BIO
Urodzony 16 lipca 1931 w Częstochowie; syn Henryka Prokopa, urzędnika bankowego, i Janiny z domu Głazek, nauczycielki. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 mieszkał nadal w Częstochowie. W 1949 ukończył Liceum im. R. Traugutta w Częstochowie i rozpoczął na Uniwersytecie Warszawskim studia w zakresie filologii romańskiej i polskiej, które od 1951 kontynuował na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Debiutował w 1951 jako krytyk literacki felietonem pt. Wiosenne porządki, drukowanym w „Dziś i jutro” (nr 14). W 1953 ukończył na UJ trzyletnie studium filologii polskiej, a w 1955 uzyskał magisterium z filologii romańskiej. W 1954 ożenił się z Urszulą Dąmbską, romanistką. Od 1955 pracował w Krakowskiej Pracowni Reedycji Bibliografii Polskiej Karola Estreichera w Zakładzie Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk (PAN). Rozprawy i studia naukowe drukował m.in. w „Ruchu Literackim” (od 1962) i „Pamiętniku Literackim” (od 1963). Artykuły, recenzje, wiersze i prozę poetycką publikował m.in. w „Twórczości” (1957-66), „Tygodniku Powszechnym” (1957-89) i „Znaku” (od 1958, z przerwami). W 1960 został pracownikiem naukowym Instytutu Badań Literackich (IBL) PAN (do 1987). Od 1964 był członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1967 uzyskał doktorat w IBL PAN na podstawie pracy pt. Z przemian ideowo-artystycznych w literaturze polskiej lat 1907-1917 (promotor profesor Kazimierz Wyka↑) i otrzymał stanowisko adiunkta. W tym czasie prace naukowe i krytyczne oraz utwory poetyckie ogłaszał w „Oficynie Poetów” (Londyn, 1967-70), „Poezji” (1967-70), „Życiu Literackim” (1967-71), „Tekstach” (1972-77). W 1972/73 przebywał na stypendium International Writing Program Uniwersytetu w Iowa City w USA. Następnie przez trymestr wykładał literaturę polską na Université de Montréal w Kanadzie. W 1976 został członkiem Polskiego PEN Clubu. Habilitował się w 1977 w IBL PAN na podstawie pracy pt. Żywioł wyzwolony. Studium o poezji Tadeusza Micińskiego. W 1977-87 prowadził wykłady na Università di Torino we Włoszech; w 1983 otrzymał tytuł professore associato tegoż uniwersytetu. Współpracował w 1979-87 z czasopismami emigracyjnymi „Aneks” (Londyn), „Kultura” (Paryż) i „Kontakt” (Paryż) oraz drukował także w wychodzących poza cenzurą: „Arce”, „Kulturze Niezależnej”, „Miesięczniku Małopolskim”, „Pulsie” i „Zapisie” (pod pseudonimami: H.W., M. Czech, Marian Czech, Paweł Janowski, Tadeusz Marczak). W 1987 powrócił do Krakowa. W 1987-90 wykładał na wydziale filologii romańskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Był członkiem zespołu redakcyjnego pisma „Arka” (1990-92), publikował w „Arcanach” (1995-97) i „Dekadzie Literackiej” (1991-93). W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1990 podjął pracę na stanowisku profesora w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1993 otrzymał tytuł naukowy profesora. W 2003 dostał Nagrodę im. K. Wyki za całokształt twórczości eseistycznej i krytycznoliterackiej. Wyróżniony m.in. Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007). Zmarł 18 grudnia 2023 w Krakowie; pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim.
Twórczość
1. Euklides i barbarzyńcy. Szkice literackie. Warszawa: Czytelnik 1964, 218 s.
Zawartość
2. Z przemian w literaturze polskiej lat 1907-1917. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1970, 110 s. Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie. Prace Komisji Historycznoliterackiej, 24.
Zawartość
3. Czaszka Guliwera. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1971, 40 s.
4. Lekcja rzeczy. [Szkice literackie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1972, 219 s.
Zawartość
5. Ostatni rok życia i śmierć Kruszynki Reneville. [Opowiadania]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976, 99 s.
Zawartość
6. Moja ziemska podróż. [Wiersze]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 53 s.
7. Piękna Węgierka. Opowiadania. Warszawa: Czytelnik 1978, 133 s.
Zawartość
8. Żywioł wyzwolony. Studium o poezji Tadeusza Micińskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1978, 300 s.
9. Szczególna przygoda żyć nad Wisłą. Studia i szkice literackie. Londyn: Polonia 1985, 174 s.
Zawartość
Przekłady
niemiecki
10. Przez podobieństwa. [Wiersze]. [Kraków:] Libertas 1989, 31 s.
11. Letteratura e nazione. Studi sull 'immaginario collecttivo nell 'ottocento polacco. [Autorzy:] J. Prokop, K. Jaworska. [Torino:] Tirrenia Stampatori 1990, 203 s.
12. Parole partisane. Études littéraires. Cracovie: Viridis 1993, 53 s.
Zawartość
13. Universum polskie. Literatura, wyobraźnia zbiorowa; mity polityczne. [Szkice literackie]. Kraków: Universitas 1993, 103 s.
Zawartość
14. Wyobraźnia pod nadzorem. Z dziejów literatury i polityki w PRL. [Szkice]. Kraków: Viridis 1994, 142 s.
Zawartość
15. Pisarze w służbie przemocy. [Szkice literackie]. Kraków: Viridis 1995, 112 s.
Zawartość
16. Sowietyzacja i jej maski. PRL w latach stalinowskich. [Szkice literackie]. Kraków: Viridis 1997, 160 s.
Zawartość
17. Lata niby-Polski, literatura-stalinizm-mity polityczne. Kraków: Viridis 1998, 146 s.
Zawartość
18. Klerk i diabeł. Literatura, ideologie, mity. [Szkice]. Kraków: Viridis 1999, 125 s.
Zawartość
19. Ethnos i Caritas. Idee – mity polityczne – literatura. [Szkice]. Kraków: Arcana 2001, 216 s.
Zawartość
20. Od Robespierre'a do Lenina. Ideologie, mity polityczne, wyobraźnia zbiorowa. [Szkice]. Kraków: Arcana 2002, 232 s.
Zawartość
21. Polak, jaki jest nie(ch) każdy widzi. O rozchwianiu tożsamości na progu Europy. [Szkice publicystyczne]. Kraków: Księgarnia Akademicka 2004, 204 s.
22. Dzieje kultury francuskiej. [Monografia; współautorzy:] J. Kowalski, A. i M. Loba. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2005, 664 s.
23. Historia literatury francuskiej. [Podręcznik akademicki; współautorzy:]. K. Dybel, B. Marczuk. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 2005, 410 s.
24. Spory o nowoczesność. Miscellanea z pogranicza historii idei i literatury. [Szkice]. Kraków, Kielce: Wyższa Szkoła Umiejętności 2005, 178 s.
Zawartość
Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.
Przekłady
Prace redakcyjne
Zob. też Przekłady poz. ↑.
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1998.