BIO

Urodzony 7 kwietnia 1928 w Sierakowie Wielkopolskim; syn Władysława Pędzińskiego, urzędnika państwowego, oraz Marii z domu Faytt (primo voto Pieńkowska). Był chory od urodzenia na chorobę Little'a (porażenie mięśni rąk i nóg oraz strun głosowych). Mieszkał kolejno w Międzychodzie i w Poznaniu. W czasie okupacji niemieckiej wysiedlony z Poznania, w 1940 zamieszkał w Siedlcach, gdzie uczył się na tajnych kompletach Gimnazjum Ogólnokształcącego im. B. Prusa. W 1946 powrócił do Poznania i kontynuował naukę w IV Państwowym Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym im. św. Marii Magdaleny; w 1947 zdał maturę. Następnie rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim; uczęszczał też na seminaria z filozofii i socjologii. W 1948-49 był słuchaczem Instytutu Wyższej Kultury Religijnej w Poznaniu. Od 1950 otrzymywał stypendium naukowe Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i Nauki. W 1951 uzyskał dyplom magistra. W 1953 ożenił się z Danutą Koszewską, polonistką. Debiutował w 1952 recenzją książek Wacława Kubackiego Arcydramat Mickiewicza i Palmira i Babilon, opublikowaną w „Przeglądzie Powszechnym” (nr 3). Ogłaszał liczne recenzje i artykuły m.in. w „Tygodniku Powszechnym” (1953-58), „Dziś i jutro” (1954-56; podpisywane też Z.P.), „Wrocławskim Tygodniku Katolickim” (1954-56). W 1955 został członkiem Związku Literatów Polskich. W tymże roku rozpoczął pracę w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk; tu pod kierunkiem prof. Zygmunta Szweykowskiego brał udział w przygotowywaniu edycji komedii Józefa Blizińskiego, a w 1962 był zatrudniony na stanowisku adiunkta dokumentacji naukowej. Równocześnie rozwijał twórczość krytycznoliteracką oraz publicystyczną (obejmującą m.in. problematykę religijną, moralną i rehabilitacji inwalidów). Publikował w „Kamenie” (1956-67), „Twórczości” (1956-67), „Ilustrowanym Kurierze Polskim (1957-63), „Pomorzu” (1957-67), „Przewodniku Katolickim” (1957-67; podpisywane też T. Faytt), „Za i przeciw” (1957-1961), „Więzi” (1958-67), „Współczesności” (1958-67), „Homo Dei” (1959-66; tu stała współpraca pod pseudonimami: Jan Celer, Tytus Faytt), „Tygodniku Kulturalnym” (1962-67), „Literach” (1964-67) i w „Odrze” (1964-67). Jako krytyk i felietonista współpracował z Polskim Radiem. Był działaczem katolickim związanym z poznańskim oddziałem „Więzi”. Współpracował z wydawnictwem „Pallottinum”, przygotowując bibliografię zawartości polskich czasopism katolickich w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Zmarł 8 kwietnia 1967 w Poznaniu; pochowany tamże na cmentarzu Górczyńskim.

Twórczość

1. Historia dziesięciozgłoskowca w Polsce. Powst. 1954.

Praca wykonana na zlecenie Instytutu Badań Literackich. Maszynopis w Bibliotece Instytutu Badań Literackich.

2. Dalecy i bliscy. Szkice literackie. Poznań: Pallotinum 1957, 258 s.

Zawartość

Przedmowa. – Spotkanie z Bogiem: Zagadnienie literatury katolickiej; Przeciw sloganom w katolicyzmie [A. Gołubiew: Listy do przyjaciela]; W poszukiwaniu tajemnicy świętości [M. van der Meersch: Mała święta Teresa]; Spotkanie z Bogiem [P. Lagerkvist: Barabasz]; Rozważania nad „Krystyną córką Lavransa” [S. Undset]; Każdy ma prawo do człowieczeństwa [R. Schneider: Oskarżenie]; Walka o prawdę własnego życia [G. Bernanos: Zakłamanie; Radość]; Antropologia w paradoksach [G.K. Chesterton: Żywy człowiek]; Chrześcijańskie źródła postępowości Mickiewicza; Ewolucja poetycka Jerzego Lieberta; Liryka religijna Kazimiery Iłłakowiczówny; Nad krzyżowymi kronikami Zofii Kossak; Człowiek wśród dziejów [H. Malewska: Żelazna korona]; Aluzja do współczesności [W.J. Grabski: Rapsodia świdnicka]; Opowiadania Jerzego Zawieyskiego; Sekret miłości [J. Krzysztoń: Sekret]. – Pisarze wśród wojen: Dwudziestolecie. [Z. Uniłowski: Dwadzieścia lat życia]; Przed potopem [W. Pietrzak: Lot jaskółek]; O krok od Sienkiewicza [dot. K. Pruszyńskiego]; Strzępki czasów pogardy [T. Konwicki: Rojsty; T. Różewicz: Opadły liść]; Inteligent a sprawa polska [J.J. Szczepański: Portki Odyssa; Polska jesień]; Poprzez trudny, ludzki konflikt [dot. Z. Nałkowskiej]; Porachunki z rzeczywistością [dot. J. Putramenta]; Świadek swojej epoki [dot. A. Rudnickiego]; Samotność przed świtem [dot. J. Andrzejewskiego]. – Przeklęta i jedyna: Nad okruchami lirycznej wazy [dot.: Antologia liryki greckiej]; Któraż to miłość poety? [dot. L. Staffa]; Nowe treści i dawna poetyka [K.A. Jaworski: Wiersze wybrane 1939-1945]; Poeta i nieśmiertelność [dot. M. Jastruna]; Smutna poezja [dot.: Najwybitniejsi poeci emigracji współczesnej. Antologia]; Gniotąca lekkość pozoru... [Z. Herbert: Struna światła].

3. Eksmisja z Olimpu. Wstęp: T. Mazowiecki. Więź 1967 nr 11/12 s. 9-43; nadbitka Warszawa 1967.

Teksty z nie dokończonego tomu szkiców krytycznych.

Zawartość

[Wstęp autora]. – Dookoła „złotego cielca” realizmu; Odmawiając sprawiedliwości widzianemu światu; Tematy „okresu minionego”.

4. Z notatnika szeregowego recenzenta. Wybór i posłowie: J. Łukasiewicz. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1971, 197 s.

Szkice i recenzje drukowane w czasopismach w latach 1954-1967.

Zawartość

1. Świadek swojej epoki: Non omnis moriar?... [J. Iwaszkiewicz]; Dramaturgia Jerzego Zawieyskiego; Syn ziemi [W. Bąk]; Świadek swojej epoki [poz. ]; Kartki na wietrze [A. Rudnicki: Pył miłosny. (Niebieskie kartki)]; Gdzieś w Polsce [T. Konwicki: Sennik współczesny; W. Mach: Agnieszka córka Kolumba]; Mocując się z konterfektem [J.J. Szczepański: Motyl]; Uroki agnostyka [K. Brandys: Romantyczność; Listy do pani Z.]; Rozbiór człowieka [K. Brandys: Sposób bycia]; Klęski polskiego outsidera [R. Bratny: Szczęśliwi torturowani]. – 2. Krytyk na co dzień: O krytyce i krytykach; Krytyk na co dzień [W. Maciąg: Opinie i wróżby]; Literatura i krytyk [S. Lichański: Literatura i krytyka]; Recenzja zazdrosna [S. Zieliński: Wycieczki balonem, No 2]; Agonia liberała [A. Sandauer]; Drogi i rozdroża krytyka [A. Rogalski: Literatura i cywilizacja; Profile i preteksty]; W kręgu literackiej apologetyki [Z. Lichniak: Szkic do portretu J. Dobraczyńskiego]; Dokoła Wojtka. (Rzecz o Wojciechu Żukrowskim); Literacka topografia. – 3. Powieść dnia powszedniego: Samotność nie jest banalna [B. Kogut: Kalina]; I cóż dalej, dobry człowieku? [L. Prorok: Grzechy dobrych ludzi, Drabina Jakubowa]; Polskie, ludzkie sprawy [I. Dowgielewicz: Krajobraz z topolą]; Borykając się z tematem [J. Gałuszka: Na drogach czasu]; Tęsknoty do spełnienia [R. Samsel: Tęsknota dorosłych]; Uczą i piszą [E. Góra, F. Kirło-Nowaczyk]; Rybak o rybakach [A. Necel: W pogoni za ławicami]; Czy zarządzić rejonizację powieści obyczajowej?; Baryka staje się Dulskim [A. Zeyland: Czas przeszedł obok]; Nad czasopismami Stanisława Jerzego Leca. – 4. W kręgu debiutów: Znaki tęsknoty [M. Nowakowski: Ten stary złodziej]; Ze słownika literackiego epoki [M. Patkowski: Skorpiony]; Klęska narcyza [K. Kleczkowska: Jutro nie będę tajemnicą]; Debiut debiutowi nierówny [E. Stachura: Jeden dzień]; Mocując się z krzepą [M. Pilot: Sień; Opowieści świętojańskie]; Od czego uciec nie można [B. Fac: Ucieczka niedaleko]; Szukając [E. Balcerzan: Pobyt]; Powieść poetycka [B. Latawiec: Nie widziałam tak długiej chorągwi]; Ubaw po pachy [K. Orłoś: Koniec zabawy]. – Eksmisja z Olimpu. Tematy „okresu minionego” [poz. ].

Omówienia i recenzje

Ankieta dla IBL PAN 1966, 1967.

Słowniki i bibliografie

Rocznik Literacki 1968” wyd. 1970 (J. Chudek).
Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (A. Szałagan).
Polski słownik biograficzny. T. 25. Cz. 4 (z.106). Wrocław 1980 (J. Łukasiewicz).

Ogólne

Artykuły

P. Bystrzycki: Zbigniew Pędziński. Nurt 1967 nr 6.
L. Prorok: Zbigniew Pędziński. Współczesność 1967 nr 9.
A. Siemianowski: Zbigniew Pędziński. Tygodnik Powszechny 1967 nr 23.
A. Siemianowski: Przezwyciężył samego siebie. W: Byli wśród nas. Poznań 1978.

Dalecy i bliscy

Z. Jastrzębski: O krytyku. Kamena 1957 nr 7/8.
J. Ziomek: Bezdroża krytyki doktrynerskiej. Tygodnik Zachodni 1957 nr 24.
S. Błaut: Dzień powszedni krytyka. Tygodnik Powszechny 1959 nr 8.

Z notatnika szeregowego recenzenta

K. Nowicki: Niecodzienność krytyka. Tygodnik Kulturalny 1971 nr 48.
T.J. Żółciński: Pożegnanie z krytykiem. Współczesność 1971 nr 23.
[K. Dybciak] K.D.: Notatnik heroicznego recenzenta. Twórczość 1972 nr 1.
S. Lichański: Pożegnanie ze Zbigniewem Pędzińskim. Więź 1972 nr 4.
L. Prorok: Przypomnienie krytyka. Odra 1972 nr 2.
E. Szonert: Notatnik krytyka. Kierunki 1972 nr 13.
M. Sprusiński: Przypomnienie Zbyszka. Literatura 1978 nr 1.