BIO

Urodzona 2 kwietnia 1915 w Arnsdorfie (obecnie Miłków) na Dolnym Śląsku; córka Stanisława Pregera, publicysty, i Marii z Krassowskich. Uczęszczała do gimnazjum w Zakopanem. Po zdaniu w 1932 matury, studiowała polonistykę i rusycystykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. W czasie studiów pracowała jako bibliotekarka. Debiutowała w 1935 artykułem pt. Sądy Tołstoja o Puszkinie. Na marginesie estetyki Tołstoja, ogłoszonym w „Przeglądzie Współczesnym” (nr 160). Była członkiem Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. W 1939 uzyskała magisterium i równocześnie ukończyła Studium Pedagogiczne UJ. W okresie okupacji niemieckiej mieszkała w Zakopanem. Jesienią 1939 pracowała w tamtejszym Gimnazjum Handlowym, a następnie brała udział w tajnym nauczaniu. Po zakończeniu II wojny światowej pracowała przez rok jako nauczycielka w gimnazjum dla dorosłych i jako urzędniczka w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci. Należała do Polskiej Partii Robotniczej, następnie Polskiej Partii Socjalistycznej (od 1948 do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W 1946 objęła posadę sekretarki w redakcji tygodnika „Odrodzenie”, mieszczącej się wówczas w Krakowie, pracowała w tym piśmie jeszcze jakiś czas po przeniesieniu redakcji do Warszawy, gdzie następnie zamieszkała na stałe. Była zatrudniona przez rok w dziale literackim Polskiego Radia, a następnie w 1948-52 w Państwowym Instytucie Wydawniczym. Współpracowała też kilka lat z kolegium redakcyjnym Działu Literatury Opisowej w wydawnictwie Książka i Wiedza. Równocześnie rozwijała twórczość krytycznoliteracką; liczne recenzje i artykuły, a także przekłady głównie z języka rosyjskiego oraz wiersze publikowała m.in. w „Odrodzeniu” (1946-50), „Twórczości” (1946-51, z przerwami), „Kuźnicy” (1948-50), „Radiu i Świecie” (1948-49), „Trybunie Ludu” (1949-50), „Nowej Kulturze” (1950-57, 1960-63), „Życiu Warszawy” (1953-55), „Życiu Literackim” (1954-64), „Głosie Pracy” (1956-57), „Orce” (1957-60), „Trybunie Literackiej” (1958-59; m.in. w 1959 cykl Z pamiętnika recenzenta; podpisana też: j.p., J.P. (Jan), Preg.), „Tygodniku Kulturalnym” (1962-67), „Kulturze” (1963-66), „Barwach” (1970-74). Od 1950 była członkiem Związku Literatów Polskich. W 1960-75 pracowała w Redakcji Prozy Działu Literackiego Polskiego Radia. Wyróżniona m.in. odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1964) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). Zmarła 21 lipca 1993 w Warszawie.

Twórczość

1. Sądy Tołstoja o Puszkinie. Na marginesie estetyki Tołstoja. (Praca wykonana pod kierownictwem W. Lednickiego). „Przegląd Współczesny1935 nr 160 s. 89-114, odbitka [Warszawa 1935].

2. Oblicze wojny z faszyzmem w prozie Polski Ludowej. [Warszawa 1954], 90 k.

Maszynopis w Bibliotece Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

3. Pożegnanie młodości. [Wiersze z lat 1946-1957]. Warszawa: Czytelnik 1958, 123 s.

Przekłady

1. A. Fiodorow: Podziemny komitet obwodowy działa. [Powieść]. Księga 1. Oprac. literackie: E. Bośniacki. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1949, 205 s. Wyd. nast. tamże: 1950, wyd. 3 1951.
Księga 2 w przekładzie M. Borkowicz.
2. A. Bezymienski, I. Wajnberg: Dni powszednie fabryki; Nowy horyzont. Reportaże. Wybór i wstęp: W. Kiwliszo. Warszawa 1956.

Prace redakcyjne

1. M. Gogol: Rewizor. Komedia w 5 aktach. Przeł.: J. Tuwim. Oprac.: J. Preger. Kraków: M. Kot 1948, 135 s. Wyd. 2 tamże 1950.
2. Wypisy z literatury pięknej dla podstawowych kursów szkolenia ideologicznego na wsi. Oprac.: J. Preger. Warszawa: Książka i Wiedza 1955, 447 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1957, 1989.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

Pożegnanie młodości

B. Biernacka: Kilka debiutów. „Nowe Książki1958 nr 14.
J. Kwiatkowski: Wierszyki. „Przegląd Kulturalny1958 nr 27.
A. Ziemilski: Zmysły i polityka. „Życie Warszawy1958 nr 167.