BIO

Urodzony 17 grudnia 1880 w Tarnowie w rodzinie inteligenckiej; syn Ludwika Pietrzyckiego i Stanisławy z Szebestów. W 1891-99 uczył się w gimnazjum w Tarnowie, tu zdał egzamin maturalny. Debiutował w 1893 wierszem pt. Nowe wydanie starych przysłów, ogłoszonym w krakowskim czasopiśmie „Diabeł” (nr 11 dodatek; podpisany J.P.); w piśmie tym publikował też w latach późniejszych (1897-99; także pod pseudonimem Jan P. Tarnowianin). W 1899 podjął studia z zakresu polonistyki, a także filologii germańskiej, romańskiej i klasycznej, historii sztuki i filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. Od października tegoż roku współredagował akademickie czasopismo „Młodość”. W 1901 był sekretarzem Kółka Literackiego Studentów UJ. W tym czasie zaczął publikować wiersze, przekłady poezji, artykuły i recenzje, zwłaszcza w lwowskim „Przeglądzie Politycznym, Społecznym i Literackim” (1901-09) oraz w czasopismach krakowskich „Krytyka” (1901-02), „Ilustracja Polska” (1901-03; tu m.in. w 1903 stały dział Z teatru krakowskiego), „Nowa Reforma” (od 1902; tu m.in. w 1903-04 cykl List lwowski). W 1902 uczył jako zastępca nauczyciela w gimnazjum w Nowym Sączu i w I Gimnazjum im. B. Nowodworskiego w Krakowie (1902/03). Po ukończeniu studiów w 1903 (uzupełniał je w późniejszych latach w Paryżu, Rzymie i Genewie) kontynuował pracę nauczycielską: w 1906 uczył w gimnazjum w Stanisławowie, a od 1907 w V Gimnazjum we Lwowie. Równocześnie rozwijał twórczość literacką i krytyczną; utwory poetyckie, liczne recenzje i korespondencje publikował w „Naszym Kraju” (1906-08; tu w 1907 cykle Z nowości wydawniczych i Z sali odczytowej pod pseudonimem j. pietrz.), „Słowie Polskim” (1906-13), „Gazecie Lwowskiej” (od 1908; tu w 1913-14 cykl Listy krakowskie), „Świecie” (od 1909), „Gazecie Porannej i Wieczornej” (1911-12), „Wiśle” (1912; tu cykle: Muzyka we Lwowie, Z teatru lwowskiego pod pseudonimem j. pietrz.), „Kurierze Warszawskim” (1913-14); współpracował nadal z „Nową Reformą” (tu m.in. w 1916 cykle W Szwajcarii i List znad Lemanu, w 1918 cykl Notatki z obczyzny). Brał czynny udział w lwowskim życiu artystyczno-literackim. W 1910 stworzył kabaret literacki Pionier, a następnie brał udział w jego prowadzeniu. W 1911 był sekretarzem redakcji miesięcznika „Sztuka”. W 1912/13 wchodził w skład komisji artystycznej nadzorującej działalność objazdowego Teatru Premier. Był współorganizatorem i dyrektorem teatru marionetek Pionier. Interesując się filmem, próbował stworzyć w Kalwarii Zebrzydowskiej kinoteatr dla pielgrzymów, na wzór kinoteatru w Lourdes, gdzie miały być pokazywane sceny z życia Chrystusa. W 1919 powrócił do Krakowa. Pracował jako nauczyciel gimnazjalny, a w 1919-21 wykładał także historię teatru i teorię dramatu na kursach dramatycznych Mariana Jednowskiego i Zygmunta Nowakowskiego. W 1921 był prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP) w Krakowie. Współpracował nadal z „Gazetą Lwowską” (do 1933; tu m.in. w 1919 cykle Listy krakowskie i O teatrach krakowskich), „Gazetą Poranną i Wieczorną” (do 1930; w 1919-20 cykle recenzji: Z teatrów krakowskich lub O teatrach krakowskich), „Kurierem Warszawskim” (1920-35; tu m.in. w 1919 cykl O teatrach krakowskich), tygodnikiem „Świat” (do 1932; m.in. w 1919 cykl recenzji Z teatrów krakowskich), „Nową Reformą” (do 1927; w 1920 cykl Z moich wędrówek), publikował wiele w „Gońcu Krakowskim” (1919-22; tu m.in. w 1919-20 cykl Z teatru im. J. Słowackiego, w 1925 cykl reportaży Kolorowe wędrówki. Wrażenia i notatki), „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” (1919-34). W 1922 przeniósł się do Gdańska i na tamtejszej politechnice prowadził lektorat języka polskiego; w okresie późniejszym objął tam docenturę języka i literatury polskiej. W lipcu 1922 wykładał na publicznym kursie literatury polskiej, a we wrześniu tegoż roku utworzył Polski Uniwersytet Powszechny i objął jego kierownictwo. Był także inspektorem Gimnazjum Polskiego oraz należał do komitetu organizacyjnego Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki. Utworzył i redagował dodatek literacki „Gazety Gdańskiej” zatytułowany „Literatura i Sztuka”. Po zlikwidowaniu lektoratu przez władze niemieckie Wolnego Miasta Gdańska, powrócił w 1923 do Krakowa. W 1925 pracował jako nauczyciel gimnazjalny w I Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Krakowie, a następnie w Gimnazjum Żeńskim im. M. Konopnickiej w Samborze. Jednocześnie prowadził ożywioną działalność odczytową, wygłaszając systematycznie cykle prelekcji o twórczości współczesnych mu poetów Krakowa. W 1929 ponownie pełnił funkcję prezesa ZZLP w Krakowie. Podróżował do Włoch i Francji, gdzie propagował poezję polską oraz prowadził badania nad recepcją literatury polskiej za granicą. Liczne wiersze oraz wrażenia i reportaże z Włoch ogłaszał w krakowskim „Czasie” (1925-27, 1937-39). W 1936 otrzymał Srebrny Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury za wybitną pracę organizacyjną w dziedzinie literatury pięknej. W tymże roku został honorowym prezesem ZZLP w Krakowie. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Krakowie. Aresztowany przez Niemców w 1940, był do 20 czerwca tegoż roku więziony początkowo w więzieniu na ulicy Montelupich w Krakowie, a następnie w Wiśniczu. W listopadzie i grudniu 1940 publikował wiersze i artykuły w wydawanym przez okupanta dzienniku „Goniec Krakowski”. Otrzymał w 1940 odznaczenie włoskie „Pro classica forma romana” oraz węgierskie. Zmarł 28 grudnia 1944 w przytułku dla ubogich przy klasztorze oo. kapucynów w Krakowie.

Twórczość

1. Srebrne przędze. Poezje (poświęcone Nieśmiertelnej pamięci Ad[ama] Mickiewicza w setną rocznicę jego urodzin). Tarnów: J. Pisz 1898, 35 s.

Autor podpisany: Kordian Sławita.

2. Kyrie elejson. Kraków: [b.w.] 1899, 8 s.

3. Poezje I. Warszawa: Gebethner i Wolff 1901, 64 s.

4. Prolog. Prapremiera: Kraków 1903.

Utwór do muzyki M. Świerzyńskiego, napisany na otwarcie teatru Gabrieli Zapolskiej, tzw. Sceny Niezależnej.

5. Refleksy światła. [Wiersze]. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze 1905, 80 s.

Z rysunkami S. Wyspiańskiego.

6. Bielecki. Na marginesie poematu Słowackiego. Nieznane zapiski o Słowackim. Lwów: Drukarnia „Polonia 1908, 8 s.

7. Powstanie listopadowe w dramatach Stanisława Wyspiańskiego. Uwagi historyczne i literackie. Przegląd Polityczny, Społeczny i Literacki 1908 nr 206-214.

8. Kobieta i miłość w życiu Juliusza Słowackiego. Lwów: L. Chmielewski; Warszawa: Księgarnia Powszechna 1909, 24 s.

9. Pan Brzeżan. Fragment historyczny z czasów Zygmunta Wazy; Madonna Ponińska. Legenda z XVII stulecia. Lwów: L. Chmielewski; Warszawa: Księgarnia Powszechna 1909, 44 s. Przedruk zob. poz. .

10. Fragmenty. Wybór liryków. Lwów: Księgarnia L. Chmielewskiego 1914, 76 s.

11. Dzwon umarłych. Szkice historyczne. Lwów: Towarzystwo im. P. Skargi [1916], 69 s.

Zawartość

Dzwon umarłych; Pan na Brzeżanach [poz. ]; Madonna Ponińska [poz. ]; Brat Rafał.

12. Orły i sępy. Strofy niezapomnianych dni 1918-1919. [Współautorzy:] S. Przepolski, J. Rychter. Kraków: „Krakus” S. Przepolskiego [1919], [14] s.

13. O Bogu marmurowym. [Wiersze]. Kraków: S.A. Krzyżanowski 1921, 88 s.

14. P. Stachiewicz: Pięć zmysłów. [Album]. Tekst J. Pietrzycki. Kraków: Salon Malarzy Polskich [ok. 1921], [6] s., 5 tab.

15. Włoskie Madonny. [Wiersze]. Kraków: S.A. Krzyżanowski 1928, 48 s.

Przekłady

1. Anakreont: [Wiersze]. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego 1908, s. 16.
2. Safo: Fragmenty. Lwów: Drukarnia „Słowo Polskie 1908, 15 s.
3. O Erosie i winie. Przekłady z Safony, Anakreonta i poetów polsko-łacińskich. Wyd. 2. Lwów: Księgarnia L. Chmielewskiego 1911, 34 s.
4. J. Kochanowski: Z elegii łacińskich... Sambor: H. Wisenberg 1930, 16 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Polski Słownik Biograficzny. T. 26. Cz. 1. Wrocław 1981 (A. Hutnikiewicz).
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (A.Z. Makowiecki).

Ogólne

Artykuły

B. Pawłowski. „Pamiętnik Literacki1910 [dot. art.: Powstanie listopadowe w dramatach Stanisława Wyspiańskiego. „Przegląd Polityczny, Społeczny i Literacki” 1908 nr 206-214].
J. Bondrowski: Poeci lwowscy. Świat 1914 nr 2.
A. Waśkowski: Znajomi z tamtych czasów. Kraków 1956, passim.
Z. Ciesielski: Zasłużony dla Gdańska polonista. Dziennik Bałtycki 1966 nr 180.
W. Zechenter: Krakowscy poeci zapomniani. Życie Literackie 1968 nr 25.
T. Bielak: Z odległości lat. Kraków 1979, passim.
J. Albrecht: Poeta madonn. Kraków 1987 nr 3.

Srebrne przędze

W. Hahn. „Rocznik” (Lwów) 1899 t. 22.

Poezje I

[A. Grzymała-Siedlecki] Sdl.: Wrażenia literackie. Głos 1901 nr 40.
T. Sobolewski. „Krytyka1901 z. 10.
T. Sinko: Hellada i Roma w Polsce. Lwów 1933 [dot. też: O Bogu marmurowym].

Refleksy światła

S. Maykowski: Felieton literacki. Przegląd Polityczny, Społeczny i Literacki 1904 nr 240.
J. Lorentowicz. „Gazeta Polska1905 nr 56.
A. Mazanowski. „Przegląd Powszechny1905 t. 86.

Kobieta i miłość w życiu Juliusza Słowackiego

T. Pini. „Pamiętnik Literacki1909.

O Bogu marmurowym

F. Hoesick: Ostatni parnasista. Kurier Warszawski 1921 nr 237.
[F. Pik] F. Mirandola. „Goniec Krakowski1921 nr 86.
W. Bełza: Poeta włoskiego słońca. Goniec Krakowski 1925 nr 86.
T. Sinko: Hellada i Roma w Polsce. Lwów 1933 [dot. też: Poezje I].

Włoskie Madonny

Z. Rabska. „Kurier Warszawski1928 nr 249.
J. Sokolicz-Wroczyński: Poeta spłowiałych barw. Rzeczpospolita 1928 nr 209.
W. Szymański: Poeta Madonn. Wiek Nowy 1928 nr 8181.