BIO

Urodzony 29 września 1916 we wsi Fabianki na Ziemi Dobrzyńskiej, w rodzinie chłopskiej; syn Jana Pietrkiewicza i Antoniny z Politowskich. W 1934 ukończył Gimnazjum im. J. Długosza we Włocławku, po czym studiował w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. Debiutował w 1934 wierszem pt. Święto, opublikowanym w czasopiśmie „Kuźnia Młodych” (nr 15). Był współpracownikiem tygodnika „Prosto z mostu” (1935-39) i działu literackiego dziennika „Polska Zbrojna” (1936-39). Wiersze, utwory prozą i artykuły publikował także w innych czasopismach, głównie w „Miesięczniku Literacko-Artystycznym” (1935), „Myśli Narodowej” (1936-38), „Tęczy” (1936-38), „Warszawskim Dzienniku Narodowym” (1937-39). Związany był z grupą pisarzy chłopskich, skupionych wokół „Okolicy Poetów”, gdzie ogłaszał utwory do 1938. W tym też roku rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 przedostał się przez Rumunię do Francji. Po klęsce Francji przedostał się do Anglii. Przebywał w Londynie, a od 1941 studiował filologię angielską w St. Andrews University w Glasgow; w 1944 uzyskał stopień Master of Arts. Równocześnie kontynuował twórczość literacką; wiersze i prozę publikował w czasopismach „Jestem Polakiem” (Londyn, 1940), „Wiadomości ze Świata” (wyd. w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa, Manston-Blackpool 1940-41), „Dziennik Żołnierza” (Szkocja, 1940-42). Współpracował z wydawanymi w Londynie dwutygodnikami „Myśl Polska” (1941-45) oraz „Skrzydła” (1944-49). Zaczął także publikować artykuły w języku angielskim, m.in. na łamach „Time and Tide” (Londyn, 1944-45). W 1944-47 kontynuował studia w zakresie literatury angielskiej w King's College University of London, w 1947 uzyskał doktorat za pracę porównawczą o formach liryki angielskiej i polskiej. W 1948 ożenił się z Christine Brooke-Rose, późniejszą pisarką. Od 1947 wykładał język polski w School of Slavonic and East European Studies w University of London, a od 1950 literaturę polską w tymże uniwersytecie. Rozwijał twórczość literacką i historycznoliteracką, publikując swoje utwory w pismach polskich, m.in. w wydawanych w Londynie „Dzienniku Polskim” (1946-50) i „Przeglądzie Polskim” (1946-47), paryskiej „Kulturze” (od 1948), „The Slavonic and East European Review” (Londyn, stale w 1948-79). Od 1951 utwory w języku angielskim, także powieści, publikował pod nazwiskiem Peterkiewicz. Stale współpracował z londyńskimi „Wiadomościami” (od 1960). W następnych latach studia, artykuły i recenzje ogłaszał też w pismach: „Encounter” (Londyn, od 1957), „The Twentieth Century” (Londyn, od 1957), „Botteghe Oscure” (Rzym, od 1957), „Canadian Slavonic Papers” (Toronto, od 1959), „Times Literary Supplement” (Londyn, od 1961), „The Critic” (Chicago, od 1962), „The Sunday Times” (Londyn, od 1963), „The Listener” (Londyn, od 1966). W 1964 został profesorem nadzwyczajnym w University of London, następnie otrzymał profesorskie personal chair. W 1972-77 był kierownikiem Departamentu Języków i Literatur Słowiańskich na uniwersytecie w Londynie. W 1980 przeszedł na emeryturę. W tymże roku otrzymał nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. W 1994 otrzymał nagrodę im. W. Pietrzaka, przyznaną przez Stowarzyszenie „Pax”, oraz nagrodę im. ks. Cz. Lissowskiego, przyznaną przez Ośrodek Kultury Dobrzyńskiej i Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. Zmarł 26 października 2007 w Londynie.

Twórczość

1. Wiersze o dzieciństwie. Warszawa: Dom Książki Polskiej 1935, 62 s.

2. Prowincja. Poemat. Prosto z Mostu 1935 nr 50-52, 1936 nr 1-2. Wyd. osobne Warszawa: „Prosto z Mostu” 1936, 71 s.

3. Wiersze i poematy. Warszawa: Prosto z Mostu 1938, 162 s.

Zawartość

Zawiera wiersze i poematy: Ziemia Dobrzyńska; Matka Boska; Konfesjonały; Biało-czerwona legenda; Wyzwolone mity.

4. List otwarty do emigracji w Zaduszki. Londyn, 4 listopada 1940 roku. [Wiersz]. Londyn: Mildner 1940, [1] s. Przedruk zob. poz. .

5. Znaki na niebie. [Wiersze]. Londyn: Nakład Przyjaciół 1940, [22] k. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1941; wyd. 3 Lubeka: Sekcja Wydawnicza w Lubece 1946.

Zawartość

Zawiera cykle: 7 dni Stworzenia; Msza Święta.

6. Po chłopsku. Powieść. T. 1-2. Londyn: [Drukarnia] F. Mildner 1941, 159 + 161-331 s. Przedruk rozdziału 3 pt. Bolszewniki. Mława: „Ziemia Zawkrzeńska” 2002 s. 209-236, nadbitka.

7. Pokarm cierpki. [Wiersze]. [Wstęp:] M.E. Rojek. Londyn: Myśl Polska 1943, 35 s.

Zawiera m.in.: List otwarty do emigracji w Zaduszki [poz. ].

8. Umarli nie są bezbronni. Opowiadania z życia pod okupacją niemiecką. Glasgow: Książnica Polska 1943, 142 s.

Zawartość

Koń z supłem na ogonie; Der alte Copernicus; Za światłem gwiazdy; Chrystus zmartwychwstał w Działkini; Czarny ornat; Szpicel; Umarli nie są bezbronni; Civitas Gnezdun; Bandyci; Zakulinieckie relikwie; Dwa narodzenia; Strzały wielkanocne; Sprawa Jana Bruzdy; Zamieszkasz pod Królewcem; Pustelnik; Krzyżak; Sabotażysta; Owczarek; Łobuz; Witaj dostojny gościu; Czy pamiętasz?

9. Pogrzeb Europy. Liryki. Poematy. Essay o poezji. Londyn 1946, 62 s.

Zawartość

[Esej:] Nowoczesność w tradycji. [Powst. 1945]. – [Poematy:] Warsaw Concerto; Pogrzeb Europy. – [Wiersze z lat 1940-1945 w cyklach:] Ballady dobrzyńskie; Pokusy mistyczne; Etiudy; Sennik szatański.

10. Sami swoi. (Zdarzyło się w czasie żniw). Sztuka w 3 aktach. Prapremiera: Londyn, Ognisko Polskie 1949. Toruń: Archiwum Emigracji 2003, 78 s.

11. Sielanka stołeczna. [Poemat]. Kultura”, Paryż 1952 nr 9 s. 57-62, odbitka: Wyd. osobne pt. Metropolitan idyll. [Przeł.] J.B. Singer. Sielanka stołeczna. London: Poets and Painters Press [Oficyna Poetów i Malarzy] 1997, 28 s.

Tekst wydano osobno w języku polskim i angielskim.

12. The Knotted Cord. [Powieść]. London: Heinemann 1953, 267 s. Wyd. nast. New York: Roy [1953].

Nagrody

Nagroda Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w 1954.

Przekłady

duński

Den lille munk. [Przeł.] E. Kornerup. København 1954.

polski

Sznur z węzłami. Przeł. z angielskiego M. Glińska. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 2005, 256 s.

13. Dwadzieścia lat poezji. (Wybór wierszy z lat 1934-1954). Z uwagą wstępną M. Pankowskiego. Kultura”, Paryż 1955 nr 4 s. 48-63; odbitka: Paryż: Instytut Literacki 1955, 30 s.

14. Loot and Loyalty. [Powieść]. London: Heinemann 1955,190 s.

Przekłady

niemiecki

Sold und Beute. [Przeł.] C. Meyer-Clason. Stuttgart 1957.

15. Future to let. [Powieść]. London: Heinemann 1958, 230 s. Wyd. nast. New York: Lippincott 1959.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.
Fragmenty w przekładzie polskim: B. Czaykowskiego: Dwa fragmenty z „Future to let”. (W jedności zguba; skok w tempie zwolnionym). „Kultura”, Paryż 1958 nr 12 s. 32-54.

16. Isolation. A novel in 5 acts. [Powieść]. London, Melbourne, Toronto: Heinemann 1959, 231 s. Wyd. nast.: London: Heinemann 1960; New York: Holt, Rinehart [1960]; London: New English Library 1961, London: Panther Books 1965.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.

Przekłady

polski

Odosobnienie. Powieść w 5 aktach. Przeł. [z angielskiego] B. Bałutowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990, 190 s.

17. The quick and the dead. [Powieść]. London: Macmillan 1961, 246 s.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.

Przekłady

polski

Gdy odpadają łuski ciała. Przeł. [z angielskiego:] A.H. Moskalowa. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 251 s.

18. That angel burning at my left side. [Powieść]. London: Macmillan 1963, 185 s. Wyd. nast. London: Panther Books 1965.

Przekłady

niemiecki

Der Angel, der zur meiner linken brennt. [Przeł.] R. Rocholl. München 1965 [na podstawie przekł. polskiego].

polski

Anioł ognisty, mój anioł lewy. Przeł. z angielskiego M. Glińska. Warszawa: Mart; Lublin: Norbertinum 1993, 193 s.

19. Poematy londyńskie i wiersze przedwojenne. Paryż: Instytut Literacki 1965, 197 s.

Zawartość

Cz. 1. Wiersze z lat 1940-1953 [cykle:]; Ballady dobrzyńskie [poz. ]; Pokusy mistyczne [poz. ]; Przystanek 1944; Miniatury; Statyczne dziś względne. – Cz. 2. Wiersze z lat 1934-1939.

20. Inner circle. [Powieść]. London: Macmillan 1966, 185 s. Wyd. nast.: London: Macmillan 1966 [wyd. bibliofilskie]; London: Panther Books 1968.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.

Przekłady

polski

Wewnętrzne koło. Przeł. [z angielskiego] A.H. Moskalowa. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 224 s.

21. Green flows the bile. [Powieść]. London: Michael Joseph 1969, 156 s.

22. The other side of silence. The poet at the limits of language. [Studium]. London, New York, Toronto: Oxford University Press 1970, 128 s.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.

Zawartość

Adolescent incantations; From Counter-magic to suicide; The mature activists; Language as experience; The witnesses; The robots and the lilies of the field; Silence; Sacrifice; The prophet's leap; The night journey; The failure of mystical verse; The swallow on the sundial.

Przekłady

polski

Druga strona milczenia. Poeta u krańców mowy. Słowa są bez poręczy. Autoryzowany przekł. z angielskiego: J. Jackiewicz. Warszawa: Agawa 2002, 175 s.

23. Scena ma trzy ściany: 1. Misja. 2. Sam na sam. 3. Przypowieść. [Utwór dramatyczny]. Wiadomości”, Londyn 1973 nr 51/52/53 s. 13-16. Wyd. osobne Londyn: „Wiadomości” 1974, 39 s. Przedruk w: Polski dramat emigracyjny. Poznań 1993.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.

24. The third Adam. [Studium]. London: Oxford University Press 1975, 243 s.

Autor podpisany: J. Peterkiewicz.
Historia ruchu mariawickiego w Polsce.

Adaptacje

radiowe

Radio BBC (Londyn) 1978.

25. Kula magiczna. Wybór wierszy. Wstęp: A.H. Moskalowa. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1980, 150 s.

Zawiera części: Wiersze z lat 1934-1939; Wiersze z lat 1940-1952; Statystyczne dziś względne.

26. Siewna. [Poemat]. Gazeta Niedzielna”, Londyn 1980 nr 8-11.

27. Literatura polska w perspektywie europejskiej. Studia i rozprawy. Przeł. [z angielskiego]: A. Olszewska-Marcinkiewicz, I. Sieradzki. Teksty wybrał, oprac. i przedmową opatrzył J. Starnawski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 363 s.

Studia drukowane wcześniej głównie w czasopiśmie „The Slavonic and East European Review” (Londyn).

Nagrody

Nagroda Ludowej Spółdzielni Wydawniczej w 1987.

Zawartość

Literatura polska w perspektywie europejskiej; Jednoczesność w sekwencji: Model czasowy średniowiecznego utworu poetyckiego; Średniowieczna formuła snu w „Trenach” Kochanowskiego; Geniusz przekładu. „Godfrey” Fairfaxa (1600) w zestawieniu z polskim „Gofredem”; Sielanka – odwieczny towarzysz polskich poetów; Pamiętnikarz siedemnastowiecznej Polski [J. Pasek]; Krajewskiego Warszawa na księżycu [M.D. Krajewski: Wojciech Zdarzyński życie i przypadki swoje opisujący]; Collins i Kniaźnin. Paralela i jej tło; Metafora ruchowa w poezji Słowackiego; Dwa profetyczne płomienie; „Vade-mecum” Cypriana Norwida. Próba poezji dydaktycznej; „Wewnętrzna cenzura” w literaturze polskiej; Usprawiedliwiona klęska w powieściach Bolesława Prusa; Horror, most horror [tekst wygłoszony w Radio BBC 9 V 1980]; Patriotyczna drażliwość. Conrad i Polska: Na setną rocznicę; Polska powieść psychoanalityczna z 1902 roku [dot.: K. Irzykowski: Pałuba]; Poczwórna struktura „Chłopów” Reymonta; Leśmian i Czechowicz. Dwaj poeci niezaangażowani; Pseudoprorok zagłady. „Nienasycenie” S.I. Witkiewicza w przekładzie Louisa Iribarne (Urbana 1978); Widelec i lęk. Wspomnienie o Gombrowiczu.

28. Poezje wybrane. Posłowie: A.H. Moskalowa. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 113 s.

Nagrody

Nagroda Ludowej Spółdzielni Wydawniczej w 1987.

Zawartość

Spojrzenie metaforyczne. – Wiersze; Z poematu Msza Święta; Wiersze czasu wojny i powojenne.

29. Modlitwy intelektu. [Wybór wierszy]. Wybór i wstęp: S. Jurkowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1988, 78 s. Por. poz. .

Zawiera też poematy: Pogrzeb Europy [poz. ]; Modlitwy intelektu.

30. In the scales of fate. An autobiography. London, New York: Marian Boyars Publishers Ltd. 1993, 232 s.

31. Wiersze dobrzyńskie. Przedmowa: J. Twardowski. Warszawa: Civitas Christiana 1994, 43 s.

32. Słowa są bez poręczy. [Wiersze]. Wybór: J. Pietrkiewicz. Posłowie: W. Smaszcz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1998, 168 s.

33. Dla pokrzepienia mózgów. Szkice literackie z lat 1940-1948. Nowoczesność w tradycji. Essay o poezji; Trust the trees. Wybrała, oprac. i opatrzyła wstępem B. Czarnecka. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2002, 200 s.

34. Polish literature from the European perspective. Studies and treaties. Oprac. J. Starnawski przy współpracy K. Kujawińskiej Courtney i in. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe 2006, 307 s.

Zawartość

Polish literature in its European context; Simultaneity in a sequence. The time pattern of a mediaeval poem; The mediaeval dream-formula in Kochanowskis „Treny”; Geniusz przekładu: „Godfrey” Fairfaxa (1600) w zestawieniu z polskim „Gofredem”; The idyll: a constant companion of Polish poets; A Polish 17th century diarist; Krajewski’s Warsaw on the moon; Collins and Kniaźnin. A parallel and its background; Metafora ruchowa w poezji Słowackiego; Dwa profetyczne płomienie; Cyprian Norwid's „Vade mecum”: an experiment in didactic verse; „Inner censorship” in Polish literaturę; Justified failure in the novels of Bolesław Prus; Horror, most horror; Patriotic irritability. Conrad and Poland: for the centenary; A Polish psychoanalytical novel of 1902; The Quadruple pattern of Reymont's novel „The Peasants”; Leśmian and Czechowicz. Two uncommitted poets; Metaphors of Doom; Stanisław Ignacy Witkiewicz: „Insatiability”. Translated by Louis Iribame (Urbana 1978); Trzy niespodzianki. K.H. Rostworowski – R. Brooke; The fork and the fear. „Remembering Gombrowicz”; Wirtuoz metody porównawczej; Cast in glass and shadow; Textual sources.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

Introducing Norwid. The Slavonic and East European Review”, Londyn 1948 nr 68 s. 228-247.
A Polish 17th Century Diarist. The Slavonic and East European Review”, Londyn 1954 nr 79 s. 438-448.
Confessions of a solitude addict. Twentieth Century”, Londyn 1960 nr 168 s. 177-182.
Polish. Eos”, [Holandia] 1965 s. 600-609 [o motywie spotkań i rozstań o świcie w poezji].
Trust the trees. „Times Literary Supplement”, Londyn 1971 nr z 30 VII.
Simultaneity in Sequence. The time pattern of a Medieval Poem. W: For Wiktor Weintraub. The Hague 1975 s. 332-344.
Profil poetycki Karola Wojtyły. Kultura”, Paryż 1980 nr 1/2 s. 198-210, przedruk w: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985. Lublin 1992 s. 238-250.

Przekłady

1. Antologia liryki angielskiej. (1300-1950). Wybrał i przeł. J. Pietrkiewicz. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas 1958, 237 s. Wyd. nast.: Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX" 1987, wyd. 2 tamże 1997.
Teksty w języku angielskim i polskim.

Nagrody

Nagroda Funduszu Literatury w 1988.
2. Five centuries of Polish poetry. 1450-1950. An anthology with introductions and notes: J. Pietrkiewicz. [Wybrał i przeł.:] J. Pietrkiewicz, J.B. Singer. London: Secker and Wartburg 1960, 154 s. Wyd. nast.: Philadelphia: Dufour 1962; wyd. 2 poszerz. pt. Five centuries of Polish poetry. 1450-1970. [Przeł.:] J. Pietrkiewicz, J.B. Singer, [przy współpracy] J. Stallworthy. London, New York, Toronto: Oxford University Press 1970, XXX, 137 s.; wyd. 3 Wesport: Greenwood Press 1979.
Autor podpisany: J. Peterkiewicz.
3. K. Wojtyła: Easter vigil and other poems. [Wybór utworów]. London: Hutchinson 1979, 64 s. Wyd. nast.: Auckland: Hutchinson of New Zealand 1979; Richmond of Australia 1979, New York: Random House 1979; Richmond, Vic. Sydney Brisbane, Perth: Hutchinson 1979; London: Arrow Books 1980.
Przekład podpisany: J. Peterkiewicz.
4. K. Wojtyła: Collected poems. [Przekł., wstęp i przypisy:] J. Pietrkiewicz. London: Hutchinson 1982, 191 s. Wyd. nast.: New York: Random House 1982.
Przekład podpisany: J. Peterkiewicz.
5. The place within. The poetry of Pope John Paul II. New York: Random House 1994. Wyd. nast. London: Hutchinson 1995.
6. K. Wojtyła: Poezje = Poems. Posłowie: K. Dybciak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, 311 s.
Przekład podpisany: J. Peterkiewicz.
Tekst w języku polskim i angielskim.
7. [K. Wojtyła] Jan Paweł II: Roman triptych. Meditations. Kraków: Wydawnictwo Literackie 2003, 54 s.
Tytuł oryginału polskiego: Tryptyk rzymski.

Prace redakcyjne

1. Polish prose and verse. [Antologia]. [Wybór i wstęp:] J. Pietrkiewicz. London: Athlone Press; University of London 1956, XLIX, 205 s. Wyd. 2 London: Athlone Press 1970.
Wstęp pt.: 150 years of Polish literature.

Zob. też Przekłady poz. , , , , .

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1961, 1964, 1988.

Wywiady

Jerzy Pietrkiewicz. From our special correspondent. Times”, London 1964 nr 9.
Sześć powieści angielskich polskiego pisarza. Rozm. T. Terlecki. Na Antenie,” München 1964 nr 7.
• Z Jerzym Pietrkiewiczem rozm. A. Moskalowa. Pamiętnik Literacki”, London 1982 t. 5.
Między dwoma lustrami... Rozm. M. Glińska. Nowe Książki 1988 nr 7/8.
Rozmowa. Rozm. T. Terlecki. „Europa”* 1988 nr 1.
To było centrum mojej świadomości. Rozm. M. Glińska. Kierunki 1988 nr 25.
• Z Jerzym Pietrkiewiczem [o M. Czuchnowskim, Cz. Bednarczyku, S. Piaseckim]. Rozm. F. Śmieja. W: F. Śmieja: Siedem rozmów o poezji. Rozmowa druga. Toronto 1990.
E. Borkowska: Przerwany krąg. Czytelnicza przygoda. Autograf 1990 nr 2.
Rozmowa druga: Jerzy Pietrkiewicz. Rozm. F. Śmieja. W tegoż: Siedem rozmów o poezji. Toronto 1990.
Sprawa tożsamości. Rozm. K. Masłoń. Rzeczpospolita 1990 nr 251.
Pętle winy. Rozm. M. Pytasz. W: Londyn – Toronto – Vancouver. Lublin 1993.
Na szalach losu. Rozm. S. Kossowska. Kultura”, Paryż 1994 nr 3.
Liczy się rzeczywistość. Rozm. M. Jentys. Sycyna 1996 nr 22.
Wszystko układa się w pełen harmonii deseń.... Rozm. B. Czarnecka. Fraza 2003/2004 nr 4/1 [dot.: Wewnętrzne koło].

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Z.R. Wilkiewicz: Polnische Exilliteratur 1945-1980. Köln, Wien 1991.
M. Wilczyński: Bibliografia. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Polonistyczne 1993 nr 18.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (J. Wojnowski).

Ogólne

Książki

Jerzy Pietrkiewicz – inna wersja emigracji. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej 11-12 maja 2000 roku w Toruniu. Toruń: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturalnego 2000, 270 s. [zawartość: F. Śmieja: „Ten trójkąt europejski w moim życiu” Jerzego Pietrkiewicza; J. Kryszak: Miejsce Pietrkiewicza; M. Pytasz: Jerzy Pietrkiewicz – samotna droga. Z typologii pisarza emigracyjnego/na obczyźnie; J. Wachowski: „Logos” i „Loci” w twórczości Jerzego Pietrkiewicza; B. Taborski: Poeta u krańców języka. Jerzy Pietrkiewicz. „Druga strona milczenia”; B. Czarnecka: Pietrkiewicza wyobraźnia wyobcowana – tropem podmiotu; J. Olejniczak: Idylle Jerzego Pietrkiewicza; Z. Andres: U źródeł wyobraźni mitycznej; B. Tarnowska: Mit dzieciństwa w międzywojennej poezji Jerzego Pietrkiewicza; P. Tański: „Szatan – włamywacz snów”. Wątki demoniczne w poezji Jerzego Pietrkiewicza; A. Krysińska: Sztuka poematu. Od „Kuli magicznej” do „Piątego poematu”; A. Rydz: Jerzy Pietrkiewicz jako recenzent Stefana Andrzeja Borsukiewicza; W. Lewandowski: „Książki, których nawet pisać nie trzeba” – Jerzego Pietrkiewicza opowiadania o kraju okupowanym [dot.: Umarli nie są bezbronni]; A.H. Moskalowa: Pierwsza angielska powieść Jerzego Pietrkiewicza The Knotted cord; R. Moczkodan: Satyra, paszkwil czy arcydzieło? Jerzy Pietrkiewicz. „Przyszłość do wynajęcia”; J. Pasterski: Realizm i fantastyka w powieści Jerzego Pietrkiewicza „Gdy odpadają łuski ciała”; K. Adamczyk: Niedopowiedziany kontekst – Jerzy Pietrkiewicz współpracownik „Prosto z Mostu” i „Polski Zbrojnej”; M.A. Supruniuk: Jerzy Pietrkiewicz w polskim Londynie, czyli o konieczności posiadania adresu.– Aneks: Wieczór autorski Jerzego Pietrkiewicza; Dziennik B. Taborskiego. Fragment z lat 1953-1965].

Artykuły

T. Bujnicki: Batalia o Pietrkiewicza. Słowo 1939 nr 161.
A. Łaszowski: Nasi współcześni: Jerzy Pietrkiewicz, który wypłynął wbrew giełdzie literackiej. Merkuriusz Polski 1939 nr 5.
A. Łaszowski: Wiersze Pietrkiewicza. Polityka 1939 nr 2.
J. Maśliński: Dwa oblicza awangardy. Comoedia 1939 nr 2.
W. Pietrzak: Wiersze Pietrkiewicza. Prosto z Mostu 1939 nr 4.
J. Bielatowicz: Jerzy Pietrkiewicz. Wiadomości”, Londyn 1966 nr 24, przedruk „Europa”* 1988 nr 3.
I. Scott-Kilvert: English fiction 1966. „British Book News”, London 1967 nr 322.
J. Bielatowicz: Jerzy Pietrkiewicz. W: Literatura na emigracji. Londyn 1970.
K. Zbyszewski: Literatura polska po angielsku. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1970 nr 293.
A. Tauber-Ziółkowski: Zderzenie na schodach. Oficyna Poetów”, Londyn 1974 nr 3.
J. Garliński: Jerzy Pietrkiewicz – pisarz dwujęzyczny. Dziennik Polski. Dziennik Żołnierski”, Londyn 1981 nr 124.
S. Kossowska: Jerzy Pietrkiewicz. Przegląd Powszechny 1981 nr 12.
J.B. Ożóg: Teorie Junga i autentyści. Tygodnik Kulturalny 1981 nr 20.
M. Jakitowicz: Młodzieńcze sny o potędze. (O międzywojennej poezji Jerzego Pietrkiewicza). Acta Universitatis Nicolai Copernici 1982 nr 137.
B. Bałutowa: Powieść angielska XX wieku. Warszawa 1983, passim.
M. Pytasz: Pietrkiewicz. Literatura na Świecie 1986 nr 5 [o J. Pietrkiewiczu jako tłumaczu].
L. Buczkowski, Z. Trziszka: Żywe dialogi. Miesięcznik Literacki 1987 nr 11.
A. Moskalówna: Autentyzm w twórczości Jerzego Pietrkiewicza. W: Literatura polska na obczyźnie. T. 5. Londyn 1988.
M. Jentys: Przestrzenie dziwne. Kierunki 1989 nr 10, przedruk w tejże: I światłem być, i źrenicą. Warszawa 1990.
Z. Lichniak: W stronę Jerzego Pietrkiewicza; Pietrkiewicz dwujęzyczny; O poezji Pietrkiewicza. W tegoż: Mój skorowidz poezji polskiej na emigracji. Warszawa 1989.
Z. Trziszka: Polskie biografie: Chłopskość urzędnicza. Miesięcznik Literacki 1990 nr 1.
S. Kossowska: Magiczna sztuka znikania. W tejże: Galeria przodków. Warszawa 1991.
M. Pytasz: Jerzy Pietrkiewicz – samotność odwagi. W: Literatura a wyobcowanie. Lublin 1991. Przedruk w tegoż: Kilka opowieści o niektórych dolegliwościach bycia poetą emigracyjnym i inne historie. Katowice 2000.
S. Kossowska: Jerzy Pietrkiewicz. W: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji 1945-1985. Lublin 1992.
M. Wilczyński: Sylabizować magię aż po liter skraj... W: Pisarze emigracyjni. Kraków 1993.
A. Czerniawski: Dwa przykłady przekładów. W tegoż: Muzy i sowy Minerwy. Wrocław 1994 [dot. m.in. przekładów wierszy C.K. Norwida przez J. Pietrkiewicza].
M. Jakitowicz: Chłopski nacjonalizm – Pietrkiewicz i Ożóg. W tegoż: Dopełnienie obrazu. Toruń 1994.
W. Myśliwski: Wolny w słowie. Regiony 1994 nr 1.
A. Szawerna-Dyrszka: Koncepcje słowa poetyckiego Wacława Iwaniuka, Jerzego Pietrkiewicza, Jerzego Niemojowskiego. W: Literatura emigracyjna 1939-1989. Katowice 1994.
D. Niewiadomski: Wizerunek Matki Boskiej w liryce Jerzego Pietrkiewicza. Szkic kulturowo-literacki. W: W kręgu twórczości pisarzy emigracyjnych. Rzeszów 1999.
B. Czarnecka: Poeta wiarygodny. PAL Przegląd Artystyczno–Literacki 2000 nr 7/8.
M.A. Supruniuk: Jerzy Pietrkiewicz w „polskim” Londynie – inna wersja emigracji. „Nowy Dziennik”, Nowy Jork 2000 nr z 4 VIII dod. „Przegląd Polski”.
B. Czarnecka: Język w poezji Jerzego Pietrkiewicza. Próba określenia potoczności. W: Powroty w zapomnienie. Dekada literatury emigracyjnej 1989-1999. Kraków 2001.
B. Czarnecka: Kiedy umarłeś? – czytając „Piąty poemat” Jerzego Pietrkiewicza. W: Gra z czytelnikiem. Toruń 2001.
K. Świegocki: Zapomniany epos chłopski Jerzego Pietrkiewicza. Ziemia Zawkrzeńska 2002.
Z. Andres: Czas poezji. O Jerzym Pietrkiewiczu. Fraza 2003/2004 nr 4/1.
Z. Andres: U źródeł wyobraźni mitycznej. Poezja Jerzego Pietrkiewicza. W tegoż: Przestrzeń egzystencji. Rzeszów 2003.
B. Czarnecka: Oto gnam w wiersze od wizyj chore...Fraza2003/2004 nr 4/1 [dot. emigracyjnej poezji J. Pietrkiewicza].
J. Dąbała: Nośność pierwo-słowa. Rzecz o Jerzym Pietrkiewiczu – tłumaczu poezji Papieża. Ethos 2004 nr 3/4.

Wiersze o dzieciństwie

S. Czernik. „Okolica Poetów1935 nr 3.
W. Sebyła. „Pion1935 nr 52.
J. Twardowski. „Kuźnia Młodych1935 nr 12.

Prowincja

S. Czernik. „Okolica Poetów1936 nr 8.
L. Fryde: Wachlarz poetycki. Tygodnik Ilustrowany 1936 nr 36.
A. Rudawski: Prowincja poetyczna. Sygnały 1936 nr 20.
P. Hulka-Laskowski. „Nowa Książka1938 nr 2.
B. Czarnecka: Reportażowość „Prowincji” Jerzego Pietrkiewicza. W: Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym. Lublin 2004.

Wiersze i poematy

J. Dobraczyński: Najmłodszemu poecie. Myśl Narodowa 1939 nr 26.
Cz. Janczarski: O poezji i poetach. Odnowa 1939 nr 2.
J. Łobodowski: Nowe poezje. Myśl Polska 1939 nr 5.

Znaki na niebie

M. Gardner: A Polish poet. Free Europe”, Londyn 1940/41 t. 3 nr 30.
A. Bogusławski: Poezja polska na emigracji. Dziennik Polski”, Londyn 1941 nr 365.

Po chłopsku

M. Pilot: Laurka. Tygodnik Kulturalny 1986 nr 40.
K. Świegocki: Zapomniana powieść. Miesięcznik Literacki 1988 nr 8.
K. Koźniewski: Czarna plama. Miesięcznik Literacki 1989 nr 2/3.
Z. Trziszka: Chłopskość urzędnicza. Miesięcznik Literacki 1990 nr 1.

Pokarm cierpki

J. Olechowski: Poezja gorzkiej młodości. Dziennik Żołnierza APW” [Armii Polskiej na Wschodzie], Tel Aviv 1943 nr 38.
M. Pytasz: Gorzki pokarm. (Notatki na marginesie emigracyjnej liryki Jerzego Pietrkiewicza). W: Poezja i nostalgia. Katowice 1987.

Sami swoi

T. Terlecki. „Wiadomości”, Londyn 1948 nr 23.
A. Moskalowa: Sami swoi” Jerzego Pietrkiewicza. W: Teatr i dramat polskiej emigracji 1939-1989. Poznań 1994.

Sielanka stołeczna

J. Koźmiński: Londyn, Jan i owce. Nowe Książki 1998 nr 1.

The Knotted Cord

Z. Broncel: Najdalszy widnokrąg. Wiadomości”, Londyn 1953 nr 41, polemika: J. Sakowski, tamże nr 47.
[K.A. Jeleński] KAJ: English becomes Polish. Kultura”, Paryż 1953 nr 11.
Krytyka angielska o powieści Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1953 nr 35/36.
F. Śmieja. „Życie1954 nr 45.
B. Taborski: Ludowe do ludzkości. O prozie Jerzego Pietrkiewicza. Życie”, Londyn 1954 nr 24.

Dwadzieścia lat poezji

A. Czerniawski: O Boże, jeślim mało wart, człowieka zbaw przez wiersze. Merkuriusz”, Londyn 1955 nr 7/8.

Loot and Loyalty

O. Scherer-Virski: Druga powieść angielska Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1955 nr 50.
J. Torosiewicz. „Kultura”, Paryż 1956 nr 3.

Future to let

[B. Czaykowski] ABE: Przyszłość do wynajęcia. Kultura”, Paryż 1958 nr 12.
S. Kossowska: Książka o nas. Wiadomości”, Londyn 1958 nr 33.
Z. Nowakowski: Krzywe zwierciadło. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1958 nr 151.
[J. Sakowski] Collektor: Powieść Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1958 nr 19.
A. Busza. „Kontynenty”, Londyn 1959 nr 2.

Isolation

Z. Kosiński: Czwarta powieść Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1959 nr 49.
H. Janecka. „Horyzonty”, Paryż 1960 nr 49.
A. Czachowska: Niedopasowany kostium cywila. Twórczość 1991 nr 2 [dot. przekł. na język polski].
J. Termer: Sensacja, erotyka i coś jeszcze. Literatura 1991 nr 10 [dot. przekł. na język polski].

The quick and the dead

O nowej powieści Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1962 nr 9 [głosy prasy angielskiej dot. powieści].

That angel burning at my left side

[M. Chmielowiec] Następca: Nowa powieść Jerzego Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1963 nr 40.
M. Czajkowska: Anioł lewy Pietrkiewicza. Kultura”, Paryż 1964 nr 10.
A. Fabianowski: Aniele boży, stróżu mój... Nowe Książki 1994 nr 3 [dot. przekł. na język polski].
M. Jentys: Nowy rodzaj tożsamości i anioły. Twórczość 1994 nr 6 [dot. przekł. na język polski].
J.F. Urbański: Jerzego Pietrkiewicza angelologia stosowana. Akcent 1994 nr 3/4 [dot. przekł. na język polski].
D. Niewiadowski: Z problematyki angelologicznej prozy Jerzego Pietrkiewicza. W: W stronę współczesności. Rzeszów 1996 [dot. przekł. na język polski].

Poematy londyńskie i wiersze przedwojenne

J. Niemojowski: Jestem jak postument z ołowiu. Oficyna Poetów”, Londyn 1966 nr 3.
M. Czuchnowski: Jędrna trzydziestka o „poematach londyńskich” Jerzego Pietrkiewicza. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1967 nr 117.

Inner circle

[M. Chmielowiec] Następca: W oczach Zachodu. Wiadomości”, Londyn 1967 nr 5 [głosy prasy angielskiej].
M. Czajkowska: Obrazy i znaczenia. Kultura”, Paryż 1967 nr 3.
M. Danilewicz: Inner circle” – siódma angielska powieść Jerzego Pietrkiewicza. Wiadomości”, Londyn 1969 nr 3.
K. Latawiec: W wewnętrznym kole samotności. Miesięcznik Literacki 1989 nr 11/12.

Zob. też Wywiady.

Green flows the bile

M. Czajkowska: Czy w ślady Conrada?Oficyna Poetów”, Londyn 1969 nr 3.
S. Kossowska. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1970 nr 27 dod. „Tydzień Polski”.

The other side of silence

B. Taborski: Poeta u krańców języka. Oficyna Poetów”, Londyn 1970 nr 2.
F. Śmieja: Cenna książka. Związkowiec”, Toronto 1971 nr 22.
D. Davie. „The Slavonic and East European Review”, Londyn 1972 nr 120.

Scena ma trzy ściany

J. Ostrowski: Pogrobowiec dramaturgii emigracyjnej. Wiadomości”, Londyn 1975 nr 1.
J. Wachowski: Spoglądając poza siebie” – o zapomnianym tryptyku dramatycznym Jerzego Pietrkiewicza. W: Ad vocem. Poznań 1992.

The third Adam

Cz. Jeśman: Ruch Odnowy” do góry nogami. Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 309.
K. Zbyszewski. „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, Londyn 1975 nr 258.
J. Dobraczyński: Trzeci Adam”, czyli historie Mariawitów. Kierunki 1976 nr 35, polemika: [A. Tokarczyk] Spectator. „Argumenty” 1976 nr 38.
J. Jasnowski. „Przegląd Powszechny”, Londyn 1976 nr 5.
W. Jaworski. „Wiadomości”, Londyn 1976 nr 12.
S. Andreski. „The Slavonic and East European Review”, Londyn 1978 t. 56 nr 1.
S. Gołowacz, T. Krawczak. „Przegląd Humanistyczny1981 nr 3.

Kula magiczna

S. Lichański: Powrót Pietrkiewicza. Tygodnik Kulturalny 1981 nr 15, przedruk w tegoż: Pisarstwo wsi i ziemi. Warszawa 1986.
W. Natanson: Paradoksy Jerzego Pietrkiewicza. Nowe Książki 1981 nr 19.
K. Pieńkosz: Powrót Pietrkiewicza. Literatura 1981 nr 26.
M. Pytasz: Pietrkiewicz. Poglądy 1981 nr 8.
H. Pustkowski. „Osnowa1982 nr 2.

Literatura polska w perspektywie europejskiej

J.Z. Lichański. „Nowe Książki1986 nr 11.
J. Starnawski: Studia historycznoliterackie Jerzego Pietrkiewicza. Przegląd Humanistyczny 1986 nr 9/10.
T.J. Żółciński: Od Kochanowskiego do Gombrowicza. Kultura 1986 nr 39.
W. Weintraub. „Slavic Review”, Stanford 1987 nr 2.
M. Pytasz. „Pamiętnik Literacki1988 z. 2.
K. Świegocki. „Miesięcznik Literacki1988 nr 4.

J. Prevért: Poezje wybrane

M. Pąkciński. „Nowe Książki1987 nr 5/6.
K.M. Sieniawski: U kresu pojęć. Kultura 1987 nr 20.

Słowa są bez poręczy

Z. Czarnecka: Przywracanie Pietrkiewicza. Kwartalnik Artystyczno-Literacki 1999 nr 1.
K. Pieńkosz: Jeśli będziesz w Dobrzyniu. Sycyna 1999 nr 5.

Antologia liryki angielskiej

Z. Lisowski. „Podlaski Kwartalnik Humanistyczny1999 nr 1.

Five centuries of Polish poetry 1450-1970

M. Sprusiński: Pięć wieków – pięćdziesięciu poetów. Literatura na Świecie 1975 nr 1.
D. Davie: Pan Tadeusz” in English verse. Polish Baroque. W tegoż: Slavic excursions. Manchester 1990.

Polish prose and verse

Z. Folejewski. „The Polish Review”, Nowy Jork 1957 nr 2/3.
L.R. Lewitter. „The Slavonic and East European Review”, Londyn 1957 nr 85.
W. Weintraub. „Wiadomości”, Londyn 1957 nr 21.