BIO

Urodzona 29 września 1882 w Lublinie; córka Edwarda Porazińskiego, urzędnika bankowego, i Heleny z Saryusz-Bielskich. W dzieciństwie często przebywała u dziadków Bielskich we wsi Chrusty pod Łaskiem, gdzie miała okazję zetknąć się z kulturą ludową. Uczęszczała na pensję swojej stryjenki Natalii Porazińskiej w Warszawie i otrzymała świadectwo ukończenia szkoły średniej. Debiutowała w 1903 prozą poetycką pt. Z życia kwiatów, drukowaną w tygodniku „Wędrowiec” (nr 20). Po 1905 publikowała utwory dla dzieci (w tym drobne utwory sceniczne) w „Przyjacielu Dzieci” i „Wieczorach Rodzinnych”. Około 1906 wyjechała do Krakowa, gdzie ukończyła dwuletnie Wyższe Kursy dla Kobiet im. A. Baranieckiego, oraz studiowała przez trzy lata jako słuchaczka nadzwyczajna na Wydziale Przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Równocześnie ogłaszała utwory dla dzieci w „Promyku” (1909-10) i „Promyczku” (1910). Około 1911 powróciła do Warszawy i rozpoczęła pracę w redakcji pisma „Przyjaciel Dzieci”; w 1914 krótko przed wybuchem I wojny światowej objęła redakcję tego pisma. Publikowała też w piśmie dla kobiet „Tygodnik Mód i Powieści” (tu w 1913-14 stała współpraca z działem Nasz dom). W czasie wojny była tajną inspektorką szkolną na terenie powiatu błońskiego. W 1917 założyła wraz z Różą Brzezińską czasopismo dla młodzieży „Płomyk”, wydawane jako bezpłatny dodatek tygodnika „Zorza”. W 1919 rozpoczęła wieloletnią współpracę z pismami dla dzieci i młodzieży: „Płomykiem” (do 1934), „Płomyczkiem” (do 1934/35 z przerwami; tu też podpisywała się: B. Ziomkówna, J.P., J. Por.) i „Moim Pisemkiem” (do 1924). W 1920 została członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich; ZLP). W 1922-25 pracowała w wydziale szkolnictwa powszechnego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie. W następnych latach zajmowała się wyłącznie pracą literacką. W 1923 otrzymała pierwszą nagrodę Międzynarodowego Czerwonego Krzyża za wiersze dla dzieci. Pełniła funkcję redaktora naczelnego czasopism dziecięcych: „Płomyczek” (1927-34), „Słonko” (1934-39), i „Poranek” (1938-39). Ponadto wiersze, obrazki dramatyczne i bajki dla dzieci ogłaszała m.in. w „Młodzieży PCK” (1923-27; m.in. podpisywała się J.P.), „Teatrze Ludowym” (1923-24) i „Wychowaniu Przedszkolnym” (1926-36, z przerwami). W 1935 weszła w skład zarządu nowo powstałego Towarzystwa Przyjaciół Teatru dla Dzieci. W 1937 otrzymała Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Warszawie i pracowała fizycznie. Uczestniczyła w tajnym nauczaniu. Po powstaniu warszawskim przez jakiś czas przebywała w okolicach Krakowa. Po zakończeniu II wojny światowej powróciła do Warszawy i kontynuowała twórczość literacką. Zajmowała się także pracą przekładową z literatury skandynawskiej. Za całokształt twórczości dla dzieci otrzymała w 1950 nagrodę ZLP, w 1953 nagrodę Prezesa Rady Ministrów, a w 1957 nagrodę m. st. Warszawy. W 1969 została wyróżniona przez dzieci Orderem Uśmiechu. Pod koniec życia utraciła wzrok. Odznaczona Krzyżem Oficerskim (1955) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą (1966) Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1968). Zmarła 2 listopada 1971 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Twórczość

1. Krzywda nagrodzona. Komedyjka w 2 odsłonach. Rozrywki dla Dzieci i Młodzieży 1911 nr 44-50. Wyd. osobne Warszawa: Drukarnia W. Łazarski 1913, 41 s. Wyd. 2 Warszawa: Oświata 1922.

2. W noc wiosenną. Baśń sceniczna w 3 odsłonach. Prapremiera: Nałęczów, plener 1912. Wyd. Warszawa: Nakład red.Przyjaciela Dzieci” 1912, 93 s.

3. Małgosia w górach. Baśń sceniczna w 3 odsłonach dla odegrania przez dzieci lub też w szopce przez kukiełki. Przyjaciel Dzieci 1913 nr 43-49. Wyd. osobne Warszawa: Księgarnia Ludowa J. Sikorskiej 1917, 40 s.

4. Leśne duszki. Bajeczki. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Księgarnia Ludowa J. Sikorskiej 1917, 16 s.

5. Mali kosynierzy. Obrazek sceniczny w 2 odsłonach. Warszawa: Księgarnia Ludowa 1917, 48 s.

6. Mądra kurka. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: [Drukarnia] W. Łazarski 1917, 18 s.

7. Świnki podróżują. [Opowieść prozą]. Warszawa: [Drukarnia] W. Łazarski 1917, 19 s.

8. O dziadku, co lazł po bobrze, aby mu się działo dobrze. Warszawa: M. Arct 1918, 9 s.

9. O dziadku i babce, kogutku i kurce, lisie i wilku. Bajka. Warszawa: M. Arct 1918, 13 s.

10. Przygoda koziołka. Warszawa: M. Arct 1918, 11 s.

11. Baba Jaga. Baśń sceniczna w 4 odsłonach. Płomyk 1922 nr 15-22; 1923 nr 1-4. Wyd. osobne Warszawa: Skład główny „Płomyk; Nasza Księgarnia 1924, 46 s. Prapremiera: Warszawa, Teatr Polski 1924.

Wyd. książkowe zawiera też: Sposób wystawienia baśni „Baba Jaga” przez W. Małkowskiego.

12. W spalonym dworze. Opowiadanie z 1920. „Moje Pisemko1922 nr 19-53. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1923, 171 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 [1925], wyd. 3 1929.

13. Czarodziejska fujarka. Bajka uscenizowana w 2 odsłonach. Moje Pisemko 1923 nr 3-10. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1923, 32 s. Prapremiera: Łódź, Teatr Miejski 1927.

14. Dzwonki. Marsze, gry, zabawy i piosenki, deklamacje chóralne, obrazki sceniczne. J. Chrząszczewska – pomysł, układ i objaśnienia, J. Porazińska – wiersze, W. Siewierski – muzyka. Warszawa: Wydawnictwo Księgarni J. Lisowskiej 1923, 116 s. Wyd 2 przejrzane i poprawione tamże 1929.

15. Przybieżeli do Betleem. Płomyk 1923/24 nr 6-11. Wyd. osobne z podtytułem Jasełka. Warszawa: M. Arct 1924, 71 s.

16. Kichuś majstra Lepigliny. [Opowieść dla dzieci]. Warszawa: M. Arct [1924], 157 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 [1925], wyd. 4 [!]1929; Jerozolima: Sekcja Wydawnicza 2. Korpusu 1944; Bari: Sekcja Wydawnicza 2. Korpusu 1945; wyd. 4 Warszawa: Nasza Księgarnia 1946, tamże: wyd. 5 1948, wyd. 6 1956, wyd. 7 1958, wyd. 8 1962, wyd. 9 1973, wyd. 10 1974, wyd. 10 [!] 1981; Wrocław: Siedmioróg 1997.

Adaptacje

teatralne

Kichuś majstra Lepigliny. Cz. 1-2. Adaptacja: A. Chodorowska, B. Grzymała-Siedlecki. Telewizja Polska 1957. Adaptacja: M. Karwatowa. Wystawienie: Warszawa, Teatr Lalek Guliwer 1955.
pt. Kichuś, czyli Przygody glinianego cudaczka. Widowisko w 3 aktach. Wg powieści J. Porazińska. Kichuś majstra Lepigliny. Oprac.: M. Karwatowa. Uwagi inscenizacyjne: K. Śniadecka. Melodie piosenek: J. Grzyb. Dekoracje i kostiumy: B. Cybulska. Warszawa: Wydawnictwo Związkowe 1959, 63 s., [16] s.

radiowe

Adaptacja: H. Krzyżanowska. Polskie Radio 1967.

17. Ucieszna historyjka o Fipciu. Warszawa: Polski Czerwony Krzyż 1924, 19 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1926, wyd. 3 [1928].

18. W Wojtusiowej izbie. [Wiersze]. Warszawa: M. Arct 1924, 55 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1925, wyd. 3 1927, wyd. 4 1928, wyd. 5 1938; [Budapeszt]: Biblioteka Polska 1942 powielone [tekst wyd. na podstawie zapisu pamięciowego jednego z uchodźców polskich na Węgrzech]; wyd. 2 [!] New York: Roy [1943]; wyd. pt. Wojtusiowa izba: wyd. 6 Warszawa: M. Arct 1946, wyd. 7 tamże 1948; wyd. 8 Wrocław: M. Arct, T. Zapiór i S-ka 1948; wyd. 9 Kraków: T. Zapiór i S-ka 1951; pt. W Wojtusiowej izbie: wyd. 5 Warszawa: Czytelnik 1956, tamże: wyd. 6 1958, wyd. 7 1959, wyd. 6 [!] 1960, wyd. 9 1961, wyd. 10 1962, wyd. 11 1968, wyd. 12 1977 [właśc. 1978], wyd. 13 1982; Poznań: GMP [1992].

Tu m.in. Mruczkowe bajki; Gałgankowa laleczka, wyd. osobne zob. poz. , .

Przekłady

angielski

In Vojtus' little house. [Przeł. L. Merecka-Szczepanowicz] L. Merecka Borski. New York 1944.

ukraiński

Mal'ovani dzbanky. [Przeł.] M. Prygara. Kiïv 1967.

Adaptacje

teatralne

W Wojtusiowej izbie. Wystawienie: Toruń, Teatr Kukiełek „Zaczarowany Świat” przy Przedszkolu Miejskim 1952.

telewizyjne

Adaptacja: B. Radkowski. Telewizja Polska 1961.

19. Zaśnij, oczko! Bajka uscenizowana. Moje Pisemko 1924 nr 5-11. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1924, 40 s.

20. Dziewięć płaczek – nieboraczek. [Opowieść prozą i wierszem]. Płomyczek 1925/26 nr 35-40. Wyd. osobne Lwów: K.S. Jakubowski 1930, 24 s. Wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1948.

Przekłady

angielski

9 Cry-Baby Dolls. A folk tale adapted by [J. Butkowska-Bernhard] J.B. Bernhard. This adaptation of the Polish folk-tale is based on the version of J. Porazińska. New York [1945].

21. Moja Wólka. [Opowieść wierszem]. Warszawa: Biblioteka Polska 1925, 45 s. Wyd. nast. New York: Roy [1942].

Przekłady

angielski

My Village. [Przeł. L. Merecka-Szczepanowicz] L. Merecka Borski. New York [1944].

22. Klimcia Straszek. Warszawa: Polski Czerwony Krzyż [1926], 18 s.

23. Kopciuszek. [Bajka wierszem]. Płomyczek 1926/27 nr 1-8. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1929, 55 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1947, wyd. 3 1948, wyd. 4 1951, wyd. 5 1964. Przedruk zob. poz. .

Adaptacje

teatralne

Baśń o Kopciuszku. Wystawienie: Warszawa, Teatr Lalki i Aktora „Baj 1965.

radiowe

Radio 1929.

telewizyjne

Baśń o Kopciuszku. Adaptacja: J. Dargiel. Telewizja Polska 1973.

24. Pastereczka. [Wiersze]. Warszawa: J. Lisowska [1927], 57 s.

25. Wesele Małgorzatki. [Wiersz]. [Warszawa: M. Arct 1927], [47] s. Wyd. nast.: Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1958, tamże 1988.

Adaptacje

teatralne

Wesele Małgorzatki. Inscenizację oprac.: J. Turowiczówna. Warszawa: Związek Teatrów Ludowych 1936, 43 s.
Wesele Bronowickie. Oprac. i inscenizacja: H. Liburski. Głos Młodzieży Wiejskiej 1965 nr 11 s. 33-39.

26. Wesoła gromada. Opowiadanie z życia szkolnego. Płomyk 1927/28 nr 1-21. Wyd. osobne Warszawa: M. Arct 1933 [antydatowane 1932], 159 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1936 [antydatowane 1935], wyd. 3 [1937], wyd. 4 [1938], wyd. 5 [1939], 1945.

Przekłady

czeski

Veseli školáci. [Przeł.] P.G. Skalanovič. Trnava 1947.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: H. Ładosz. Polskie Radio 1934.

27. Chodźmy do szopeczki. [Słuchowisko]. Polskie Radio 1929.

28. Kolorowe obrazki... Z wierszykami S. Baczyńskiej, J. Porazińskiej, E. Szelburg. Warszawa: Wydawnictwo „Płomyczka 1929 [1928], 63 s.

Tu J. Porazińska: Nocka mroźna; Na dudach; W świat!

29. Hej, z drogi! Wesoła książka o prawidłach chodzenia po ulicach. Warszawa: Nasza Księgarnia 1931 [antydatowane 1930], 63 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1932; Warszawa: Czytelnik 1965, wyd. 2 [!] poprawione tamże 1971.

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: W. Borudzka. Polskie Radio 1969.

30. O Franusiu z Pogwizdowa. Według pogadanki K. Krajewskiej. [Opowieść prozą]. Warszawa: Wydawnictwo „Płomyczka 1931, 63 s.

31. Jaś i Kasia. Na motywach pieśni ludowej. [Wiersz]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1933 [antydatowane 1932], 21 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1936, wyd. 3 1939, wyd. 4 1939 [właśc. 1943], wyd. 5 1946, wyd. 6 [1947], wyd. 7 1948, wyd. 2 [!] 1987. Przedruk zob. poz. .

32. Kto śpiewa, troski rozwiewa. Przysłowia i pogwarki polskie, opracowane dla młodzieży i dorosłych. Lwów: K.S. Jakubowski 1934, 110 s.

33. Psotny Morus. Przygody pieska. [Współautorka:] A. Świrszczyńska. Warszawa: Wydawnictwo Tygodnika dla Dzieci „Słonko 1936, 27 s.

Autorka podpisana: B. Ziomkówna.

34. Balbina i gawron. [Opowieść prozą]. Warszawa: Wydawnictwo Tygodnika dla Dzieci „Słonko 1937 [antydatowane 1936], 43 s. Wyd. nast. z podtytułem Zabawa rysunkowa. Warszawa: Ruch 1957, tamże: [wyd. 3] 1959, wyd. 4 1959, 1960.

W wyd. z 1937 na karcie tytułowej autorka podpisana: J. Porazińska (B. Ziomkówna).

Przekłady

niemiecki

Bärbel und die Krähe. Warszawa 1959.

rosyjski

Bal'bina i grač. Warszawa 1957.

węgierski

Marika ésa varjú. Warszawa 1957.

35. Legendy. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych [1937], 80 s.

Zawartość

Ucieczka; A było to tak; Jak Pan Jezus sierotkę poratował; Grzyby; Rajski obiad; Pani Jasna; O źródle wody żywej; Wagi świętego Michała; Święty Jerzy; Boży oracz; Ziemio, okaż sprawiedliwość swoją; Wola Boża; Nie płacz, Matko; Na weselu sieroty; O panu pysznym; Olsza.

36. Maciuś Skowronek. [Opowieść]. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych 1937, 80 s. Wyd. nast.: wyd. 2: Warszawa: Nasza Księgarnia 1946, tamże: wyd. 3 1948, wyd. 3 [!] 1957, wyd. 4 1959, wyd. 5 1961.

37. U króla gór. Opera dziecięca w 1 akcie. Libretto. Muzyka: S. Nawroscki. Prapremiera: Warszawa 1937.

Inf.: K. Michałowski: Opery polskie. Kraków 1954 s. 121.

38. Baśń o siedmiu krukach. Na wątkach baśni ludowej. Włocławek: Spółdzielcza Księgarnia Szkolna 1938 [antydatowane 1937], 24 s. Wyd. 2 Lwów: M. Kowalski [1943].

39. Kozucha – kłamczucha. [Opowieść prozą i wierszem]. Warszawa: M. Arct 1939, 52 s. Wyd. nast.: tamże 1946; Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1983, wyd. 4 1984. Przedruk zob. poz. , .

Adaptacje

telewizyjne

Adaptacja: H. Antoszewski. Telewizja Polska 1958.

40. O dwunastu z Zapiecka. [Opowiastki]. Warszawa: Czytelnik 1946, 74 s.

Zawartość

O dwunastu z Zapiecka; U Barbarki pies myje garnki; O Weroni, którą łąka kochała; Podarunek Małgosi; Joasia szuka pierścionka z niebieskim oczkiem; Agata nogą zamiata; Justysine gąski; Zosia zgubiła gąskę; Zuzia ma panny i ma kawalera; Entliczek pętliczek Balbisi; Jak szukano igiełki Hani; Bronia i skórzniaki; Kasia i zajączki; W noc Bożego Narodzenia.

Przekłady

serbski

opowiastki Jak szukano igiełki Hani: Hanina igla. [Przeł.] S. Kovačević. Beograd 1959.

słoweński

Hankina igla. [Przeł.] U. Kraigheř. Ljubljana 1959.

41. Borówka. [Powieść]. Warszawa: Syrena 1947, 186 s. Wyd. nast.: wyd. 2 z podtytułem Opowieść z czasów, gdy twój dziadek był małym chłopcem: Warszawa: Czytelnik 1970; Warszawa: Votum 1992.

42. Boża ścieżka królowej Kingi. (Historia i legenda). Wrocław: Dobra Książka [1947], 58 s.

43. Była sobie gąska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1947, 31 s.

44. Pleciugowe nowinki. [Wiersze]. Kraków: F. Pieczątkowski [1947], 56 s.

45. Siedzi sroczka na płocie. [Sztuka dla teatru kukiełkowego]. Prapremiera: Łódź, Teatr Lalek Faramuszka 1947.

46. O kurczątku, które miało 5 matek. [Opowieść wierszem i prozą]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1948, 47 s.

47. Do koła. [Autorzy:] J. Porazińska, M. Kann, P. Denk [właśc. J. Císar]. Warszawa: Czytelnik; Praha: Orbis 1950, [34] s.

Brak nazwiska J. Porazińskiej na karcie tytułowej.
Wiersze dla dzieci oparte na polskich i czeskich zabawach i pogwarkach dziecięcych oraz piosenkach ludowych; wyd. w języku polskim i czeskim.

48. O babulce. [Opowiastka prozą]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 31 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1954. Przedruk zob. poz. .

49. Złoty gołąb. [Autorzy:] J. Porazińska, M. Kann, P. Denk [właśc. J. Císar]. Warszawa: Czytelnik; Praha: Orbis 1950, [36] s.

Brak nazwiska J. Porazińskiej na karcie tytułowej.
Wiersze dla dzieci oparte na polskich i czeskich zabawach i pogwarkach dziecięcych oraz piosenkach ludowych; wyd. w języku polskim i czeskim.

50. Bajdurki. [Opowieści prozą]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 121 s. Wyd. 2 tamże 1954.

Zawartość

Ciachu-ciachu-ciach; Wiatrowa pogoda; Pięć i trzy; Kozucha kłamczucha [poz. ]; Kogucik; Hałaśnica; Tu-tu-tu; Orzechy w miechy; O babulce [poz. ]; Tydyrym; Ciekawy chochoł.

Adaptacje

radiowe

opowiadania Ciekawy chochoł: Radio 1970.

51. Za górami... za lasami... Polskie baśnie ludowe. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 139 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 rozszerzone 1954, 203 s., wyd. 3 1954, wyd. 4 1956; Poznań: GMP 1991; [wyd. 5] Kraków: Zielona Sowa 2004.

Zawartość

Dwie Dorotki; Szewczyk Dratewka; Trzej synowie; Wielcemożne słonko; Srebrna Kaletka; O dwunastu miesiącach; Popieluszka; Zaczarowana w żabkę; Szklana góra; Czarodziejska księga. – Nadto w wyd. 2: Siostra siedmiu kruków; Owczaryszek; Śpiewające drzewo.

Przekłady

chiński

Cz'a ke-ti szu. [Przeł.] Liu Hua-lan. Pekin 1958.

czeski

Za lesy a za horami. [Przeł.] J. Simonides. Praha 1954, wyd. nast. tamże: 1956, 1966.

Adaptacje

bajek: Szklana góra, Popieluszka, Zaczarowana w żabkę, Szewczyk Dratewka pt. Moje kino przedstawia bajki. Na podstawie bajek J. Porazińskaiej oprac. W. Borudzka. Warszawa: FAW 1957, [8] k.

radiowe

Popieluszka. Adaptacja: A. Wolfowa. Polskie Radio 1967.
Srebrna Kaletka. Adaptacja: E. Hartwig. Polskie Radio 1967.
Siostra siedmiu kruków. Polskie Radio 1968.
Szklana góra. Adaptacja: K. Parnowska. Polskie Radio 1974.
Śpiewające drzewo: Adaptacja: D. Kawęcka. Polskie Radio 1993.

52. Agata nogą zamiata. [Opowieść prozą]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 13 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1955, wyd. 3 1955, wyd. 5[!] 1960, wyd. 6 1963, wyd. 7 1967. Zob. poz. .

Przekłady

czeski

Jak Agáta zametá. [Przeł.] M. Loewensteinová-Stryjová. Praha 1964.

Adaptacje

telewizyjne

Telewizja Polska 1958.

53. Koziołeczek. [Utwór dramatyczny wierszem]. Wskazówki reżyseria J. Wilkowski. Muzyka: J. Dobrzański. Projekty lalek: Z. Stanisławska-Howurkowa. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 55 s. Prapremiera: Warszawa, Teatr Lalka 1953.

Tekst utworu na s. 3-9.

54. Niebieska dziewczynka. [Opowieść rymowaną prozą]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, [8] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1962, wyd. 3 1985.

55. Smyku-smyku na patyku. Piosenki ludowe. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 61 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1954, wyd. 3 rozszerzone 1960, 102 s., wyd. 4 1970.

Zawartość

Zawiera teksty wierszy w działach: Stary Roch siał groch; Krakowiaczek jeden; Kołysz mi się, kołysz; Tańcowała ryba z rakiem.

56. Kacperek. [Wiersz]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, [16] k. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1957, wyd. 3 1960, wyd. 4 1963, wyd. 5 1964, wyd. 6 1967, wyd. 7 1969. Przedruk zob. poz. .

57. Niezwykła podróż. Bajka filmowa. Ekranizacja 1955. Wyd. Warszawa: FAW 1957, [12] k.

58. Psotki i śmieszki. Wybór wierszy z dawniejszych książek. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 52 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1959, wyd. 4 1961, wyd. 5 1963, wyd. 6 1964, wyd. 7 1965, wyd. 8 1969, wyd. 9 1972, wyd. 10 1974, wyd. 11 1978, wyd. 12 1981; wyd. 13 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1987; Warszawa: Nasza Księgarnia 1988; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; Warszawa: Editions Spotkania [1993], wyd. 2 tamże [1994]; Warszawa: Siedmioróg 1994, wyd. nast. tamże: 1996, 1997; Warszawa: Philip Wilson Warsaw 1998. Przedruk zob. poz. .

Zawartość

Zawiera wiersze w działach: W chacie i przy chacie; W lesie; Na polu i na łące [tu m.in. Dorotka, wyd. osobne zob. poz. ].

Adaptacje

radiowe

Adaptacja: K. Parnowska. Polskie Radio 1969.

Wyd. w wyborze łącznie z Szewczyk Dratewka zob. poz. .

59. Trzy gadułki. [Wiersze]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 35 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1957, wyd. 3 1962. Przedruk zob. poz. .

60. Za trzydziewiątą rzeką. Baśnie ludu polskiego. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 99 s. Wyd. 2 tamże 1956.

Zawartość

Gadające zwierciadełko; Kołowrotki samoprządki; Olbrzymoludy; Pasterz tysiąca zajęcy; Trzechsyn; Ptak Cezariusz; Pięć owieczek.

Przekłady

litewski

Už devyniu upiu. [Przeł.] A. Žukauskas. Vilnius 1958.

Adaptacje

radiowe

Pasterz tysiąca zajęcy. Polskie Radio 1968.
Olbrzymoludy. Polskie Radio 1969.

telewizyjne

Gadające zwierciadełko. Telewizja Polska 1973.
Ptak Cezariusz. Adaptacja: K. Rybakowa. Telewizja Polska 1973.

61. Zuchwały strzyżyk. Polskie bajki ludowe o zwierzętach. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 57 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1956, wyd. 3 1958, wyd. 4 1960, wyd. 5 1963, wyd. 6 1965, wyd. 7 1967, wyd. 8 1986, wyd. 9 1989.

Zawartość

Zuchwały strzyżyk; Sprytna kózka; Czym go zjadł?; Zielony kapelusik; Przyjacielska pomoc; Wpadł kogutek w pokrzywy i leży jak nieżywy; Zjadł, wypił, uśmiał się; Półtorastaaaaaaaa !...; Wieczorne chóry; Byłoby to, było; Miała babka pstrą kokoszkę; Na ukos kumotrze; Tu źle, a tu dobrze; Wilk i lis; Dwa niepowodzenia, a potem radość.

62. Dwie Dorotki. Bajka filmowa. [Opowieść wierszem]. Ekranizacja 1956. Wyd. Warszawa: FAW 1957, [12] k. Por. poz. .

63. Dwie Dorotki. [Opowieść prozą]. Warszawa: Ruch 1957, [16] k. Wyd. nast.: Warszawa: Nasza Księgarnia 1964, tamże wyd. 2 [!] 1984; z podtytułem Baśń wielkopolska. Warszawa 1985, „Przyjaciółka” wkładka do nr 9; wyd. 3 Warszawa: Nasza Księgarnia 1988. Zob. poz. , por. poz. .

64. Fidryganek. Warszawa: Ruch 1957, [16] k.

Autorka podpisana: Barbara Ziomkówna, na odwrocie karty tytułowej: J. Porazińska.

65. Kto mi dał skrzydła. Rzecz o Janie Kochanowskim. Dla starszych dzieci. [Opowieść]. Warszawa: Czytelnik 1957, 558 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1958, wyd. 3 1960, wyd. 4 1962, wyd. 5 1963, wyd. 6 1964, wyd. 7 1966, wyd. 8 1967, wyd. 9 1968, wyd. 10 1969, wyd. 11 1972, wyd. 12 1974, wyd. 13 1977 [właśc. 1978], wyd. 14 1986; Wrocław: Siedmioróg 1997.

Adaptacje

radiowe

Wojcieszka. Radio 1968.
Gdy zamieć hula za ścianą. Polskie Radio 1968.
Kulig w Czarnolesie. Adaptacja: W. Borudzka. Polskie Radio 1970.

66. Mruczkowe bajki. Kraków: WAG 1957, [6] k. Zob. poz. .

67. Pan Twardowski w Czupidłowie. [Powieść dla dzieci]. Powst. przed 1958. Wyd. Warszawa: Czytelnik 1959, 152 s. Wyd. 2 tamże 1960.

Adaptacje

radiowe

Radio 1958.

68. Tajemnicze butki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 72 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1965.

Przekłady

japoński

Fushigi na kutsu. [Przeł.] U. Risako. Tokyo 1968.

Adaptacje

radiowe

Na Wawelu przed wiekami. Polskie Radio 1969.

69. Czarodziejska księga. Baśnie, bajki, bajdurki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 110 s. Wyd. nast. tamże z podtytułem Baśnie, bajki, bajdurki osnute na tematach gawędek ludu polskiego: wyd. 2 1966, wyd. 3 1970, wyd. 4 1985.

Zawartość

Zawiera z poz. : Ciachu, ciach; Tydyrym, – z poz. : Czarodziejska księga; Szklana góra; Szewczyk Dratewka; Dwie Dorotki; Siostra siedmiu kruków; Owczaryszek, – z poz. : Ptak Cezariusz; Pasterz tysiąca zajęcy, – z poz. : Miała babka pstrą kokoszkę; Przyjacielska pomoc.

Przekłady

japoński

Senbiki no usagi to bokugo. [Przeł.] U. Risako. Wyd. 2 Tokyo 1972, wyd. nast. tamże 1980, 1993.

70. I w sto koni nie dogoni. Gawęda o moim dzieciństwie. Warszawa: Czytelnik 1961, 187 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1970, wyd. 4 1973, wyd. 5 1988.

71. Była babuleńka. Utwór dramatyczny. Inscenizacja: L. Dembiński. Prapremiera: Poznań, Teatr Lalki i Aktora Marcinek 1962.

72. Starodzieje. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1962, 92 s. Wyd. 2 tamże 1964.

Zawartość

O Kraku sprawiedliwym, o smoku straszliwym, o królewiczu chwacie i niecnym bracie; Zagrzmijcie dzwony ogromne, o Jej woli niezłomnej! I zapłacz, lutnio, rzewno nad Wandą, nad królewną; O niecnym Popielu jakich w świecie niewielu. O matce zmarłej w ciszy i pomście myszy; O Ziemowicie ślepcu i o wieszczym źrebcu.

73. Pamiętnik Czarnego Noska. Spisała J. Porazińska. Warszawa: Czytelnik 1964, 108 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1985.

74. Moja książeczka. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1967, 36 s.

75. Nad wiślaną wodą. [Wiersze dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 171 s. Wyd. 2 tamże 1976.

Zawartość

Zawiera poz. 23, 30, 55, 57, 58.

76. Szewczyk Dratewka. [Baśń ludowa]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973 [14] k. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1979, wyd. 3 1982; Warszawa: 1982 „Przyjaciel Dzieciom”, wkł. do nr 38; wyd. 4 Warszawa: Nasza Księgarnia 1986, tamże 5 1987, wyd. 6 1991, 1993; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991; Wrocław: Siedmioróg 1994, tamże 1997; Warszawa: Nasza Księgarnia 1997; [wyd. 12] tamże 1999, 2000, 2002, 2003; Wrocław: Siedmioróg 2003. Zob. poz. .

Adaptacje

radiowe

Radio 1975.

filmowe

Scenariusz i dialogi: A. Lubieniecka. Ekranizacja 2003.

telewizyjne

Telewizja Polska 1977.

Wyd. łącznie z wyborem z poz. pt.: Szewczyk Dratewka; Psotki i Śmieszki. Wybór wierszy. Warszawa: Nasza Księgarnia 1981, 16 s. Wkł. do „Płomyczka” nr 17.

77. Dorotka. [Wiersz]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1983, [16] s. Wyd. 2 tamże 1990. Zob. poz. .

78. Wiersze. Warszawa 1983, 8 s.Przyjaciel Dzieciom”, wkładka do nr 17.

79. O dwunastu miesiącach. Baśń wielkopolska. Warszawa 1985, 8 s. Wkładka do „Przyjaciółki” nr 9. Zob. poz. .

Adaptacje

filmowe

Secenariusz: M. Chybowicz-Brożyńska i Z. Kotecki. Ekranizacja 2004.

80. Gałgankowa laleczka. [Wiersz]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, [16] s. Zob. poz. .

81. Bajki. Łódź: Literatura 1999, 31 s.

Zawartość

Szewczyk Dratewka [poz. ]; Kozucha Kłamczucha [poz. ].

Wydania osobne tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.

Pięć piosenek. [Muzyka:] S. Niewiadomski. Lwów ok. 1910.
Pod kominem. [Muzyka:] S. Wiechowicz. Poznań: Wielkopolski Związek Kół Śpiewaczych 1927, [3] s. Wyd. nast.: Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1954.
Wariacje II. (Mruczkowe bajki). [Muzyka:] S. Wiechowicz. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Muzyki Polskiej 1934, 25 s. Wyd. nast. pt. Mruczkowe bajki. Wariacje II. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1948, tamże: 1953, 1967.
Z gwiazdą. Inscenizacja wierszy Janiny Porazińskiej: Z gwiazdą; Nie ścinajcie gospodarzu. Oprac.: J. Turowiczowa; Zabawa jasełkowa. Warszawa: Związek Teatrów Ludowych 1934, 40 s.
Powiewaj wiatreńku. [Muzyka:] S. Wiechowicz. Poznań: Wielkopolski Związek Śpiewaczy [1938], 4 s. Wyd. nast. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1955.
Stuku puku. [Muzyka:] S. Wiechowicz. Poznań: Wydawnictwo im. K.T. Barwickiego 1939, 3 s. Wyd. nast. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1954.
Kołysanka. Melodia ludowa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1952, 9 s. Wyd. nast. tamże 1977.
Słomkowy łańcuszek i inne dziecinne utwory. [Muzyka:] W. Lutosławski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1952, 24 s. Wyd. 2 tamże 1953.
Na glinianym wazoniku. [Muzyka:] S. Wiechowicz. [Kraków:] Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1953, 68 s. Wyd. nast.: tamże 1954, wyd. skrócone tamże 1956, 18 s.
Ta kolebka. Kołysanka. [Muzyka:] S. Wiechowicz. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1958, 5 s.
Bajka iskierki i inne piosenki dla dzieci. [Muzyka:] W. Lutosławski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1971, 26 s. Wyd. nast. tamże: 1978, 1989.

Drobne utwory literackie

Utwory dramatyczne dla dzieci publikowane w czasopismach

Moje Pisemko 1919: W wiosenny ranek, nr 13; Poranek, nr 19; Na łące, nr 21.
Moje Pisemko 1920: Gąsiennice i motyle, nr 6; Pszczoły, nr 8, 24; Obiadek Jadwigi, nr 12; Ogródek Jadwisi, nr 21; Na jagody, nr 25; Lipy, nr 27; Oberek, nr 34.
Płomyk 1928: Jak powstała plotka w wesołej gromadzie, nr 23 [autorka podpisana: B. Ziomkówna].
Przyjaciel Dzieci 1906: Nowy rok. Fantazja sceniczna, nr 1, 2; W wiejskim dworku. Obrazek sceniczny w 1 akcie, nr 25-27.
Rozrywki dla Dzieci i Młodzieży 1911: Krzywda nagrodzona. Komedia w 2 odsłonach, nr 44-50; Karzełki – Paluszki. Obrazek sceniczny w 1 akcie, nr 26.
Słowo 1935: Kasztankowa zabawa, nr 8 [autorka podpisana: B. Ziomkówna].
Słowo 1936: Już wakacje, nr 38 [autorka podpisana: B.Z.; inf.: L. Simon: Bibliografia dramatu polskiego 1765-1939. T. 2. Warszawa 1971].
Wieczory Rodzinne 1905: Odważni tchórze. Komedia w 1 akcie, dod.; Napad na zamek. Dramat w 3 odsłonach, dod.
• „Wychowanie w Przedszkolu1926: W noc gwiazdkową, nr 12 [autorka podpisana: M. (A) Swojakówna], przedruk w: Drobne obrazki sceniczne dla małych dzieci. Warszawa 1933.

Przekłady i adaptacje

1. S. Lagerlöf: Zamieniec. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 31 s. Wyd. nast. tamże 1964.
2. Z. Topelius: Sampo Lappelill. Wybór i przekł.: J. Porazińska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 233 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1977, wyd. 3 1986.
3. Kalewala. Epopeja fińska. Pieśni zebrał E. Lönnrot. Dla dzieci polskich oprac. J. Porazińska. Posłowie: K. Radziwiłł. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 299 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1985.

Przekłady

czeski

Kalevala. Finski epos. [Przeł.] M. Prídavková-Mináriková. Bratislava 1976.
4. Z. Topelius: Daleka podróż małego Lucka. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 34 s. Wyd. nast. tamże 1968.
5. Z. Topelius: Skrzat z zamku Abo. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1969, 39 s.
6. Z. Topelius: Perła Adalminy. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, 30 s.

Prace redakcyjne

1. Ziarno. Czytanki pierwsze dla dorosłych. [Antologia; współautorka: R. z Mokrzyckich Brzezińska]. Warszawa: Księgarnia Polska 1916, 176 s.
2. Mój elementarz. [Antologia; współautorka:] J. Chrząszczewska. Warszawa: Biblioteka Polska 1925, 120 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1926, wyd. 3 [1927], wyd. 4 [1928], wyd. 5 1929; wyd. 6: Warszawa: Nasza Księgarnia 1931. Mój elementarz. Uwagi dla nauczających. [Współautorka:] J. Chrząszczewska. Warszawa: Biblioteka Polska 1925, 47 s.

Mój elementarz. Uwagi dla nauczających. [Współautorka:] J. Chrząszczewska. Warszawa: Biblioteka Polska 1925, 47 s.

3. Pierwsze czytania dla szkół powszechnych. Cz. 3 dla oddziału 4. [Antologia; współautor:] S. Rossowski. Lwów: K.S. Jakubowski 1927, 242 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1929, wyd. 3 1930, wyd. 4 1931.
4. Bądźmy lepsi i mądrzejsi. Czytanka dla 2 klasy miejskich szkół powszechnych. [Antologia; współautorka:] G. Brzezińska. Lwów: K.S. Jakubowski 1937, 180 s. Wyd. 2 tamże 1939.
5. Bądźmy lepsi i mądrzejsi. Czytanka dla 2 klasy wiejskich szkół powszechnych. [Antologia; współautorka:] G. Brzezińska. Lwów: K.S. Jakubowski 1937, 176 s.
6. Było i będzie. [Antologia; współautorki:] E. [Szelburg-]Zarembina, H. Januszewska. [B.m:] Czytelnik 1945, 109 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1951, 1957.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Rocznik Literacki 1971” wyd. 1973 (J. Chudek).
Polski słownik biograficzny. T. 27. Cz. 4. (Z. 114). Wrocław 1983 (J.Z. Białek).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

B. Daniszewski: Janina Porazińska: pisarka dla dzieci i młodzieży. Toruń: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Książnica Miejska im. M. Kopernika 1989, 10 s.

Artykuły

S.U.: Dzieci w utworach Janiny Porazińskiej. Wychowanie w Przedszkolu 1934 nr 5.
K. Kuliczkowska: Dziecko i książka. Twórczość Janiny Porazińskiej podstawą dziecięcego księgozbioru. Dziennik Literacki 1948 nr 25.
B. Białkowski: O twórczości Janiny Porazińskiej. Poradnik Biblioteczny 1957 nr 2.
J.Z. Białek: Janiny Porazińskiej poezja dla dzieci. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Prace Historycznoliterackie 1963 z. 17.
Z. Głodkowska: Podwójny jubileusz. Głos Nauczyciela 1963 nr 39.
H. Skrobiszewska: Janina Porazińska. Tygodnik Kulturalny 1966 nr 46.
J. Kopeć: Stylizacja gwarowa w literaturze dla dzieci. „Sprawozdania Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki” (1966) seria B nr 4, wyd. 1968.
K. Kuliczkowska: Na nutę ludową. W tejże: W szklanej kuli. Warszawa 1970.
J.Z. Białek: Janina Porazińska. Życie Literackie 1971 nr 52.
H. Skrobiszewska: Janina Porazińska. Tygodnik Kulturalny 1971 nr 48.
H. Skrobiszewska: Janina Porazińska nie żyje. Poradnik Biblioteczny 1971 nr 11/12.
H. Skrobiszewska: Pani Janina Porazińska. Polonistyka 1972 nr 2.
B. Żurakowski: Humor i komizm w wierszach Janiny Porazińskiej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia Literatury 1975 t. 13.
J. Ługowska: Sposoby wyzyskiwania folkloru w literaturze dla dzieci (na przykładzie Janiny Porazińskiej). W: Literatura ludowa i literatura chłopska. Lublin 1977.
S. Frycie: Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1945-1970. T. 1-2. Warszawa 1982, passim.
J.Z. Białek: Janina Porazińska. W tegoż: Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1918-1939. Wyd. 2. Warszawa 1987 oraz passim.
A. Baluch: W Wojtusiowej izbie. Figury znaczeniowe w wierszach Janiny Porazińskiej. Wychowanie w Przedszkolu 1990 nr 6.
J.Z. Białek: Janiny Porazińskiej poezja dla dzieci. W tegoż: Przymierze z dzieckiem. Kraków 1994.
P. Kowolik: Nurt ludowy w twórczości dziecięcej Janiny Porazińskiej. Nauczanie i Szkolnictwa 2000 nr 2.
B. Olszewska: O twórczości dramatycznej Janiny Porazińskiej. Kwartalnik Opolski 2002 nr 1.
J. Siedlecka: Psotki i śmieszki. Pani 2002 nr 4.
B. Olszewska: Magiczno-baśniowe wymiary dziecięcego świata w „Wojtusiowej izbie. Kwartalnik Opolski 2003 nr 2/3.
B. Olszewska: Śpiewnikowy charakter „Dzwonków. Kwartalnik Opolski 2003 nr 1.
B. Olszewska: Zbiorek przysłów „Kto śpiewa, troski rozwiewa” Janiny Porazińskiej w edukacji polonistycznej. Literatura Ludowa 2003 nr 4/5.
B. Olszewska: W dziecięcej Arkadii, czyli o wierszach Janiny Porazińskiej. Kwartalnik Opolski 2004 nr 1.

Borówka

H. Skrobiszewska: Dwie książki Janiny Porazińskiej. W tejże: Literatura i wychowanie. Warszawa 1973 [dot. też: I w sto koni nie dogoni].
K. Heska-Kwaśniewicz: O „Pamiętniku Czarnego Noska” Janiny Porazińskiej; B. Kulka: Powrót do korzeni. „Guliwer1993 nr 6.

Za górami... za lasami...

I. Skowronkówna. „Wychowanie w Przedszkolu1953 nr 5.
J. Żylińska: Baśnie polskie. Nowa Kultura 1953 nr 22.

Kto mi dał skrzydła

A. Korta: Nowe i piękne. Nowe Książki 1957 nr 24.

Pan Twardowski w Czupidłowie

K. Kuliczkowska: Eliksir pana Twardowskiego. Nowe Książki 1959 nr 9.

I w sto koni nie dogoni

J. Ficowski: Podróż do dzieciństwa. Nowe Książki 1961 nr 10.
H. Skrobiszewska: Dwie książki Janiny Porazińskiej. W tejże: Literatura i wychowanie. Warszawa 1973 [dot. też: Borówka].

Pamiętnik Czarnego Noska

H. Skrobiszewska: Od pięciu w górę. Nowe Książki 1964 nr 16.