Print

BIO

Urodzona 23 sierpnia 1923 w Krakowie; córka Antoniego Posmysza, kolejarza, i Stefanii ze Świerczyńskich. Uczęszczała od 1937 do szkoły handlowej w Krakowie. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Krakowie i kontynuowała naukę na tajnych kompletach gimnazjalnych. Pracowała jednocześnie w fabryce kabli w Krakowie-Płaszowie. Nawiązała tam kontakty z grupą młodzieży z kręgu Związku Walki Zbrojnej, z którą została aresztowana przez gestapo w kwietniu 1942. Po półtoramiesięcznym pobycie w więzieniu na ulicy Montelupich w Krakowie, została wywieziona do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, a następnie, w związku z jego ewakuacją w styczniu 1945, do obozu w Ravensbrück i Neustadt Glewe. Po wyzwoleniu obozu powróciła w maju 1945 do kraju. Zamieszkała w Warszawie, gdzie pracowała początkowo w redakcji „Głosu Ludu” jako pomoc biurowa, a potem korektorka. W tymże piśmie debiutowała w 1945 wspomnieniami z obozu koncentracyjnego pt. Znam katów z Belsen. Więźniarka z Oświęcimia opowiada o działalności oskarżonych w Lüneburgu (nr 258; podpisana: 7566). Jednocześnie uczyła się w Liceum Miejskim dla Dorosłych nr V. W 1946 rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W tym okresie nadal pracowała kolejno jako korektorka w redakcji „Robotnika”, referent prasowy w Biurze Prasowym Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, dziennikarka w miesięczniku „Przyjaźń”. Od 1948 należała do Związku Dziennikarzy Polskich (potem do 1981 do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich). Po uzyskaniu magisterium w 1952, podjęła pracę w dziale oświatowym Polskiego Radia, w 1954 przeszła do redakcji reportaży w dziale literackim (w 1958 została kierownikiem). Debiutowała na antenie w 1954 reportażem pt. O młodzieży z Garbowa i o książkach, które nie zbłądziły; od 1959 pisała też słuchowiska radiowe, od 1960 była współautorką i kierowniczką zespołu autorów powieści radiowej W Jezioranach. W 1960 wyszła za mąż za Jana Piaseckiego↑, prozaika. Od 1962 była członkiem Związku Literatów Polskich (do rozwiązania Związku w 1983). W 1976 otrzymała nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za osiągnięcia autorskie w dziedzinie słuchowisk. W 1976 przeszła na rentę, rezygnując z pracy etatowej w radiu i z dalszego współuczestniczenia w pisaniu powieści radiowej W Jezioranach. Odbywała podróże po Europie; w 1985 spędziła pół roku w Stanach Zjednoczonych. W 1989 została członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim (1964) i Krzyżem Oficerskim (1970) Orderu Odrodzenia Polski, odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1973). Mieszkała w Warszawie, a w ostatnim okresie życia przebywała w hospicjum w Oświęcimiu, gdzie zmarła 8 sierpnia 2022; pochowana na tamtejszym cmentarzu komunalnym.

Twórczość

1. Pasażerka z kabiny 45. Słuchowisko radiowe. Polskie Radio 1959. Druk pt. Pasażerka zob. poz. ↑. Por. poz. ↑, ↑, ↑.

Przekłady

czeski

Radio (Czechosłowacka Republika Socjalistyczna) 1962.

niemiecki

Die Passagierin. [Przeł.] P. Ball. W: Hörspiele 8. Berlin 1968.

rosyjski

Radio (Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich) 1965.

2. Pasażerka. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1960. Por. poz. ↑, ↑.

Adaptacja słuchowiska por. poz. ↑.

3. W Jezioranach. [Powieść radiowa; współautorzy:] W. Milczarek, A. Mularczyk. Polskie Radio 1960-1976.

Emisja raz w tygodniu; od września 1976 powieść kontynuowana bez udziału Z. Posmysz.

Nagrody

Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji w 1964, nagroda zespołowa Złoty Mikrofon, przyznana przez tygodnik „Radio i Telewizja” w 1969.

Wersja beletrystyczna druk „Dziennik Ludowy”: Adaptacja: Z. Dróżdż-Satanowska 1961-1965; [Z. Posmysz, W. Milczarek, A. Mularczyk] Zespół Autorów Radiowych 1966-1970; B. Orłowska, W. Milczarek 1970 (od nr 63)-1976.

Druk w każdym numerze.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

4. Ave Maria. Słuchowisko radiowe. Polskie Radio 1961. Druk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.

Przekłady

niemiecki

Radio (Niemiecka Republika Demokratyczna) 1973.
Ave Maria. [Przeł.] H.J. Dost. W: Die schankte Stimme. Berlin 1988.

5. Pasażerka. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1962, 149 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1964, wyd. 3 1971; wyd. 4 Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988. Por. poz. ↑.

Przekłady

bułgarski

Pasažerkata. [Przeł.] D. Ikonomov. Sofija 1965.

czeski

Pasažérka. [Przeł.] B. Křemenák. Praha 1964, wyd. 2 tamże 1966.

gruziński

[Przeł.] A. Gabeskirija. Tbilisi 1965.

japoński

Pasajeruka. [Przeł.] S. Satō. Wyd. łącznie z tłumaczeniem: J. Andrzejewski: Wielki Tydzień; S. Grochowiak: Trismus pt. Pasajeruka (josenkyaku) hoka. Tōkyō 1971, wyd. nast. tamże: 1973, 1978, 1979, 1988, 1990.

kazachski

Žolaušy kelínšek. [Przeł.] S. Achmetov. Almaty 1986.

litewski

Keleive. [Przeł.] J. Pilypaitis. Vilnius 1966.

łotewski

Pasažiere. [Przeł.] I. Juhnevič. Rīgā 1966.

mołdawski

Pasažera. [Przeł.] A. Busujok. Kišinèu 1966.

niemiecki

Die Passagierin. [Przeł.] P. Ball. Berlin 1969.

ormiański

[Przeł.] K. Dallakjan. Erevan 1965.

rosyjski

Passažirka. [Przeł.:] E. Gessen, V. Golovskij. Moskva 1964, przedruk w: Sovremennaja pol'skaja povest'. Moskva 1964. Adaptacja: teatralna: Wystawienie: Krasnojarsk, Teatr Junoga Zritel'a 1967.
opera: Passažirka. Opera v 2 dejstvijach, 8 karinach s epilogom. [Muzyka:] M. Vajnberg. [Libretto:] Ju. Lukin, A. Medvedev. Wystawienie: Moskwa, Teatr Bolšoj 1968. Wyd. Moskva 1977.

rumuński

Pasagera. [Przeł.:] A. Gabrielescu, M. Mihai. Bucureşti 1967.

słowacki

Cestujúca z kabíny č. 45. [Przeł.] V. Marušiaková. Bratislava 1965.

ukraiński

Pasažirka. [Przeł.] Û. Popsuenko. Wyd. łącznie z przekł. poz. ↑ pt. Pasažirka; Vidpustka na Adrìatici. Kiïv 1972.

węgierski

Egy nö a hajón. [Przeł.] I. Mészáros. [Budapest 1963], wyd. nast.: [Budapest 1965], [Budapest 1967].

Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Pasażerka; Wakacje nad Adriatykiem. Warszawa: Czytelnik 1980, 557 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

6. Pasażerka. Scenariusz filmowy. [Współautor:] A. Munk. Ekranizacja 1963. Por. poz. ↑.

7. Zanim mnie pani pozna. Słuchowisko radiowe. Polskie Radio 1964. Druk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.

Przekłady

niemiecki

Radio (Niemiecka Republika Demokratyczna) 1965.

8. Przystanek w lesie. [Opowiadania]. Warszawa: Czytelnik 1965, 337 s.

Zawartość

Przystanek w lesie [adaptacja słuchowiska W domku przy torze por. poz. ↑]; Kartka ze sprawozdania [por. Słuchowiska]; Corrida; Szczęście panny Janiny [adaptacja słuchowiska Zanim mnie pani pozna por. poz. ↑].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

9. Cierpkie głogi. Scenariusz filmowy. [Współautor:] J. Weychert. Ekranizacja 1966.

Adaptacja opowiadania: Szczęście panny Janiny por. poz. ↑.
Pierwotny tytuł: Klucz.

10. Może to dziś. Słuchowisko radiowe. Polskie Radio 1966. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1966 nr 12 s. 1-24. Przedruk zob. poz. ↑.

Przekłady

słowacki

Radio (Czechosłowacka Republika Socjalistyczna) 1970.

11. Tor. Słuchowisko radiowe. Polskie Radio 1966. Druk w: Teatr wyobraźni. Warszawa 1969 s. 315-342. Przedruk zob. poz. ↑.

Nagrody

II nagroda w konkursie Polskiego Radia z okazji 20-lecia Ziem Zachodnich na słuchowisko współczesne w 1965.

12. Palę Martina Edena. Słuchowisko radiowe. Polskie Radio 1968. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1969 nr 1 s. 57-83. Przedruk zob. poz. ↑. Por. poz. ↑.

Nagrody

Wyróżnienie w konkursie Naczelnej Redakcji Audycji Literackiej Polskiego Radia, w I etapie krajowym Międzynarodowego Konkursu Rozgłośni Praga – Warszawa – Zagrzeb na słuchowisko w 1967.

13. Wypluty przez tęczę. Widowisko telewizyjne. Telewizja Polska 1968.

Nagrody

Wyróżnienie w konkursie na scenariusz widowiska telewizyjnego o tematyce współczesnej w 1968.

14. Mały. Scenariusz filmowy. Ekranizacja 1970.

Adaptacja słuchowiska: Palę Martina Edena zob. poz. ↑.

15. Wakacje nad Adriatykiem. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1970, 243 s. Wyd. łącznie z Pasażerka zob. poz. ↑; wyd. 3 Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 2004.

Przekłady

czeski

Prázdniny na Jadranu. [Przeł.] A. Balajková. Praha 1979.

niemiecki

Urlaub an der Adria. [Przeł.] H. Schumann. Berlin 1985.

słowacki

Dovolenka na Jadrane. [Przeł.] M. Vlachovská. Bratislava 1973.

ukraiński

Vidpustka na Adrìatici. [Przeł.] V. Gžic'kij. Wyd. łącznie z przekł. poz. ↑ pt. Pasažirka; Vidpustka na Adrìatici. Kiïv 1972.

Adaptacje

telewizyjne

Adaptacja: D. Połtorzycka. „Teatr Polskiej Telewizji” 1972 nr 4 s. 69-84. Telewizja Polska 1975.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

16. Nie za górą, nia za rzeką. Widowisko telewizyjne. „Teatr Polskiej Telewizji” 1971 nr 4 s. 51-72. Telewizja Polska 1972.

17. Dukty. Widowisko telewizyjne. „Teatr Polskiej Telewizji” 1972 nr 3 s. 55-74.

Inny tytuł: Pozwolenie na odstrzał.

18. Mikroklimat. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1975, 267 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie Spółdzielni Wydawniczej „Książka i Wiedza” i Zarządu Głównego Związku Literatów Polskich na powieść o tematyce współczesnej w 1974.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: Z. Posmysz. Polskie Radio 1975.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

19. Drzewo do drzewa podobne. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1977, 129. s.

Adaptacja słuchowiska por. poz. ↑.

20. Miejsce na ścianie. [Słuchowiska radiowe]. Posłowie: Z. Macużanka. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1977, 232 s.

Zawartość

Pasażerka [poz. ↑]; Przy torze [pt. W domku przy torze. Polskie Radio 1960]; Ave Maria [poz. ↑]; Zanim mnie pani pozna [poz. ↑]; Tor [poz. ↑]; Może to dziś [poz. ↑]; Palę Martina Edena [poz. ↑]; Człowiek spod kaloryfera [Radio 1969; por. poz. ↑]; Drzewo do drzewa podobne [Radio 1975; por. poz. ↑]; Miejsce na ścianie [Radio 1976].
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

21. Cena. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1978, 247 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie Ludowej Spółdzielni Wydawniczej z okazji 30-lecia działalności oraz Związku Literatów Polskich na powieść w 1977.

Przekłady

rosyjski

Cena. [Przeł.] S. Svjackij. Moskva 1981.

słowacki

Cena. [Przeł.] M. Wlachovská. Bratislava 1982.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

22. Człowiek spod kaloryfera. [Powieść]. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji 1980, 141 s.

Adaptacja słuchowiska por. poz. ↑.

23. Ten sam doktor M. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1981, 246 s.

Zawartość

Zengerin; Ave Maria [por. poz. ↑]; Ten sam doktor M.

24. Wdowa i kochankowie. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1988, 285 s.

See Studies Zobacz szczegóły pozycji

25. Do wolności, do śmierci, do życia. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky 1996, 101 s.

Opowieść wspomnieniowa dotycząca powrotu z obozu koncentracyjnego w Niemczech do Polski w maju 1945.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji

Słuchowiska radiowe, m.in.

• zob. Twórczość poz. ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑, ↑.
• Kalwaria. Polskie Radio 1961 [II nagroda w konkursie Polskiego Radia na słuchowisko współczesne w 1961].
• Kartka ze sprawozdania. Polskie Radio 1963 [por. Twórczość poz. ↑].
• Ta właśnie ryba. Polskie Radio 1966 [nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji w konkursie na słuchowisko o tematyce współczesnej w 1966].
• Odpis dyplomu. Polskie Radio 1972.
• Ta trzecia matura. Polskie Radio 1973.
• Sad. Polskie Radio 1975.
• Czy to temat. Polskie Radio 1977.
• Koleżanka już podchodzi, proszę pana. Polskie Radio 1978.
• Smak jedyny, nie do opisania. Polskie Radio 1979.
• Zabieg. Polskie Radio 1981. Druk „Teatr Polskiego Radia” 1981 nr 1 s. 5-24.
See Studies Zobacz szczegóły pozycji
• Ufo nad „Parnasem”. Polskie Radio 1983.
• Jasiu Loretański. Polskie Radio 1984.
• Sekstet w Pałacu Ślubów. Polskie Radio 1989.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1966, 1974, 1978, 1988.

Wywiady

• Niezapomniany numer telefonu. Rozm. G. Miller. „Tygodnik Kulturalny” 1972 nr 8.
• W Jezioranach i nad Adriatykiem. Rozm. M. Jarocka. „Argumenty” 1987 nr 20.

Słowniki i bibliografie

• Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978.
• Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (H. Urbas).

Ogólne

Artykuły

• Z. Macużanka: Reporterka – humanistka. „Tygodnik Kulturalny” 1976 nr 50 [dot. słuchowisk].
• S. Bardijewska: Gniew i bunt. W tejże: Muza bez legendy. Warszawa 1978 [dot. słuchowisk].
• M. Tsukada: Kyurii Fujin-no matsuei. Porando-no onnatachi. Tōkyō 1988 [m.in. o Z. Posmysz].
• W. Cholewiński: Lekcja pamięci – o twórczości Zofii Posmysz. „Życie” 2005 nr 18.

W Jezioranach [Powieść radiowa]

• K. Kozub: Na Jeziorany widok z miasta. „Tygodnik Kulturalny” 1967 nr 8.
Go back to position Wróć do pozycji

Pasażerka [Powieść]

• Z. Macużanka. „Nowa Kultura” 1962 nr 42.
• A. Piotrowski: Pasażerka bez bagażu. „Kierunki” 1962 nr 34.
• A. Buss: Decyzje, czyny, konsekwencje. „Odra” 1963 nr 1.
• M. Jarochowska: Pasażerka z bagażem. „Życie Literackie” 1963 nr 23.
Go back to position Wróć do pozycji

Przystanek w lesie

• M. Olszaniecka: Śladem reportera... „Kultura” 1965 nr 41.
• M. Fik: Opowiadania Zofii Posmysz. „Nowe Książki” 1966 nr 2.
• M. Król: Opowieści z życia. „Twórczość” 1966 nr 2.
• T. Żółciński: Autentyzm wyrosły z reportaży. „Współczesność” 1966 nr 1.
Go back to position Wróć do pozycji

Wakacje nad Adriatykiem

• I. Furnal: Szkoła życia. „Miesięcznik Literacki” 1971 nr 9.
• W. Kaczocha: Spojrzenie na epokę pieców. „Tygodnik Kulturalny” 1971 nr 22.
• Z. Macużanka: Bliźniacza siostra „Pasażerki”. „Nowe Książki” 1971 nr 9.
• W. Sadkowski: Pokusy alegoryczności. „Współczesność” 1971 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji

Mikroklimat

• A. Baranowska. „Kultura” 1976 nr 4.
• R. Gołębiowska. „Tygodnik Kulturalny” 1976 nr 2.
• J. Termer. „Polonistyka” 1976 nr 4.
Go back to position Wróć do pozycji

Miejsce na ścianie

• J. Jaremowicz: Słuchowiska „Radia i Telewizji”. „Nowe Książki” 1978 nr 11 [m.in. recenzja: Miejsce na ścianie].
Go back to position Wróć do pozycji

Cena

• W. Krzysztoszek: Cena ucieczki, cena powrotu. „Literatura” 1978 nr 50.
• M. Łukaszewicz: Miasto przecenione. „Nowe Książki” 1979 nr 4.
• M. Ziółek: Walka o awans. „Miesięcznik Literacki” 1979 nr 10.
Go back to position Wróć do pozycji

Wdowa i kochankowie

• Z. Umiński: Bardzo wielu kochanków. „Nowe Książki” 1989 nr 17.
Go back to position Wróć do pozycji

Do wolności, do śmierci, do życia

• J. Termer: Droga do życia. „„Wiadomści Kulturalne” 1997 nr 15.
Go back to position Wróć do pozycji
Print
LICENCE_INFO