Print

BIO

Urodzony 4 grudnia 1907 w Wolicy Kierekieszynej pod Starokonstantynowem na Wołyniu w rodzinie ziemiańskiej; syn Edwarda Pruszyńskiego i Anny z Chodkiewiczów; brat Mieczysława, publicysty. Po wybuchu w 1917 rewolucji w Rosji musiał opuścić z matką i rodzeństwem rodzinny majątek, przebywał okresowo u rodziny (w Rześniówce, Strzelczyńcu, Niemirowie), a następnie od 1918 w Żytomierzu, gdzie rozpoczął naukę w gimnazjum męskim. W 1919 przyjechał z rodziną do Polski. Kontynuował naukę w Zakładzie Naukowo-Wychowawczym oo. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem; w 1927 zdał maturę. W tym okresie zaczął podejmować pierwsze próby literackie (zachowało się kilka młodzieńczych wierszy). Następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie; na trzecim i czwartym roku studiów pracował jako zastępca asystenta. W 1932 uzyskał absolutorium. Był prezesem Akademickiego Koła Kresowego (1927-30), następnie należał do uniwersyteckiej organizacji konserwatywnej Myśl Mocarstwowa (do 1933); pełnił funkcję prezesa w jej kole krakowskim. Debiutował w 1931 artykułem pt. Głosy i glossy, opublikowanym na łamach czasopisma związanego z tą organizacją „Civitas Academica”, wychodzącego jako dodatek „Czasu” (nr 1; podpisany K.P.), był też jego współredaktorem. Drukował też m.in. w czasopiśmie „Dzień Akademicki”, a potem „Bunt Młodych” (od 1931; od 1937 pod zmienionym tytułem „Polityka”; podpisany tu także Grabiec). Od 1929 zarobkował jako korektor w dzienniku „Czas”, w którym zaczął również ogłaszać drobne teksty (w rubryce Ze świata), a potem artykuły i reportaże (od 1931). W pierwszą podróż reporterską, sfinansowaną przez redakcje „Czasu” oraz „Dziennika Poznańskiego” i „Dnia Polskiego”, udał się w 1932 do Gdańska. W tymże roku przeniósł się do Wilna, gdzie otrzymał pracę w redakcji dziennika „Słowo” (publikował tu stale do 1939). W 1933 ożenił się z Marią Meysztowiczówną (rozwód 1948). W kwietniu tegoż roku odbył podróż do Palestyny. Na przełomie 1933/34 odbył praktykę w konsulacie polskim w Kijowie. W 1934 zamieszkał w Warszawie, w związku z objęciem funkcji stołecznego korespondenta „Słowa”. W 1933 wszedł do władz Zjednoczenia Zachowawczych Organizacji Politycznych; w tymże roku został usunięty z Myśli Mocarstwowej po rozłamie w tej organizacji. W 1934-35 wydawał krótko wspólnie z Piotrem Duninem-Borkowskim, Stanisławem Vincenzem i Benedyktem Libermanem czasopismo „Problemy” (ukazały się cztery numery). Rozpoczął w 1934 współpracę z tygodnikiem „Wiadomości Literackie”; opublikował tu m.in. w 1936 cykl Podróż po Polsce, w 1936-37 reportaże z wojny domowej w Hiszpanii pt. Listy z Hiszpanii (przebywał tam jako korespondent tygodnika, uzyskawszy wizę na tereny kontrolowane przez rząd Republiki), w 1938 Listy z Czechosłowacji. W 1935 zaczął ponownie publikować w „Czasie” (też pod pseudonimem Grabiec; tu m.in. w 1936 Listy z Polesia i cykl felietonów Co myśli wieś? – sześć pytań), w 1936, po ukazaniu się pierwszych reportaży z Hiszpanii, dziennik wymówił mu współpracę. W 1938 przeniósł się do Krakowa, gdzie otrzymał pracę w redakcji „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, publikował także w jego dodatku pt. „Kurier Literacko-Naukowy”. W 1938-39 podróżował jako dziennikarz do Niemiec, Czechosłowacji, Rumunii, Grecji i Stanów Zjednoczonych. W 1939 zakończył pracę nad książką na temat mniejszości ukraińskiej pt. Wołyń (maszynopis zaginął w czasie wojny). Po wybuchu II wojny światowej starał się bezskutecznie o przyjęcie do wojska. W październiku 1939 przedostał się przez Węgry, Jugosławię i Włochy do Francji, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego i ukończył podchorążówkę w Coetquidan. Publikował artykuły i reportaże w wychodzących we Francji pismach, m.in. w „Słowie” (1940) i „Wiadomościach Polskich” (od 1940). W 1940 brał udział w kampanii norweskiej w szeregach Brygady Podhalańskiej jako dowódca drużyny w stopniu kaprala podchorążego i został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po upadku Francji został ewakuowany wraz z wojskiem do Wielkiej Brytanii. Początkowo przebywał w obozie wojskowym w Szkocji, po czym urlopowany z jednostki, wyjechał do Londynu. Kontynuował twórczość reporterską i publicystyczną, drukował m.in. w wychodzących w Londynie „Wiadomościach Polskich” (do 1943; też pod pseudonimem Grabiec; tu m.in w 1940-41 felietony z cyklu Nasi nad Tamizą) i „Nowej Polsce” (od 1941); publikował też broszury i artykuły w języku angielskim, m.in. na łamach „Free Europe” (tu pod pseudonimem Roy de Coverley) i „Dublin Review”. Po zawarciu w 1941 paktu Sikorski-Majski i nawiązaniu stosunków dyplomatycznych ze Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), został mianowany attaché prasowym Ambasady Polskiej w Moskwie, a potem w Kujbyszewie. Od grudnia tego roku był redaktorem odpowiedzialnym wydawanego w Kujbyszewie tygodnika Polaków w ZSRR, „Polska” (do końca czerwca 1942). Po przebytym tyfusie, powrócił przez Bliski Wschód do Anglii i prowadził nadal działalność publicystyczną i literacką. W 1944 walczył w 1. Dywizji Pancernej w trakcie ofensywy aliantów w Normandii; ciężko ranny pod Falaise, do końca wojny przebywał na leczeniu; został odznaczony ponownie Krzyżem Walecznych. Po zakończeniu wojny powrócił w 1945 do Polski. Pracował od 1946 w służbie dyplomatycznej kolejno jako radca prawny Ambasady Polskiej w Waszyngtonie, radca prasowy stałej delegacji polskiej przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, urzędnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie (1947-48; m.in. w lutym 1947 był z misją dyplomatyczną w Watykanie), poseł nadzwyczajny, minister pełnomocny Polski w Holandii (od wiosny 1948). Jednocześnie kontynuował twórczość literacką; opowiadania i reportaże drukował m.in. w tygodniku „Odrodzenie” (1946-48; tu m.in. w 1945, 1947 cykl artykułów Dzieje emigracji londyńskiej, w 1946-47 reportaże pt. Podróże po nowej Polsce). Zginął 13 czerwca 1950 w katastrofie samochodowej niedaleko wsi Rhynern pod Hamm na terenie Republiki Federalnej Niemiec; pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
W 1975 Klub Reportażu Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich ustanowił nagrodę im. K. Pruszyńskiego.

Twórczość

1. Sarajewo 1914 – Szanghaj 1932 – Gdańsk 193? [Reportaże]. Warszawa: Skład główny Dom Książki Polskiej 1932, 104 s. [Wyd. 2] Warszawa: Czytelnik 2004.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

2. Palestyna po raz trzeci. Reportaż z podróży. „Słowo” 1933 nr 133-201. Wyd. osobne Wilno: Skład główny Dom Książki Polskiej 1933, 175 s. Wyd. nast.: Warszawa: Rój 1936; Warszawa: Alfa 1990; wyd. 2 [!] Warszawa: Czytelnik 1996.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

3. W czerwonej Hiszpanii. Pierwodruk częściowy pt. Listy z Hiszpanii. Od specjalnego wysłannika. „Wiadomości Literackie” 1936 nr 24-26, 30, 32, 35, 37, 41, 43, 47, 49, 52-54; 1937 nr 7-13, 23, 25. Wyd. osobne Warszawa: Rój 1937, 344 s. Wyd. nast.: Warszawa: Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA* 1985; Warszawa: Czytelnik 1997.

Reportaże z wojny domowej w Hiszpanii.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Podróż po Polsce. [Reportaże]. Warszawa: Rój 1937, 199 s. [Wyd. 2] Warszawa: Czytelnik 2000.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

5. Droga wiodła przez Narvik. Powieść. London: Kolin 1941, 251 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wiedza 1945, tamże: wyd. 2 [!] 1946, wyd. 3 1946, wyd. 5 1948 [antydatowane 1947]; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, tamże: wyd. 2 [!] 1958, wyd. 8 1984, wyd. 9 1986.

Przekłady

hiszpański

La ruta era por Narvik. [Przeł.] J.S. de Sapio del Prado. Buenos Aires 1944.

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: J. Skotnicki. Wystawienie: Kraków, Teatr Ludowy 1969.

filmowe

Droga wiodła przez Narvik. Scenariusz filmowy. Z pism K. Pruszyńskiego ułożył J. Hen. [B.m.w.] 1970, 99 k.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Księga ponurych niedopowiedzeń. Na marginesie książki gen. Mieczysława Norwida-Neugebauera „Kampania wrześniowa 1939 w Polsce” [London 1941]; 100 mil od prawdy. Na marginesie książki płk. Romana Umiastowskiego „12 mil od Warszawy... 30 mil od Paryża” [Edinburgh 1941]. London: Kolin 1941, VIII, 53 s. Wyd. nast.: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, wyd. 2 tamże 1959.

7. [Polska inwazja]. Powst. przed 1941.

Gawędy dotyczące pobytu polskich oddziałów wojskowych w Szkocji.

Przekłady

angielski

Polish invasion. [Przeł. A.T. Lutosławski] P. Jordan. London: Minerva 1941, 112 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

8. [Polska walczy]. Powst. przed 1941. Por. poz. ↑.

Broszura dotycząca udziału Polaków w II wojnie światowej, przeznaczona dla czytelników w zachodniej Europie.

Przekłady

angielski

Poland fights back. [Przeł. A.T. Lutosławski] P. Jordan. London: Hodder & Stoughton 1941, 215 s. Wyd. nast. poszerzone z podtytułem: From Westerplatte to Monte Cassino. New York: Roy 1944.

portugalski

Os Poloneses voltam á luta. [Przeł.] A. Rodrigues. Rio de Janeiro [1943].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. [Generał Władysław Sikorski. Szkic]. Powst. ok. 1943/1944.

Polski oryginał nie został odnaleziony.

Przekłady

hiszpański

Maszynopis w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie, 187 k. (brak tytułu, nazwiska tłumacza i roku powstania).

10. Niedokończona podróż. Scenariusz i komentarz filmowy K. Pruszyński. Ekranizacja 1943.

Film dokumentalny o gen. W. Sikorskim; wersję polską czytał A. Słonimski.

Przekłady

angielski

Unfinished journey. A film script. Written by K. Pruszyński. Spoken by J.A. Gielgud, directed by E. Cękalski. London: Polish Film Unit [1944], [12] k.

11. [Tadeusz Kościuszko. Monografia]. Powst. przed 1943. Druk fragmentów: Potomstwo diaka Kostii; Panowie Siechnowiccy; Pan Ojciec i Pani Matka; Monachomachia; Tymoleon. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1943 nr 10, 12, 14, 19, 23, – Słońce Saratogi; West Point; Zagubiona zwrotka. „Nowa Polska”, Londyn 1943 t. 2 z. 10, 12, t. 3 z. 7. Przedruk pt. Rozdziały z monografii o Kościuszce zob. poz. ↑ (t. 2).

12. Walczymy. Jerozolima: W Drodze [1943], 142 s.

Zmieniona wersja poz. 8, przeznaczona dla Polaków, którzy spędzili pierwsze lata wojny w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

13. Wiadomdłości Polskie. Niepolityczne i nieliterackie. The Polish News. Nadzwyczajny dodatek na 1 kwietnia. [Współautorzy:] A. Słonimski, W.J. Solski. London [1943], [1-2] s.

Wydanie anonimowe.

14. Czarna brygada. Powst. ok. 1944. Druk „Literatura” 1979 nr 51/52; 1980 nr 1-6.

Reportaż z walk I Dywizji Pancernej w czasie inwazji wojsk sprzymieżonych w Normandii w 1944.
Rękopis bez tytułu [obecnie w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie]; tytuł ustalił J. Roszko na podstawie listów K. Pruszyńskiego z tego okresu.

Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Czarna brygada; Wspomnienia normandzkie. Przygotował do druku i wstępem opatrzył J. Roszko. Kraków: Sponsor 1994, 157 s.

15. Margrabia Wielopolski. 1803-1874. „Nowa Polska”, Londyn 1944 z. 1-5. Wyd. osobne London: „Nowa Polska” 1944, 64 s. Wyd. nast.: [Warszawa:] Czyt.elnik 1946; wyd. 2 [!] z przedmową S. Mackiewicza. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1957.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

16. Russian year. The notebook of an amateur diplomat. New York: Roy 1944, 189 s.

Zbiór reportaży z czasów pracy K. Pruszyńskiego w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Przekład polski: Noc na Kremlu. Przeł.: J. Roszko, M. Wójtowicz. Wstęp: J. Roszko. Warszawa: Rój 1989, 183 s. Wyd. 2 tamże 1989.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

17. Wspomnienia normandzkie. „Nowa Polska”, Londyn 1944 t. 3 z. 9 s. 564-586. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2). Wyd. łącznie z Czarna brygada zob. poz. ↑.

18. Trzynaście opowieści. Warszawa: Czytelnik 1946, 326 s. Wyd. nast.: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, tamże 1957; wyd. 4 Warszawa: Czytelnik 1972, tamże wyd. 5 1995.

Zawartość

Człowiek z rokokowego kościoła; Madonna Mikulińska; Cosas de Polonia; Trębacz z Samarkandy; Spadochronowy witraż; Wiatraki z Ranley; O głowę murzyńskiego króla; Odejścia i powroty; Podrzucona książka; Różaniec z granatów; Gwiazda wytrwałości; Cień Gruzji; Ziętarowe skarby. Wyróżnienie tygodnika „Odrodzenie” w 1947.

Adaptacje

teatralne

Dwie opowieści. Scenariusz: W. Nowicki. Wystawienie: Koszalin, Bałtycki Teatr Dramatyczny 1988.

radiowe

opowiadania: Podrzucona książka: Adaptacja: R. Śliwonik. Polskie Radio 1966.
opowiadania: Gwiazda wytrwałości: Adaptacja: A.W. Piotrowski. Polskie Radio 1968.
opowiadania: Trębacz z Samarkandy: Adaptacja: S. Majchrowski. Polskie Radio 1968.
Adaptacja: Z. Orszulska. Polskie Radio 1971.
Adaptacja: K. Strzałka. Polskie Radio 1972.
opowiadania: Gwiazda wytrwałości. Adaptacja: W. Biedak. Polskie Radio 1988.

filmowe

opowiadań: Ziętarowe skarby: Droga jest daleka. Adaptacja: J. Wejroch. Ekranizacja 1963 (łącznie z Pomiędzy wilki [poz. ↑], W Grywałdowej [poz. ↑]).

telewizyjne

opowiadania: Różaniec z granatów: Adaptacja: D. Połtorzycka. Telewizja Polska 1959.
Scenariusz: J. Rutkiewicz. Telewizja Polska 1970.
opowiadania: Gwiazda wytrwałości: Scenariusz: A. Czałbowski. Telewizja Polska 1973.

Wyd. osobne poszczególnych opowiadań: Różaniec z granatów. Warszawa: Varsovia 1991, 18 s. Wyd. nast. Bielsko-Biała: Beskidzka Oficyna Wydawnicza [1993].

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Karabela z Meschedu. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1948, 294 s. Wyd. nast.: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957; wyd. 3 Warszawa: Czytelnik 1995.

Zawartość

Karabela z Meschedu; Sprawa Smagacza; Paliki; Opowieści szkockie; Krysta; Ksiądz Ułas; Pomiędzy wilki; W Giewałdowej.

Adaptacje

radiowe

opowiadania: Sprawa Smagacza: Adaptacja: R. Śliwonik. Polskie Radio 1966.

filmowe

opowiadań: Pomiędzy wilki, W Giewałdowej zob. poz. ↑.

telewizyjne

opowiadania: Opowieści szkockie: Wieczory generalskie. Adaptacja: W. Lesiewicz. Telewizja Polska 1959.
opowiadania: Pomiędzy wilki: Odlot. Telewizja Polska 1972.
opowiadania: Pomiędzy wilki: Scenariusz filmu telewizyjnego: J. Janicki, W. Niżyński. Telewizja Polska 1988.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

20. Opowiadania. [Warszawa:] Czytelnik 1948, 61 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Różaniec z granatów; Ziętarowe skarby, – z poz. ↑: Paliki; Krysta; W Giewałdowej.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

21. Wystawa Ziem Odzyskanych. [Katalog]. Tekst K. Pruszyński. Wrocław 1948, 47 s. Komisariat Rządu dla Spraw W.Z.O. [Wystawy Ziem Odzyskanych]. Przedruk zob. poz. ↑ (t. 2).

22. Opowieść o Mickiewiczu. Polskie Radio 1949-1950 [czytana w odcinkach]. Druk wersji zmienionej pt. Opowieść o Adamie Mickiewiczu. „Słowo Powszechne” 1955 nr 12, 14-18, 20-24, 26-36, 38-42, 44-48, 51-54, 57-60, 63-66, 69-72, 75-78, 81-84, 87-89, 91-95, 98-101, 104-107, 110-113, 116-119, 122-125, 128-130. Wyd. osobne Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 309 s. Wyd. 2 ze wstępem i przypisami J. Odrowąż-Pieniążka Warszawa: Czytelnik 1998.

Praca niedokończona; w wydaniu książkowym wykorzystano maszynopis, rozdziały 1-12 z poprawkami K. Pruszyńskiego, brudnopis dalszego ciągu i wersję radiową [informacja: J. Skórnicki: Ksawerego Pruszyńskiego ostatnia książka. „Życie Literackie” 1957 nr 7].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

23. Adam Mickiewicz. The life story of the greatest Polish poet. With a foreword by J. Lindsay. London: Fore Publications 1950, 76 s.

Przekłady

chiński

A-dam Mi-sy-kai-wei-czi-czuan. [Przeł.] Wang Tsung-yen. Pekin 1958.

24. Opowieści. Wstęp: K. Koźniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955, 334 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1964, wyd. 3 1965, wyd. 4 1968, wyd. 5 1970, wyd. 6 1972, wyd. 7 1974, wyd. 8 1977, wyd. 9 1987.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Człowiek z rokokowego kościoła; Madonna Mikulińska; Spadochronowy witraż; Wiatraki z Ranley; O głowę murzyńskiego króla; Odejścia i powroty; Podrzucona książka; Różaniec z granatów; Gwiazda wytrwałości; Trębacz z Samarkandy, – z poz. ↑: Sprawa Smagacza; Paliki; Opowieści szkockie; Pomiędzy wilki.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

25. Opowieści. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1956, 490 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Człowiek z rokokowego kościoła; Madonna Mikulińska; Spadochronowy witraż; Wiatraki z Ranley; O głowę murzyńskiego króla; Odejścia i powroty; Podrzucona książka; Różaniec z granatów; Gwiazda wytrwałości; Trębacz z Samarkandy, – z poz. ↑: Paliki; Opowieści szkockie; Pomiędzy wilki; W Giewałdowej.

26. Opowieści. Wybór. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1961, 405 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Trębacz z Samarkandy; O głowę murzyńskiego króla; Odejścia i powroty; Podrzucona książka; Różaniec z granatów; Gwiazda wytrwałości; Ziętarowe skarby, – z poz. ↑: Karabela z Meschedu; Sprawa Smagacza; Paliki; Opowieści szkockie; W Giewałdowej.

27. Wybór pism publicystycznych. Wybór i przygotowanie do druku: Z. Haraschin-Gutkowska. [Wstęp:] K. Wyka. T. 1-2. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 479 + 615 s.

Zawartość

Zawiera wybór artykułów, reportaży, wspomnień, opowieści i recenzji w działach: T. 1 [z lat 1932-1939]: I. Podróże po Polsce: Gdańsk; Kraków; Śląsk; Warszawa; Wielkopolska; Wołyń i Polesie; Zakopane, – II. Publicystyka wiejska, – III. Sylwetki pisarzy, recenzje, felietony literackie, – IV. Zagadnienia różne, – V. Podróże po Europie: Podróże do Grecji; Czechosłowacja; Niemcy, – VI. Wrażenia zza oceanu, – VII. Aktualności polityczne, – VIII. Varia. – T. 2 [z lat 1940-1949]: I. Szkice i reportaże literackie. Wspomnienia. Opowiadania: Zapłata za wrzesień; Zaprosimy wszystkich; W Polsce było inaczej; Squadron leader Henneberg; Wspomnienia normandzkie [poz. ↑], – II. Rozdziały z monografii o Kościuszce [poz. ↑], – III. Zagadnienia różne, – IV. Felietony z cyklu: „Nasi nad Tamizą”, – V. Wybrane zagadnienia z publicystyki europejskiej, – VI. Diariusz kończącej się wojny, – VII. Lot do kraju, – VIII. Opowieści – wspomnienia z lat 1939-1945: Strzechacz; Dni kołatania; Zrodzona we wrześniu; Gugenmus z Gandawy; Ulica Pruszyńskiego; Kapelan spod Narviku; Un petit coin de France; Saga o Income Taxe, – IX. Dzieje emigracji londyńskiej, – X. Na Monte Cassino i w Narviku po latach, – XI. Artykuły literackie. Felietony. Recenzje, – XII. Podróże po nowej Polsce.

Adaptacje

radiowe

opowieści: Zrodzona we wrześniu; Gugenmus z Gandawy; Saga o Income Taxe: Trzy opowieści. Adaptacja: K. Strzałka. Polskie Radio 1970.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

28. Różaniec z granatów. Opowiadania. Warszawa: Książka i Wiedza 1967, 75 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Podrzucona książka; O głowę murzyńskiego króla; Różaniec z granatów.

29. Podrzucona książka. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 65 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Trębacz z Samarkandy; Różaniec z granatów; Podrzucona książka.

30. Trębacz z Samarkandy i inne opowiadania. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1983, 49 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Trębacz z Samarkandy; Różaniec z granatów; Gwiazda wytrwałości.

31. Ziemia świętego Justa. [Eseje]. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza Wojewódzkiego Ośrodka Kultury [1986], 25 s.

Zawartość

O wóz i konia; Ziemia świętego Justa.

32. Wybór pism 1940-1945. [Artykuły publicystyczne]. Słowo wstępne: W. Odojewski. London: Polonia Book Fund Ltd. 1989, 214 s. Wyd. nast. Warszawa: Rytm* 1989.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

33. Publicystyka. Wybór tekstów: G. Pyka i J. Roszko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990.

T. 1. Niezadowoleni i entuzjaści. 1931-1939. Wstęp: J. Roszko. Komentarz: D. Kołodziejczyk. 1990, 695 s.

Zawartość

Zawiera artykuły w częściach: Cz. 1. Początek drogi publicystycznej (od pierwszych publikacji do założenia własnego pisma – od roku 1931 do grudnia 1934). – Cz. 2. Redaktor „Problemów”. Między „Buntem Młodych” a „Wiadomościami Literackimi” (od grudnia 1934 do lipca 1936). – Cz. 3. Zdobycie samodzielności. Pobyt w Hiszpanii, okres bezrobocia, pracownik „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w Krakowie (od lipca 1936 do września 1939).

T. 2. Powrót do Soplicowa. 1940-1948. Komentarz: D. Kołodziejczyk. 1990, 455 s.

Zawartość

Zawiera artykuły w częściach: Cz. 1. Pobyt we Francji i Anglii (od przedarcia się na Zachód z okupowanej Polski po porozumienia Sikorski-Majski – od października 1939 do sierpnia 1941). – Cz. 2. Pobyt w ZSRR (od września 1941 do artykułu „Wobec Rosji” z października 1942). – Cz. 3. W kręgu spraw rosyjskich, w ogniu polemik (od października 1942 do maja 1945). – Cz. 4. W obliczu nowej rzeczywistości (od powrotu do kraju do objęcia ambasady w Hadze – od września 1945 do września 1948) [tu m.in.:] Wystawa Ziem Odzyskanych [poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

34. Trębacz z Samarkandy. Bielsko-Biała: Beskidzka Oficyna Wydawnicza [1993], 10 s.

35. Różaniec z granatów i inne opowieści. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1997, 112 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Trębacz z Samarkandy; Różaniec z granatów; Gwiazda wytrwałości; Ziętarowe skarby, – nadto: Karabela z Meschedu [poz. ↑].

36. Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1998, 391 s.

Zawartość

Zawiera z poz. ↑: Człowiek z rokokowego kościoła; Madonna Mikulińska; Trębacz z Samarkandy; Spadochronowy witraż; Wiatraki z Ranley; Odejścia i powroty; Podrzucona książka; Różaniec z granatów; Cień Gruzji; Ziętarowe skarby, – z poz. ↑: Karabela z Meschedu; Sprawa Smagacza; Paliki; Ksiądz Ułas; W Giewałdowej.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

37. Opowieści. Warszawa: „Twój Styl” 2000, 435 s.

38. Wspomnienia, reportaże, artykuły. Warszawa: „Twój Styl” 2000, 551 s.

39. Artykuły i opowieści. Warszawa: „Twój Styl” 2001, 475 s.

Wybory tekstów w przekładach

węgierski

• A szamarkandi kürös. [Przeł.] E. Szenyán Budapest 1982.

Przekłady

1. A. Malraux: Nadzieja. [Powieść]. Warszawa: Rój 1939, 469 s.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
2. R. Martin du Gard: Rodzina Thibault. [Powieść]. T. 7. Lato 1914. T. 1-3. Warszawa: Rój 1939, 246 + 308 + 341 s. Wyd. nast.: Warszawa: Książka i Wiedza 1949-1950 (jako t. 3-4 cz. 1-2); wyd. 2 [!] Warszawa: Czytelnik 1957 (jako t. 4-6), wyd. 3 tamże 1987 (jako t. 3-4).
W wydaniach powojennych opublikowane łącznie z Epilogiem w przekładzie E. Fiszera.

Prace redakcyjne

1. Kraj lat dziecinnych. Red.: M. Grydzewski. Londyn: Kolin 1942, 377 s. Wyd. 2 Londyn: Puls 1987.
Tu także wspomnienie K. Pruszyńskiego: Na czarnym szlaku, s. 212-238.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
• Polski słownik biograficzny. T. 28 cz. 4 (z. 118). Wrocław; Kraków 1985 (J. Pacławski).
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Pacławski).

Ogólne

Książki

• Z. Ziątek: Ksawery Pruszyński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 208 s.
• J. Pacławski: Ksawery Pruszyński. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1974, 31 s.
• J. Pacławski: Proza fabularna Ksawerego Pruszyńskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1975, 251 s.

Artykuły

• K. Koźniewski: Wojenne pisarstwo Ksawerego Pruszyńskiego. (Przyczynek do jeszcze nie napisanej historii myśli emigracji „londyńskiej”). „Twórczość” 1947 nr 3.
• A. Bocheński: Ksawery Pruszyński. „Tygodnik Powszechny” 1950 nr 27.
• J. Iwaszkiewicz: O Ksawerym Pruszyńskim; A. Słonimski: O Ksawerym Pruszyńskim. „Nowa Kultura” 1950 nr 14.
• R. Matuszewski: Droga tragicznie przerwana. „Nowa Kultura” 1950 nr 13.
• K. Wyka: Droga pisarska Ksawerego Pruszyńskiego. „Dziennik Literacki” 1950 nr 26/27-28, przedruk w tegoż: Szkice literackie i artystyczne. T. 2. Kraków 1956, Wędrując po tematach. T. 2. Kraków 1971.
• W.A. Zbyszewski: Wspomnienie o Ksawerym Pruszyńskim. „Kultura”, Paryż 1950 nr 7/8, przedruk „Kresy” 1991 nr 6 oraz w tegoż: Zagubieni romantycy i inni. Paryż 1992.
• S.M. Czarnecki: Czarodziej narracji i wzruszenia. „Tygodnik Powszechny” 1954 nr 28.
• H. Kmita: „Wszystkie gościńce idejów ...”. „Dziś i Jutro” 1956 nr 1.
• S. Mackiewicz: Infelix esto. „Kierunki” 1957 nr 9, przedruk w tegoż: Odeszli w zmierzch. Warszawa 1968, polemika: S. Żurowski: Gwoli ścisłości historycznej. „Kierunki” 1957 nr 13.
• Z. Pędziński: O krok od Sienkiewicza... W tegoż: Dalecy i bliscy. Poznań 1957.
• M. Pruszyńska: Wspomnienia kibica; Poloneza czas zacząć – śmierć za węgłem czyha; Wina nieumyślna; Casa Januari; Nasi goście z Saskiej Kępy. „Kierunki” 1957 nr 16, 24, 28, 39, 48 [wspomnienia żony K. Pruszyńskiego o mężu].
• A. Pruszyńska: Pruszyński jako poeta. „Nowa Kultura” 1960 nr 25 [dot. młodzieńczej twórczości Pruszyńskiego; zawiera też teksty kilku wierszy].
• A. Kijowski: Ksawery Pruszyński. „Tygodnik Kulturalny” 1964 nr 22.
• M. Miszkin: Ideowo społeczne i wychowawcze problemy nowelistyki Ksawerego Pruszyńskiego. „Polonistyka” 1965 nr 3.
• T.J. Żółciński: Droga wiodła do Polski. „Więź” 1966 nr 5.
• L.M. Bartelski: Pisarz nadziei. W tegoż: W kręgu bliskich. Kraków 1967.
• S. Józefowicz: Ksawery Pruszyński. (Propozycja wizerunku). „Życie i Myśl” 1969 nr 9.
• W. Nawrocki: Ksawerego Pruszyńskiego spojrzenie na zachód i północ. W tegoż: Trwanie i powrót. Poznań 1969.
• E. Kościukiewicz: Koncepcja narratora w opowiadaniach Ksawerego Pruszyńskiego. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 1970 wyd. 1972 t. 25.
• K. Hrabyk: Wspomnienia. (Pojedynek z Ksawerym Pruszyńskim). „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1971 nr 4.
• E. Kościukiewicz: O czynnikach gawędowych w prozie Ksawerego Pruszyńskiego. „Ruch Literacki” 1972 nr 2.
• J. Żurek: Rzewuski naszej prozy. „Nowy Wyraz” 1973 nr 6.
• A. Słonimski: Ksawery Pruszyński. W tegoż: Alfabet wspomnień. Warszawa 1975, wyd. 2 uzupełnione tamże 1989.
• J. Pacławski: Żeromski w świadomości pisarskiej Ksawerego Pruszyńskiego. W: O Stefanie Żeromskim. Kraków 1976.
• W. Władyka: Publicystyka polityczna neokonserwatystów w latach 1926-1935. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego” 1976 nr 4 [m.in. dot. K. Pruszyńskiego].
• Z. Ziątek: Die Kriegserfahrung unter dem Gesichtspunkt zweier polnischer Traditionen: der historischen und der volksverbundenen. [Przeł.] D. Scholze. „Zeitschrift für Slawistik”, Berlin 1976 nr 1.
• J. Pacławski: Rola motywów hiszpańskich w twórczości literackiej Ksawerego Pruszyńskiego. „Przemiany”, Kielce 1977 nr 2.
• J. Pacławski: Utwory literackie Ksawerego Pruszyńskiego. „Ruch Literacki” 1977 nr 2.
• G. Pyka: Polityka w twórczości Ksawerego Pruszyńskiego. Wybrane zagadnienia. Katowice: Uniwersytet Śląski 1981, 198 s. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 436.
• E. Dylawerski: Pruszyński czytany od nowa. „Perspektywy” 1982 nr 28.
• K. Koźniewski: Ksawery Pruszyński, czyli o prawdziwą historię polskiej inteligencji. „Życie Literackie” 1982 nr 5.
• T. Bujnicki: Od reportażu do opowiadania. (Szkic o twórczości Ksawerego Pruszyńskiego). W: W kręgu dwudziestowiecznego realizmu. Katowice 1983, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 612.
• [A. Grajewska] K. Narutowicz: Pruszyński. „Kultura, Oświata, Nauka” 1984 nr 4.
• M. Siembieda: Tropami Ksawerego Pruszyńskiego. „Opole” 1984 nr 1, 2, 9.
• W. Władyka: Podróżnik. „Prasa Polska” 1985 nr 2.
• Z. Miedziński: W kręgu pisarstwa Ksawerego Pruszyńskiego. „Polonistyka” 1986 nr 7.
• A. Michnik: Czerwona nić. W tegoż: Polskie pytania. Paryż 1987. Wyd. nast.: Kraków* 1988; Warszawa* 1993 [dot. art.: Wobec Rosji. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1942 nr 40].
• J. Roszko: Publicysta z ukraińskim piórem. „Miesięcznik Literacki” 1988 nr 6.
• J. Roszko: Wypadek na autostradzie czy zamach? „Kontrasty” 1988 nr 2.
• K. Urban: Rozmowy Ksawerego Pruszyńskiego w Watykanie. „Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie” 1989 nr 303.
• J. Roszko: Apokryf Pruszyńskiego. „Polityka” 1990 nr 39 [dot. tzw. politycznego testamentu K. Pruszyńskiego, druk „Polityka” 1990 nr 35].
• L.M. Krześniak: Publicystyka Ksawerego Pruszyńskiego we Francji w latach 1939-1940. W: Polskie środowisko twórcze na emigracji we Francji wrzesień – czerwiec 1940. Warszawa 1995.
• J. Prokop: Ksawery Pruszyński. W tegoż: Pisarze w służbie przemocy. Kraków 1995.
• I. Sariusz-Skąpska: Hejnał pod Pamirem. „Kresy” 1995 nr 4.
• J. Jaruzelski: Ksawery Pruszyński. Śmierć i testament. „Rzeczpospolita” 1996 nr 144, nawiązanie: E. Rożek: O „testamencie” Ksawerego Pruszyńskiego. Tamże 1997 nr 15.
• S. Kossowska: Ksawery. „Kultura”, Paryż 1996 nr 9 [wspomnienia].
• M. Stępień: Którędy wiodła droga Ksawerego Pruszyńskiego. „Ruch Literacki” 1997 nr 3, przedruk w tegoż: Jak grecka tragedia. Kraków 2005.
• J. Kurski: Nie wielopolski po prostu polski. „Gazeta Wyborcza” 1998 nr 91.
• J. Pacławski: Ksawery Pruszyński. W tegoż: Szkice o współczesnych twórcach literatury. Kraków 1998, przedruk zmieniony w: tegoż: O reportażu i reportażystach. Kielce 2005.
• F. Ryszka: Hiszpańska wojna domowa w oczach światłego konserwatysty. „„Wiadomści Kulturalne” 1998 nr 9.
• I. Sikora: Pruszyński upudrowany. „Arcana” 1998 nr 4.
• M. Pruszyński: Mojżesz i Ksawery. Warszawa: „Twój Styl” 1999, 153 s.
• K. Karwat: Śląskie diagnozy Pruszyńskiego. „Śląsk” 2000 nr 3.
• K. Koźniewski: Samotność przeciw wszystkim. W tegoż: Przekorni. Warszawa 2000.
• K. Masłoń: Miłość pełna swarów. „Rzeczpospolita” dod. „Plus Minus” 2000 nr 24. przedruk w tegoż: Nie uciec nam od losu. Warszawa 2006.
• J. Pacławski: Przenikanie się aspektów reportażowych i literackich w pisarstwie Ksawerego Pruszyńskiego. „Studia Kieleckie. Seria Filologiczna” 2000 nr 2.
• Z. Ziątek: Wrzos, Pruszyński i Wańkowicz. Rola wielkich indywidualności w narodzinach i rozwoju polskiego reportażu. W: Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym. Lublin 2004.

Sarajewo 1914 – Szanghaj 1932 – Gdańsk 193?

• W. Rogowicz. „Wiadomości Literackie” 1932 nr 43.
Go back to position Wróć do pozycji

Palestyna po raz trzeci

• W. Giełżyński: Palestyna w oczach dziennikarza polskiego. „Wiadomości Literackie” 1933 nr 51.
• W. Kubacki: Reportaż palestyński. „Gazeta Polska” 1936 nr 283.
• S. Rogoż: Polski dziennikarz u chaluców. „Wiadomości Literackie” 1936 nr 28.
Go back to position Wróć do pozycji

W czerwonej Hiszpanii

• [F. Gil] A. Drozd. „Sygnały” 1938 nr 39.
• J. Mosdorf: Zagadnienia dwóch Hiszpanii. „Prosto z Mostu” 1938 nr 13 [dot. też: J. Giertych: Hiszpania bohaterska].
• S. Rogoż: Rewolucja w Hiszpanii wiecznej. „Wiadomości Literackie” 1938 nr 7.
• A. Włodek: Hiszpania Pruszyńskiego. „Życie Literackie” 1956 nr 34.
• [M. Stasiński] Bartosz Serwal: Hiszpańska wojna domowa a świat współczesny. (Uwagi na marginesie książki Ksawerego Pruszyńskiego). „Krytyka”* 1987 nr 23/24.
Go back to position Wróć do pozycji

Podróż po Polsce

• J.A. Król: Marzenia o Polsce. „Droga” 1937 nr 7/8.
• J. Mosdorf: Stacja odbiorcza. „Prosto z Mostu” 1937 nr 23.
• S. Rogoż: Odkrywcza podróż. „Wiadomości Literackie” 1937 nr 17.
• K. Sowiński: Przez ziemie i sprawy polskie. „Pion” 1937 nr 12.
Go back to position Wróć do pozycji

Droga wiodła przez Narvik

• Z. Bohusz-Szyszko. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1941 nr 32, polemika: K. Pruszyński: Dwugłos o książce. Tamże nr 36.
• S. Mackiewicz. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1941 nr 25.
• Z. Broncel: Sens śmierci. „W Drodze” 1944 nr 17.
• A. Gołubiew: Droga Pruszyńskiego. „Dziś i Jutro” 1946 nr 8.
• M. Jarczyńska. „Tygodnik Powszechny” 1946 nr 28.
• K. Wyka: Pogranicze powieści; Funkcja solidarnej pamięci. W tegoż: Pogranicze powieści. Kraków 1948, wyd. 2 poszerzone Warszawa 1974, przedruk w tegoż: Szkice literackie i artystyczne. T. 2. Kraków 1956 [dot. też Trzynaście opowieści; Karabela z Meschedu].
• R. Matuszewski: Przez Narwik – dokąd?; Trzynaście opowieści o żołnierskiej tułaczce. W tegoż: Literatura po wojnie. Warszawa 1950 [dot. też Trzynaście opowieści].
• B. Królikowski: „Polski Maro z Jasińskiego duszą”. „Kierunki” 1959 nr 41 [dot. też Trzynaście opowieści; Karabela z Meschedu].
Go back to position Wróć do pozycji

Polish invasion

• Z. Grabowski: Dwie angielskie książki Pruszyńskiego. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1942 nr 3 [dot. też Poland fights back].
Go back to position Wróć do pozycji

Poland fights back

• Z. Grabowski: Dwie angielskie książki Pruszyńskiego. „Wiadomości Polskie”, Londyn 1942 nr 3 [dot. też Polish invasion].
Go back to position Wróć do pozycji

Margrabia Wielopolski

• P. Jasienica: Mentor wierzgający. „Odnowa” 1946 nr 18.
• S. Kieniewicz: Prawda margrabiego. „Tygodnik Powszechny” 1946 nr 32, sprostowanie nr 33.
• J. Sieradzki: Prawda z błędami. „Odrodzenie” 1946 nr 19.
• J.J. Piechowski: O tragedii nieporozumienia. „Kierunki” 1957 nr 34.
• P. Jasienica: Obrona grzesznicy. „Twórczość” 1958 nr 3, polemika: J. Łojek: Apoteoza quislingizmu, A. Bocheński: Analiza polityczna artykułu Jerzego Łojka. „Kierunki” 1958 nr 1, J. Gawroński: Agent czy kontrahent. Tamże nr 4, M. Pruszyńska: Moje trzy grosze w sprawie Wielopolskiego. Tamże 1958 nr 5, J. Łojek: W odpowiedzi sprzymierzeńcom i przeciwnikom, A. Bocheński: Drugi artykuł o Margrabim. Tamże 1958 nr 11.
Go back to position Wróć do pozycji

Russian year

• G.E. Hoover. „New Europe”, Nowy Jork 1944 nr 9.
Go back to position Wróć do pozycji

Noc na Kremlu

• W. Skalmowski: Dwie książki Pruszyńskiego. „Puls” 1989 nr 42/43 [dot. też Wybór pism 1940-1945].

Trzynaście opowieści

• M. Kurzyna: Wśród starych dróg i ścieżek przyszłości. „Dziś i Jutro” 1947 nr 11.
• Z. Starowieyska-Morstinowa: Wielki reportaż. „Przegląd Powszechny” 1947 nr 12, przedruk w tejże: Szukam człowieka. Kraków 1973.
• K. Wyka: Pogranicze powieści; Funkcja solidarnej pamięci. W tegoż: Pogranicze powieści. Kraków 1948, wyd. 2 poszerzone Warszawa 1974, przedruk w tegoż: Szkice literackie i artystyczne. T. 2. Kraków 1956 [dot. też Droga wiodła przez Narvik; Karabela z Meschedu].
• R. Matuszewski: Przez Narwik – dokąd?; Trzynaście opowieści o żołnierskiej tułaczce. W tegoż: Literatura po wojnie. Warszawa 1950 [dot też. Droga wiodła przez Narvik].
• B. Królikowski: „Polski Maro z Jasińskiego duszą”. „Kierunki” 1959 nr 41 [dot. też Droga wiodła przez Narvik; Karabela z Meschedu].
• J. Żurek: Rzeczy polskie. (O „Trzynastu opowieściach” Ksawerego Pruszyńskiego). „Kultura” 1969 nr 21.
• J. Prokop: Ksawerego Pruszyńskiego „Gwiazda wytrwałości”. W: Nowela, opowiadanie, gawęda. Warszawa 1974, wyd. 2 poszerzone Warszawa 1979.
• A. Marzec: Zanurzenie się w polskiej tradycji. (Ksawerego Pruszyńskiego: „Różaniec granatów” i „Gwiazda wytrwałości”). W tejże: Od Schulza do Myśliwskiego. Warszawa 1988, wyd. 2 poprawione i poszerzone Łódź 1994.
• I. Sariusz-Skąpski: Hejnał pod Pamirem. „Kresy” 1995 nr 4 [dot. Trębacz z Samarkandy].
Go back to position Wróć do pozycji

Karabela z Meschedu

• Z. Lichniak. „Przegląd Powszechny” 1948 nr 6.
• H. Markiewicz: Pod znakiem nieprzezwyciężonej tradycji. „Kuźnica” 1948 nr 39.
• H. Vogler: Ostatni szlachcic polskiej literatury. Piękna sztuka opowiadania u Ksawerego Pruszyńskiego. „Dziennik Literacki” 1948 nr 30, przedruk w tegoż: Z notatek przemytnika. Warszawa 1957.
• K. Wyka: Pogranicze powieści; Funkcja solidarnej pamięci. W tegoż: Pogranicze powieści. Kraków 1948, wyd. 2 poszerzone Warszawa 1974, przedruk w tegoż: Szkice literackie i artystyczne. T. 2. Kraków 1956 [tu m.in. o: Droga wiodła przez Narvik; Trzynaście opowieści].
• A. Rudnicki: Niebieskie kartki. Kraków 1956.
• B. Królikowski: „Polski Maro z Jasińskiego duszą”. „Kierunki” 1959 nr 41 [dot. też Droga wiodła przez Narvik; Trzynaście opowieści].
Go back to position Wróć do pozycji

Opowieść o Mickiewiczu

• J. Skórnicki: Ksawerego Pruszyńskiego ostatnia książka. „Życie Literackie” 1957 nr 7.
Go back to position Wróć do pozycji

Opowieści [1955]

• R. Wasita: Fakty i wyobraźnia. „Nowa Kultura” 1955 nr 43.
• B. Klukowski: Droga wiodła do Polski. „Nowe Książki” 1988 nr 3.
Go back to position Wróć do pozycji

Wybór pism publicystycznych

• J. Hen: Pruszyński. „Twórczość” 1966 nr 5.
• K. Koźniewski: Zabrakło głównego bohatera. „Polityka” 1966 nr 13.
• J. Łojek: Publicystyka Ksawerego Pruszyńskiego. „Kierunki” 1966 nr 17.
• A. Małachowski: Umiał myśleć prawdę. „Współczesność” 1966 nr 6.
• S. Rafałowicz: Publicystyka bez doktrynerstwa. „Życie Literackie” 1966 nr 18.
• M. Wierzyński: Konserwatysta oświecony. „Kultura” 1966 nr 14.
Go back to position Wróć do pozycji

Wybór pism 1940-1945

• W. Skalmowski: Dwie książki Pruszyńskiego. „Puls” 1989 nr 42/43 [dot. też Noc na Kremlu].
• R. Habielski: Pruszyński redivivus. „Więź” 1990 nr 9.
• J. Zieliński: Zawróćcie bieg krwi. „Zeszyty Literackie”, Paryż 1990 nr 29.
Go back to position Wróć do pozycji

Publicystyka

• K. Masłoń: Pruszyński bez cenzury. „Rzeczpospolita” 1991 nr 52 [dot. T. 1-2].
• K. Piątkowski: Myśleć niezależnie w czasie okrutnym. „Nowe Książki” 1991 nr 8 [dot. T. 1-2].
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO