PIETRZAK Włodzimierz

Urodzony 7 lipca 1913 w Warszawie; syn Ksawerego Pietrzaka, weterynarza, i Ewy z Kokowskich. Dzieciństwo spędził w Turku pod Kaliszem, tu uczył się w szkole powszechnej. Następnie uczęszczał do matematyczno-przyrodniczego Gimnazjum im. T. Kościuszki w Kaliszu. Od 1928 publikował (też pod pseudonimami: Andrzej Ados, Juliusz Wolden) utwory prozą, wiersze, artykuły publicystyczne, a także przeglądy prasy (podpisany: Litterarius) w miesięczniku „Świt”, wydawanym nakładem Bratniej Pomocy Uczniowskiej, który później współredagował. Po zdaniu matury w 1931, zapisał się na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego (UW), jednak z powodu choroby płuc i konieczności leczenia w Zakopanem i Smukole podjął studia dopiero w 1932. Jako student brał udział w prawniczych turniejach krasomówczych oraz aktywnie uczestniczył w wieczorach poetyckich Koła Polonistów UW. W 1932 założył, wraz z Janem Kottem i Ryszardem Matuszewskim, Klub Artystyczny „S”, a w 1934-36 był jego prezesem. Po uzyskaniu w 1936 magisterium, podjął pracę w Urzędzie Funduszu Pracy. Równocześnie rozwijał twórczość literacką, publikując wiersze, artykuły i recenzje w czasopismach, m.in. w „Pionie” (1933-37), „Kamenie” (1934-37) i „Okolicy Poetów” (1935-36). Od 1937 był aktywnym działaczem politycznym początkowo Obozu Narodowo-Radykalnego „Falanga”, a następnie utworzonego przez „Falangę” Związku Młodej Polski (ZMP), powiązanego z Obozem Zjednoczenia Narodowego (OZN). Współpracował z prasowym organem ZMP, „Młoda Polska”, a pod koniec 1937 objął stanowisko zastępcy redaktora naczelnego tego pisma. Pełnił funkcję kierownika Kursów Prelegenckich w Organizacji Terytorialnej ZMP. Od listopada 1937 przez kilka miesięcy przebywał we Lwowie. Po rozłamie w ZMP w 1938 należał do czołowych działaczy federacji organizacji młodzieżowych Służby Młodych przy OZN. Od maja 1938 był stałym recenzentem tygodnika „Prosto z mostu.” W tymże roku ożenił się z Ireną Pietrzykowską, prawnikiem. W czasie okupacji niemieckiej przebywał nadal w Warszawie i uczestniczył w konspiracyjnej działalności kulturalnej i politycznej (pseudonim Balk). Od wiosny 1940 redagował podziemne pismo „Pobudka”; tu też publikował swoje utwory do 1944. W 1941 związał się z Konfederacją Narodu (KN) i wchodził w skład jej kierownictwa. Pracował w redakcji organu prasowego KN „Nowa Polska”. W 1942-44 ściśle współpracował z pismem „Sztuka i Naród” i miał istotny wpływ na związane z nim środowisko młodych twórców. Był współinicjatorem Ruchu Kulturowego, który miał stać się bezpartyjną organizacją pracy nad rozwojem i upowszechnianiem kultury. W 1943, wraz z Mieczysławem Kurzyną, stanął na czele oddziału KN, zwanego Terenem Młodzieży KN, który wchodził później w skład oddziałów AK „Miotła” i „Czata 49”. W tymże roku został redaktorem „Nowej Polski” oraz objął kierownictwo Wydziału Propagandowo-Politycznego Organizacji Krajowej KN. Od jesieni 1943 pełnił funkcję szefa sztabu KN. W lipcu 1944 był współinicjatorem i współtwórcą adresowanego do delegata rządu londyńskiego memoriału, występującego przeciwko koncepcji powstania. W powstaniu warszawskim miał pełnić funkcję adiutanta ppłk. Jana Mazurkiewicza. Ostatecznie walczył na Starym Mieście jako podchorąży w plutonie „Mieczyków” z batalionu „Czata 49”, którym później dowodził. Zginął 22 sierpnia 1944, ranny w głowę w walkach w okolicy ulicy Franciszkańskiej i Świętojerskiej, i tam został pochowany. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Walecznych i awansowany do stopnia porucznika. Po kilkunastu latach ekshumowane prochy zostały złożone w kwaterze powstańczej na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
W 1948 Instytut Wydawniczy Stowarzyszenia „Pax” ustanowił nagrodę im. W. Pietrzaka, przyznawaną corocznie za osiągnięcia naukowe, literackie, publicystyczne i dokonania artystyczne w dziedzinie muzyki, plastyki, teatru i filmu.