POLLAK Seweryn

Urodzony 10 stycznia 1907 w Warszawie; syn Grzegorza Pollaka, artysty malarza, i Marii z Sobolów; ojciec Joanny Pollakówny, poetki, historyka sztuki. W 1919 rozpoczął naukę w Gimnazjum im. T. Rejtana, w 1920-25 uczył się w Gimnazjum im. J. Lelewela, następnie w Gimnazjum Władysława IV. Od 1924 należał do Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. Po zdaniu matury w 1927, studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Brał aktywny udział w pracach Koła Polonistów. W 1934 uzyskał magisterium. W czasie studiów należał do Organizacji Młodzieży Socjalistycznej (OMS), potem do OMS „Życie” oraz do Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. Debiutował w 1928 wierszem pt. Miasto, ogłoszonym w tygodniku „Pobudka” (nr 16). Po studiach pracował od lutego do lipca 1929 w Bibliotece Narodowej w dziale ekspedycji, następnie od maja 1930 do września 1932 w Zarządzie m. Warszawy, a od stycznia do marca 1939 w Izbie Skarbowej Okręgowej w Warszawie. Od 1929 był też sekretarzem i bibliotekarzem Stefana Napierskiego, a w 1938 sekretarzem redakcji wydawanego przez tego poetę i krytyka czasopisma „Ateneum.” W 1930 ożenił się z Wandą Grodzieńską, autorką książek dla dzieci i tłumaczką (zmarła 1966). W 1934-37 był członkiem Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1936 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). Jako redaktor odpowiedzialny i jeden z kierowników literackich „Dziennika Popularnego” (od 1936), został aresztowany przy jego likwidacji w 1937 i pozostawał pod nadzorem policji. Publikował wiersze i recenzje w „Szpilkach” (1937-38, pod pseudonimem Swen) oraz w „Czarno na białem” (1938-39, pod pseudonimami: Adam Pawlicki, Jerzy Pawlicki). W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i Zalesiu. Zarabiał na życie prowadząc w Piasecznie sklep z wyrobami alkoholowymi. Brał udział w konspiracyjnym życiu kulturalnym. W 1942 ogłosił anonimowo wiersz Wysoki piorun w wydawanym przez Polską Partię Robotniczą (PPR) piśmie „Przełom” (nr 1). Po wyzwoleniu mieszkał w Łodzi. W 1945 został członkiem PPR (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza; PZPR). W 1945 był wiceprezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Był redaktorem działu literackiego dziennika PPR „Głos Ludu”, a następnie „Głosu Robotniczego” (1945-48) oraz kierownikiem działu przekładów w Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik. Jednocześnie w 1945-50 był członkiem zespołu tygodnika „Kuźnica”, w którym prowadził dział literatury rosyjskiej i narodów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Od 1945 brał czynny udział w pracach ZZLP (od 1949 Związek Literatów Polskich), pełniąc kolejno funkcje członka zarządu, sekretarza, prezesa Oddziału Łódzkiego (1947/48) i wiceprzewodniczącego Klubu Poetów. Od 1948 był członkiem Zarządu Sekcji Tłumaczy Polskiego PEN Clubu. Po przeniesieniu się do Warszawy pełnił funkcję kierownika redakcji w tygodniku „Nowa Kultura” (1949-51); z pismem tym współpracował następnie do 1963. W 1951-54 był konsultantem poetyckim Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik. Za działalność przekładową otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia (1955). W 1957 był redaktorem naczelnym kwartalnika „Opinie”, poświęconego kulturze radzieckiej (zamknięte przez władze po dwóch numerach). Od tegoż roku stale współpracował z „Rocznikiem Literackim”, omawiając literatury ZSRR (1956-66, 1971-75). Przekłady, głównie z literatury rosyjskiej, ale też bułgarskiej, oraz wiersze i artykuły publikował w licznych czasopismach, zwłaszcza w „Przeglądzie Kulturalnym” (do 1962), „Współczesności” (do 1967), „Literaturze Radzieckiej” (do 1976), „Życiu Literackim” (stale do 1979), „Twórczości” (stale do 1985), a także w „Argumentach” (1958-66), „Polityce” (1958-67), „Dialogu” (od 1959), „Odrze” (od 1959), „Poezji” (1966-71). Wyjeżdżał kilkakrotnie do Bułgarii, Czechosłowacji, Rumunii, na Węgry, do ZSRR, a także do Włoch i Francji, gdzie na uniwersytetach w Paryżu i Tuluzie prowadził prelekcje o literaturze rosyjskiej. Za przekłady z poezji rosyjskiej otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu (1966). W 1967 wystąpił z PZPR w proteście przeciw usunięciu z partii Leszka Kołakowskiego. Od 1973 należał do Zarządu Polskiego PEN Clubu. Ożenił się z Eugenią Siemaszkiewicz, pisarką i tłumaczką. W 1976 należał do sygnatariuszy Memoriału 101, wyrażającego protest przeciwko projektowanym zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Przekłady i artykuły zamieszczał w następnych latach m.in. w „Literaturze na Świecie” (od 1976) i „Więzi” (od 1981). W 1984 otrzymał nagrodę Stowarzyszenie Autorów „ZAiKS”. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1952) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). Zmarł 23 grudnia 1987 w Sopocie; pochowany w Warszawie.