PODHORSKA-OKOŁÓW Stefania

Urodzona 7 sierpnia 1884 w Warszawie; córka Stefana Podhorskiego-Okołowa, nauczyciela, i Joanny z Żurkowskich, poetki. Ukończyła pensję Jadwigi Sikorskiej w Warszawie, po czym złożyła egzamin na patent nauczycielski. Następnie studiowała polonistykę na kursach Towarzystwa Wyższych Kursów Naukowych, mającego uprawnienia szkoły wyższej. W 1900-12 pracowała jako nauczycielka na pensjach żeńskich oraz udzielając prywatnych lekcji. Debiutowała w 1902 wierszem Słoneczna legenda, opublikowanym w „Bluszczu” (nr 34); z pismem tym współpracowała do 1914. Wiersze, fragmenty prozy, szkice, artykuły i recenzje literackie oraz teatralne publikowała także w „Kurierze Warszawskim” (1903-14) i „Gazecie Warszawskiej” (1905, 1910-11; tu m.in. stały felieton o tematyce warszawskiej), „Myśli Polskiej” (1906-07), „Kurierze Litewskim” (1906-12), „Głosie Warszawskim” (1908-09) i „Tygodniku Ilustrowanym” (1908-14; tu m.in. w 1911 nowela pt. Do domu ojców, wyróżniona w konkursie pisma). Około 1906 wyszła za mąż za nieznanego z imienia Łozińskiego. Od 1912 mieszkała na wsi w Siedleckiem, kontynuując pracę literacką. W 1915-18 przebywała w Bobrujsku w Rosji, gdzie pracowała jako siostra miłosierdzia w szpitalu ziemstwa, z przerwą w 1916, gdy przez rok mieszkała na wsi na Mohylowszczyźnie. W 1919 przyjechała do Siedlec i uczyła historii i literatury w gimnazjach żeńskich. W 1920 została członkiem Oddziału Warszawskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich) (w 1926 weszła do Zarządu). Od 1921 mieszkała w Warszawie, gdzie kontynuowała pracę literacką i publicystyczną. Redagowała tygodnik „Bluszcz”, najpierw krótko w 1921-22, potem w 1926-39, prowadząc w nim także stały dział recenzji teatralnych. W tym czasie rozpoczęła twórczość przekładową. Nadto od 1925 była stałą współpracowniczką „Kuriera Czerwonego” (tu stały dział recenzji teatralnych). W 1927-28 redagowała miesięcznik „Na Fali”. Wielokrotnie wyjeżdżała za granicę: do Francji, Włoch, Turcji, Jugosławii, Bułgarii, Islandii; podróże te relacjonowała następnie w reportażach, m.in. Kalejdoskop paryski („Comeodia” 1926), Wieczna młodość Stambułu („Naokoło świata” 1935), Listy włoskie („Radio” 1927). W 1927-28 redagowała miesięcznik „Na fali”. Równocześnie kontynuowała współpracę z „Gazetą Warszawską” (do 1924), „Kurierem Warszawskim” (do 1928), „Tygodnikiem Ilustrowanym” (z przerwami do 1938) i „Pionem” (1933-36, 1939). Od 1928 stale współpracowała z Polskim Radiem, wygłaszając felietony teatralne, odczyty oraz audycje literackie. W czasie okupacji niemieckiej mieszkała nadal w Warszawie, utrzymując się z renty inwalidzkiej i pracując dodatkowo jako sprzedawczyni w kiosku z książkami w kawiarni Swann. Przygotowywała przekład Zdrady klerków Juliana Bendy (zniszczony w 1944). Brała udział w konspiracyjnym życiu literackim. Kolportowała tajnie książki wśród wiejskich zespołów czytelniczych. W 1942, za pamiętnik z obrony Warszawy otrzymała wyróżnienie w konkursie Komisji Propagandy Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej; fragmenty (podpisywane Dies Irae) zostały opublikowane w 1942 w wydanych konspiracyjnie antologiach Pamiętniki z oblężenia Warszawy oraz Warszawa w ogniu. Po upadku powstania warszawskiego (w którym uległy zniszczeniu przygotowane do druku: tom poezji z lat 1920-35, wybór recenzji teatralnych 1926-39, tom korespondencji z podróży do Włoch i Turcji), zamieszkała w Częstochowie. Od połowy stycznia 1945 pracowała jako kierowniczka Biblioteki Miejskiej; prowadziła tamtejszy Klub Literatów i była lektorką języka rosyjskiego w Wyższej Szkole Administracyjno-Handlowej. W 1945-53 należała do Stronnictwa Demokratycznego. W kwietniu 1948 powróciła do Warszawy i zajęła się pracą literacką i publicystyczną. W tymże roku została członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Podjęła też pracę w redakcji pisma „Moda i Życie Praktyczne”, a w 1950-53 prowadziła dział kulturalno-artystyczny w „Kurierze Codziennym”. Równocześnie współpracowała jako recenzentka z wieloma czasopismami, m.in. z „Odrodzeniem” (1945, 1948-49), „Teatrem” (w 1946-58, z przerwami), „Nowinami Literackimi” (1947-48), „Stolicą” (1948-49, 1954-55, 1957-62), „Nową Kulturą” (1954-55), „Kameną” (1955-61), „Twórczością” (1955-62). Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1956) i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959). Zmarła 21 lipca 1962 w Warszawie.