BIO

Urodzony 24 sierpnia 1905 w Łodzi w rodzinie robotniczej; syn Józefa Piechala i Agaty z domu Drzazga. W 1912-14 przebywał w Czycie na Syberii, dokąd ojciec został zesłany przez władze carskie za działalność niepodległościową. Po śmierci ojca, w 1914 powrócił z matką do Polski i zamieszkał we wsi Rusiec, gdzie rozpoczął naukę. Od 1920 mieszkał w Łodzi i uczęszczał do Gimnazjum Miejskiego im. J. Piłsudskiego. W tym czasie rozpoczął twórczość poetycką, pierwsze publikacje zamieszczał w szkolnym „Almanachu Literackim”; w 1924 opublikował wiersz pt. Przed pomnikiem Adama Mickiewicza w warszawskim piśmie „Biesiada” (nr 5). Po zdaniu w 1927 matury, studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim; w 1931 uzyskał magisterium. W 1928 należał do współzałożycieli łódzkiej grupy literackiej Meteor, działającej do 1930 i wydającej w 1928 pismo o tej samej nazwie (ukazały się trzy numery; drukował tu pod pseudonimem Wiesław Drzewicz). W 1929-31 był związany z warszawską grupą Kwadryga i publikował w jej organie. Swoje utwory ogłaszał ponadto m.in. w „Drodze” (1928-31, 1934-37), „Głosie Porannym” (1929-39; tu też artykuły i recenzje pod pseudonimami: Tytus Gorzeń, Wiesław Drzewicz), „Pamiętniku Warszawskim” (1930-31). W 1931 powrócił na stałe do Łodzi. Był inicjatorem i pierwszym prezesem Łódzkiego Klubu Literackiego i współredagował pismo „Prądy” (1931-32). Wiersze, artykuły i recenzje publikował m.in. w „Tygodniku Ilustrowanym” (1932-37), „Sygnałach” (1933-36), „Pionie” (1934-38), „Gazecie Polskiej” (1935-39) i „Okolicy Poetów” (1935-39). W 1934 został członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich; ZLP). Od 1935 współpracował z łódzką rozgłośnią Polskiego Radia jako autor licznych słuchowisk. W tymże roku ożenił się z Marią Bochniewicz, nauczycielką (rozwód 1951). Odbywał liczne podróże: w 1935 do Austrii, Włoch i Francji, w 1937 do Szwajcarii i Francji. Od 1938 pracował w redakcji pisma „Odnowa”; w 1939 był jego redaktorem naczelnym (tu też artykuły pod pseudonimem Andrzej Stalowy). Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939; dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w obozie jenieckim w Altengrabow pod Magdeburgiem. Wysłany na roboty do Ostrzeszowa Wielkopolskiego, w listopadzie tegoż roku zbiegł i przedostał się do Łodzi, następnie do Krakowa. Od kwietnia 1940 do stycznia 1945 przebywał w majątku Morstinów Pławowice pod Miechowem. Brał udział w tajnym nauczaniu oraz w 1943-44 w działalności konspiracyjnej jako członek Batalionów Chłopskich, podległych Armii Krajowej Kraków-Południe; pełnił funkcję oficera oświatowego. Po wycofaniu się Niemców, powrócił do Łodzi. W lutym 1945 objął funkcję naczelnika Wydziału Literacko-Teatralnego Polskiego Radia (do 1947). Od 1945 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza). Wiersze, artykuły i przekłady ogłaszał w licznych czasopismach, m.in. w „Dzienniku Łódzkim” (stale od 1945; w 1948 recenzje teatralne podpisywane M.P, w 1954-56 też pod pseudonimem Zygmunt Oścień), „Warszawie” (1946-48), „Nowinach Literackich” (1947-48), „Odrodzeniu” (1948-50), „Wsi” (1948-53), „Nowej Kulturze” (1952-62). W sezonie 1949-50 był kierownikiem literackim Teatru Komedii Muzycznej „Lutnia”. Pracował w zarządzie łódzkiego oddziału Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. W 1953 ożenił się z Krystyną Henneberg, urzędniczką. W 1954 otrzymał za całokształt twórczości Nagrodę Literacką im. J. Tuwima, przyznaną przez Radę Narodową m. Łodzi. Brał czynny udział w pracach Frontu Jedności Narodu w Łodzi (1956-69). Działał w zarządzie Oddziału Łódzkiego ZLP; w 1961-68 był jego prezesem, a następnie członkiem Komisji Rewizyjnej Zarządu Głównego Związku. W 1956-57 redagował dział poezji dwutygodnika „Kronika”; w piśmie tym, a także w „Karuzeli” (1956-58) publikował artykuły, felietony i recenzje (pod pseudonimem Zygmunt Oścień). Od 1958 współpracował stale z tygodnikiem „Odgłosy”; w 1960-66 należał do redakcji tego pisma (tu w 1960-66 cykl pt. Sedno rzeczy). W 1966-69 był redaktorem naczelnym czasopisma „Osnowa.” Jednocześnie pełnił funkcję kierownika literackiego Teatru 7.15 (1960-69) i Teatru im. S. Jaracza (1966-69). Odbył liczne podróże do Jugosławii, Rumunii, Bułgarii, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1961-66). Od 1965 współpracował z „Poezją”; po przeniesieniu się w 1969 do Warszawy był zastępcą redaktora naczelnego tego miesięcznika (1968-72; tu m.in. w 1971-72 cykl esejów teoretycznoliterackich pt. Propozycje). W 1968 otrzymał Państwową Nagrodę Literacką II stopnia. W 1973 został redaktorem działu poezji w „Miesięczniku Literackim”. Za twórczość poetycką otrzymał nagrodę im. W. Pietrzaka (1983) i nagrodę miesięcznika „Poezja” (1987). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1955), Krzyżem Oficerskim (1965) i Krzyżem Komandorskim (1974) Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1969), Medalem 40-lecia Stowarzyszenia „Pax” (1986). Zmarł 8 grudnia 1989 w Warszawie; pochowany na Cmentarzu Katolickim św. Anny (Zarzew) w Łodzi .

Twórczość

1. Krzyk z miasta. Wiersze. Warszawa: Biblioteka „Meteora 1929, 78 s.

2. Rozmowy o pacyfizmie. Zebrał M. Piechal z przedsłowiem E. Schrürera. Warszawa: Pionier 1930, 74 s. Przedruk zob. poz. , .

Zawartość

Rozmowy z J. Wittlinem, A. Słonimskim, P. Hulką-Laskowskim, T. Peiperem, W. Broniewskim oraz: Epilog od autora.

3. Elegie całopalne. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Literacki 1931, 55 s.

4. Garść popiołu. [Poemat]. Warszawa: Instytut Literacki 1932, 29 s. Wyd. nast. z przedmową J. Kawalca [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy [1971].

Adaptacje

teatralne

Wystawienie: Wrocław, Teatr Poezji „Sylaba 1967.

5. Anioł i Jakub. Trzy dialogi o Adamie Skwarczyńskim. Dialog pierwszy i drugi. Pion 1934 nr 18, 26; Dialog trzeci. „Droga” 1935 nr 1. Wyd. osobne Warszawa: Wydawnictwo Droga 1935, 72 s.

6. Srebrna waga. [Wiersze]. Warszawa: J. Mortkowicz 1936, 30 s.

7. O Norwidzie. [Szkice]. Warszawa: Rój 1937, 205 s.

Praca magisterska.

Zawartość

Ideowe źródło twórczości Norwida; Norwid wobec wypadków 1848 r.; „Pieśń a praktyczność”; Zasada oryginalności twórczej; Norwid wobec Żydów; Kobieta w życiu i twórczości Norwida; Teoria czynu narodowego; Mitologia piękna; Norwid dawniej a dziś; Wielkość Norwida.

8. Misterium o św. Cecylii. [Utwór dramatyczny]. Prapremiera: Pławowice, Teatr Domowy Morstinów ok.1943.

9. Hrabia von Staufenberg, czyli koniec tyranów. Blitz tragedia polityczna w 3 aktach z prologiem w piekle. Powst. 1944. Druk zob. poz. .

10. Raj na ziemi i inne wierszyki dla dzieci. Warszawa: Prasa Demokratyczna 1947, [12] s.

11. Wybór poezji. Warszawa: Czytelnik 1952, 223 s. Wyd. 2 tamże 1955.

Zawiera wiersze z poz. , , , , – oraz nowe cykle: Godziny nieśmiertelne (1939); Rzecz słowicza (1929-1945); Z rozgromu (1939-1945); Wiersze powojenne (1945-1952).

12. Nowa wiosna. Wiersze. Warszawa: Czytelnik 1954, 123 s.

13. Konkury. Komedia w 3 aktach. Prapremiera: Łódź, Teatr Ziemi Łódzkiej 1955.

14. Szkice węgierskie. [Wiersze]. Powst. 1956. Wyd. w oprac. i z posłowiem Z. Skibińskiego. Łódź: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich; Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Piłsudskiego 1990, 15 s.

Wiersze przeznaczone były do tomu Ognie [poz. ]; skonfiskowane przez cenzurę, zostały wydane z ocalałej szczotki korektorskiej, autoryzowanej przez M. Piechala w 1986.

15. Ognie. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1957, 30 s. Por. poz. .

16. Wiersze. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1958, 398 s.

Zawartość

Zawiera utwory wybrane z poz. , , , , , – oraz wiersze nowe w cyklu: Mowa milczenia (1958).

17. Diabeł za skórą. [Wiersze satyryczne]. Warszawa: Czytelnik 1959, 135 s.

Zawartość

Cykle: Satyry; Parodie; Dobrym towarzyszom gwoli; Też to znamy; Fraszki.

18. Małpy w kąpieli, czyli Śmiechy histeryczne nad przepaścią głupoty ludzkiej a oraz i różne pocieszne rzeczy w prozę, wiersz, aforyzm i dialog ujęte, tudzież inne figle słowne i superaty humoru dla rozweselenia poczciwego czytelnika z własnej głowy wydobył i do druku z przyzwoleniem zdrowego rozsądku zapodał M. Piechal. [Łódź:] Wydawnictwo Łódzkie 1961, 184 s.

Zawiera m.in. Hrabia von Staufenberg, czyli koniec tyranów [poz. ].

19. Miasto nadziei. [Wiersze]. Wybór i przypisy: S. Kaszyński. Słowo wstępne: S. Skwarczyńska. [Łódź:] Wydawnictwo Łódzkie 1964, 84 s.

20. Miara ostateczna. [Wiersze]. Przedmowa: J.Z. Jakubowski. [Łódź:] Wydawnictwo Łódzkie 1965, 383 s.

Zawartość

Zawiera też przekłady z różnych języków.

21. Punkt oparcia. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1965, 58 s.

22. Być. [Wiersze]. Warszawa: Czytelnik 1969, 87 s.

23. Pelagia, uczennica diabła, czyli Sedno rzeczy. [Felietony]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1969, 280 s.

Zawiera 62 felietony, drukowane wcześniej w „Odgłosach” i „Kronice”, dotyczące literatury i sztuki, m.in. poświęcone następującym pisarzom: M. Braun, W. Broniewski, J. Conrad, S. Czernik, W. Faulkner, K.I. Gałczyński, E. Hemingway, J. Kochanowski, T. Peiper, W. Sebyła, A. Strug, E. Szymański, G. Timofiejew, S. Żeromski.

24. Poezje wybrane. Wybór i wstęp autora. Nota biograficzna: J. Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 160 s. Wyd nast. pt. Poezje wybrane. (II). Wstęp: Z. Skibiński. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1987.

25. Sokrates, indyk i żołądek. [Satyry]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1971, 353 s.

26. Żywe źródła. Szkice literackie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 330 s. Wyd. 2 tamże 1985.

Zawartość

Od autora. – Praojciec poezji polskiej [M. Rej]; Enigmaty Sępa-Szarzyńskiego; Najbardziej współczesny, czyli Norwid; Andrzej Niemojewski, prekursor poezji rewolucyjnej; O Żeromskim; Reymont, epik łódzki; Wyspiański i wartości ogólne; Wyspiańskiego twórczości istota liryczna; Wyspiańskiego pochwała mowy polskiej; Leopold Staff; O Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej; „Skrzydła wewnętrzne” Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej; O Julianie Tuwimie; Gałązka cyprysu, czyli o poezji Kazimierza Wierzyńskiego; O Janie Lechoniu; Rewelator nowej poetyki [T. Peiper]; „Ten Józef Czechowicz”; Skamander i Żeromski.

27. Poezje. Słowo wstępne: J. Rogoziński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973, 214 s. Wyd. 2 ze słowem wstępnym J. Poradeckiego tamże 1981.

28. Skąd ich ród. (Suita poetycka. Obraz I-VI). Materiały Repertuarowe 1973 nr 2 s. 57-76.

29. Mit Pigmaliona. Rzecz o Norwidzie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974, 338 s.

Układ w działach: Wiek Norwida; Dzieje recepcji; Mit Pigmaliona; Twórczość przekładowa; Norwid a współczesność; Epilog – dialog o czytelności Norwida; Aneksy.

30. Moje imperium. [Wybór wierszy]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1975 [właśc. 1976], 220 s.

31. Poezja i coś więcej. [Szkice literackie]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1975, 275 s. Przedruk zob. poz. .

Zawiera artykuły drukowane w 1930-1954.

Zawartość

Początek i progres „Meteora”; Drugi krok „Kwadrygi”; „Prądy” albo trzecie ogniwo; Nowe rymowanie; Liryzm w dramacie; Marginalia poetyckie [m.in. dot. grupy Skamander]; Społeczne adresy poezji współczesnej; Poezja wobec wojny i pokoju; Tuwim i Gałczyński po latach; Klucz do poezji; Poezja i coś więcej. – Aneksy: Rozmowy o pacyfizmie [poz. ]; Epilog od autora. – Listy [od 35 autorów].

32. Propozycje poetyckie. [Szkice literackie]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975, 164 s. Przedruk zob. poz. .

Zawiera szkice drukowane w „Poezji” w 1969-1972.

Zawartość

Notatka wstępna. – Inwentyzm; Programy i manifesty, teorie i doktryny; Granice poezji; Punkt zerowy poezji; Natura słowa; Nowatorstwo i nowinkarstwo; Antypoezja; Poezja pozasłowna; Poezja lingwistyczna; Międzysłowie; Przesądy poetyckie; „Taki wieszcz, jaki słuchacz”; Przesądów poetyckich ciąg dalszy; Wynalazek i odkrycie; Poezja nie jest, poezja się staje ...; Przepis na arcydzieło; Biopoezja; Poezjozofia; Istota nowatorstwa; Lexis i logos; Sens poezji; Nauka czytania poezji; Wiersz ze znakiem jakości; Dialektyka poetycka; Poezja w przestrzeni i czasie; Czy poezja to tylko gra słów?; Słowa i rzeczy; Sprawa inspiracji; O rewolucjonizmie w poezji; Poezja i niepoezja.

33. Ogień i popiół. [Poemat autobiograficzny]. Posłowie: S. Kaszyński, H. Pustkowski. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976, 57 s. Przedruk fragmentów zob. poz. .

Adaptacje

teatralne

Adaptacja: M.M. Szargan. Prapremiera: Łódź, Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna 1978.

34. Dzień i epoka. Wybór wierszy 1925-1975. Warszawa: Czytelnik 1978, 506 s.

35. Wiatr od Wisły. Poemat. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, 52 s.

36. Ziemia trójrzeczna. (Fragment). [Folder poetycki]. Sieradz – Rusiec – Zduńska Wola: Wojewódzki Dom Kultury w Sieradzu 1979.

37. Góra Ocalenia. [Wiersze i poematy]. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 71 s.

Zawiera cykle: Niepokój pokoju; Cykl Karastański, – oraz poemat: Tetralog historyczny.

38. Marian Piechal. [Wybór poezji]. Posłowie: Z. Mycielska-Golik. Warszawa: Czytelnik 1982, 127 s.

Zawartość

Zawiera wiersze z poz. , , , , , , , , , , oraz fragmenty poz. .

39. Na karuzeli. [Wiersz dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1984, [24] s.

40. Cztery poematy. Przedmowa: L. Żuliński. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1985, 131 s.

Zawartość

Garść popiołu [poz. ]; Ogień i popiół [poz. ]; Wiatr od Wisły [poz. ]; Tetralog historyczny [poz. ].

41. Światło wewnętrzne. [Wiersze]. Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX 1985, 83 s.

Zawartość

Cykle: Wiersze; Suity poetyckie.

42. Słowne istnienie. [Wiersze]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 85 s.

43. Telefon bez drutu. [Wiersz dla dzieci]. Szczecin: Glob 1986, [16] s.

44. Wiek trzech epok. Wybór wierszy z lat 1927-1983. Warszawa: Czytelnik 1986, 383 s.

Zawartość

Uwagi autora, wiersze z poz. , , , , , , , , , , , , , – oraz: Wiersze ostatnie.

45. Miasto Troiste. [Wiersze]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1988, 174 s.

46. O poezji i czymś więcej. Szkice literackie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, 485 s.

Zawartość

Zawiera szkice z poz. , – przedruk poz. , , – oraz nowe szkice: Kierunki i grupy poetyckie w dwudziestoleciu międzywojennym; Pierwsze źródła poezji.

47. Trudne słowa. [Wiersze dla dzieci]. Szczecin: Glob 1989, [16] s.

48. Wiersze ostatnie. Wybór i oprac.: Z. Skibiński. Łódź: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich; Towarzystwo Przyjaciół Książki 1992, 53 s. Zob. poz. .

49. Liryki. Wybór i słowo wstępne: Z. Skibiński. Warszawa: Latona 1994, 200 s.

Przekłady

1. L. Tołstoj: Zmartwychwstanie. [Powieść]. (Dzieła, t. 11). Warszawa: Wydawnictwo Gutenberga [1928], 268 s.
2. S. Bytowoj: Wiosna na Kamczatce. [Powieść]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 186 s.
3. W. Katajew: Ja, syn ludu pracującego. Powieść. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1951, 136 s.
4. W. Winnikow, W. Kraft, W. Tipot: Swobodny wiatr. [Utwór dramatyczny]. Wystawienie: Warszawa, Państwowy Teatr Nowy 1951.
5. N. Szpanow: Podżegacze. [Powieść]. T. 1 przeł. M. Piechal i S. Powołocki, t. 3 przeł. M. Piechal, S. Powołocki i T. Żeromski. Wyd. 2. Warszawa: Książka i Wiedza 1952, 226 + 410 s.
T. 2 przeł. S. Damrosz.
6. M. Lermontow: Izmaił-Bej. [Poemat]. W: M. Lermontow: Wybór poezji. T. 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956 s. 69-120.
7. Carmina Burana. Cantiones profane. Wybór i układ: C. Orff. Przekład i wstęp: M. Piechal. Posłowie: E. Sarnowska-Temeriusz. Szczecin: Glob 1988, 105 s.

Zob. też Prace redakcyjne poz. , .

Prace redakcyjne

1. F. Preszeren: Poezje. Wybór, oprac. i przypisy: M. Piechal. Wstęp: B. Borko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 161 s. Wyd. nast. pt.: Poezje wybrane. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył M. Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 138 s.
Tu także przekłady M. Piechala.
2. Ch. Baudelaire: Poezje wybrane. Wybór i wstęp: M. Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1970, 148 s.
Tu także przekłady M. Piechala.
3. M. Rej: Poezje wybrane. Wybór i wstęp: M. Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971, 151 s.
4. Antologia poezji słoweńskiej. Wybrał i oprac.: M. Piechal. Wstęp: J. Magnuszewski. Kraków: Wydawnictwo Ossolineum 1973, XLIX, 336 s. Biblioteka Narodowa II, 177.
5. C.K. Norwid: Poezja i dobroć. Wybór z utworów. Oprac.: M. Piechal. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977, 763 s. Wyd. nast.: wyd. 2 powiększone. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył M. Piechal. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1981, wyd. 3 oprac. i przedmowa: M. Piechal. Szczecin: Glob 1983.
6. A. Oppman: Poezje wybrane. Wybór i wstęp M. Piechal. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1979, 131 s.
7. E. Słoński: Wybór wierszy. Oprac. i wstępem poprzedził M. Piechal. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1979, 233 s. Wyd. nast. pomniejszone pt. Poezje wybrane. Wybór, wstęp i oprac.: M. Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988, 118 s.
8. W. Rolicz-Lieder: Poezje wybrane. Wyboru dokonał i wstępem opatrzył M. Piechal. Nota biograficzna: J. Bandrowska-Wróblewska. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1982, 146 s.
9. A. Niemojewski: Wybór wierszy. Oprac. M. Piechal. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983, 201 s.
10. W. Broniewski: Poezje wybrane (II). Wybór i wstęp: M. Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza [1989], 170 s.

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1964.

Wywiady

Poezji nie można programować. Rozm. L. Kamiński. Literatura 1976 nr 48.
Jakoś inaczej. Rozm.: J. Duma, K.M. Sieniawski. Kultura 1986 nr 13.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000 (Redakcja).

Ogólne

Książki

Z. Skibiński: Nadzieje i zwątpienia. O poezji Mariana Piechala. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1982, 230 s.

Artykuły

G. Timofiejew: Poezja Mariana Piechala. Polonista 1933 nr 3.
T. Czapczyński: Marian Piechal. „Prace Polonistyczne” Seria 1: 1937, odbitka.
S. Skwarczyńska: Poezja Mariana Piechala. Kultura 1938 nr 5.
K.W. Zawodziński: Liryka polska w dobie jej kryzysu. Warszawa 1939, passim.
J. Szczawiej: Syn łódzkich tkaczy. W tegoż: Owoc dobrego i złego. Warszawa 1959.
S. Lichański: Marian Piechal. Tygodnik Kulturalny 1964 nr 26.
J.B. Ożóg: Garść popiołu” Piechala. Tygodnik Kulturalny 1967 nr 50, przedruk w tegoż: Kartki z dziką różą. Warszawa 1987.
A. Włodek: Marian Piechal. Życie Literackie 1968 nr 30.
B. Maison: O powszechnej niepewności. (Analiza wierszy Mariana Piechala). Poezja 1969 nr 3.
K. Nowicki: Krytyka pisania wierszy. Osnowa 1970 wiosna.
A. Łaszowski: Granice poezji Mariana Piechala. Poezja 1971 nr 5.
J. Rogoziński: O wierszach Mariana Piechala. Życie Literackie 1972 nr 37, przedruk w tegoż: Preteksty. Warszawa 1985.
J. Duk: Marian Piechal. Odgłosy 1975 nr 26.
J.B. Ożóg: O Piechalu. W tegoż: Jak świętych obcowanie. Kraków 1978.
J. Poradecki: Być więcej, być lepiej. Literatura 1978 nr 19.
J.Z. Jakubowski: Rodowód liryczny Mariana Piechala. W tegoż: Porozmawiajmy o poezji. Warszawa 1979.
R. Lubas: Droga poetycka Mariana Piechala. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie 1979 nr 68.
Z. Skibiński: Problem wyboru tradycji. (Na przykładzie poezji Mariana Piechala). Poezja 1979 nr 11/12.
Z. Skibiński: Piechala Księga Natury. Miesięcznik Literacki 1980 nr 8.
K. Świegocki: Wiatr od Wisły. Literatura 1980 nr 9.
Z. Lichniak. „Słowo Powszechne1983 nr 226.
J. Marx: Garść popiołu – o poezji Mariana Piechala. W tegoż: Grupa poetycka „Kwadryga. Warszawa 1983.
Z. Skibiński: Wizja poetycka miasta w twórczości Mariana Piechala. Osnowa 1983 nr 1/2.
M. Kucner: Mariana Piechala dochodzenie do suwerenności poetyckiej. Miscellanea Łódzkie 1984 nr 3.
J. Drzewucki: Rewolucja, cywilizacja i dramat istnienia. Poezja 1988 nr 2.
I. Galińska: Słowa krwią klejone. Drogowskazy 1988 nr 9/10.
Z. Dominiak: Umarłe ognie. W tegoż: W poza siebie. Łódź 1992.
A. Biskupski: Nike, która się waha” – i „Ognista Nike” albo o fatalizmie. Miscellanea Łódzkie 1993 nr 1 (10), przedruk w tegoż: Trzy szkice albo rzecz o poezji, fatalizmie i pięknie. Łódź 2000.
J. Poradecki: Marian Piechal. W: Obraz literatury polskiej. Seria 6. Literatura polska w okresie międzywojennym. T. 4. Kraków 1993.
A. Biskupski: Najpiękniejsze z wszystkich świata imion. Interpretacja „Dytyrambu” Mariana Piechala. Miscellanea Łódzkie 1994 nr 1.
J.M. Dąbrowska: Odyseusz słowa, czyli o poszukiwaniu sensu. Debiuty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej 2002.

Krzyk z miasta

S. Napierski: Wola uczucia. Wiadomości Literackie 1929 nr 43.
S. Gołąb: Młody krytyk o młodym poecie. Echo Tygodnia 1930 nr 6.

Elegie całopalne

J. Birkenmayer: Poezje. Polonista 1932 nr 4.
K.W. Zawodziński: Nowi poeci ojczyzny. Przegląd Współczesny 1932 t. 40, przedruk w tegoż: Z pism... Wśród poetów. Kraków 1964.

Garść popiołu

K. Czachowski: Poezja współczesna. Gazeta Polska 1933 nr 169.
J. Czechowicz: Garść popiołu. Zet 1933 nr 2, przedruk w tegoż: Wyobraźnia stwarzająca. Lublin 1972.
R. Kołoniecki: Zagadnienie bieżące. Wiedza i Życie 1933 nr 1.
R. Lubas: Odświeżenie pamięci. Poezja 1972 nr 7.

Anioł i Jakub

K. Czachowski. „Nowa Książka1935 nr 8.
L. Fryde: Wachlarz poetycki. Tygodnik Ilustrowany 1936 nr 3.
T. Makowiecki. „Rocznik Literacki 1935” wyd. 1936.

Srebrna waga

L. Fryde: Piechal. Wachlarz poetycki. Tygodnik Ilustrowany 1936 nr 36.
J. Janowski: Karpiński – Bąk – Piechal. Kultura”, Poznań 1936 nr 12.
W. Kubacki: Poezje Piechala. Gazeta Polska 1936 nr 233.
K.W. Zawodziński: Lecz ty spomnisz, wnuku. Wiadomości Literackie 1936 nr 50, przedruk w tegoż: Z pism... Wśród poetów. Kraków 1964.
J. Kott: Poetyckie profile. Przegląd Współczesny 1937 t. 63.
S. Napierski: Wiersze Piechala. Sygnały 1937 nr 25.

O Norwidzie

H. Michalski: Z zakresu krytyki i polonistyki. Kultura 1937 nr 50.
K. Czachowski: Norwid Piechala. Pion 1938 nr 9.
S. Czernik: Piechal o Norwidzie. Prosto z Mostu 1938 nr 38.
J. Krzyżanowski. „Rocznik Literacki 1937” wyd. 1938.
W. Kubacki. „Wiadomości Literackie1938 nr 32.

Wybór poezji

G. Timofiejew: Droga poety. „Łódź Literacka1954 nr 1.
M. Głowiński: Przemiany Mariana Piechala. Twórczość 1955 nr 8.

Wiersze

B. Ostromęcki: Poezje Mariana Piechala. Nowe Książki 1959 nr 6.
Z. Pędziński: Przez pryzmat serca. Kamena 1960 nr 17.
S. Kaszyński: Poeta konsekwentny. Twórczość 1962 nr 12.

Diabeł za skórą

B. Biernacka: Nowości satyryczne. Nowe Książki 1959 nr 13.

Miasto nadziei

A. Włodek: O poezji Mariana Piechala. Życie Literackie 1967 nr 21 [dot. też: Miara ostateczna; Punkt oparcia].

Miara ostateczna

A. Włodek: O poezji Mariana Piechala. Życie Literackie 1967 nr 21 [dot. też: Miasto nadziei; Punkt oparcia].

Punkt oparcia

J. Witan: Głos mój uwity z trosk tej ziemi .... W tegoż: Proza, poezja. Warszawa 1967 oraz w tegoż: Piękna plejada. Warszawa 1980.
A. Włodek: O poezji Mariana Piechala. Życie Literackie 1967 nr 21 [dot. też: Miasto nadziei; Miara ostateczna].
M. Wyka: O poezji Piechala – historycznie. Twórczość 1967 nr 4.

Być

W.P. Szymański: W naturę głębi .... Poezja 1969 nr 9.
M. Wyka: Retoryka odnowiona: Jak być poetą. Życie Literackie 1969 nr 38.
B. Ostromęcki. „Twórczość1970 nr 10.

Pelagia, uczennica diabła, czyli Sedno rzeczy

M. Dąbrowski: Sedno rzeczy. Nowe Książki 1970 nr 24.
T. Kłak: O życiu i poezji. Kamena 1970 nr 6.

Żywe źródła

[J. Koprowski] J.K.: Żywe źródła. „Literatura1973 nr 30.
J. Fert: Piechala źródła żywe. Kamena 1974 nr 6.

Poezje

A. Konkowski: Poetyckie znaki Zodiaku: Piechal. Poezja 1974 nr 2.
A. Biskupski: Pytanie o ludzką transcendencję. Miesięcznik Literacki 1975 nr 4, przedruk w tegoż: Tym jest jeszcze poezja. Łódź 1980.
J. Koprowski: Wiersze Mariana Piechala. Nowe Książki 1982 nr 1.
K. Paluch-Staszkiel: Tętno. Miesięcznik Literacki 1982 nr 9.

Mit Pigmaliona

L. Kamiński: Norwid – nasz współczesny. Nowe Książki 1975 nr 1.
E. Kasperski: Piechal i 13 autoportretów Norwida. Miesięcznik Literacki 1975 nr 5.
W. Olszewski: Słowo błyszczy w ciemności. Kierunki 1975 nr 27.

Moje imperium

K. Paluch. „Życie Literackie1976 nr 40.
A. Chruszczyński: Ogień i popiół. Nowe Książki 1977 nr 3.
M. Kucner: Poezja – miara ostateczna. Literatura 1977 nr 26.

Poezja i coś więcej

L. Kamiński: Poetyckie znaki zodiaku: Piechal. Poezja 1975 nr 10.
M. Kucner: Poezja i jej przedmiot. Miesięcznik Literacki 1976 nr 12, przedruk w tegoż: Egzystencja i kreacja. Łódź 1980 [dot. też: Propozycje poetyckie].
J. Rogoziński: Mieszaniny poetycko-obyczajowe. Literatura 1977 nr 3.

Propozycje poetyckie

E. Balcerzan: Znachorstwo jako krytyka. Teksty 1972 nr 6 [dot. szkiców drukowanych w „Poezji” w 1969-1972].
P. Dybel: Propozycje Piechala. Nowe Książki 1976 nr 4.
[Z. Gołębiowska] zet. Twórczość 1976 nr 4.
M. Kucner: Poezja i jej przedmiot. Miesięcznik Literacki 1976 nr 12, przedruk w tegoż: Egzystencja i kreacja. Łódź 1980 [dot. też: Poezja i coś więcej].

Ogień i popiół

Z. Skibiński: Świat powszechnej analogii. Odgłosy 1977 nr 16.

Góra Ocalenia

S. Jurkowski: Historia, naród i tradycja. Słowo Powszechne 1982 nr 5.

Cztery poematy

A. Biskupski: Z wewnątrz ciemności. Nowe Książki 1986 nr 12 [dot. też: Światło wewnętrzne].

Światło wewnętrzne

A. Biskupski: Z wewnątrz ciemności. Nowe Książki 1986 nr 12 [dot. też: Cztery poematy].

Telefon bez drutu

G. Leszczyński. Nowe Książki 1987 nr 1.

Wiek trzech epok

W. Próchnicki: Epoka Piechala. Życie Literackie 1987 nr 18.

O poezji i czymś więcej

A. Borowa: Corona optima. Kultura 1988 nr 29.
B. Faron: Powtórka z Piechala. Życie Literackie 1988 nr 34.
T. Jodełka-Burzecki: Coś więcej... Kierunki 1988 nr 36.

F. Preszeren: Poezje

M. Slaviček: Cudowny początek. Nowe Książki 1977 nr 12.

Antologia poezji słoweńskiej

J. Kornhauser. „Literatura na Świecie1975 nr 6.
Z. Darasz. „Ruch Literacki1976 nr 3.

C.K. Norwid: Poezja i dobroć

A. Rogalski: Nad Norwidem. Życie i Myśl 1977 nr 11.