BIO
Urodzony 20 stycznia 1922 w Warszawie; syn Stefana Przymanowskiego, urzędnika kolejowego, i Wacławy z domu Rajchert. Od 1932 uczęszczał do Gimnazjum i Liceum im. S. Żeromskiego w Warszawie. W tym czasie należał do Związku Harcerstwa Polskiego. Po wybuchu II wojny światowej, jako ochotnik – szeregowiec 4. Batalionu Pancernego wziął udział w kampanii wrześniowej 1939. Internowany przez armię radziecką pod Tarnopolem, przebywał w obozach w Porochni i Wołoczyskach, skąd wkrótce został zwolniony jako niepełnoletni. Następnie od listopada 1939 uczęszczał do X klasy szkoły radzieckiej w Brześciu nad Bugiem, a po jej ukończeniu pracował w 1940-41 w kopalni bazaltu w Janowej Dolinie na Wołyniu, kolejno jako górnik, maszynista wyciągu, mechanik i technik normowania. W styczniu 1941 został członkiem Wszechzwiązkowego Leninowskiego Związku Młodzieży Komunistycznej. Brał aktywny udział w pracy kulturalnej, m.in. zorganizował teatr amatorski i pisał dla niego teksty. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej został ewakuowany z grupą komsomolców w czerwcu 1941 do Dniepropietrowska. Pracował jako technik normowania przy budowie pieców martenowskich w Dnieprodzierżyńsku, a od sierpnia jako rachmistrz brygady traktorowej w kołchozie im. W. Czapajewa w stanicy Karmalinowskiej (Kraj Stawropolski); pełnił też funkcję sekretarza organizacji komsomolskiej kołchozu i agitatora. W 1942 pracował jako traktorzysta w sowchozie Kamienobrodzkim, a następnie w kołchozie Put Ilicza w stanicy Nikołajewskiej. W styczniu 1943 wstąpił na ochotnika do armii radzieckiej. Po przeszkoleniu w 62. Brygadzie Morskiej Piechoty w Armawirze, brał udział w walkach nad Morzem Azowskim. Ranny, leczył się przez dwa miesiące w szpitalach, następnie pracował przy wyładunku transportu w 69. kompanii pracy w Krasnodarze i Salskich Stepach. Od listopada 1943 służył w 1. Korpusie Polskich Sił Zbrojnych w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Pełnił w 5. Brygadzie Artylerii ciężkiej funkcję oficera do spraw politycznych, jako zastępca dowódcy baterii, a następnie dywizjonu. W 1944 nawiązał współpracę z gazetą 1. Armii Wojska Polskiego „Zwyciężymy”, na której łamach debiutował w czerwcu notatką o wizycie delegacji Krajowej Rady Narodowej w 5. Brygadzie Artylerii, a od listopada, jako korespondent frontowy, publikował liczne reportaże, artykuły, felietony (głównie pod pseudonimami: rekrut Żyrafa, plut. Znamirowski, ppor. Mieczysław Szawarski, Prz.). W grudniu 1944 ożenił się z Ireną Barbarą Wyczółkowską. Od kwietnia 1945 należał do Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR)). W marcu 1945 objął funkcję zastępcy redaktora naczelnego, a po zakończeniu wojny redaktora naczelnego gazety „Zwyciężymy” (wydawanej do września w Katowicach). Następnie zamieszkał w Warszawie. Był redaktorem naczelnym miesięcznika „Skrzydlata Polska” (1945-48) oraz (od 1947 jako redaktor naczelny Redakcji Czasopism Lotniczych) tygodnika „Skrzydła i Motor”. Przeszedł przeszkolenie z zakresie pilotażu (1946-49); uzyskał III stopień wyszkolenia szybowcowego i licencje pilota turystycznego. W 1947-51 pełnił funkcję sekretarza generalnego Aeroklubu Rzeczpospolitej Polskiej, a w 1949-50 również szefa wydziału wyszkolenia Ligi Lotniczej. Należał do Komisji Lotniczej Wydziału Komunikacyjnego Komitetu Centralnego PZPR. Rozwijał twórczość literacką i publicystyczną, zamieszczając artykuły, opowiadania, wiersze, felietony, recenzje oraz tłumaczenia z literatury rosyjskiej, m.in. na łamach „Żołnierza Polskiego” (1945-69, z przerwami), „Żołnierza Wolności” (1945-55), „Płomyczka” (1952-80, z przerwami), „Przyjaźni” (1952-65). W 1950 został redaktorem tygodnika „Ilustracja Wojskowa”. W 1950-52 uczęszczał na Wieczorowy Uniwersytet Marksizmu-Leninizmu w Warszawie. W 1950 pełnił funkcję sekretarza redakcji, a w 1952-57 zastępcy redaktora naczelnego tygodnika „Żołnierz Polski”. W 1951 awansował na podpułkownika. W 1951-52 był redaktorem działu w Wydawnictwie Ministerstwa Obrony Narodowej. Od 1954 należał do Związku Literatów Polskich. W 1955 razem z Wojciechem Żukrowskim odbył podróż reporterską do Chin, skąd nadsyłał korespondencje do „Trybuny Ludu” i zamieszczał (napisane wspólnie z W. Żukrowskim) cykle reportaży pt. Szlakiem wielkiego marszu w piśmie „Świat” (1955 nr 38-45) oraz cykl reportaży w „Żołnierzu Polskim” (1955). W 1957 pracował w redakcji miesięcznika „Wojsko Ludowe”. Od 1958 studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim; w 1966 uzyskał magisterium. W 1959 ożenił się z Marią Kaliską, tłumaczką (zmarła 1978). W 1961 awansował do stopnia pułkownika. W 1962-64 był członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR i pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Kultury. Jako przedstawiciel Ministerstwa Obrony Narodowej (MON) w 1966-68 wchodził w skład Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. W 1966 otrzymał nagrodę literacką MON (II stopnia), w 1967 I stopnia oraz nagrodę literacką Ministra Kultury i Sztuki (I stopnia). W 1969 otrzymał przyznawany przez dzieci Order Uśmiechu. W 1973 przeszedł w stan spoczynku. Kontynuował twórczość literacką, publikując zwłaszcza w „Życiu Warszawy” (1963-76; tu w 1964-76 cykl felietonów pt. Ściśle jawne), „Żołnierzu Wolności” (1971-72 cykl felietonów pt. Listy siwiejące), „Trybunie Ludu” (1974-79, 1983-87; tu w 1976-79 cykl felietonów pt. Parantele), „Wiadomościach” (Wrocław 1975-80, z przerwami; tu też wiersze z nutami), „Sztandarze Młodych” (tu w 1977 cykl felietonów pt. Kto za?). W 1977 za twórczość artystyczną dla dzieci i młodzieży otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów, a w 1979 nagrodę Prezesa Rady Ministrów w dziedzinie twórczości i sztuki estradowej. W 1980-85 był posłem na Sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej VIII kadencji. W 1984 ożenił się z Aleksandrą Paszkowską-Nowińską. W 1986-89 był członkiem Narodowej Rady Kultury (II kadencji). Odznaczony m.in. licznymi polskimi i radzieckimi medalami wojskowymi (1945-46), Krzyżem Grunwaldu (1946), Krzyżem Walecznych (1947), Złotym Krzyżem Zasługi (1956), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1965), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1978), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1987). Zmarł 4 lipca 1998 w Warszawie.
Twórczość
1. Tajemnica błękitnej koperty. [Powieść]. „Zwyciężymy” 1945 nr 77-90.
2. Na młodych skrzydłach. [Opowiadanie]. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 65 s.
3. Chłopiec znad Wisły. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 94 s.
4. Nasze wojsko. [Artykuły publicystyczne]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 48 s.
5. Dowódcy. [Opowiadania]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 183 s. Nakład 2 i 3 tamże 1952.
Zawartość
6. Koleżeństwo bojowe. [Publicystyka wojskowa]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 67 s.
7. W pierwszym szeregu. Opowiadania. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 142 s.
Zawartość
8. Bagnet z uralskiej stali. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1953, 189 s.
Zawartość
9. Żołnierze czterech rzek. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1953, 438 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 t. 1-2 1954, wyd. 3 1955.
Przekłady
bułgarski
czeski
rosyjski
10. Tajemnica wzgórza 117. [Opowieść]. „Płomyczek” 1954 nr 18-25. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 45 s. Wyd. nast. tamże: wyd 2 1955, wyd. 3 1957, wyd. 4 1960, wyd. 5 1962, wyd. 6 1964, wyd. 7 1967, wyd. 8 1969, wyd. 9 1971, wyd. 10 1974. Przedruk zob. poz. ↑.
Adaptacje
radiowe
Wyd. łącznie z: J. Broniewska: Filip i jego załoga na kółkach; W. Żukrowski: Mój przyjaciel słoń. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978.
11. Desant na Kamiennej Wyspie. [Współautor:] W. Żukrowski. „Żołnierz Wolności” 1955 nr 119-159. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1955, 243 s.
Przekłady
rosyjski
12. Na celowniku T-VI. [Reportaż historyczny]. „Przyjaźń” 1958 nr 25-33. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 99 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 poprawione i rozszerzone 1962.
Przekłady
rosyjski
13. Rycerze Srebrnej Tarczy. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 195 s. Wyd. nast.: Kraków: Wydawnictwo Literackie 1963, tamże 1976.
Nagrody
Przekłady
rosyjski
14. Minerzy podniebnych dróg. [Współautor:] O. Gorczakow. [Reportaż historyczny]. Pierwodruk pt. Minerzy wysokich gór. „Przyjaźń” 1959 nr 31-42, 47-51/52 [druk mylnie podpisany jako praca zbiorowa]; pt. Minerzy wysokich dróg. „Gazeta Poznańska” 1960 nr 163-189. Wyd. osobne pt. Minerzy podniebnych dróg. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1960, 91 s.
Przekłady
rosyjski
Wyd. nast. łącznie z: O. Gorczakow: Vyzyvaem ogon' na sebja przerobione i uzupełnione (według 2 wyd. w wersji rosyjskiej Moskva 1967, tłum. na język polski W. Bieńkowska). Warszawa: Książka i Wiedza 1970, 308 s. Por. poz. ↑.
15. Utarczki z dniem powszednim. [Felietony]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 170 s.
Zawartość
16. Wioska mała jak Płowce. Scenariusz filmu dokumentalnego. Ekranizacja 1961.
17. Ze 101 frontowych nocy. [Opowiadania i wspomnienia]. Warszawa: Książka i Wiedza 1961, 318 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1963; wyd. 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1965, tamże: wyd. 4 1967, wyd. 5 1970, wyd. 6 1975, wyd. 7 1978; wyd. 8 1980, wyd. 9 1984. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
18. Żołnierski elementarz. Przeczytasz, zapamiętasz. Ilustracje: M. Walentynowicz. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 48 s.
19. [Piętnaście] 15 sekund. [Sztuka telewizyjna]. Telewizja Polska 1963. Druk „Żołnierz Wolności” 1963 nr 149.
Przekłady
rosyjski
20. Lo-sa, smok Bardzo Groźny. [Baśnie chińskie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1963, 139 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
21. Bitwa pod Studziankami. [Reportaż historyczny]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 26 s. Zarząd Propagandy Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego. Por. poz. ↑, ↑, ↑.
22. Czterej pancerni i pies. [Powieść dla młodzieży]. 1964-1969. Wyd. nast.: Poznań: In Rock 2004, 615 s.; Poznań: Vesper 2007. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
Nagrody
Przekłady
azerbejdżański
bułgarski
czeski
estoński
gruziński
hiszpański
litewski
łotewski
macedoński
mołdawski
niemiecki
portugalski
rosyjski
rumuński
słowacki
słoweński
szwedzki
ukraiński
Adaptacje
teatralne
radiowe
[T.] 1. „Gazeta Robotnika” 1964 nr 157-261. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1964, 331 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1965, wyd. 3 1966, wyd. 4 1967, wyd. 5 1967; wyd. 6 Warszawa: Iskry 1968; wyd. 8 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970; wyd. 7 Warszawa: Iskry 1971.
[T.] 2. „Gazeta Robotnika” 1968 nr 237-308; 1969 nr 1-41. Wyd. łącznie z [t.] 1 zob. niżej. Wyd. osobne: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970, 412 s.; Warszawa: Iskry 1970 [właśc. 1969].
[T.] 3. „Gazeta Robotnika” 1969 nr 51-217. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970, 397 s. Wyd. nast.: Warszawa: Iskry 1971; Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1977.
Wyd. łączne: [T.] 1-2: wyd. 7 [!] Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1969, 331 + 412 s.; wyd. 5 [!] Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1976.
[T.] 1 cz. 1-2 Warszawa: Książka i Wiedza 1970, [t.] 2 cz. 1-2, [t.] 3 cz. 1-2 Warszawa: Książka i Wiedza 1971,.
Wyd. całości [w 2 vol.]: Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, 1987; [w 1 vol.]: wyd. 1 Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1973, 721 s., tamże wyd. 2 1975, wyd. 3 1977, wyd. 5 1983.
23. Czterej pancerni i pies. [Scenariusz serialu telewizyjnego w 8 odcinkach]. 1965-1969. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
Nagrody
Seria I-II [Współautor:] S.Wohl. Reż. K. Nałęcki. Ekranizacja 1965-1966. Druk scenopisu: K. Nałęcki: Czterej pancerni i pies. Warszawa: Syrena 1965 [nr] 1-15.
Seria III [Współautorzy:] M. Przymanowska i S. Wohl. Reżyseria: K. Nałęcki. Ekranizacja 1968-1969. Druk pt. Czterej pancerni i pies. Telewizyjna seria filmowa według powieści J. Przymanowskiego. Fotosy. Wybrała i oprac.: M. Przymanowska. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1968, 126 s.
24. Minerzy podniebnych dróg; Vyzyvaem ogoń na sebja. [Scenariusz telewizyjny; autorzy:] O. Gorczakow, J. Przymanowski. Telewizja (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich) 1965. Wersja polska Telewizja (Warszawa) 1965. Por. poz. ↑.
Nagrody
25. Powrót. [Sztuka telewizyjna]. Telewizja Polska 1965.
26. Studzianki. [Reportaż historyczny]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1966, 571 s., tab. 104. Wyd. nast.: wyd. 2 poprawione i uzupełnione tamże 1971, 591 s., wyd. 3 poprawione i uzupełnione tamże 1979, 694 s.; t. 1-2 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987, 365 + 253 s. Por. poz. ↑, ↑, ↑.
Nagrody
Przekłady
rosyjski
Wyd. popularne (skrócone) Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1967, 478 s.
27. Rozpoznania i szarże. Wybór oprac.: M. Przymanowska. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1968, 423 s.
28. Wezwany. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1968, 170 s. Wyd. nast. tamże: wyd 2 1969, wyd. 3 1972. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
29. Bitwa pod Studziankami 1944. [Reportaż historyczny]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970, 208 s. Por. poz. ↑, ↑, ↑.
Adaptacje
teatralne
30. Przygody pancernych i psa Szarika oraz innych dzielnych żołnierzy rysunkami opowiadane. [Komiks; współautor:] Sz. Kobyliński. Warszawa: Horyzonty 1970-1971. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
[Cz. 1]. 1970, [40] k.
[Cz. 2]. 1970, [40] k.
[Cz. 3]. 1971, [40] k.
31. Studzianki. Sierpień 1944. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1970, 29 s. Por. poz. ↑, ↑, ↑.
32. Listy siwiejące. O wyborze celu, dróg i sposobów skutecznego postępowania ku pożytkowi wchodzących w życie napisane. [Felietony]. Warszawa: Iskry 1973, 261 s. Wyd. 2 tamże 1975.
33. Od tajgi do Gdańska. [Utwór dramatyczny; współautor:] M. Przymanowska. Powst. 1973. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
34. Pancerni i pies. Musical. [Współautor:] M. Przymanowska. Muzyka: B. Konowalski. Prapremiera: Gdynia, Teatr Muzyczny 1973. Płyta gramofonowa Muza SXL 0965, 1974. Por. poz. ↑, ↑, ↑, ↑.
Wyd. osobne Czterej pancerni i pies. Piosenki z musicalu. Teksty J. Przymanowski. Muzyka: B. Konowalski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1974, 41 s., nuty.
35. Ściśle jawne. Wybór i oprac.: M. Przymanowska. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1973-1974.
[T.] 1. Obyczaj, służba, obronność. 1973, 310 s.
[T.] 2. Tradycje, historia, ludzie. 1974, 431 s.
36. Zasieki. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1973. Premiera kinowa 1981.
37. Znużony. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1974, 197 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
38. Kres podstępów Kameleona, czyli Biedronka ocalona. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, [16] k. Wyd. 2 zmienione tamże 1983, [32] s.
39. Polacy na drogach do zwycięstwa. [Album]. Tekst J. Przymanowski. Oprac. graficzne: W.H. Rudziński. Warszawa: Interpress 1975, 181 s.
Przekłady
angielski
francuski
niemiecki
rosyjski
40. Siedmiu zwyczajnych. (Scenariusz filmowy). „Wiadomości”, Wrocław 1975 nr 27-32. Ekranizacja pt. Wszyscy i nikt 1977. Por. poz. ↑.
41. Zawzięty. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975, 127 s. Przedruk zob. poz. ↑, ↑.
42. Czaromistrze. [Utwór dramatyczny]. Telewizja Polska 1976.
43. Wszyscy i nikt. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1976, 150 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1978, wyd. 3 1981. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
Przekłady
hiszpański
ukraiński
węgierski
44. Czy na pewno jesteś patriotą? [Gawędy dla młodzieży]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1977, 59 s.
45. Drogi do zwycięstwa. [Współautor:] S. Damski. [Szkic dla młodzieży]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1977, 61 s.
46. Fort Zerwipazura. [Opowiadanie dla dzieci]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1977, 16 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1983. Przedruk zob. poz. ↑.
47. Fortele Jonatana Koota. [Współautor:] Z. Dąbrowski. [Słuchowisko radiowe; odcinek 1-18]. Polskie Radio 1977. Por. poz. ↑, ↑.
48. Jakie ładne chłopaki. (Ballady żołnierskie). Muzyka: B. Konowalski. Słowo poetyckie: J. Przymanowski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1977, 62 s. Por. poz. ↑.
Adaptacje
sceniczne
49. Kudłaty saper. [Opowiadanie dla dzieci]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1977, 14 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1983. Przedruk zob. poz. ↑.
50. Safjan. Przeł. z rękopisu na język angielski: K. Cękalska. Warszawa: Authors Agency; Czytelnik 1977, 43 s.
51. Ułan i Ułanka. [Opowiadanie dla dzieci]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1977, 18 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1983. Przedruk zob. poz. ↑.
52. Bombowa Buki. [Opowiadanie dla dzieci]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1978, 17 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1984. Przedruk zob. poz. ↑.
53. Fortele Jonatana Koota. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1978, 214 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1981, wyd. 3 1984, wyd. 4 1987. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑, ↑.
Przekłady
ukraiński
54. Kto za? [Opowiadanie dla młodzieży]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1978, 117 s. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.
55. Kanonier Wojciech. [Opowieść dla młodzieży]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1979, 17 s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1984. Przedruk zob. poz. ↑.
56. Wiri z gór. [Opowiadanie dla dzieci]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1979, 16 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1984. Przedruk zob. poz. ↑.
57. Fortele Jonatana Koota. [Scenariusz serialu telewizyjnego; odcinek 1-13]. Telewizja Polska 1980-1981. Por. poz. ↑, ↑.
58. Kto za? Scenariusz filmu telewizyjnego. Telewizja Polska 1980. Por. poz. ↑.
59. Lewy róg. [Opowiadanie dla młodzieży]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1980, 18 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1985. Przedruk zob. poz. ↑.
60. Rozdroże, zasieki. [Opowiadania]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 166 s. Przedruk zob. poz. ↑.
Zawartość
61. Tarcza i miecz. [Szkic dla młodzieży]. Oprac. dat i faktów: T. Twarogowski. Warszawa: Nasza Księgarnia 1980, 75 s. Wyd. 2 poprawione Warszawa: Nasza Księgarnia 1988.
62. Trójca grzeszna. [Powieści]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1980, 293 s. Wyd. 2 tamże 1986.
Zawartość
63. Grad zasłużony. [Opowieść dla młodzieży]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1981, 18 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1985. Przedruk zob. poz. ↑.
64. Zaprzęg ratunku. [Opowiadanie dla młodzieży]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1981, 14 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1985. Przedruk zob. poz. ↑.
65. Jakie ładne chłopaki. Na głos z fortepianem. Por. poz. ↑. [Współautor:] Z. Bystrzycka. [Muzyka:] B. Konowalski. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1982, 230 s.
Zawartość
66. Lotnicza omega. [Opowiadanie dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, [24] s.
Przekłady
angielski
67. Odsiecz Europy. [Szkic historyczny]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1983, 73 s.
68. Trzy pokusy na dwoje. Musical. [Współautor:] Z. Bystrzycka. Muzyka: B. Konowalski. Warszawa: Inspiracje 1983, 30 s.
69. Nieślubny bukiet. [Wiersze]. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza 1984, 83 s.
70. Ceglane gniazdo. [Powieść]. Powst. 1986. Druk fragmentów pt. Kara śmierci. „Panorama” 1987 nr 3.
71. Siedem powieści. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 428 s.
Zawartość
72. Dzieciom. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989, 444 s.
Zawartość
73. Młodym. [Publicystyka dla młodzieży]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989, 463 s.
Zawartość
74. Poprzez fronty i afronty. [Wspomnienia]. Bydgoszcz: Pomorze 1989, 115 s.
Wydania osobne tekstów piosenek z nutami, m.in.
Wybory utworów literackich w przekładach
rosyjski
Przekłady
Wyd. osobne fragmentów: Jak zostałem lotnikiem. Wybrał i oprac.: A. Windholz. Warszawa: Prasa Wojskowa 1949, 58 s.
Prace redakcyjne
Nagrody
Przekłady
rosyjski
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1953, 1966, 1989.