BIO
Urodzona 9 września 1924 w Warszawie; córka Stefana Rudniańskiego, historyka filozofii, docenta Wolnej Wszechnicy Polskiej, i Justyny z Kochów, nauczycielki. Uczęszczała do gimnazjum prowadzonego przez Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej przebywała we Lwowie zajętym przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, gdzie uczęszczała do szkoły. Po powrocie do Warszawy jesienią 1941 kontynuowała naukę na tajnych kompletach licealnych i w 1943 zdała maturę w działającym tajnie Liceum im. B. Limanowskiego. Równocześnie od 1942 pracowała w Warszawskich Zakładach Graficznych „Społem” początkowo jako robotnica, a następnie jako praktykantka biurowa. Jesienią 1943 podjęła studia polonistyczne na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie, następnie od marca 1944 kontynuowała je na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim; w 1948 uzyskała magisterium. Po zakończeniu wojny, od kwietnia do grudnia 1945 pracowała jako redaktorka w Polskim Radiu w Lublinie, a w 1946 w „Gazecie Lubelskiej”. W 1946 wyszła za mąż za Tadeusza Pszczołowskiego, wówczas studenta filozofii. Następnie przeniosła się do Warszawy, od stycznia 1947 do lutego 1949 pracowała jako referent w Dziale Wydawniczym „Społem”, a od marca 1949 do września 1950 jako bibliotekarka w Bibliotece Ministerstwa Oświaty. Od października 1950 do czerwca 1951 była zatrudniona na pracach zleconych w Instytucie Badań Literackich (IBL) w Pracowni Słownika Terminów Literackich. W maju 1952 uzyskała etat starszego asystenta w Zakładzie Historii Polskiego Języka Artystycznego IBL PAN, a w 1955 etat adiunkta w Dziale Zagadnień Języka Literackiego. Debiutowała w 1953 recenzją książki Aleksandra Gwozdewa Oczerki po stilistike russkogo jazyka, ogłoszoną w „Pamiętniku Literackim” (z. 1). Studia i artykuły z dziedziny teorii literatury publikowała później także m.in. w „Pamiętniku Literackim” (od 1957). W 1959-62 prowadziła na Uniwersytecie Warszawskim (UW) konwersatorium z poetyki, a w 1962-68 ćwiczenia z tegoż przedmiotu. W 1962 doktoryzowała się w IBL na podstawie rozprawy pt. Wiersz „Dziadów” i „Kordiana” na tle wiersza dramatu epoki (promotor profesor Maria Dłuska). W 1964 przebywała jako stypendystka w Paryżu i studiowała w tamtejszej École Pratique des Hautes Études. W 1968/69 wykładała teorię literatury na rusycystyce w Wyższej Szkole Nauczycielskiej przy UW. W 1969 objęła funkcję redaktora naczelnego serii Poetyka. Zarys encyklopedyczny, wydawanego przez IBL. W 1971 habilitowała się w IBL na podstawie rozprawy pt. Rym i od 1972 pracowała na stanowisku docenta w Pracowni Poetyki Teoretycznej i Języka Literackiego IBL. W 1971-80 prowadziła wykłady i seminaria magisterskie z zakresu wersyfikacji staropolskich pieśni religijnych w Studium Muzykologii Kościelnej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W 1972 została powołana na członka Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN na kadencję 1972-75 (ponownie w kadencjach 1975-77, 1984-86, 1987-89). W 1973-75 oraz 1980/81 prowadziła seminarium magisterskie na UW. W 1973-87 była członkiem Komitetu Głównego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. W 1976/77 oraz 1978/79 prowadziła seminaria i wykłady z historii literatury polskiej oraz teorii literatury na uniwersytecie w Amsterdamie. W 1981-92 pełniła funkcję kierownika Pracowni Poetyki Teoretycznej i Języka Literackiego IBL. Od 1981 wchodziła w skład Rady Naukowej IBL. W 1982 została członkiem komitetu redakcyjnego „Pamiętnika Literackiego”. W 1983 uzyskała tytuł profesora nadzwyczajnego. W 1986/87 i 1987/88 ponownie wykładała na uniwersytecie w Amsterdamie. W 1991 uzyskała tytuł profesora zwyczajnego. Po przejściu na emeryturę w 1995, kontynuowała badania nad wierszem polskim oraz kierowała nadal (prowadzonymi od połowy lat siedemdziesiątych) pracami międzynarodowego zespołu badaczy słowiańskiej metryki porównawczej. Odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1980). Zmarła 24 lutego 2010 w Warszawie; pochowana na cmentarzu w Józefowie pod Otwockiem.
Twórczość
1. Walka o język w literaturze staropolskiej. Artykuły: M.R. Mayenowa. Bibliografia: B. Otwinowska, L. Pszczołowska, J. Puzynina. W: Bibliografia literatury polskiej okresu Odrodzenia. Materiały. Oprac.: K. Budzyk, R. Pollak, S. Stupkiewicz. Warszawa 1954 s. 377-458. Wyd. osobne jako wyd. 2 rozszerzone z adresem wydawniczym: M.R. Mayenowa: Walka o język w życiu i literaturze staropolskiej. Bibliografię oprac.: B. Otwinowska, L. Pszczołowska, J. Puzynina. Warszawa Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 212 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
2. Dlaczego wierszem? [Książka popularnonaukowa]. Warszawa: Wiedza Powszechna 1963 [właśc. 1964], 122 s. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 2003.
3. O wierszu romantycznym. [Autorzy:] Z. Kopczyńska, L. Pszczołowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 256 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Zawartość
4. Wzorzec rytmiczny; Wers; Człon wersu; Cząsteczka. W: Wiersz. Cz. 1. Rytmika. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 2). Wrocław 1963 s. 73-118.
5. Strofa. [Współautorka: ] Z. Kopczyńska; Dystych; Strofa czterowersowa. W: Strofika. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 6). Wrocław 1964 s. 8-24, 50-78, 114-175. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
6. Stan badań wersologicznych w XXV-leciu PRL. W: Komitet Nauk o Literaturze PAN. Materiały z konferencji odbytych w komisjach. [T.] 11. Warszawa 1971, 24 s.
7. Rym. [Studium monograficzne]. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 2. Cz. 2 z. 1). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1972, 251 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
8. Instrumentacja dźwiękowa. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 2. Cz. 2 z. 2). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1977, 110 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
9. Wiersz nieregularny. (Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział III. T. 7). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1987, 120 s. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
10. Wiersz polski. Zarys historyczny. [Monografia]. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej „Leopoldinum” 1997, 429 s. Wyd. 2 uzupełnione i poprawione Wrocław „Funna” 2001.
Nagrody
11. Wiersz, styl, poetyka. Studia wybrane. Kraków: Universitas 2002, 291 s.
Zawartość
12. Znaczenie wyboru formy wiersza. Trzy studia. [Autorzy:] Z. Kopczyńska, T. Dobrzyńska, L. Pszczołowska. Warszawa: Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk 2007, 104 s.
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Przekłady
Prace redakcyjne
[T.] 1. Słownik rytmiczny i sposoby jego wykorzystywania. Praca zbiorowa pod red. Z. Kopczyńskiej i L. Pszczołowskiej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1978, 212 s.
[T.] 2. Organizacja składniowa. Praca zbiorowa pod red. Z. Kopczyńskiej i L. Pszczołowskiej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1984, 180 s.
[T.] 3. Semantyka form wierszowych. Praca zbiorowa pod red. L. Pszczołowskiej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1988, 220 s.
[T.] 4. Wiersz przekładu. Mickiewicz i Puszkin. Praca zbiorowa pod red. L. Pszczołowskiej i D. Urbańskiej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1992, 222 s.
[T.] 5. Sonet. Praca zbiorowa pod red. L. Pszczołowskiej i D. Urbańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1993, 175 s.
[T.] 6. Europejskie wzorce metryczne w literaturach słowiańskich. Praca zbiorowa pod red. M. Červenki, L. Pszczołowskiej i D. Urbańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1995, 365 s.
[T.] 7. Wiersz wolny. Geneza i ewolucja do roku 1939. Praca zbiorowa pod red. L. Pszczołowskiej i D. Urbańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 1999, 263 s.
[T.] 8. Krótkie rozmiary wierszowe. Praca zbiorowa pod red. L. Pszczołowskiej i D. Urbańskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 2004, 294 s.
[T.] 9. Heksametr. Antyczne wzorce wiersza i strofy w literaturach słowiańskich. Praca zbiorowa pod red. M. Łotmana i L. Pszczołowskiej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich 2011, 332 s.
T. 1. Teksty łacińskie przeł. T. Brzostowski. Recenzje pijarskie przeł. J. Domański. Wstęp: M.R. Mayenowa. 1958, 691 s.
T. 2. Teksty francuskie wybrał i przeł. S. Gniadek. Teksty niemieckie wybrał i przeł. J. Czochralski. Teksty łacińskie przeł. T. Brzostowski. 1958, 726 s.
T. 3. Słownik. 1957, XII, 1253 s.
Zob. też Przekłady poz. ↑.
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1968, 1998.