Przybylski Ryszard

BIO

Born on 1 April 1928 in Równe (now Rivne, Ukraine); son of the professional soldier Józef Przybylski, and Helena, née Kulisiewicz. Following the outbreak of World War II in 1939, he remained in Równe, where he attended a ten-class Soviet school until 1941. During the German occupation, he worked as an agricultural labourer between 1941 and 1943 and then as an assistant bookkeeper at the Tynne estate near Równe. In 1943, he and his parents escaped to the General Government, settling in Józefów, near Warsaw. He was a pupil of secret grammar school courses offered by the Congregation of the Ursulines of the Agonizing Heart of Jesus in Ożarów. After the war, he moved to the Wrzeszcz district of Gdansk where he completed his education at the W. Pniewski Specialist Humanities Secondary School in 1948. That year he started a degree in Polish philology at the University of Warsaw (UW), graduating in 1954. He made his debut in 1950 with a review of Yury Tynyanov's novel Küchlya: Decembrist Poet (Polish: Küchla. Powieść o dekabrystach). Przybylski's review appeared as Powieść o dekabrystach (A novel about the Decembrists) in the weekly "Wieś" (no. 26), where he continued to publish pieces of literary criticism until 1953. He was employed at the same time at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences (IBL PAN), where he initially collaborated with the editorial committee of the (unpublished) Słownik pojęć teoretycznoliterackich (Dictionary of Concepts in Literary Theory), before working from 1952 as a senior assistant and then from 1955 as a doctoral candidate at the Department of the History of Romantic Literature. In his research, he focused on the Classicist and Romantic period, while also producing studies on Russian literature and essays on other aspects of culture, including music and painting. From 1957 to 1960, he was a senior assistant at the Department of Eastern Slavic Literatures of the Committee of Slavonic Studies of the Polish Academy of Sciences. He returned to the Institute of Literary Research (IBL PAN) in 1960, where he was initially based at the Department of Post-1918 Literature before joining the Department of the History of Romantic Literature, where he was appointed head in 1983. He was awarded a doctoral degree from UW in 1963 for his thesis Proza Fiodora Dostojewskiego (Fyodor Dostoevsky's Prose), which was supervised by Prof. Samuel Fiszman. He received the Kościelski Foundation Prize from the Geneva-based foundation in 1968. He was awarded a habilitation degree from IBL PAN in 1970 for his study Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916-1938 (Jarosław Iwaszkiewicz's Prose, 1916-1938). The following year, he was appointed senior lecturer at IBL PAN. Following protests from the Soviet embassy after the appearance of his 1972 essay Stawrogin (Stavrogin), he was temporarily banned from publishing. He was literary director of Poland's National Theatre (Teatr Narodowy) in the 1970s. He was awarded the prize of the Minster of Science, Higher Education and Technology (1972), the prize of the Union of Polish Writers Abroad (1980), the "Odra" prize for essay writing (1984), and the Stanisław Vincenz award (1985). He was in Rome in 1984/85 having been awarded a grant by the Italian Institute of Christian Culture of the Foundation of John Paul II Foundation. In 1988, he was made associate professor and joined the Polish PEN Club the same year. Between 1989 and 1992, he was director of the Doctoral Studies Programme at IBL PAN. He joined the editorial board of "Tygodnik Literacki" in 1990. He received the literary history prize of the New York-based A. Jurzykowski Foundation in 1991, the Grand Prix of the Cultural Foundation in 1994, and the Polish PEN Club prize for essay writing in 1995. He was made full professor at IBL PAN in 1994. He retired in 1998. In 2007, he was awarded the W. Reymont literary prize lifetime achievement award. He received the Gold Medal for Merit to Culture – Gloria Artis in 2007. He died on 10 May 2016 in Warsaw and is buried at the city's Municipal Northern Cemetery.

Twórczość

1. Odrodzenie klasyczne w liryce polskiej w latach 1907-1914. Warszawa: b.w. 1963, 21 s. Przedruk zob. poz. ↑.

Referat wygłoszony na Konferencji „Pół wieku poezji polskiej” zorganizowanej przez IBL PAN w Warszawie 28-30 XI 1963.

2. Dostojewski i „przeklęte problemy”. Od „Biednych ludzi” do „Zbrodni i kary”. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 354 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2010, 260 s.

Zawartość

Wstęp. – I. Dostojewski i romantyzm. – II. Początki konserwatyzmu Dostojewskiego. – III. Dostojewski i socjalizm. – IV. Chrystologia Dostojewskiego. – V. Dostojewski i „nowożytne idee”. – Zakończenie. – W wyd. 2 brak wstępu.

See Studies

3. Et in Arcadia ego. Esej o tęsknotach poetów. Warszawa: Czytelnik 1966, 185 s.

Zawartość

Wstęp. – Rok 1919 – Odjazd na wyspy szczęśliwe [dot.: O. Mandelsztam: Wśród wzgórz Pierii]; Wygnanie z raju [dot.: T.S. Eliot: Popielec]; Rok 1961 – Zagłada Arkadii [dot.: T. Różewicz: Et in Arcadia ego]. – Zakończenie.

See Studies

4. Krytyka soterycznych aspiracji kultury. „Pasje Błędomierskie” Jarosława Iwaszkiewicza. Konferencja naukowa poświęcona prozie polskiej XX wieku. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika 1968, 25 s. Zakład Literatury XX wieku UMK, Instytut Badań Literackich PAN.

5. Eros i Tanatos. Proza Jarosława Iwaszkiewicza 1916-1938. Warszawa: Czytelnik 1970, 367 s.

Rozprawa habilitacyjna.

Zawartość

Cz. 1. Jarosław Iwaszkiewicz i modernizm: Rozdział I. Życie i piękno: Ideał piękna; Bunt przeciw pięknu; Ideał życia, – Rozdział II. Życie i sztuka: Nietzsche contra Wagner; Szymanowski, czyli powrót do romantyzmu; „Próchno”, czyli powrót do Schopenhauera; Deheroizacja histriona; Rozwinięcie antynomii sztuki i życia, – Rozdział III. Ogród życia: „Metafizyczny lęk młodości”; Modernistyczny eskapizm; Nadczłowiek polskiego modernizmu; Próba miłości mistycznej; Ogród życia. – Cz. 2. Świat heroicznego estetyzmu: Rozdział IV. Esencja człowieka: Próba przezwyciężenia czasu; Trucizna pamięci; Triumf aktualności; Funkcja zmitologizowanej przeszłości; Esencja człowieka, czyli charakter, – Rozdział V. Eros i Tanatos: Umieranie jako źródło życia; Eros, czyli harmonia świata; Tanatos, czyli rozpad harmonii świata; „Komedia ducha” i „miłe drobiazgi”, – Rozdział VI. Człowiek i historia: Szaleństwo jako czynnik historyczny; „Złote szczypce”, Sen śródziemnomorski; Oblicze świata a esencja człowieka. – Cz. 3. Jarosław Iwaszkiewicz i kryzys kultury, – Rozdział VII. Tragedia świętości: Idea świętości; Chrześcijański eudajmonizm i życie; Koniec mitu o soterycznym charakterze miłości; Zasłona Mai, – Rozdział VIII. Tragedia kultury: Zwycięstwo Correggia; Pomiot przybyszewszczyzny; Mit natury.

See Studies

6. Stawrogin. [Esej]. „Teksty” 1972 nr 4 s. 9-37. Przedruk w: Sprawa Stawrogina. [Autorzy:] M. Janion, R. Przybylski. Posłowie: T. Komendant. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 1996, 89 s.

Przekłady

serbski

Przekład tekstu R. Przybylskiego: Stavrogin. [Przeł.] P. Vujičić. „Izraz”, Sarajewo 1973 nr 2/3.

See Studies

7. Ogrody romantyków. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 403 s. Biblioteka Romantyczna.

Zawiera rozprawę R. Przybylskiego (s. 7-177) oraz antologię w jego wyborze.

Zawartość

Wprowadzenie; I. W Ogrojcu Potockich; II. Sady Oliwne polskiego romantyzmu; III. Ogrody dziecięcia wieku; IV. Ogrody poezji; V. Ogrody światła; Zakończenie, – nadto antologia tekstów.

See Studies

8. To jest klasycyzm. Wstęp: M. Janion. Warszawa: Czytelnik 1978, 241 s.

Zawartość

Wprowadzenie: Klasycyzm a demuzykalizacja świata; Między śmiercią a tekstem [dot. twórczości J.M. Rymkiewicza]; Między chaosem a snem [dot. twórczości J. Hartwig]; Między Chrystusem a nocą [dot. twórczości J.S. Sity]; Między czasem poległych a groźbą spodlenia [dot. twórczości A. Międzyrzeckiego]; Między cierpieniem a formą [dot. twórczości Z. Herberta]. – Zakończenie: Klasycyzm w epoce krytyki filozofii podmiotu. – Dodatek: „Odrodzenie klasyczne” w liryce polskiej w latach 1907-1914 [poz. ↑]; Manifest klasyczny T.E. Hulme'a [z 1913 r.].

See Studies

9. Wdzięczny gość Boga. Esej o poezji Osipa Mandelsztama. Paryż: Libella 1980, 190 s. Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu. Historia i Teraźniejszość, 5. Wyd. nast.: Kraków: ABC* 1981; wyd. 2 Paryż: Libella 1982.

Przekłady

angielski

An essay on the poetry of Osip Mandelsztam. God's grateful guest. [Przeł.] M.G. Levine. Ann Arbor, MI 1987.

See Studies

10. Podróż Juliusza Słowackiego na Wschód. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982, 599 s. Biblioteka Romantyczna.

Zawartość

Zawiera rozprawę R. Przybylskiego: Pielgrzymka do Króla-Ducha, s. 9-531, – nadto antologia tekstów J. Słowackiego.

See Studies

11. Klasycyzm, czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983, 442 s. Wyd. 2 Gdańsk: Marabut 1996, 474 s. Z Pudełkiem.

Zawartość

Wstęp. – Cz. 1. Klasycyzm: „Mowa bogów”; Kompleks chaosu. – Cz. 2. Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego: Wprowadzenie. (Rytualna śmierć Królestwa Polskiego); Katabaza Księcia Arcybiskupa Gnieźnieńskiego [I. Krasickiego]; Rozpacz libertyna [dot. S. Trembeckiego]; Kubrak pośmiewiska [dot. J.P. Woronicza]; Dusza zamordowanego królestwa [dot. C. Godebskiego]; Testament zamordowanego królestwa [dot. A. Felińskiego]; Idzie nam o wszystko [dot. K.Koźmiana]; Zagroda polskości [dot.: K. Koźmian: Ziemiaństwo]; Romantyzm jako przepaść klasyka [dot. J. Śniadeckiego]. – Zakończenie: Wieczna Polskość.

See Studies

12. Wtajemniczenie w los. Szkice o dramatach. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, 245 s.

Zawartość

Wstęp; Tryumf miłości („Amintas” T. Tassa); Albo-albo („Jak wam się podoba” W. Szekspira); Początek naszego świata („Troilus i Kresyda” W. Szekspira); Klasyczna ciemność („Fedra” J. Racine'a); Doktryna i uczucie („Szkoła żon” Molière’a); Dwa serca na dole, u góry zaś jeden Widz („Tragedyja o bogaczu i Łazarzu ” Anonima gdańskiego); Koniec świata hedonistów („Wesele Figara” P.A. Beaumarchais'go); Spadanie poety („Torquato Tasso” J.W. Goethego); Cena wyboru („Horsztyński” J. Słowackiego); Tragizm romantycznego buntu („Lorenzaccio” A. Museta); Don Juan jako gaduła („Płatonow” A. Czechowa); Dramat teatru („Czajka” A. Czechowa); Grzech niemożności („Trzy siostry” A. Czechowa); Cena czasu („Wujaszek Wania” A. Czechowa); Brama bezczasu („Mord w katedrze” T.S. Eliota); Stulecie szatana („Kochankowie piekła” J.M. Rymkiewicza); Śmierć poety („Stara kobieta wysiaduje” T. Różewicza).

See Studies

13. Homilie na Ewangelię dzieciństwa. Szkice z teologii biblijnej malarzy i poetów. Paris: Éditions du Dialogue; Société d'Éditions Internationales 1990, 244 s. Kolekcja „Znaki Czasu”, 53. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2007, 281 s.

Zawartość

Części: Objawienie miłości. Cztery homilie na Zwiastowanie NMP [Najświętszej Marii Panny]; Przeistoczenie kosmosu. Trzy homilie na Boże Narodzenie; Uderzenie w świadomość. Dwie homilie na Pokłon Trzech Mędrców; Pierwsza rana Zbawiciela. Dwie homilie na Obrzezanie Pana Naszego; Spotkanie z Panem. Pięć homilii na Ofiarowanie Jezusa w Świątyni; W drodze. Trzy homilie na Ucieczkę Świętej Rodziny do Egiptu; Bóg z nami. Dwie homilie na Odnalezienie Dwunastoletniego Jezusa w Świątyni.

Przekłady

francuski

szkicu Dwie homilie na Odnalezienie Dwunastoletniego Jezusa w Świątyni: Deux homelies sur Jesus agé de douze ans retrouvé dans le tempe. „Polish Art Studies” 1993 t. 14 s. 19-34.

See Studies

14. Słowo i milczenie bohatera Polaków. Studium o „Dziadach” [A. Mickiewicza]. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 1993, 311 s.

Zawartość

Wprowadzenie: Wieczne niedopoznanie. – Rozdział I. Epifania Bohatera Polaków: Słowo a Wielka Całość; Materia jako próba ducha; Zabobon mniemany. Opera w jednym akcie; Milczenie a „głębia serca”. – Rozdział II. Archeologia duszy Bohatera Polaków: Słowo i światło; Klucz i gospoda wszechcierpień; Trupia świadomość; Słowo i ciemność. – Rozdział III. Wzlot i upadek Bohatera Polaków: Wyzwanie losu; W otchłani historii; Neuroza językowa; Fantazmaty religijne romantycznego maga; Odstąpienie słowa złu; „Concerto angelico per la notte di Natale”. – Rozdział IV. Nadprzyrodzony sens poczynań narodów: Tanscendencja ofiar; Wniebowstąpienie „bezrozumnej narodowości polskiej”; Transcendencja oprawców. – Rozdział V. Godzina Polski: Cierpienie jako zgorszenie egzystencji; Diabeł cierpiącego Sługi Jahwe; Anioł czasu Polski; Bohater Polaków jako niedopoznana tajemnica. – Rozdział VI. Wygnanie do Babilonu: Czytanie przestrzeni imperialnej; Bestia z morza; Anioł Współczucia; Kaskada tyraństwa; Błonia Carycy; Milczenie Pielgrzyma. – Zakończenie: Wieczne otwarcie.

Adaptacje

radiowe

Cz. 1-13. Polskie Radio 1998.

See Studies

15. Międzyrzecki. [Sylwetka]. Warszawa: Agencja Autorska 1994, 59 s.

Zawartość

Światło doświadczenia; Przezroczysty strumień mowy; Czas poległych; Nasz marny czas; Czas zamętu; Najważniejsze utwory Artura Międzyrzeckiego, – nadto: Wybór artykułów o twórczości Artura Międzyrzeckiego.

16. Pustelnicy i demony. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1994, 188 s. Mity, Obrazy, Symbole.

Nagrody

Nagroda Wielkiej Fundacji Kultury za 1994.

Zawartość

Wprowadzenie. – Uraz do materii. Esej o nadmiarze możliwości; Uraz do ciała. Esej o myśleniu; Uraz do mowy. Esej o milczeniu; Demony powietrza. Esej o przerażeniu; Nie wódź nas na pokuszenie. Cztery homilie o św. Antonim Eremicie.

Adaptacje

radiowe

pt. Demony i pustelnicy. Cz. 1-4. Polskie Radio 1994.

See Studies

17. Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak” 1995, 288 s. Wyd. 2 tamże 2009, 354 s.

Przekłady

angielski

A swallow's shadow. An essay on Chopin's thoughts. Przeł. J. Comber. Warszawa: The Fryderyk Chopin Institute 2011, 334 s.

See Studies

18. Romantyzm. [Monografia]. [Autorzy:] R. Przybylski, A. Witkowska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1997, 743 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1997, wyd. 3 1997, wyd. 4 1998, wyd. 5 1999, wyd. 6 2000, wyd. 7 2001, wyd. 8 2002, wyd. 9 2003, wyd. 10 2007, wyd. 11 2009, wyd. 12 2016.

Tu R. Przybylskiego: Cz. 1. Klasycyzm i sentymentalizm po trzecim rozbiorze (1795-1830), s. 41-204.

See Studies

19. Baśń zimowa. Esej o starości. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 1998, 125 s. Wyd. 2 tamże 2008, 132 s.

Nagrody

Nominacja do finału Nagrody Literackiej Nike w 1999.

Zawartość

Wprowadzenie; W gospodzie śmierci; Stos pokruszonych obrazów; Myślący badyl; W celi śmierci.

Przekłady

węgierski

Téli rege. Esszé az öregségröl. [Przeł.] L. Pâlfalvi. [Budapeszt]. 2001.

See Studies

20. Rozhukany koń. Esej o myśleniu Juliusza Słowackiego. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 1999, 181 s.

Nagrody

Nominacja do finału Nagrody Literackiej Nike w 2000.

Zawartość

Wprowadzenie: Warsztat myśli. – Kopuła Świętego Piotra: O myśli nieokiełznanej: Niepokój apologety; Questo nostro gran matto; Rozhukany koń. – Niebiańskie Pustkowie: O locie w nieskończoność: Czytanie Kampanii; Dom bez dachu; Trójkąt egzystencji; Bezkresy duszy. – Starodawne orędzia: O myśli archaicznej: Śpiew zamraczający; Krzemieniecka makatka; Tracki wynalazek; Opsarotes. – Śmierć Saturna: O myśli eschatologicznej: Hermeneutyka jako „rewelatorstwo ducha”; Saturnus triumphans; Anioł Transfiguracji Materii. – Zakończenie: Wiem, że wiem.

See Studies

21. Sardanapal. Opowieść o tyranii. [Esej]. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2001, 168 s.

Zawartość

Wprowadzenie: Prawe nic. – Rozdział pierwszy. Baśń o rozwydrzonym hedoniście: Kurz czasu; Opal przypowieści; Sardanapalskie gody. – Rozdział drugi. Sardanapal w brzuchu Lewiatana: Wyroczny dzień tyrana; Dar zrozumienia; Sprawy ludzkie; Tragiczna wina tyrana. – Rozdział trzeci. Sardanapal na łożu miłości i śmierci: Ulm, Kulm i Austerlitz; Poetyka niedopowiedzenia; Dzieło buzyngota; Milczenie tyrana. – Zakończenie: Wina władzy.

See Studies

22. Mityczna przestrzeń naszych uczuć. [Studium]. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2002, 187 s.

Zawartość

Główne drzwi. – Cz. 1. Kobieta i mężczyzna. Mężczyzna i kobieta [dot. relacji Anny Achmatowej z Isaiahem Berlinem]: Gość ze Świata, los i Księżniczka; Gość ze Świata; Nieporozumienie; W Zalustrzanej Krainie; Fato vitaor; Księżniczka. – Miłość, kobieta, świat i przeznaczenie [dot. wierszy miłosnych O. Mandelsztama dedykowanych Oldze Arbieninie]: W diktejskiej grocie; Sakralne niemożliwości; Naszyjnik z martwych pszczół; Klęska mężczyzny; Obrzęd bezsennej nocy. – Cz. 2. Odmęt uczuć. Cierpienia osobności [o znaczenia sosny Uranii w wierszach J. Iwaszkiewicza]: Sosna; Dwa przeistoczenia tajemnicy trwania; Zaklinanie siostry; Zaklinanie Uranii. – Krzywda [dot.: Josif Brodski: Do Lykomeda na Skyros]: Tajemnicze poniżenie; Pokusa zemsty. – Ciężar czasu [Tadeusza Różewicza: Acheron w samo południe]: Acheruzyjski świat Różewicza; Rzeka czasu; Arogancja pamięci; Nikt; Cierpliwy łotr; Nic.

See Studies

23. Krzemieniec. Opowieść o rozsądku zwyciężonych. [Esej historyczny]. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2003, 204 s.

Nagrody

Nominacja do finału Nagrody Literackiej Nike w 2004.

Zawartość

Rozdział 1. Podarunek despoty: Odkrycie energii języka; Polityka i rozsądek; Rozsądek zwyciężonych; „La clemenza di Tito”; Rekreacja Krzemieńca; Kiedy dodzwoniono w sygnaturkę... – Rozdział 2. Gimnazjum Wołyńskie i awantury wojenne Wielkiego Stworzy: Przestrogi despoty; Przykazania rozsądku; Pożytki z rozsądku. – Rozdział 2. Hezjodowe miasteczko: Powrót spokojności; „Erga kai hemerai”. – Rozdział 4. Ekspiacja despoty: Rozsądek zwycięzców; „Nierozsądna narodowość polska”; „Wrogów dar – nie dar”.

See Studies

24. Ogrom zła i odrobina dobra. Cztery lektury bibilijne. [Szkice]. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2006, 164 s.

Druk fragmentów pt. Pewność niepewności. „Gazeta Wyborcza” 2006 nr 269, 275.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2007.

Zawartość

I. Pewność niepewności: Boskie incognito; Ukryty Nauczyciel; Mgnienie Wiekuistej Światłości; Na drodze do Emaus. – II. Absurdalna krzątanina życia; Ukryta przemoc; Na przyzbie Domu Wieczności; Pochwała pracy; Pogoń za wiatrem. – III. Ciężar tożsamości: Groźba eksterminacji; Nadprzyrodzone ocalenie; Narodziny baśni z ducha rozpaczy; Los. – IV. Życie w tłumie: Rzetelny Bóg; Szemrany prorok; Człowiek z Nieba i Człowiek z Ziemi; Kromka chleba.

See Studies

25. Uśmiech Demokryta. Un presque rien. [Szkice]. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2009, 136 s.

Nagrody

Nominacja do Nagrody Literackiej Nike w 2010.

Zawartość

[***]. – Ikona mojej matki. Rok 1935. Dzieciństwo: Bezwzględny Bóg i pobożny cieśla; Dramat rodzinny. – Nasz Wielki Sąsiad. Rok 1943. Lata chłopięce: Bandyckie państwo; Nierząd królów Europy; Niezmienna istota Rosji. – Demokrytejski szlif. Rok 1945. Młodość: Szkoła wątpienia; Pasterz opowieści; Otchłań materii; Wir społeczny; Pogoda ducha; Uśmiech Demokryta.

See Studies

26. Odwieczna Rosja. Mandelsztam w roku 1917. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2012, 191 s.

Rok 1917: Koniec caratu; Rosja i demokracja; Helleńskie wizje doli człowieczej; Zlinczowanie demokracji; Hagada o roku 1917; Przeczucie koszmaru. – Wydarzenie historyczne. – Ekskurs. – Od Autora. – Przekłady poetyckie wierszy Osipa Mandelsztama.

See Studies

Listy

1. Listy i rozmowy 1965-2014. [Autorzy:] R. Przybylski, T. Różewicz. Podała do druku, oprac. i wstępem opatrzyła K. Czerni. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2019, 611 s.

See Studies

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

• Niekrasow w przekładach Juliana Tuwima (Uwagi o metodzie przekładu). [Współautor:] M. Pieczyński. „Kwartalnik Instytutu Polsko-Radzieckiego” 1953 nr 5 s. 58-76.

• Proza Lermontowa a młodzieńcza twórczość Dostojewskiego. „Slavia Orientalis” 1958 nr 2 s. 58-86.

• Fiodora Dostojewskiego młodzieńcze opowiadania o marzeniu. „Slavia Orientalis” 1959 nr 1 s. 3-31 [dot. F. Dostojewski: Gospodyni; Białe noce].

• „Hans Küchelgarten” [N. Gogola] albo ocalenie idylli. „Slavia Orientalis” 1960 nr 3 s. 419-446.

• U źródeł XX-wiecznego pesymizmu. „Kultura i Społeczeństwo” 1962 nr 1 s. 47-68.

• Arkadia Osipa Mandelsztama. „Slavia Orientalis” 1964 nr 3 s. 243-262.

• Chrystologia Dostojewskiego. „Slavia Orientalis” 1964 nr 1 s. 17-32.

• Polska poezja klasyczna po roku 1956. „Pamiętnik Literacki” 1964 z. 4 s. 501-538.

• „Et in Arcadia ego” Tadeusza Różewicza. „Poezja” 1966 nr 2 s. 52-64.

• Manifest klasyczny Thomasa Ernesta Hulme’a. „Poezja” 1966 nr 9 s. 62-75.

• Muzyka rewolucji. „Dwunastu” Aleksandra Błoka. „Poezja” 1967 nr 10 s. 18-33.

• O „Klęsce” Aleksandra Fadiejewa. „Slavia Orientalis” 1967 nr 3 s. 195-207.

• Esencja człowieka. „Panny z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza. „Twórczość” 1969 nr 7 s. 91-111.

• Świat jako maszyna piekielna. (O „Zamku kaniowskim” Goszczyńskiego). W: Studia z teorii i historii poezji. Wrocław 1970 s. 129-149.

• Osip Mandelštam i muzyka. „Russian Literature”, [Haga] 1971s. 103-125.

• Anty-Calderon Jarosława Marka Rymkiewicza. W: J.M. Rymkiewicz: Kochankowie piekła. Warszawa 1972 s. 11-42 [program teatralny Teatru Narodowego].

• Pogański Rzym Mandelsztama. W: Z polskich studiów slawistycznych. Seria 4 [cz. 2]. Nauka o literaturze. Warszawa 1972 s. 195-214.

• Mandelsztam i muzyka. „Res Facta” 1973 nr 7 s. 19-34.

• Między słowem a zmartwychwstaniem. „Więź” 1974 nr 3 s. 13-26 [dot. A. Międzyrzeckiego].

• Oczy Pana Cogito. „Więź” 1974 nr 11 s. 3-21 [dot. Z. Herberta].

• Rim Osipa Mandelštama. „Rossija-Russia”, Turyn 1974 nr 1 s. 149-184.

• Zmierzch rozumnego heroizmu, czyli Prolegomena do romantycznego bohaterstwa. W: Problemy polskiego romantyzmu. Seria 2. Wrocław 1974 s. 157-192.

• Poezja pierwszej wojny. Poeci młodopolscy w odrodzonej ojczyźnie; Bolesław Leśmian; Ekspresjonizm poznański; Władysław Broniewski i poezja rewolucyjna. W: Literatura polska 1918-1975. T. 1. 1918-1932. Warszawa 1975 s. 225-271; 429-437.

• Propyleje Osipa Mandelsztama. W: Rzecz poetycka. Inspiracje. Łódź 1976 s. 109-146.

• Autor i jego sobowtór w prozie Witolda Gombrowicza. „Studia Polonistyczne” 1977 s. 123-134.

• Bezbożny poszukiwacz Boga. „Ojciec Sergiusz” Lwa Tołstoja. „Znak” 1979 nr 10 s. 980-994.

• Grób klasycystyczny. „Teksty” 1979 nr 3 s. 22-39.

• Współczesny humanista wobec antropologii chrześcijańskiej. „Znak” 1980 nr 11 s. 1425-1437.

• Esencja i egzystencja w kosmicznej biografii Juliusza Słowackiego; Śmierć i metempsychoza w proklamacjach religijnych Słowackiego. W: Słowacki mistyczny. Warszawa 1981 s. 251-262; 332-337.

• Oświeceniowy rozum i romantyczna przepaść. W: Problemy polskiego romantyzmu. Seria 3. Wrocław 1981 s. 109-142.

• Śmierć Antychrysta. „Znak” 1981 nr 1/2 s. 109-122 [dot.: F. Dostojewski: Biesy], przekład na język serbski: Smrt Antihristova. [Przeł.] P. Vujičić. „Savremenik”, Belgrad 1984 nr 10 s. 347-357.

• Zejście z Kapitolu. „Twórczość” 1981 nr 12 s. 49-82 [dot. C. Godebskiego].

• Demon polskich klasyków. (Cykl napoleoński Kajetana Koźmiana). „Twórczość” 1982 nr 7 s. 59-94.

• Symbolika Powstania Listopadowego. „Znak” 1982 nr 3 s. 41-68 [dot. poetyckich wizji Orła Białego]; przedruk w: Powstanie listopadowe 1830-1831. Wrocław 1983.

• Gentelman i dandys. W: Style zachowań romantycznych. Warszawa 1986 s. 337-351.

• Poezja wiary tragicznej. W: J.S. Pasierb: Wiersze wybrane. Warszawa 1988 s. 377-389.

• Strój arystokraty ducha. „Zeszyty Literackie” 1990 nr 32 s. 75-92 [esej o ubiorach poety w świetle romantycznej semiotyki ubioru; także o ubiorach F. Chopina].

• Tombeaux vides. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 22: 1990 s. 57-102 [dot. J. Słowackiego].

• Epifanie Bóstwa Muzyki. „Teksty Drugie” 1991 nr 5 s. 62-86 [esej o F. Chopinie i jego stylu koncertowym].

• Drabina do otchłani. „Znak” 1992 nr 10 s. 73-92.

• Eros i Thanatos. „Literary Studies in Poland”, Wrocław T. 25: 1992 s. 83-109.

• Deux homelies sur Jesus age de douze ans retouve dans le temple. „Polish Art Studies” 1993 t. 14 (1992) s. 19-34 [dot. m.in. pism J. Damasceńskiego i św. Grzegorza Wielkiego].

• Symboliczna śmierć „ja”. Notatki stuttgarckie Fryderyka Chopina. „Zeszyty Literackie” 1995 nr 49 s. 68-81.

• Krzemieniecka matka. W: Lustra historii. Warszawa 1998 s. 125-134 [dot. J. Słowackiego].

• Między czasem poległych a groźbą spodlenia. W: Artur Międzyrzecki: Z dzienników i wspomnień. Warszawa 1999 s. 287-322.

• Poniżenie i zemsta. „Zeszyty Literackie” 2001 nr 1 s. 79-88 [dot. wiersza J. Brodskiego: Do Lykomeda na Syros].

• Różewicz i Bacon. Inscenizowany dialog. W: Tadeusz Różewicz i obrazy. Poznań 2015 s. 49-65.

Przekłady

1. A. Dostojewska: Mój biedny Fiedia. Dziennik. Przekł., wstęp i komentarz: R. Przybylski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 419 s.

2. O. Mandelsztam: Słowo i kultura. Szkice literackie. Przekł. i komentarz: R. Przybylski. Warszawa: Czytelnik 1972, 221 s.

3. A. Achmatowa: Mój Puszkin. Rozprawy i uwagi krytyczne. Przekł. i komentarz: R. Przybylski. Warszawa: Czytelnik 1976, 226 s.

4. F. Dostojewski: Aforyzmy. Wybór i przekł.: R. Przybylski, Z. Podgórzec. Nota wstępna: Z. Podgórzec. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1976, 56 s.

5. F. Dostojewski: Listy. Przekł. i komentarz: Z. Podgórzec, R. Przybylski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, 653 s.

6. O. Mandelsztam: Zgiełk czasu. Przeł., posłowiem i komentarzem opatrzył R. Przybylski. Warszawa: Czytelnik 1994, 198 s. Wyd. 2. Wstęp: R. Lis. Warszawa: Sic! 2018.

7. N. Mandelsztam: Mozart i Salieri oraz inne szkice i listy. Wybór, przekł. i komentarz: R. Przybylski. Warszawa: Sic! 2000, 187 s.

8. O. Mandelsztam: Podróż do Armenii. [Szkice]. Przeł. i komentarzem opatrzył R. Przybylski. Warszawa: Sic! 2004, 117 s.

9. L. Tołstoj: Ojciec Sergiusz. [Nowela]. Przekł. i komentarze R. Przybylskiego. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2009, 101 s. Wielcy Pisarze w Nowych Przekładach.

Prace redakcyjne

1. A. Malczewski: Maria. Oprac. [i wstęp]: R. Przybylski. Wyd. 3 zmienione. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1958, CXXVIII, 108 s. Biblioteka Narodowa I, 46.

Zawiera także: Wiersze; Listy; Dokumenty dotyczące zgonu poety.

See Studies

2. A. Malczewski: Maria. Powieść ukraińska. Oprac.: R. Przybylski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 146 s. Wyd. 5 tamże 1976.

See Studies

3. O. Mandelsztam: Poezje. Oprac. i wstęp: R. Przybylski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 168 s. Wyd. 2 zmienione i rozszerzone tamże 1997.

See Studies

4. G. Flaubert: Kuszenie świętego Antoniego. Przeł. P. Śniedziewski. Z komentarzami G. Séginger, R. Lis i R. Przybylskiego. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2010, 328 s. Wielcy Pisarze w Nowych Przekładach.

See Studies

Omówienia i recenzje

Wywiady

• Mówi Ryszard Przybylski. Rozm. [Redakcja]. „Współczesność” 1964 nr 175.

• Wspaniałe hobby doktora Przybylskiego. Rozm. Z.P. „Echo Krakowa” 1967 nr 164.

• Rusycystyka jako hobby. Rozm. Z. Podgórzec. „Za i przeciw” 1971 nr 37.

• Czas wielkiej próby. Rozm. B. Chmiel. „Przegląd Powszechny” 1986 nr 6.

• Ochota na kontestację. Rozm. P. Łuszczykiewicz. „Arkusz” 2000 nr 3.

• Do prawdziwej wiary trzeba odwagi. Rozm. K. Czerni. „Znak” 2008 nr 7/8.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (M. Brykalska).

• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Uzupełnienie).

• Ryszard Przybylski – Bibliografia (1950-2012). Oprac.: K. Czerni. W: Mistrz. Ryszard Przybylski (1928-2016) in memoriam. Warszawa 2018.

Ogólne

Książki

• A. Faltyn: Hermeneutyka w polskich badaniach literackich. Maria Janion, Ryszard Przybylski, Michał Paweł Markowski. Warszawa: Stowarzyszenie Pro Cultura Litteraria; Wydawnictwo IBL PAN 2014, 580 s.

• Mistrz. Ryszard Przybylski (1928-2016) in memoriam. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2018, 271 s. [Zawartość: A. Jarzyna, K. Kuczyńska-Koschany: Słowo wstępne; D. Czaja: Elementarz humanisty [dot. ujęcia humanizmu w szkicach R. Przybylskiego]; K. Czerni: W drodze do Emaus. O przyjaźni Tadeusza Różewicza i Ryszarda Przybylskiego w świetle ich korespondencji [dot. R. Przybylski, T. Różewicz: Listy i rozmowy 1965-2014; T. Różewicz, Z. i J. Nowosielscy: Korespondencja]; J. Borowczyk: Homilie dla żyjących w chaosie. Egzegezy Pokłonu Trzech Mędrców oraz żywota i nauk św. Antoniego Eremity [dot. Homilie na Ewangelię Dzieciństwa; Pustelnicy i demony]; W. Ratajczak: „Poezja tej niezwykłej opowieści”. O pewnym eseju Ryszarda Przybylskiego [dot. szkicu „Pewność niepewności” z tomu „Ogrom zła i odrobina dobra”]; M. Chabiera: Spory o Dostojewskiego. Jerzy Stempowski o książce Ryszarda Przybylskiego [dot. Dostojewski i „przeklęte problemy”]; M. Cielecki: Szkoła pisania im. Ryszarda Przybylskiego [dot. tematyki rosyjskiej w szkicach R. Przybylskiego]; P. Micnas: Przybylskiego lektura Mandelsztama [dot.: Wdzięczny gość Boga; Et in Arcadia ego; Odwieczna Rosja. Mandelsztam w 1917 roku]; M. Junkiert: Klasycy to uzdrowieni chorzy. Rozum i nadzieja klasycyzmu [dot.: Klasycyzm, czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego]; E. Czerwińska: Krąg się zamyka [dot. wiersza T. Różewicza „ciężko jest wracać” z tomu „Ostatnia wolność”, dedykowanego R. Przybylskiemu]; A. Czyżak: Powroty do „Baśni zimowej”; A. Lewandowska: Miłośnik bytu. Eseistyka Ryszarda Przybylskiego jako pochwała rzeczywistości [dot. kwestii egzystencji poruszanej w esejach R. Przybylskiego]; A. Jarzyna: Jaskółka jako figura stylu [dot.: Cień jaskółki]; K. Kuczyńska-Koschany: Jak [dot. roli hermeneutyki w esejach R. Przybylskiego]; J. Roszak: „Poezja wygnana”. O współczesnym uchodźstwie na marginesie rozważań Ryszarda Przybylskiego [dot.: Wdzięczny gość Boga; Rozhukany koń; Podróż Juliusza Słowackiego na Wschód; Uśmiech Demokryta]; Ryszard Przybylski – Bibliografia (1950-2012). Oprac.: K. Czerni].

Artykuły

• J. Maciejewski: Koniec mitu arkadyjskiego. „Współczesność” 1965 nr 25 [dot. artykułów R. Przybylskiego poświęconych współczesnej poezji klasycznej].

• A. Sandauer: Źle o następcach. „Współczesność” 1965 nr 6 [dot. artykułów R. Przybylskiego poświęconych współczesnej poezji klasycznej].

• J. Hartwig: Ryszard Przybylski: Rozległość wyboru; T. Komendant: Szkic do portretu abby Ryszarda; A. Pomorski: Samotność rusycysty[dot. dokonań R. Przybylskiego w dziedzinie edytorstwa i krytyki twórczości pisarzy rosyjskich]; A. Nasiłowska: Arkadia istnieje [R. Przybylski jako promotor prac naukowych] „Nowe Książki” 2001 nr 4.

• J. Ward: T.S. Eliot w oczach trzech polskich pisarzy. Kraków 2001 [dot. także T. Różewicza i J.M. Rymkiewicza].

• J. Sobolewska: Mnich z zakonu pracy. „Gazeta Wyborcza” 2004 nr 228.

• J. Hartwig: Wybrańcy losu. Warszawa 2006 [m.in. o R. Przybylskim].

• A. Michnik: Ryszard Przybylski dziś kończy 80 lat. „Gazeta Wyborcza” 2008 nr 77.

• Z. Mikołejko: Przybylski i nasze mity. 80. urodziny autora „Pustelników i demonów”. „Tygodnik Powszechny” 2008 nr 14.

• A. Rzymska: O eseistyce słowno-obrazowej Ryszarda Przybylskiego. W: Literatura na progu XXI wieku. Olsztyn 2014.

• A. Lewandowska: Myśl religijna Ryszarda Przybylskiego i Jerzego Nowosielskiego. W kręgu podobieństw i różnic. W: Ślady, zerwania, powroty... Metafizyka i religia w literaturze współczesnej. Kraków 2015.

• M. Cielecki: Szkoła pisania im. Ryszarda Przybylskiego. „Twórczość” 2016 nr 9; przedruk w: Mistrz. Ryszard Przybylski (1928-2016) in memoriam. Warszawa 2018.

• E. Czerwińska: Krąg się zamyka. „Topos” 2016 nr 3, przedruk w: Mistrz. Ryszard Przybylski (1928-2016) in memoriam. Warszawa 2018.

• P. Goźliński: Ryszard Przybylski nie żyje. „Gazeta Wyborcza” 2016 nr 109.

• A. Hellich: Problem czasu i tożsamości w eseju autobiograficznym (Stefan Szymutko, Ryszard Przybylski). „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica” 2016 nr 4.

• M. Orski: Mędrzec, który kochał truskawki. „Gazeta Wyborcza” 2016 nr 200.

• P. Pieniążek: Dziedzictwo Przybylskiego. „Twórczość” 2019 nr 7/8.

• K. Czerni: „Piec ognisty zwątpienia”. Fenomen Ryszarda Przybylskiego (1928-2014). „Twórczość” 2020 nr 10.

Dostojewski i „przeklęte problemy”

• T. Burek: Horyzont Dostojewskiego. „Twórczość” 1965 nr 10.

• J. Kott: Dostojewski i przeklęte pytania. „Kultura i Społeczeństwo” 1965 nr 3.

• J. Kuczyński: Połowa wielkiej monografii. „Argumenty” 1965 nr 25.

• A. Mencwel: Dostojewski albo paradoksy filologa. „Fakty i myśli” 1965 nr 16.

• S. Stanuch: „Dostojewski” – Przybylskiego. „Życie Literackie” 1965 nr 18.

• S. Zieliński: Przykre odkrycie. „Nowe Książki” 1965 nr 3.

• Z. Mikołejko: Dostojewski i jego Wergili. Przeklęte problemy według Przybylskiego. „Tygodnik Powszechny” 2010 nr 42.

• M. Bohun: Niewczesność Dostojewskiego. „Przegląd Polityczny” 2011 nr 107.

BIO

Twórczość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Przekłady

serbski

Zawartość

Zawartość

Przekłady

angielski

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Przekłady

francuski

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Adaptacje

radiowe

Przekłady

angielski

Nagrody

Zawartość

Przekłady

węgierski

Nagrody

Zawartość

Zawartość

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Nagrody

Zawartość

Listy

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Przekłady

Prace redakcyjne

Omówienia i recenzje

Wywiady

Słowniki i bibliografie

Ogólne

Książki

Artykuły

Dostojewski i „przeklęte problemy”

Et in Arcadia ego

Eros i Tanatos

Sprawa Stawrogina

Ogrody romantyków

To jest klasycyzm

Wdzięczny gość Boga

Podróż Juliusza Słowackiego na Wschód

Klasycyzm, czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego

Wtajemniczenie w los

Homilie na Ewangelię dzieciństwa

Słowo i milczenie bohatera Polaków

Pustelnicy i demony

Cień jaskółki

Romantyzm [Monografia]

Baśń zimowa

Rozhukany koń

Sardanapal

Mityczna przestrzeń naszych uczuć

Krzemieniec

Ogrom zła i odrobina dobra

Uśmiech Demokryta

Odwieczna Rosja

R. Przybylski, T. Różewicz: Listy i rozmowy 1965-2014