1978, wyd. 3 1988, przedruk w tejże: Wokół Wańkowicza. Warszawa 2019.
• A. Ziółkowska-Boehm: Proces Melchiora Wańkowicza 1964. Warszawa: Nowe Wydawnictwo Polskie 1990, 208 s.
• M. Maliszewski: Literatura faktu. Wańkowicz, Moczarski, Krall, Kapuściński. Warszawa: Współczesność 1991, 28 s.
• K. Wolny: Sztuka reportażu wojennego Melchiora Wańkowicza. Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1991, 185 s.
• K. Wolny-Zmorzyński: Wańkowicz o Monte Cassino. Rzeszów: Nakład autora 1994, 98 s.
• K. Wolny: Reportaże wojenne Melchiora Wańkowicza. Kielce: Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza 1995, 282 s.
• K. Wolny: Wokół twórczości Melchiora Wańkowicza. W stronę dziennikarstwa, socjologii, polityki oraz krytyki literackiej. Kraków, Kielce: Tarcza 1999, 131 s.
• A. Ziółkowska-Boehm: Na tropach Wańkowicza. Warszawa: Prószyński i Ska 1999, 363 s., wyd. nast.: [wyd. 2] uaktualnione i rozszerzone pt. Na tropach Wańkowicza. Po latach. Warszawa: Prószyński Media 2009, 599 s. [zawiera także kalendarium życia i twórczości M. Wańkowicza]; wyd. uzupełnione pt. Wokół Wańkowicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2019, 696 s., wyd. też jako e-book; przekład angielski [wyd. 2]: Melchior Wańkowicz, Poland’s master of the written word. [Wstęp:] Ch.S. Kraszewski. [Przeł.] A.M. Gernand. Lanham; Boulder etc. 2013, wyd. nast. tamże 2017, wyd. jako dokument elektroniczny: Lanham 2013, 1 online resource .
• D. Mycielska: Z Kresów do Wielkopolski. Wańkowicze w Jerce. Krzywiń: Krzywińskie Towarzystwo Kultury, we współpracy z Towarzystwem im. M. Wańkowicza 2002, 149 s.
• U. Sokólska: Leksykalno-stylistyczne cechy prozy Melchiora Wańkowicza. Na materiale reportaży z lat 1961-1974. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2005, 431 s.
• Van'koviči. [Oprac.] N.A. Golubeva. [Red.] T.V. Bâlova. Minsk: Belaruskaâ èncyklapedyâ ìmâ Petrusâ Broǔkì 2012, 442 s. [dot. rodu Wańkowiczów; m.in. malarza Walentego Wańkowicza, przyjaciela A. Mickiewicza].

Artykuły

• K.W. Zawodziński: Powieści historyczne. W tegoż: Blaski i cienie realizmu powieściowego w latach ostatnich. Warszawa 1937.
• S. Mackiewicz. „Kierunki” 1958 nr 40.
• K. Kąkol: Spór o metodę. „Prawo i Życie” 1964 nr 24 [dot. procesu sądowego przeciwko M. Wańkowiczowi].
• [J. Mieroszewski] Londyńczyk: Kronika angielska. „Kultura”, Paryż 1964 nr 1/2.
• [J. Mieroszewski] Londyńczyk: Sprawa Wańkowicza. „Kultura”, Paryż 1964 nr 11, polemika: M. Erdman. Tamże 1965 nr 1/2.
• S. Vincenz: Zmagania z cenzurą. „Droga”, Paryż 1964/65 nr 2 [dot. sprawy sądowej i uwięzienia].
• J. Łobodowski: Sprawa Melchiora Wańkowicza. „Orzeł Biały”, Londyn 1965 nr 6.
• [S. Mackiewicz] Gaston de Cerizay: Trzy zagadki sprawy Wańkowicza. „Kultura”, Paryż 1965 nr 1/2.
• A. Janta-Połczyński: Kupa mięci. „Wiadomości”, Londyn 1966 nr 8.
• A. Strońska: Na tropach Wańkowicza? „Polityka” 1966 nr 16.
• B. Heydenkorn: Gwiazdor Wańkowicz. „Związkowiec”, Toronto 1971 nr 58.
• A. Łaszowski: Odnowiciel polskiego reportażu. „Słowo Powszechne” 1972 nr 34.
• C. Marrodan, A. Sandauer: Nieźle o Wańkowiczu. „Nowe Książki” 1972 nr 18.
• K. Narutowicz: Wańkowicz. „Życie i Myśl” 1974 nr 12.
• T. Szyma: Antałek Wańkowicza. „Miesięcznik Literacki” 1974 nr 3.
• W.A. Zbyszewski: Melchior Wańkowicz. „Wiadomości”, Londyn 1974 nr 44, przedruk w tegoż: Zagubieni romantycy i inni. Paryż 1992.
• A. Ziółkowska: Dokumentaryzm w warsztacie twórczym Melchiora Wańkowicza. „Zeszyty Prasoznawcze” 1974 nr 4.
• A. Ziółkowska: Tradycja i nowoczesność Melchiora Wańkowicza. „Przegląd Humanistyczny” 1974 nr 4.
• L. Prorok: Podzwonne z centrum censeo. „Więź” 1975 nr 1.
• M. Kurzyna: Wańkowiczowski reportaż przemysłowy. „Zeszyty Prasoznawcze” 1979 nr 4.
• L. Nocoń: Wyznaczniki językowe stylu publicystycznego Wańkowicza. „Sprawozdanie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego”. Seria B. 1982 nr 20 wyd. 1986.
• S. Bąk: Kilka uwag o wpływach białoruskich i litewskich u Melchiora Wańkowicza. „Poradnik Językowy” 1983 nr 9.
• J. Samp: Smętek za żelaznym kordonem. W tegoż: Smętek. Gdańsk 1984.
• M. Wrzosek: Sprawa polska a wynik pierwszej wojny światowej w przewidywaniach Melchiora Wańkowicza z 10 października 1917 r. „Zeszyty Naukowe. Humanistyka. Filologia Polska. Uniwersytet Warszawski. Filia w Białymstoku” 1984 nr 40 t. 7.
• J. Lovell: Pan Melchior. W tegoż: Jak ukradłem duszę. Warszawa 1985.
• K. Goldbergowa: Tu mówi Melchior Wańkowicz. Ludzie z oficyny. „Literatura” 1987 nr 2.
• S. Kisielewski: Melchior Wańkowicz. W tegoż: Według alfabetu. Warszawa* 1988, wyd. nast. tamże 1989; Warszawa* [19]89.
• A. Ziółkowska-Boehm: Proces Melchiora Wańkowicza w 1964 roku. „Zeszyty Historyczne” 1988 nr 86.
• K. Grochowska-Iwańska: O niektórych rusycyzmach składniowych w języku Melchiora Wańkowicza. „Studia i Materiały. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze. Filologia Rosyjska” 1989 nr 8.
• J. Lusznia: Sztuka reportażu Melchiora Wańkowicza. „Okolice” 1989 nr 10.
• Z. Florczak: Klub Trzeciego Miejsca. (O Melchiorze Wańkowiczu). „Tygodnik Solidarność” 1990 nr 26.
• K. Grochowska-Iwańska: Użycie przyimka „dla” w języku pisarzy kresowych (Na materiale utworów Adama Mickiewicza, Melchiora Wańkowicza i innych) w zestawieniu z językiem rosyjskim. „Studia i Materiały Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze. Filologia Rosyjska” 1990 z. 9 (35).
• B.N. Łopieńska: „Ewa” zgłoś się, czyli donosy na literatów. „Res Publica” 1990 nr 7/8 [dot. procesu M. Wańkowicza w 1964].
• Z archiwum SB. „Res Publica” 1990 nr 7/8.
• K. Dybciak: Literatura polska w Kanadzie. „Głos Polski”, Toronto 1991 nr 37 [dot. m.in. M. Wańkowicza].
• Z. Rudny: Polski homo oeconomicus oczami Melchiora Wańkowicza. „Dziś” 1991 nr 1.
• M. Danilewicz Zielińska: Szkice o literaturze emigracyjnej. Wrocław 1992, passim.
• R. Habielski: Mistrz reportażu. (Melchior Wańkowicz). „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1992 nr 3/4.
• B. Konarski: Melchior Wańkowicz (1892-1974). „Przegląd Zachodniopomorski” 1993 nr 1.
• S. Uliasz: Aksjologia przestrzeni kresowej. W tegoż: Literatura Kresów – kresy literatury. Rzeszów 1993.
• K. Grochowska-Iwańska: Kresowizmy składniowe w języku Melchiora Wańkowicza. „Studia nad Polszczyzną Kresową” 1994 t. 7.
• K. Wolny: Wańkowicz nieocenzurowany. „Studia Humanistyczne” 1994 t. 4.
• W. Budzyński: Duch Wańkowicza. W tegoż: Świątynia przodków. Warszawa 1995.
• B. Włodawiec: Melchior Wańkowicz. „Kultura”, Paryż 1995 nr 1/2.
• B. Włodawiec: Melchior Wańkowicz wobec rzeczywistości lat 1939-1956. „Przegląd Polonijny” 1995 nr 3.
• B. Włodawiec: Melchior Wańkowicz wobec rzeczywistości lat 1939-1956. „Przegląd Polonijny” 1995 z. 3.
• B. Hadaczek: Na kresowych tropach Wańkowicza. „Szczecińskie Prace Polonistyczne” 1996 nr 8, przedruk w tegoż: Kresy w literaturze polskiej. Gorzów Wielkopolski 1999.
• M.D. Jastrzębska: Dziwny świat – czyli Ameryka oczami Wańkowicza. „Ponadto” 1997 nr 1.
• T. Zienkiewicz: Środowisko literackie w Mińsku w latach 1915-1920. W tegoż: Polskie życie literackie w Mińsku w XIX i na początku XX wieku (do roku 1921). Olsztyn 1997 [dot. m.in. M. Wańkowicza].
• Teczka Wańkowicza. Kulisy procesu w tajnych materiałach MSW. Oprac. G. Sołtysiak. „Przegląd Tygodniowy” 1998 nr 16.
• K. Wolny: Motywy religijne w twórczości Melchiora Wańkowicza. W: Literatura a liturgia. Łódź 1998.
• J.E. Skiwski: O pisarstwie Melchiora Wańkowicza. Powst. 1955. Druk w tegoż: Na przełaj i inne szkice o literaturze i kulturze. Kraków 1999.
• P. Ziętara: Emigracja wobec Października. Postawy polskich środowisk emigracyjnych wobec liberalizacji w PRL w latach 1955-1957. Warszawa 2001, passim.
• U. Sokólska: Porównania charakteryzujące ludzi i zachowania ludzkie w reportażach Melchiora Wańkowicza. „Roczniki Humanistyczne” 2002 t. 49/50 z. 6.
• W. Stochel: Melchior Wańkowicz a Białoruś. „Acta Polono-Ruthenica” 2002 t. 7.
• A. Tomaszewski: Słowa na koturnach. Pisarze emigracyjni, których znałem. (Na minowych polach emigracji. Melchior Wańkowicz 1892-1974). „Akcent” 2002 nr 3.
• A. Ziółkowska-Boehm: Melchior Wańkowicz. On the man and his Contributions to the Polish reportage. „The Polish Review”, Nowy Jork 2003 nr 2.
• S. Cenckiewicz: Melchiora Wańkowicza kręta droga do Polski Ludowej. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004 nr 2.
• Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym. Lublin 2004 [tu m.in. artykuły dot. M. Wańkowicza: A. Chomiuk: Wobec Rosji sowieckiej. Obraz społeczeństwa totalitarnego w reportażach Stanisława Mackiewicza i Melchiora Wańkowicza; J. Szydłowska: Prusy Wschodnie w reportażach dwudziestolecia międzywojennego. (Jędrzej Giertych, Melchior Wańkowicz); K. Wolny-Zmorzyński: Melchior Wańkowicz – mistrz polskiego reportażu – na tle współczesnych autorów dwudziestolecia międzywojennego; Z. Ziątek: Wrzos, Pruszyński, Wańkowicz. Rola wielkich indywidualności w narodzinach i rozwoju polskiego reportażu].
• J. Siedlecka: Kryptonim „Pisarz” i „Mewa” – wypisy z dziewięciu teczek na Melchiora Wańkowicza. W tejże: Obława. Warszawa 2005.
• Teczki pisarza i akcja „Podlotek”. Z A. Ziółkowską-Boehm rozm. A. Bernat. „Rzeczpospolita” 2007 nr 204.
• J. Orłowski: Białoruś Melchiora Wańkowicza. „Acta Albaruthenica” 2008 T. 8.
• J. Beczek: Stwarzanie jako źródło ocalenia. „Tygodnik Powszechny” 2009 nr 40 [dot.: Ojciec i córki – korespondencja; Szczenięce lata; Ziele na kraterze].
• M. Fuzowski: Wańkowicz krzepi po latach. „Newsweek Polska” 2009 nr 50.
• J.K. Olszewska: O nieśmiertelnym „olbrzymie”. „Media, społeczeństwo, kultura” 2009 nr 1.
• A. Ziółkowska-Boehm: Drugi powrót Wańkowicza. „Rzeczpospolita” 2009 nr 86 [o planach wydawnictwa Prószyński i S-ka dot. wznowienia całego dorobku literackiego M. Wańkowicza].
• B. Brakoniecki: Jak Wańkowicz wrócił do Polski i co go spotkało. „Polska Metropolia Warszawska” 2010 nr 255 [dot. powrotu z emigracji i losów pisarza w powojennej Polsce na marginesie wydania „Tędy i owędy” i „Zupa na gwoździu”].
• M. Grabowski: O tajemnicach, które Wańkowicz zbierał na reporterskich szlakach. „Polska Metropolia Warszawska” 2010 nr 84.
• A. Leszczyński: Melchior krzepi. „Gazeta Wyborcza” 2010 nr 191 [o wznowieniu dzieł M. Wańkowicza przez wydawnictwo Prószyński i S-ka].
• W. Turżańska: O polskich losach w „historii spuszczonej z łańcucha”. „Akcent” 2010 nr 4.
• A. Ziółkowska-Boehm: Róż na kraterze. „Rzeczpospolita” 2010 nr 300 [dot. też Zofii Wańkowicz].
• Ł. Garbal: Zdjęte przez cenzurę: Jan Józef Lipski i Melchior Wańkowicz. „Tygodnik Powszechny” 2011 nr 36 [dot. przemówienia J.J. Lipskiego na pogrzebie M. Wańkowicza pt. Pan Mel. Druk „Tygodnik Powszechny” 2011 nr 36].
• B. Hadaczek: Humorystyka [M.] Wańkowicza; Wańkowiczowska Polska B. W tegoż: Kresówki. Szczecin 2011.
• B. Nowacka: „Otworzyć wszystkie, nawet zardzewiałe, klapy chłonne”. Reporterskie „sensorium” Melchiora Wańkowicza. „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2011 t. 2.
• K. Powęska: Między Wschodem a Zachodem. Koncepcja Kresów jako pomostu w twórczości Melchiora Wańkowicza = Between East and West. Conception of the frontier as a bribge in Melchior Wańkowicz’s writings. „Podkarpackie Forum Filologiczne. Seria: Literatura i Kultura” 2011.
• A. Ziółkowska-Boehm: Opowieść „Gryfa”. Ostatnie dni Krystyny Wańkowiczówny. „Rzeczpospolita” 2011 nr 23, przedruk w tejże: Wokół Wańkowicza. Warszawa 2019 [dot. relacji J. Brochwicz-Lewińskiego o okolicznościach śmierci córki M. Wańkowicza, Krystyny, która zginęła podczas powstania warszawskiego w 1944 oraz książki „Ziele na kraterze”].
• Szlakiem zwycięstwa. Relacje literatów z wojny 1920 roku. [Posłowie:] M. Urbanowski. Łomianki: Wydawnictwo LTW 2012 [tu m.in. relacja M. Wańkowicza].
• M. Kowalska: Teoria reportażu Melchiora Wańkowicza. „Ogrody Nauk i Sztuk” 2014 t. 4.
• B. Nowacka: Reporter żywiołów. O (prawie) całej twórczości Melchiora Wańkowicza. W: Proza polska XX wieku. Przeglądy i interpretacje. Tom 3. Centrum pogranicza literatury. Katowice 2014, przekład angielski pt. The four elements of reportage. (Melchior Wańkowicz). [Przeł.] A. Polakowska. W: Being Poland. Toronto; Buffalo; London 2018.
• M. Wojtczak: Wielką i mniejszą literą. Literatura i polityka w pierwszym ćwierćwieczu PRL. Warszawa 2014, passim.
• M. Hmâlʹnìckì: Belaruskìâ rèalìì ǔ narysah-rèpartažah Melʹhìëra Vanʹkovìča = Realia białoruskie w szkicach z podróży Melchiora Wańkowicza = Belarusian realities in M. Wańkowicz's sketch-reportages. „Studia Białorutenistyczne” 2015 t. 9.
• B. Nowacka: „Mexicanidad” à la Wańkowicz. „Pamiętnik Literacki” 2015 z. 2 [dot.: „W kościołach Meksyku”, fragm. „W ślady Kolumba”, „King i Królik” oraz „Czciciele ś-go kaktusa”].
• U. Sokólska: Język jako przedmiot refleksji w pismach Melchiora Wańkowicza. W: Język pisarzy. Warszawa 2015.
• M. Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa 2015, passim.
• M.M. Hmâl'nìckì: Belaruski dyskurs u pol’skaj litaratury XX st. Minsk 2016 [tu też o M. Wańkowiczu].
• K. Nowosielski: Sarmatyzm kosmopolityzmem podszyty. (Szkic o Melchiorze Wańkowiczu). „Arcana” 2016 nr 3.
• T. Winek: Dwa modele pożegnania z Kresami: Melchior Wańkowicz i Zofia Żurakowska. „Bibliotekarz Podlaski” 2016 nr 2.
• K. Heska-Kwaśniewicz: Wańkowicz Sienkiewiczem podszyty. „Guliwer” 2017 nr 1 [dot. też H. Sienkiewicza].
• B. Nowacka: „Walcząc o swoje pisanie, walczę o życie”. O kolekcjach reportaży Melchiora Wańkowicza. W: Antologia literacka. Seria 1. Przemiany, ekspansja i perspektywy gatunku. Katowice 2017.
• U. Sokólska: O, mowo polska, ty ziele rodzime… Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny. Białystok 2017 [dot. m.in. M. Wańkowicza].
• P. Józefiak: Związki Melchiora Wańkowicza z Jerką. „Rocznik Leszczyński” 2018 T. 18 [dot. pobytu rodziny M. Wańkowicza w 1921-1922, w majątku brata Witolda we wsi Jerka w woj. wielkopolskim w gminie Krzywień].
• A. Ziółkowska-Boehm: Pisarskie delicje. Warszawa: Bellona 2019, 343 s. [Dot. reportaży literackich i ich bohaterów, m.in. Melchiora i Zofii Wańkowiczów].
• Mel – opowieść o pamięci. [Reportaż]. Oprac.: O. Mickiewicz, H. Bogoryja-Zakrzewska. Polskie Radio 24 30 IX 2020.

Strzępy epopei

• S. Furmanik. „Rocznik Literacki 1935” wyd. 1936.
• J. Dąbrowski: Dokoła polskiej wojny. „Przegląd Współczesny” 1923 t. 7.
• W. Sieroszewski. „Naprzód” 1923 nr 296.
• J. Sokolicz-Wroczyński: Z dni chwały, męczeństwa i krwi. „Rzeczpospolita” 1927 nr 67 [dot. też: Szpital w Cichiniczach].
• K. Irzykowski: Żarcie i szlachetczyzna. „Prosto z Mostu” 1935 nr 1, przedruk w tegoż: Pisma rozproszone. T. 3. Kraków 2000.
• [K. Nitsch] K.N.: Uwagi językowe o książce. „Język Polski” 1935 nr 2.
• W. Rogowicz: „Z ojca miecza, z matki sakiewki”. „Kurier Poranny” 1935 nr 197, polemika: M. Wańkowicz: Pycha – z ojca miecza i matki sakiewki. Tamże 1935 nr 255-257.
• Z. Starowieyska-Morstinowa. „Przegląd Powszechny” 1935 t. 205.
Go back to position Wróć do pozycji

Kaźń Mikołaja II oraz członków rodziny Romanowych

• M. Chrzanowski: Krew Mikołaja II. „Trybuna” 1990 nr 99.
Go back to position Wróć do pozycji

Szpital w Cichiniczach

• J. Sokolicz-Wroczyński: Z dni chwały, męczeństwa i krwi. „Rzeczpospolita” 1927 nr 67 nr 67 [dot. też: Strzępy epopei].
• A. Szpulak: Podwójne spojrzenie na pewne zdarzenie z przeszłości. O „Szpitalu w Cichiniczach” Melchiora Wańkowicza i „Wrotach Europy” Jerzego Wójcika. „Images ” 2019 vol. 26 nr 35.
Go back to position Wróć do pozycji

Szczenięce lata

• J. Kaden-Bandrowski. „Gazeta Polska” 1934 nr 255.
• S. Piasecki: Dwie prawdy. „ABC Literacko-Artystyczne” 1934 nr 51.
• A. Uziembło: A syn szlachecki się zląkł... „Człowiek w Polsce” 1934 nr 18/19 [dot. też: Opierzona rewolucja].
• S. Sandler: Na tropach nieopierzonej młodości. „Nowa Kultura” 1957 nr 42.
• S. Uliasz: Pożoga świata kresowo-ziemiańskiego w kontekście „Szczenięcych lat” Melchiora Wańkowicza. W tegoż: Wilno – Wileńszczyzna jako krajobraz i środowisko wielu kultur. Białystok 1989, przedruk w tegoż: O literaturze kresów i pogranicza kultur. Rzeszów 2001.
• A. Wojcieszczyk. „Sprawy i Ludzie” 1989 nr 27.
• S. Uliasz: Od „Pożogi” do „Szczenięcych lat”. „Akcent” 1991 nr 1 [dot. też Z. Kossak-Szczuckiej i Z. Żurakowskiej].
• W. Lewandowski: Zasadzić głuszca. Rytuał wtajemniczenia: Wańkowicz, Pawlikowski, Miłosz. „Teksty Drugie” 1992 nr 6 [dot. tematu łowów na głuszca jako rytuału męskiej inicjacji w powieściach M. Wańkowicza „Szczenięce lata”, Cz. Miłosza „Dolina Issy” i M.K. Pawlikowskiego „Wojna i sezon”].
• G. Skotnicka: Klasyka wciąż żywa. „Nowe Książki” 1992 nr 4.
• G. Leszczyński: Wańkowiczowski mit dzieciństwa. „Guliwer” 1995 nr 5.
• M. Grabowski: Melchior Wańkowicz krzepi. „Nasz Dziennik” 1999 nr 212.
• Cz. Paczkowska: Próba odwrócenia czasu, czyli tropami „Szczenięcych lat” Melchiora Wańkowicza. „Magazyn Wileński” 1999 nr 10, nawiązanie: R. Mackiewicz: Chcę uzupełnić... tamże 1999 nr 12.
• U. Sokólska: Językowe środki subiektywizacji świata przedstawionego w „Szczenięcych latach” Melchiora Wańkowicza. „Prace Filologiczne” 2000 t. 45.
• U. Sokólska: Neologizmy słowotwórcze w „Zielu na kraterze” i w „Szczenięcych latach” Melchiora Wańkowicza. „Białostockie Archiwum Językowe” 2002 nr 2.
• M. Chmialnicki: Apovesc' Mel'hìёra Van'kovìča „Ščanâčyâ Gady” praz pryzmy ìmagalogìì. „Bibliotekarz Podlaski” 2017 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Opierzona rewolucja

• A. Jesionowski: Skok poprzez epokę. „ABC Literacko-Artystyczne” 1934 nr 38.
• J. Kaden-Bandrowski. „Gazeta Polska” 1934 nr 306.
• A. Uziembło: A syn szlachecki się zląkł... „Człowiek w Polsce” 1934 nr 18/19 [dot. też: Szczenięce lata].
• K. Wyka. „Rocznik Literacki 1934” wyd. 1935.
Go back to position Wróć do pozycji

Na tropach Smętka

• P. Hulka-Laskowski. „Zwiastun Ewangeliczny” 1936 nr 48-49.
• S. Kozicki: Wańkowicz o Prusach Wschodnich. „Myśl Narodowa” 1936 nr 3.
• G. Morcinek: Smętek i Lanc. „Miesięcznik Pedagogiczny” 1936 nr 12.
• W. Niedziałkowski: Książka – rewelacja. „Robotnik”, Radom 1936 nr 180.
• J. Wiktor: My i oni. „Prosto z Mostu” 1936 nr 53/54.
• S. Żejmis: Pozwólmy im spokojnie umrzeć. „Bunt Młodych” 1937 nr 5.
• T. Oracki. „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1959 nr 3.
• E. Ośródka: Archaizmy i metody archaizacji w „Na tropach Smętka” Melchiora Wańkowicza a gatunek literacki utworu. „Sprawozdanie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1975 nr 3.
• A. Brożek: Patrząc na tropy nie tylko Smętka. „Zwrot” 1978 nr 344.
• A. Wojcieszczyk. „Sprawy i Ludzie” 1989 nr 27.
• T. Łysiak: Na tropach Smętka po 80 latach. „wSieci” 2015 nr 36.
Go back to position Wróć do pozycji

Z wędrówek po Polsce B; Znowu siejemy w Polsce B

• A. Wierciński: Reportaże gawędowe Melchiora Wańkowicza. (O cyklu „Znowu siejemy...”). W: Barok i barokowość w literarurze polskiej. Opole 1985.
Go back to position Wróć do pozycji

C.O.P. - ognisko siły

• R. Malczewski: Pisarz w COPie. „Wiadomości Literackie” 1939 nr 16.
• M. Urbanek: Polska jest jak obwarzanek. „Odra” 1988 nr 6 [na marginesie książki].
Go back to position Wróć do pozycji

Sztafeta

• [S. Mackiewicz] Cat: Stryj i siostrzeniec herbu Lis. „Słowo” 1939 nr 35.
• K. Pruszyński: Kuligiem pana Melchiora. „Kurier Literacko-Naukowy” 1939 nr 10.
• Z. Starowieyska-Morstinowa: Optymistyczna książka. „Kultura”, Poznań 1939 nr 16.
• K. Masłoń: Zgubiona pałeczka. „Rzeczpospolita” 2012 nr 47 [na marginesie książki].
• S. Kryński: Rzeszowskie początki COP w reporterskim fleszu Melchiora Wańkowicza i Jerzego Ostrowskiego. W: Od projektu do legendy. Rzeszów 2018 [dot. też: J. Ostrowski: Widły Wisły i Sanu].
Go back to position Wróć do pozycji

Wrześniowym szlakiem

• J. Bazarewski: Wspaniała książka. „Dziennik Żołnierza APW [Armii Polskiej na Wschodzie]”, Londyn 1944 nr 114 [dot. też: Wrzesień żagwiący].
Go back to position Wróć do pozycji

De profundis

• [J. Ostrowski] On: Siła twórcza idei państwowej. „Orzeł Biały”, Iran-Włochy 1943 nr 50.
• J. Bielatowicz: Syjonizm w oczach Polaka. „Dziennik Żołnierza APW [Armii Polskiej na Wschodzie]”, Włochy 1944 nr 99.
• R. Pietrzak: Dwa narody. „Nowe Książki” 1991 nr 10.
• M. Radgowski: Drugi powrót Wańkowicza. „Polityka” 1993 nr 1.
• Dyskusja o Książce Melchiora Wańkowicza „De profundis”. „Polska-Izrael” 1994 nr 1 (3) [wypowiedzi wygłoszone w studiu programu III Polskiego Radia uczestników: A. Fabianowski, K. Kąkolewski, T. Lewandowski, J. Lichański].
Go back to position Wróć do pozycji

Dzieje rodziny Korzeniewskich

• G. Herling-Grudziński: Dokument literacki. „Orzeł Biały”, Włochy 1945 nr 16, przedruk w tegoż: Wyjścia z milczenia. Warszawa 1993.
• E. Szczesiak: Szablonowa historia. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 1991 nr. 41 dod. „Przegląd Polski”.
Go back to position Wróć do pozycji

Bitwa o Monte Cassino

• O. Terlecki: Dzieło Melchiora Wańkowicza „Bitwa o Monte Cassino”. „Kultura” 1969 nr 22.
• R. Dębiecki: Majstersztyk reportażu. „Dziennik Łódzki” 1989 nr 186.
• Z. Rogalska: Bitwa o Monte Cassino – pomnik bohaterstwa polskiego żołnierza. „Związkowiec”, Toronto 1990 nr 37.
• K. Wolny-Zmorzyński: Wańkowicz o Monte Cassino. Rzeszów: Nakład autora 1994, 98 s.
• K. Masłoń: Epopeja przystępna jak blog. „Rzeczpospolita” 2009 nr 99.
• C. Polak: Piekło z żabiej perspektywy. „Dziennik. Polska – Europa – Świat” 2009 nr 113.
• P. Smoleński: Bitwa mistrza Melchiora. Historia słynnego reportażu. „Gazeta Wyborcza” 2014 nr z 19 V dod. „Ale Historia”.
• P. Szubarczyk: „Bitwa o Monte Cassino” Melchiora Wańkowicza. „Nasz Dziennik” 2014 nr 110.
• A. Cholewińska: Polscy Odyseusze – nieuświadomiona epopeja. W 70. rocznicę bitwy o Monte Cassino. W: Literatura, kultura religijna, polskość. Warszawa 2015.
• M. Wiszniowska: Melchiora Wańkowicza literacki obraz bitwy pod Monte Cassino. W: Reprezentatywna mikroskala. Katowice 2016.
• P. Smoleński: Matka wszystkich bitew. „Newsweek Polska” 2019 nr 19.
Go back to position Wróć do pozycji

Kundlizm

• T. Nowakowski: Na tropach kundla. „Orzeł Biały”, Bruksela 1947 nr 33.
• J. Rostworowski: Anioły na wynos. „Wiadomości”, Londyn 1947 nr 23.
Go back to position Wróć do pozycji

Wrzesień żagwiący

• J. Bazarewski: Wspaniała książka. „Dziennik Żołnierza APW [Armii Polskiej na Wschodzie]”, Londyn 1944 nr 114 [dot. też: Wrześniowym szlakiem].
• J. Mieroszewski: O „Żagwiącym wrześniu”. „Wiadomości”, Londyn 1948 nr 8.
• W. Pobóg-Malinowski. „Kultura”, Paryż 1948 nr 9/10.
Go back to position Wróć do pozycji

Klub Trzeciego Miejsca

• [M. Chmielowiec] M. Sambor: Zgadzam się z majorem Polejką. „Kultura”, Paryż 1950 nr 4.
• S. Czapliński: Prosta odpowiedź. „Kultura”, Paryż 1950 nr 6.
• Z. Florczak. „Orzeł Biały”, Londyn 1950 nr 18.
• A. Krystek: O chłopski rozum w polityce. „Kultura”, Paryż 1950 nr 2/3.
• J. Mieroszewski: Krytyka chłopskiego rozumu. „Kultura”, Paryż 1950 nr 4.
• J.R. Krzyżanowski: O „Klubie Trzeciego Miejsca”. Korespondencja Jerzego Giedroycia i Melchiora Wańkowicza. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2001 nr z 20 IV dod. „Przegląd Polski”.
• M. Stępień: Melchiora Wańkowicza „Klub Trzeciego Miejsca”. „Zdanie” 2001 nr 1/2.
Go back to position Wróć do pozycji

Ziele na kraterze

• [A. Janta-Połczyński] Jacek Miły: Mój notatnik. „Dziennik dla Wszystkich”, Buffalo 1951 nr z XI.
• [M. Chmielowiec] M. Sambor: O Wańkowiczu i jego nowej książce. „Kultura”, Paryż 1952 nr 2/3, polemika: J. Mieroszewski: Wańkowicz i „Ziele”. Tamże nr 4.
• W. Grubiński. „Dziennik Polski”, Londyn 1952 nr z 12 II.
• W. Sadkowski: Dom, rodzina, historia. „Nowe Książki” 1957 nr 24.
• E. Szermentowski: Chwast i ziele na kraterze. „Kierunki” 1957 nr 51/52, polemika: Z. Leitgeber : Dlaczego „Chwast i ziele na kraterze?”. Tamże 1958 nr 3.
• Z. Filar. „Kierunki” 1958 nr 14/15.
• [E. Czekalski] E.Cz. „Życie i Myśl” 1960 nr 11/12.
• R. Matuszewski: Żywot człowieka poczciwego, czyli błędy paralaktyczne. „Nowa Kultura” 1960 nr 15.
• S. Skwarczyńska: „Chocholi taniec” jako obraz – symbol w literaturze ostatniego trzydziestolecia. „Dialog” 1969 nr 8 [dot. m.in.: Ziele na kraterze].
• W. Chlebda: Polska frazeologia familijna. W: Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej. T. 5: 1988.
• L. Tomczak: Obraz domu – domeczku z „Ziela na kraterze” Melchiora Wańkowicza. W: Dom w języku i kulturze. Szczecin 1997.
• M. Jachimowicz: Kto ocenzurował Wańkowicza?. „Tygodnik Powszechny” 1998 nr 7.
• U. Sokólska: Wybrane elementy języka potocznego w „Zielu na kraterze” Melchiora Wańkowicza. W: Frazeologia i składnia polszczyzny mówionej. Łomża 2001.
• U. Sokólska: Neologizmy słowotwórcze w „Zielu na kraterze” i w „Szczenięcych latach” Melchiora Wańkowicza. „Białostockie Archiwum Językowe” 2002 nr 2.
• A. Ziółkowska-Boehm: Opowieść „Gryfa”. Ostatnie dni Krystyny Wańkowiczówny. „Rzeczpospolita” 2011 nr 23 [dot. relacji J. Brochwicz-Lewińskiego o okolicznościach śmierci córki M. Wańkowicza, Krystyny, poległej podczas powstania warszawskiego w 1944 oraz książki „Ziele na kraterze”].
Go back to position Wróć do pozycji

Panorama losu polskiego

• J.A. Teslar: Przesilenie buhajowe. „Słowo Polskie”, Paryż 1953 nr z 2 IV [dot. cz. 1. Tworzywo].
• Z. Kossak. „Wiadomości”, Londyn 1955 nr 31 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• S. Błaut: Panorama losu emigracji. „Kierunki” 1956 nr 13, polemika: K. Koźniewski: Rozmawiajmy uczciwie. „Przegląd Kulturalny” 1956 nr 39 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• J. Czapski: Pel-Mel. „Kultura”, Paryż 1956 nr 10 [dot. cz. 2 Drogą do Urzędowa].
• Z. Lichniak: Na tropach Polski. „Kierunki” 1956 nr 30 [dot. cz. 2 Drogą do Urzędowa].
• R. Matuszewski: Epos kanadyjskie Wańkowicza. „Przegląd Kulturalny” 1960 nr 43 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• W. Sadkowski: Czy polski los? „Argumenty” 1960 nr 51/52 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• Z. Starowieyska-Morstinowa. „Tygodnik Powszechny” 1960 nr 44 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• S. Zieliński: Widoki z hydrawionu. „Nowe Książki” 1960 nr 22, przedruk w tegoż: Wycieczki balonem. Nr 3. Warszawa 1967 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• S. Błaut: Zdobywcy i tułacze. „Więź” 1961 nr 3 [dot. cz. 1. Tworzywo].
• B. Szydłowska-Ceglowa: Nie znane źródło Wańkowiczowskiego „Tworzywa”. W tejże: Studia językoznawcze nad pamiętnikami emigrantów. Warszawa, Poznań 1988 [dot. pamiętników J. Samulskiego].
• J. Chałońska: „Tworzywo” Melchiora Wańkowicza jako przykład reportażu literackiego. „Język Polski w Szkole Średniej” 1989 z. 1.
• Z. Ziątek: Cały Wańkowicz. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 1998 nr z 31 VII dod. „Przegląd Polski ”.
• A. Melcer-Zakrzacka: Podwójna tożsamość polskiego Żyda w powieści Melchiora Wańkowicza „Drogą do Urzędowa”. W: Teka rozmaitości z wieku nie tylko XIX. Gdańsk 2011.
Go back to position Wróć do pozycji

Monte Cassino

• Z. Stahl: „Monte Cassino” cenzurowane. „Orzeł Biały”, Londyn 1957 nr 51/52, polemika: [K. Koźniewski] K.: Sukces Wańkowicza. „Polityka” 1958 nr 22.
• Rada Główna S.P.K. [Stowarzyszenia Polskich Kombatantów] w sprawie krajowego wydania książki Melchiora Wańkowicza „Monte Cassino”. „Orzeł Biały”, Londyn 1958 nr 40.
• K. Rosen-Zawadzki: Przy lekturze książek o Monte Cassino. „Nowe Drogi” 1958 nr 10.
• Z. Stahl: „Sukces” Wańkowicza. „Orzeł Biały”, Londyn 1958 nr 27, Z. Stahl: Czy to milczenie jest złotem? „Orzeł Biały”, Londyn 1958 nr 28.
• M. Wańkowicz: O wydaniu krajowym „Monte Cassino”. „Kultura”, Paryż 1958 nr 4.
• S. Gliwa. „Opole” 1983 nr 2.
• O. Terlecki: Pozostała jedna góra. „Życie Literackie” 1984 nr 23.
Go back to position Wróć do pozycji

Hubalczycy

• W.L. Terlecki: Tragiczny związek. „Współczesność” 1959 nr 13 [dot. też: S. Cat-Mackiewicz: Zielone oczy].
• J. Alicki: List otwarty w sprawie Hubalczyków. „Kierunki” 1960 nr 27.
• Z. Florczak: Książka na szeroki ekran. „Polityka” 1960 nr 48.
• M. Kurzyna: Na tropach narodu polskiego. „Kierunki” 1960.
• [J. Mieroszewski] Londyńczyk: Kronika angielska. „Kultura”, Paryż 1960 nr 7/8.
• W.L. Terlecki: „Jeden bok sprawy”; Dalszy ciąg tej samej sprawy. „Współczesność” 1960 nr 12, 16.
• S.E. Bury: Wokół problemów bohaterstwa. „Życie i Myśl” 1961 nr 1/2 [na marginesie opowieści: Hubalczycy].
• S. Zieliński: Przymiarki do portretu. „Nowe Książki” 1974 nr 16 [dot. też Westerplatte].
• S. Żak: „Niedomówienia” w ukazywaniu historycznych wydarzeń w reportażach Melchiora Wańkowicza (na przykładzie „Hubalczyków”). „Studia Humanistyczne” 1991 t. 2.
• K. Wolny: Reportaż Wańkowicza jako rekonstrukcja wydarzeń wojennych na podstawie dwóch prawd: „Westerplatte” i „Hubalczycy”. W: Druga wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1994.
Go back to position Wróć do pozycji

Westerplatte

• S. Zieliński: Przymiarki do portretu. „Nowe Książki” 1974 nr 16 [dot. też: Hubalczycy].
• K. Wolny: Reportaż Wańkowicza jako rekonstrukcja wydarzeń wojennych na podstawie dwóch prawd: „Westerplatte” i „Hubalczycy”. W: Druga wojna światowa w literaturze polskiej i obcej. Lublin 1994.
Go back to position Wróć do pozycji

Tędy i owędy

• S. Mackiewicz: Bona damnatorum. „Kierunki” 1961 nr 38.
• J. Susuł. „Tygodnik Powszechny” 1961 nr 45.
• M. Wierzyński: Książka o znajomych. „Przegląd Kulturalny” 1962 nr 20.
Go back to position Wróć do pozycji

Walczący gryf

• M. Czermińska. „Literatura” 1964 nr 4.
• S. Zieliński: Metoda krzepiącego spojrzenia. „Nowe Książki” 1964 nr 4.
• A. Marzec: Obraz Pomorza w Walczącym Gryfie. W: Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza. Gdańsk 2018.
Go back to position Wróć do pozycji

Prosto od krowy

• J. Maziarski: Esej o reportażu. „Zeszyty Prasoznawcze” 1966 nr 1.
• L. Prorok: Nie pić przed przegotowaniem! „Więź” 1966 nr 10.
• M. Chmielowiec: Miejsce reportażu w literaturze. „Wiadomości”, Londyn 1967 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

W ślady Kolumba

• A. Międzyrzecki: „Ja sprawozdaję...”. „Świat” 1968 nr 2 [dot. cz. 1 Atlantyk – Pacyfik].
• J. Rolicki: Druga część tryptyku. „Nowe Książki” 1968 nr 16 [dot. cz. 2. Królik i oceany].
• W. Żukrowski: Dialog z Kingiem. „Nowe Książki” 1968 nr 1, przedruk w tegoż: Rozmowy o książkach. Warszawa 1989 [dot. cz. 1 Atlantyk – Pacyfik].
• Z. Florczak: Reportaż szeroki jak Ameryka. „Nowe Książki” 1969 nr 13 [dot. cz. 3 W pępku Ameryki].
• S. Kozicki: Ameryka Wańkowicza. „Odra” 1969 nr 1 [dot. cz. 1 Atlantyk – Pacyfik; cz. 2 Królik i oceany].
• S. Zieliński: Ameryka par force. „Kultura” 1969 nr 28 [dot. cz. 3 W pępku Ameryki].
• E. Ośródka: Wyrażenia cudzysłowowe w reportażach Melchiora Wańkowicza „Królik i oceany”. „Sprawozdanie Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1974 nr 2 [dot. cz. 2].
• A. Schiller: Turysta i reporter. „Królik i oceany” – wznowienie książki Wańkowicza. „Gazeta Wyborcza” 1992 nr 103.
• M. Łuczewski: Jak Białoruski Kwiatek z Ameryką się pasował. „Konteksty” 2002 nr 1/2 [dot. całości].
Go back to position Wróć do pozycji

Zupa na gwoździu

• S. Kozicki: Szczypta – nie szczypta?... „Nowe Książki” 1967 nr 12.
• M. Kurzyna: Raczej o gwoździu niż o zupie arcykuchmistrza Melchiora Wańkowicza. „Kierunki” 1967 nr 38.
Go back to position Wróć do pozycji

Od Stołpców po Kair

• O. Terlecki: Reporter Wańkowicz. „Życie Literackie” 1969 nr 50.
• S. Zieliński: Do Wańkowicza via Stołpce, Kair. „Kultura” 1969 nr 49.
• A. Bukowska: Zachłanny, niecierpliwy prozaik. „Miesięcznik Literacki” 1970 nr 6.
• B. Czeszko: Od Stołpców po Giżycko. „Nowe Książki” 1970 nr 3.
• Cz. Dobek. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1970 nr 18 dod. „Tydzień Polski”.
• Z. Kubikowski: Literatura pogranicza. „Odra” 1971 nr 7/8.
Go back to position Wróć do pozycji

Szkice spod Monte Cassino

• S. Zieliński: Powrót w Góry Ofiarne. „Nowe Książki” 1969 nr 19.
• Z. Budrewicz: Melchiora Wańkowicza „chwytanie historii na gorącym uczynku”. („Szkice spod Monte Cassino” w szkole). „Ojczyzna Polszczyzna” 1994 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Karafka La Fontaine'a

• Z. Borkiewicz: Parada w kolorze ulubionym. „Nowy Wyraz” 1973 nr 11 [dot. t. 1].
• M. Chmielowiec: Raptularz. „Wiadomości”, Londyn 1973 nr 51/52/53 [dot. t. 1].
• J. Krzysztoń: Łyk z „Karafki La Fontaine'a”. „Więź” 1973 nr 6 [dot. t. 1].
• J. Paszek: „Nieobliczalna kochanka” albo „język ponosi”. „Teksty” 1973 nr 6 [dot. t. 1].
• W. Pisarek: Praźródła i fundamenta pisarstwa. „Zeszyty Prasoznawcze” 1973 nr 3 [dot. t. 1].
• Z. Kozarynowa: Wańkowicz. „Orzeł Biały”, Londyn 1974 nr 118 [dot. t. 1].
• S. Kozicki: Wańkowicza kontestacja. „Odra” 1974 nr 7/8 [dot. t. 1].
• S. Burkot: Silva rerum współczesna. „Pismo” 1981 nr 5/6 [dot. t. 2].
• O. Jędrzejczyk: Niewolnik faktów. „Zeszyty Prasoznawcze” 1981 nr 4 [dot. t. 2].
Go back to position Wróć do pozycji

Przez cztery klimaty

• J. Krzysztoń: Kundlizm wczoraj i dziś. „Więź” 1972 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji

Anoda i katoda

• J. Roszko: Anoda bez katody. „Życie Literackie” 1982 nr 3, polemika: T. Jodełka-Burzecki: O „Anodzie i katodzie” Wańkowicza. Tamże nr 8.
• A. Wierciński: Jeszcze jedna książka Wańkowicza. „Opole” 1982 nr 2.
• B. Nowacka: „Anoda – katoda”. O ostatniej kolekcji reportaży Melchiora Wańkowicza. „Jednak Książki” 2016 nr 5.
• M. Guz: Niemieckie ślady w reportażach Melchiora Wańkowicza z tomu „Anoda i katoda”. Reportaże z części „Kraj lat dziecinnych” w perspektywie leksykalnej. „Forum Filologiczne Ateneum” 2018 t. 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Reportaże zagraniczne

• B. Czeszko: Triszdywinis. „Nowe Książki” 1981 nr 9.
Go back to position Wróć do pozycji

Korespondencja [M. Wańkowicz, K. Wańkowicz]

• L. Kamiński: Ojciec i córki. „Nowe Książki” 1994 nr 8.
• M. Warneńska: Saga rodzinna Wańkowiczów. „Dziś” 1994 nr 2.
Go back to position Wróć do pozycji

Korespondencja 1952-1956 [Cz. Miłosz, M. Wańkowicz]

• A. Michnik: Korespondencja. W tegoż: Niezłomny z Londynu i inne eseje. Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1984, przedruk pt. Korespondencja z połowy wieku. W tegoż: Polskie pytania. [Kraków:] Wszechnica Społeczno-Polityczna* [właśc. OL] 1988.
• [R. Legutko] M. Leski: W trzydzieści lat później. „Arka”* 1987 nr 20, przedruk w: R. Legutko: Bez gniewu i uprzedzenia. Paryż 1989; [Kraków]* [1989].
Go back to position Wróć do pozycji

Listy 1945-1963 [J. Giedroyc, M. Wańkowicz]

• A. Mieszkowska: Giedroyc – Wańkowicz, listy i dokumenty z lat 1945-63. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 2001 nr 57.
• A. Budzyński: Dwie wielkie osobowości. „Trybuna” 2001 nr 134 dod. „Aneks”.
• G. Eberhardt: Wańkowicz kreśli się z Giedroyciem. „Tygodnik Solidarność” 2001 nr 29.
• [T. Fiałkowski] Lektor: Rozdział pewnej powieści. „Tygodnik Powszechny” 2001 nr 4.
• Z. Florczak: Z koleżeńskim klubowym pozdrowieniem. „Przegląd Polityczny” 2001 nr 50.
• R. Habielski: Przeciąg imponderabiliów. „Rzeczpospolita” 2001 dod. „Rzecz o Książkach” nr 2.
• A.S. Kowalczyk: Wańkowicz i „Kultura". „Res Publica Nowa” 2001 nr 4.
• J.R. Krzyżanowski: O „Klubie Trzeciego Miejsca”. Korespondencja Jerzego Giedroycia i Melchiora Wańkowicza. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2001 nr z 20 IV dod. „Przegląd Polski”.
• W. Skalmowski: Pan Melchior i „Kultura”. „Tygodnik Powszechny” 2001 nr 29.
• A. Stawiarska: Drożdże Wańkowicza. „Gazeta Wyborcza” 2001 nr 80.
• L. Szaruga: Giedroyc – Wańkowicz. „Nowe Książki” 2001 nr 6.
• M. Urbanowski: „Żywioł, niestety...” (o korespondencji Jerzego Giedroycia i Melchiora Wańkowicza). „Życie” 2001 nr z 15 III dod. „Życie z Książkami”, przedruk w tegoż: Dezerterzy i żołnierze. Kraków 2007.
Go back to position Wróć do pozycji

King i Królik

• I. Hofman. „Studia Medioznawcze” 2005 nr 3.
• T.J. Żółciński: Kochana Zosieńko, Kochany Melisko. „Przegląd Powszechny” 2005 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO