BIO

Urodzony 14 października 1919 w Dąbrowie Górniczej; syn Józefa Piwowarczyka, elektromontera, i Marii z Dawidowiczów. W 1925 przeniósł się wraz z rodzicami do Radomia, gdzie uczęszczał do Gimnazjum im. J. Kochanowskiego. Był członkiem Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, a później nielegalnego Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej. W 1937 na skutek dekonspiracji i represji policyjnych przerwał naukę i wyjechał z Radomia. Pracował jako uczeń zecerski, a następnie jako zecer w Drukarni Rolniczej w Poznaniu. Należał do grupy młodych pisarzy skupionych wokół Emila Zegadłowicza. Debiutował w 1938 poematem pt. Nad Wisłą grają traktory (skonfiskowany). Był współtwórcą, a następnie redaktorem naczelnym wydawanego w Radomiu miesięcznika literacko-społecznego pt. „Żagwie”. Wybuch II wojny światowej w 1939 zastał go w Skarżysku-Kamiennej, gdzie przebywał przez prawie całą okupację niemiecką. W tym okresie zarabiał na życie zajmując się handlem, pracując na poczcie jako roznosiciel gazet oraz jako robotnik w giserni w Skarżysku. Brał udział w pracy konspiracyjnej, współpracując do 1942 ze Związkiem Walki Zbrojnej, a od 1943 z Gwardią Ludową. Ostatni okres okupacji spędził na wsi pod Częstochową. W 1944 został członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza; PZPR). W styczniu 1945 przyjechał do Lublina i rozpoczął pracę w redakcji „Głosu Ludu”. W 1947-52 przebywał w Pradze jako korespondent czasopism Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” oraz Robotniczej Agencji Prasowej; był tam przewodniczącym Międzynarodowego Klubu Dziennikarzy. Zawarł związek małżeński z Marią Nadel, pisarką (pseudonim literacki Janina Wierzbowska). Po powrocie do kraju był do 1955 pracownikiem tygodnika „Nowa Kultura”, w którym prowadził m.in. kronikę zagraniczną. Prozę, artykuły i przekłady z języka czeskiego i włoskiego drukował na łamach m.in. „Dziennika Zachodniego” (1949-57), „Kultury” (1953-55) i „Świata” (1953-59, z przerwami). W 1952 został członkiem Związku Literatów Polskich. Współpracował z Polskim Radiem jako autor słuchowisk. Od połowy lat pięćdziesiątych pisał głównie powieści kryminalne. Zajmował się historią numizmatyki, był zbieraczem i znawcą starych zegarów. W 1965-69 redagował miesięcznik Polskiego Towarzystwa Archeologicznego pt. „Biuletyn Numizmatyczny”, którego był założycielem. W 1966 wystąpił z PZPR na znak protestu przeciw wykluczeniu z partii Leszka Kołakowskiego. W 1971 zamieszkał w Krakowie, a następnie przeniósł się do Suchej Średniej pod Pcimiem. Odznaczony m.in. medalem „Zasłużony dla Numizmatyki Polskiej”. Zmarł 11 grudnia 1994 w Myślenicach.

Twórczość

1. Nad Wisłą grają traktory. [Poemat]. Przedmowa: E. Zegadłowicz. Kraków: Sirinx 1938, 44 s.

Nakład skonfiskowano.

2. Ogień na kopalni Zagłębia. [Utwór dramatyczny]. Powst. 1947. Prapremiera: Stęporków, Zespół Kopalni „Edward 1948.

Nagrody

I nagroda w konkursie Związków Zawodowych w 1947.

3. Podróż czechosłowacka. [Reportaże]. Warszawa: Czytelnik 1952, 188 s.

4. Pamiętnik przyjaciół. [Wspomnienia]. Warszawa: Iskry 1955, 276 s.

5. Kapitan Gleb opowiada. [Cykl powieści kryminalnych]. Warszawa 1955-1957.

Cz. 1. Stary zegar. Polskie Radio 1955. Druk pt. Tajemnica starego zegara: „Na Straży1956 nr 92-100; „Trybuna Mazowiecka1956 nr 57-74. Wyd. osobne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956, 65 s. Wyd. 2 tamże 1956.

Przekłady

czeski

Stare hodiny. [Przeł.] A. Balajkova. Wyd. łącznie z przekł. cz. 2 pt. Stare hodiny; Kralovna? Praha 1958.

niemiecki

Der Mörder lebt noch. [Przeł.] B. Sparing. Berlin 1967.

Cz. 2. Królewna?! Radio 1955-1956. Druk: „Łódzki Express Ilustrowany”. 1956 nr 5-57; „Nasze Życie1956 nr 2-24; „Trybuna Mazowiecka1956 nr 75-131. Wyd. osobne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1956, 182 s. Wyd. 2 tamże 1956.

Przekłady

czeski

Kralovna? [Przeł.] A. Balajkova. zob. wyd. łącznie z cz. 1.

niemiecki

Die Königin. [Przeł.] R. Matz. Berlin 1958, wyd. nast. tamże: wyd. 2 1960, wyd. 3 1962, [wyd. 4] 1966, [wyd. 5] 1984.

słowacki

Kralovna. [Przeł.] M. Kraskova. Bratislava 1960.

węgierski

Kiralynö?! [Przeł.] M. Baba. Budapest 1958.

Cz. 3. Maszkary. Druk: „Gazeta Białostocka1957 nr 32-128; „Gazeta Poznańska1957 nr 56-156; „Głos Koszalina1957 nr 55-154; „Głos Szczecina”. 1957 nr 40-131; „Głos Wybrzeża”. 1957 nr 30-118; „Słowo Ludu1957 nr 36-109; „Trybuna Mazowiecka1957 nr 26-95; „Trybuna Opolska1957 nr 50-139; „Żołnierz Wolny1957 nr 27-81. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1957, 253 s.

Przekłady

czeski

Maškary. [Przeł.] A. Balajkova. Praha 1959, wyd. 2 tamże 1972.

Wyd. łączne cz. 1-3: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958, 500 s. Wyd. nast. tamże 1960.

6. Zginął człowiek. (Powieść kryminalna). Dziennik Zachodni 1957 nr 56-126.

7. Anthropoid atakuje. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1959, 109 s.

Opowieść dot. zamachu na R. Heydricha w 1942.

8. Drugi rzut. [Powieść]. Pierwodruk pt. Poczmistrz Scheibe. Express Poznański 1959 nr 78-112; „Słowo Ludu” 1959 nr 216-263. Wyd. osobne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 121 s.

Nagrody

I nagroda w konkursie Komitetu Organizacyjnego Obchodu 400-lecia Poczty Polskiej i „Nowej Kultury” na utwór prozą.

9. Otwarte okno. [Powieść]. Sztandar Młodych 1961 nr 78/80 – 154. Wyd. osobne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1961, 291 s. Wyd. 2 Warszawa: Iskry 1968.

Przekłady

bułgarski

Otvorenijat prozorec. [Przeł.] L. Conev. Sofija 1966.

czeski

Otevrene okno. [Przeł.] K. Malek. Praha 1965.

estoński

Lahtine aken. [Przeł.] A. Kurtna. Tallinn 1973.

francuski

La fenetre ouverte le capitaine Gleb chez les philatelistes. [Przeł.:] M. Zahorska, S. Penso. Paris 1963.

litewski

Atdaras langas. [Przeł.] J. Pilypaitis. W: Nuotykiniai uzbienio rasytoju kuriniai. Vilnius 1976.

łotewski

Atvertais logs. [Przeł.] J. Laganovskis. Rīgā 1975.

niemiecki

Das offene Fenster. [Przeł.] K. Kelm. [Berlin] 1964.

słowacki

Otvorene okno. [Przeł.] A. Plevka. Bratislava 1966.

10. Jarmark znaczków. [Opowieści o znaczkach]. [Współautor:] J. Wierzbowska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1966, 222 s.

11. Gdzie są te skrzynie. [Powieść dla młodzieży]. [Współautor: M. Piwowarczyk]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1968, 225 s.

Autorzy podpisani pseudonimem wspólnym: Andrzej Maria Nadel.

Przekłady

1. J.B. Tito: Republika wolnych narodów. Przeł. [i wstęp]: A. Piwowarczyk. Katowice: Wyd.Trybuna Robotnicza 1946, 21 s.
2. A. Svoboda, A. Tučkova, V. Svobodova: Sprzeciw przeciwko Republice. Posłowie: J. Jurkiewicz. Warszawa: Czytelnik 1951, 225 s.
3. A. Zapotocky: Przyjdą nowi bojownicy. [Powieść]. Warszawa: Czytelnik 1951, 179 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 3. Warszawa 1980 (A. Szałagan).

Ogólne

Artykuły

M. Kosińska: Na tropach zagadek. Trybuna Mazowiecka 1956 nr 120.
J. Zieliński: Czy kapitan Gleb istnieje naprawdę?Dookoła Świata1958 nr 259.
O. Budrewicz: Baedeker warszawski. Kto jest kto? Andrzej Piwowarczyk. Przekrój 1960 nr 777.

Nad Wisłą grają traktory

E. Zegadłowicz. „Sygnały1938 nr 53.

Podróż czechosłowacka

F.J.: Nowa Czechosłowacja. Nowy Świat 1954 nr 12.

Pamiętnik przyjaciół

L. Bartelski: Oczyma kazetempowca. Nowa Kultura 1955 nr 18.
J.Z. Słojewski. „Sztandar Młodych1955 nr 196.

Kapitan Gleb opowiada

[B. Dudziński] Lektor. „Kronika1956 nr 17 [dot. cz. 2 pt. Królewna?!].
W. Sadkowski: Próba noweli detektywistycznej. Trybuna Ludu 1956 nr 209 [dot. cz. 1 pt. Stare zegary i cz. 2 pt. Królewna?!].
J.S.: Z przygód polskiego Sherlocka Holmesa. Nowiny Literackie i Wydawnicze 1957 nr 17 [dot. cz. 3 pt. Maszkary].
A. Klimowicz: Przeciw schematowi. Nowe Książki 1957 nr 14 [dot. cz. 3 pt. Maszkary].
R. Stiller: Dobra sensacja nie jest zła. Słowo Tygodnia 1958 nr 29 [dot. całości cyklu].

Drugi rzut

J. Kwiryn: W szpitalu, na poczcie, na lądach i na morzu. „Suspense na poczcie”. Nowe Książki 1961 nr 18.

Otwarte okno

A. Tarska: Kryminał z wydźwiękiem. Echo Krakowa 1962 nr 41.