BIO
Urodzony 15 sierpnia 1908 w miejscowości Turka nad Stryjem; syn Leona Poppera, lekarza weterynarii, i Jadwigi z domu Helin. Uczęszczał do gimnazjum w Przemyślu i Stanisławowie, gdzie w 1926 zdał maturę w II Gimnazjum Państwowym. Następnie studiował filologię polską na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) we Lwowie; w 1930 uzyskał magisterium. Jednocześnie ukończył studia muzyczne w klasie fortepianu w Państwowym Konserwatorium. Debiutowł w 1928 wierszem pt. Czekam..., ogłoszonym w „Słowie Polskim” (nr 78; podpisany Marian Popper); publikował tu do 1932 liczne wiersze i artykuły. W tym czasie pracował nad powieścią Czerwony chleb, której fragmenty publikował w prasie. W 1933-35 studiował prawo na UJK we Lwowie i w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Od 1933 należał do zespołu redakcyjnego „Sygnałów”; z pismem tym współpracował do 1939. Wiersze, opowiadania, artykuły i recenzje ogłaszał nadto m.in. w „Kurierze Literacko-Naukowym” (1935-36), „Nowych Czasach” (1935-36), „Pionie” (1935-39), „Skamandrze” (1935, 1939). W maju 1936 wziął udział w Zjeździe Pracowników Kultury we Lwowie. W 1937 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związku Literatów Polskich; ZLP). Odbył kilka podróży zagranicznych, m.in. w 1938 do Włoch, Egiptu, Australii, Jugosławii, Portugalii. W 1939 był członkiem redakcji lwowskiego dziennika „Express Wieczorny”. Podczas II wojny światowej przebywał we włączonym do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich Lwowie; w czasie okupacji niemieckiej był administratorem domów. W 1940 ożenił się ze Stanisławą Marią Kudynowską. W marcu 1945 przyjechał do Krakowa i podjął pracę w Spółdzielni Wydawniczo-Oświatowej „Czytelnik”; organizował oddział wydawnictwa w Koszalinie (do 1949 był jego dyrektorem). Równocześnie kontynuował twórczość literacką i krytyczną. Współpracował z tygodnikiem „Odrodzenie” (1945-48; tu m.in. w 1946 stały dział pt. Kronika filmowa). W 1947 wchodził w skład redakcji tygodnika „Przekrój” (tu m.in. recenzje literackie podpisane Prom), w 1948 pracował krótko jako doradca literacki w Filmie Polskim. W 1949 został członkiem zarządu Oddziału Krakowskiego ZLP. Opowiadania, fragmenty powieści, artykuły i recenzje ogłaszał w licznych czasopismach, m.in. w „Echu Tygodnia” (1949-55), „Od A do Z” (1951-55), „Życiu Literackim” (od 1951; tu liczne recenzje powieści francuskich i amerykańskich). W 1961 otrzymał nagrodę literacką miasta Krakowa za całokształt twórczości. Wyjeżdżał do Egiptu (1958), następnie do Indii, Pakistanu i Zatoki Perskiej (1961), Paryża i Londynu (1962), Stanów Zjednoczonych (1963), Kenii i Tanzanii (1965). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1957). Zmarł 19 stycznia 1971 w Krakowie; pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim.
Twórczość
1. Czerwony chleb. Powieść. Powst. 1929-1930. Druk fragmentów: pt. Ksenia Pietrowna Łukiczewna. „Droga” 1935 nr 7 s. 628-640; Konferencja i życie. „Kurier Literacko-Naukowy” 1935 nr 39; Atak rozpoczęty, godzina 11. „Wiadomości Literackie” 1935 nr 27.
2. Lüdigerowie. Powieść. Cz. 1. Spojrzenie przez odwróconą lornetkę. Powst. 1935. Wyd. Warszawa: F. Hoesick 1938, 338 s. Wyd. nast. zmienione pt. Król nie żyje, niech żyje król. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1959, 409 s.
3. Róże w betonie. Opowiadania. Lwów: „Sygnały” 1935, 152 s.
Zawartość
4. Twarze przed lustrem. Powieść. Katowice: Oficyna Wydawnicza 1946, 360 s. Wyd. nast. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1958.
5. Sąd nie śpi. Dramat w 3 aktach. Powst. 1949. [Inf. autora]. Wyd. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1957, 149 s.
6. Cyrk przyjechał. Powieść. „Przekrój” 1952 nr 360-385. Wyd. osobne Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, 219 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1962, wyd. 2 [!] Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968.
Adaptacje
filmowe
7. Opowieści sportowe. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1952, 235 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1953, wyd. 3 rozszerzone pt. Bramkarz „Świętej Barbary”. Warszawa 1956.
Nagrody
Zawartość
Przekłady
niemiecki
8. Pocztą lotniczą. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1953, 231 s. Wyd. 2 tamże 1955.
Zawartość
9. Salamandra. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1956, 259 s.
Zawartość
10. Atrament i krew. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1958, 556 s. Wyd. 2 tamże 1969.
Zawartość
11. Portret królowej Haczepsut. [Wrażenia z podróży do Egiptu]. Warszawa: Iskry 1959, 162 s.
Zawartość
12. Rakieta „Piorun”. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Kraków, Stary Teatr 1960. Druk pt. Rakieta Thunderbolt. (Sztuka w 2 aktach i 13 obrazach) zob. poz. ↑.
Nagrody
13. Igraszki z klepsydrą. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1961, 276 s.
Zawartość
14. Sezon w Górach Jowiszowych. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1962, 246 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1964; wyd. 3 Kraków: Wydawnictwo Literackie 1987.
15. Dawna przykra sprawa. (Sztuka telewizyjna). „Dialog” 1963 nr 4 s. 34-50. Przedruk zob. poz. ↑.
16. Cena ciszy. [Utwór dramatyczny]. Powst. przed 1964.
Przekłady
czeski
17. Kosmogonia. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Kraków, Stary Teatr 1964. Druk pt. W jaskini albo Kosmogonia. (Komedia w 2 aktach) zob. poz. ↑.
18. Marynarze. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1964, 174 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1975.
19. Niski pułap. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Telewizja Polska 1964. Druk z podtytułem: Sztuka telewizyjna zob. poz. ↑. Przedruk z podtytułem: (Sztuka w 2 aktach i 4 odsłonach). „Materiały Repertuarowe” 1967 nr 2 s. 7-30.
20. Opowieści i opowiadania. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1964, 372 s.
Zawartość
21. Święto pułku. [Widowisko telewizyjne]. Powst. przed 1964.
Nagrody
22. Romulus i Remus. (Dramat z okresu bajecznego). „Dialog” 1966 nr 11 s. 5-45.
23. Utwory sceniczne. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1966, 233 s.
Zawartość
24. Zjazd koleżeński. Sztuka w 3 aktach. Powst. 1966. Druk zob. poz. ↑. Wystawienie: Telewizja Polska 1969.
25. Druga Modrzejewska i inne opowiadania. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1970, 250 s.
Zawartość
26. Bardzo długa podróż. [Powieść]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 262 s.
27. Świat w stylach literackich. Szkice i recenzje. Wstęp, wybór i oprac.: M. Sprusiński. Przypisy: M. Mirecka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1977, 308 s.
Zawartość
28. Na szosie. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 68 s.
Zawartość
29. Wybór opowiadań. Wyboru dokonała W. Otto-Weisowa. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1979, 315 s.
Zawartość
Przekłady
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1951, 1958, 1966.