BIO

Urodzony 31 maja 1926 w Poznaniu; syn Stefana Przybysza, urzędnika dyrekcji kolei, i Marty z domu Mittelstaedt. Do szkół uczęszczał w Poznaniu. W czasie II wojny światowej pracował jako robotnik w prowianturze wojskowej w Poznaniu, w 1945 brał udział w walkach o cytadelę poznańską. Po wojnie ukończył w 1946 naukę w Liceum im. K. Marcinkowskiego i studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, który ukończył w 1950. Debiutował w 1948 humoreską pt. Wigilijny groch z kapustą, opublikowaną w „Głosie Wielkopolskim” (nr 354; podpisany J.P.). W 1951 ożenił się z Danutą Magolewską, magistrem wychowania fizycznego. W 1951 pracował w Banku Inwestycyjnym, a następnie w 1952-78 w Zjednoczeniu Przemysłu Meblarskiego. Współpracował z tygodnikiem satyrycznym „Kaktus” (1957-60) i „Gazetą Poznańską” (1965-73; tu rubryka satyryczna pt. Magazynek). W 1969 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (do 1989). Od 1972 należał do Związku Literatów Polskich (do 1990; w 1972-74 członek zarządu, w 1975 skarbnik, w 1978-81 wiceprezes Oddziału Poznańskiego). W 1973-81 pracował w redakcji magazynu ilustrowanego „Tydzień”, pełniąc kolejno funkcje kierownika działu, zastępcy sekretarza redakcji i redaktora naczelnego; publikował tu m.in. artykuły dotyczące problematyki społecznej i obyczajowej, korespondencje zagraniczne oraz w 1973 cykl pt. Tygodnik satyryczny Lizus, a w 1974-81 cykl felietonów satyrycznych pt. Ha. Współpracował także z dwutygodnikiem „Karuzela” (1978-85), publikując opowiadania satyryczne, humoreski i cykl felietonów pt. Trzy po trzy (m.in. podpisany ZET-ZET) oraz z miesięcznikiem „Nurt” (1978-82), w którym publikował cykl satyryczny pt. Osobiste. Od 1978 należał do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (do 1982, potem do Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej). W 1982 był redaktorem naczelnym tygodnika „Wprost”. W 1983 wznowił współpracę z „Gazetą Poznańską” jako starszy publicysta w dziale kultury, a od 1986 był kierownikiem jej wydania magazynowego; publikował tu m.in. cykl felietonów pt. Na marginesie (1983, 1985) i rubrykę satyryczną Magazynek Szóstego Wydania. (Rok założenia 1965) (1983). W 1985 publikował w tygodniku „Odrodzenie” cykl felietonów pt. Z boku. W 1987 otrzymał nagrodę literacką im. W. Reymonta województwa poznańskiego, a w 1988 nagrodę kulturalną miasta Poznania. W kwietniu 1997 zaczął prowadzić w miesięczniku „Menu” satyryczną stronę autorską pt. Manuskrypt. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1968), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1978). Zmarł 2 marca 2001 w Poznaniu.

Twórczość

1. Przygody dżentelmenów. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1962, 137 s.

Zawartość

Krótkie opowiadania satyryczne w cyklach: I. Opowieści różne i inne; II. Przygody inspektora Raglana.

2. Moi dobrzy nieznajomi. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1966, 160 s.

Zawartość

Krótkie opowiadania satyryczne, m.in. w cyklach: Przerwa w życiorysie autora; Kolejna przerwa w życiorysie autora; Ostatnia przerwa w życiorysie autora.

3. Dyrektor też człowiek. (Najazd na zajazd). Wodewil. Libretto i dialogi J. Przybysz, z piosenkami L. Konopińskiego i W. Ścisłowskiego. Muzyka: F. Nowak, M. Święcicki. Prapremiera: Poznań, Państwowe Przedsiębiorstwo Imprez Estradowych 1968.

4. Światek nasz kochany. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1968, 113 s.

Zawartość

Krótkie opowiadania satyryczne w cyklach: Chwila wspomnień; Pracowity dzwonek; Cudowny wypoczynek; Życie towarzyskie.

5. Sekrety rodzinne. [Opowiadania]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 129 s.

Zawartość

Na moście; Prezent dla wujka; Ścigany; O świcie; Wejście w sfery; Teoria; Szansa; W autobusie; Spadek; Obsesja; Nuda; Rondo; W hotelu; Przy świecach; Partia brydża; List.

6. Zapiski untermenscha. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1972, 206 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1988.

7. Okropnie śliczny jest ten świat. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1973, 206 s.

Zawartość

Krótkie opowiadania satyryczne w 3 cyklach i dodatku.

8. Trzynastego w piątek. [Opowiadania satyryczne]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1975, 167 s.

Zawartość

W willi w gęstwinie bzów; Myślą w Wenecji i w gondolach; Na grobie Czarusia w piękny dzień wiosenny; W naszym biurze między siódmą i trzecią; Gdy przyszedł ten list od nieznajomej; W dzień przed urodzinami Maryli; Słuchając jednego, który przyszedł i siedział; Znów w zbożu z panną Krysiunią jedyną; Wtedy gdy nadeszła paczka z Kalifornii; W oknie za firaną w ciepłe popołudnie; Gdybyśmy witali przedstawiciela; W Juracie na wydmie z paniami; W czwartek w południe, w chłodny dzień grudniowy; O zmierzchu dnia przedostatniego; W pełni żniw we wsi pod gruszą.

9. W zapachu migdałów i lukru. [Opowiadania]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1978, 164 s.

Zawartość

Życie pełne atrakcji: W wolno opadającym śniegu; Przegadać czas; Być człowiekiem; Poznać świat; W zapachu migdałów i lukru; Przeciąć wstęgę; Pokochać szefa; Życie pełne atrakcji. – Świat pachnący różą: Dobry pies Misiek; Słowikowska była lepsza; Z bukietem o świcie; Trudna sztuka pisania listów; Park pani babci; Młoteczkiem po rurce; Świat pachnący różą.

10. Pies, który wysiadł w Sopocie. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1980, 136 s.

11. Krótki fragment dziejów rodu. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1981, 173 s.

Nagrody

II nagroda w konkursie Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego w 1980.

12. Eintopfkommando. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1986, 190 s.

13. Długa lekcja gimnastyki. [Powieść]. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1990, 231 s.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1988, 1998.

Wywiady

Czy satyra musi być zabawna. Rozm. O. Błażewicz. Głos Wielkopolski 1985 nr 76.

Ogólne

Artykuły

Z. Beryt: Szkice do portretu. Gazeta Poznańska 1986 nr 183.

Moi dobrzy nieznajomi

J. Siewierski: Dwie książki satyryczne. Nowe Książki 1966 nr 9.

Zapiski untermenscha

Cz. Michniak: Zapiski szydercy. Gazeta Poznańska 1972 nr 265.
F. Fornalczyk: Okupacyjny Poznań w relacji szarego człowieka. Poglądy 1973 nr 23 [właśc. 22].
B. Pigłowska. „Nowe Książki1978 nr 6.

Okropnie śliczny jest ten świat

T. Lewandowski: Satyra nie zawsze śmieszna. Nowe Książki 1974 nr 4.

Trzynastego w piątek

Z. Kosakowska: Stół z powyłamywanymi nogami. Nurt 1975 nr 10.
T. Lewandowski: Międzyepoka i co dalej?Nowe Książki1976 nr 14.

W zapachu migdałów i lukru

F. Fornalczyk: Powściągliwy optymizm. Nurt 1978 nr 10.

Pies, który wysiadł w Sopocie

M. Bajerowicz: Wąż z naiwnych. Tydzień 1980 nr 18.
E. Staniewicz: Ktoś, kto wysiadł. Nurt 1981 nr 2.

Krótki fragment dziejów rodu

E. Staniewicz: Komentarz do fotografii. Nurt 1982 nr 4.

Eintopfkommando

K. Młynarz: Ogródek zwany Polską. Nurt 1987 nr 10.
[W. Nawrocki] Ł. Budny: Co można zobaczyć we własnym ogródku?Kultura1987 nr 22.