BIO

Urodzona w 1863 w Kołłątajewie (Witebszczyzna) w Rosji; córka Józefa Petrażyckiego, któremu jako uczestnikowi powstania styczniowego skonfiskowano majątek, i Rozalii z Czarnockich; siostra prawnika i socjologa Leona Petrażyckiego. Uczyła się w Warszawie. Następnie przeniosła się do Lwowa. Wyszła za mąż za Józefa Tomickiego, inżyniera. Przez kilka lat pracowała jako nauczycielka języka polskiego i geografii w Zakładzie Naukowym dla dziewcząt Wiktorii Niedziałkowskiej. Rozwinęła działalność oświatową w Miejskich Zakładach Elektrycznych we Lwowie (których jej mąż był dyrektorem). Zorganizowała tam przedszkole, tzw. kooperatywę spożywczą, a w 1899 założyła dla pracowników Elektrowni Miejskiej bibliotekę i wypożyczalnię książek, które prowadziła do 1924. Debiutowała w 1901 artykułem pt. Rodzina. Córki próżnujące, opublikowanym w piśmie „Biesiada Literacka” (t. 51 nr 23; pod pseudonimem Matka). Od 1906 należała do Towarzystwa Szkoły Ludowej, współpracowała także przy założeniu kilku jego oddziałów w Galicji. W 1908 podjęła działalność w lwowskim oddziale Polskiego Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich, pełniąc funkcje przewodniczącej i wiceprzewodniczącej oraz członka Komisji Rewizyjnej. W 1908 weszła w skład Komitetu Reformy, dążącego m.in. do przyznania kobietom biernego i czynnego prawa wyborczego. Pracowała również w Kobiecym Komitecie Pracy Oświatowej. W listopadzie 1911 doprowadziła do utworzenia Komitetu Polskiego w Międzynarodowej Federacji Związków Równouprawnienia Kobiet. Równocześnie, propagując ideę spółdzielczości wśród kobiet, założyła w kwietniu 1912 Ligę Kooperatystek Polskich. W 1913 brała udział w Międzynarodowym Kongresie Kobiet w Budapeszcie. Od tego czasu była stałą korespondentką z Polski w organie Międzynarodowej Federacji Związków Równouprawnienia Kobiet pt. „Jus Suffragii”. Szkice literackie, reportaże z podróży i artykuły dotyczące ruchu kobiecego ogłaszała od 1911 głównie na łamach lwowskich dzienników: „Wiek Nowy” (1909-22), „Gazeta Wieczorna” (1911-13, prowadziła też jej dodatek pt. „Przegląd Kobiecy”), „Kurier Lwowski” (1913, 1915). Podczas I wojny światowej, w 1915 współdziałała w zorganizowaniu lwowskiego koła Ligi Kobiet, która m.in. opiekowała się rodzinami legionistów. W następnych latach doprowadziła do utworzenia oddziałów Klubu Politycznego Postępowych Kobiet we Lwowie (1921) i w Krakowie (1926), który został połączony w 1928 ze Związkiem Pracy Obywatelskiej Kobiet (pod jej kierownictwem). Była skarbniczką lwowskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich. Po przeniesieniu się w 1925 do Krakowa, pracowała w zarządzie Muzeum Etnograficznego na Wawelu oraz prowadziła stały dodatek pisma „Nowa Reforma” pt. „Głos Kobiet”. Współpracowała z Kołem Polskiego Stowarzyszenia Kobiet z Wyższym Wykształceniem i ze Stowarzyszeniem Służby Obywatelskiej w Krakowie. W 1930 była współorganizatorką polskiego udziału w międzynarodowej Wystawie Pracy Umysłowej w Nowym Jorku. W 1931 zainicjowała wydawnictwo seryjne pt. Życiorysy Zasłużonych Kobiet. Zmarła 17 lipca 1931 w Krakowie; pochowana tamże na Cmentarzu Rakowickim.

Twórczość

1. Szkice skandynawskie. Lwów: Gubrynowicz i Syn 1913, 171 s. Wyd. 2 Kraków: Gebethner i Wolff 1927.

Zawartość

Skandynawizm; Trzy genialne kobiety w literaturze szwedzkiej: 1. Fryderyka Bremer, 2. Selma Lagerlöf, 3. Ellen Key; Kongres w Kristianii; Storthing; Od Eide do Gudvangen; Trondhjem; Muzeum Thorvaldsena; Nowa Gliptoteka; Skodsborg; Helsingör-Elsinor.

2. Z dziejów kobiety polskiej. 4 odczyty. Lwów: Gubrynowicz i Syn 1914, 96 s.

3. W życiu i w literaturze. [Szkice]. Lwów: Gubrynowicz i Syn 1916, 142 s.

Zawartość

W życiu i w literaturze; Mija (Żeromski „Wierna rzeka”); Z powodu „Wiernej rzeki”; Marceli Prévost: „Listy do mężatki Frani”; Sylwetki z VII-go międzynarodowego kongresu kobiet w Budapeszcie w roku 1913; Kartka z historii kobiety skandynawskiej; Z dziejów kultury perskiej; Hojny dar. (P. Chmielowski: „Autorki polskie wieku XIX”, „Kobiety Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego”).

4. Biblia na Wawelu. [Szkice]. Kraków: G. Gebethner 1917, 108 s. Wyd. 2 tamże 1919.

Zawartość

Wilanów; Łazienki; Na tle wspomnień z Warszawy; Ci, którzy odeszli; Capri; Z Sorrento do Pesto: Tivoli; Willa Adrjana; Palatyn; Biblia na Wawelu.

5. Rozmyślania o sztuce. [Szkice]. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1918, 171 s. Wyd. 2 Kraków: Gebethner i Wolff 1929.

Zawartość

Sztuka nieodłączną towarzyszką ludzkości; Źródłem i celem sztuki jest życie; Sztuka a przyroda; Sztuka a etyka; Demokratyzacja sztuki; Sztuka narodowa; Sztuka a krytyka; Sztuka a nauka.

6. Konopnicka w świetle własnych utworów. [Szkic monograficzny]. Kraków: G. Gebethner i Ska 1920, 124 s.

7. Słowo i obraz. [Szkice]. Kraków: G. Gebethner 1921, 32 s.

Zawartość

Słowo i obraz; Rafaello Sanzio da Urbino; O sztuce japońskiej; „Wpływy rosyjskie na duszę polską”. (Książka M. Zdziechowskiego); Czynniki etyczne w utworach Żeromskiego.

8. Mistycyzm Konopnickiej. [Szkic]. Lwów: Ludowa Spółdzielnia Towarzystwo Wydawnicze 1924, 19 s.

9. Kobieta w piśmiennictwie polskim (po rok 1863). [Szkic]. Kraków: W.L. Anczyc 1927, 36 s.

Autorka podpisana: Jadwiga Tomicka.

10. O „Żywych kamieniach. [Szkice]. Kraków: Gebethner i Wolff 1928, 104 s.

Zawartość

1. „Żywe kamienie” Wacława Berenta; 2. „Katedra Bogarodzicy w Paryżu” Wiktora Hugo; Pomniki; Smętek (Stefan Żeromski: „Wiatr od morza”); W kraju ariów; Mistycyzm Konopnickiej [poz. ].

11. W służbie obywatelskiej i w służbie społecznej. [Szkic]. Kraków: W.L. Anczyc 1929, 16 s.

Dot. Heleny Witkowskiej.

12. Dr Józefa Joteyko. [Szkic biograficzny]. Kraków: Wydawnictwo Stowarzyszenia „Służba Obywatelska 1931, 17 s.

13. Związek Równouprawnienia Kobiet we Lwowie. Przyczynek do historii równouprawnienia kobiet w Polsce. [Szkic]. Kraków: Gebethner i Wolff 1931, 32 s.

Przekłady

1. L. Petrażycki: O prawa dla kobiet. Tłum. [z języka rosyjskiego] J. Petrażycka-Tomicka. Lwów: Wydawnictwo Polskie 1919, 13 s.

Omówienia i recenzje

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.
Polski słownik biograficzny. T. 25. Cz. 4 (z. 106). Wrocław 1980 (M. Tyrowicz).

Ogólne

Książki

Jadwiga Petrażycka-Tomicka. (Rzeczniczka równouprawnienia kobiet). Kraków: P. Madejski 1932, 21 s. [Zawiera: H. Willman-Grabowska: Słowo wstępne; H. Witkowska: Praca społeczna i polityczna Jadwigi Petrażyckiej-Tomickiej; S. Tatarówna: Jadwiga Petrażycka-Tomicka jako literatka i publicystka].
A. Habrat: Jadwiga Petrażycka-Tomicka. Życie i działalność. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej 2001, 263 s.

Artykuły

S. Bujak-Boguska: Jadwiga Petrażycka-Tomicka. (Wspomnienie pośmiertne). Kobieta Współczesna 1931 nr 34.

Szkice skandynawskie

[C. Walewska] C.W.: Z książek. Kobieta Współczesna 1927 nr 20.

W życiu i w literaturze

W. Krzyżanowska: Nowe wydawnictwa. Na Posterunku 1917 nr 7.

Biblia na Wawelu

[C. Walewska] C.W.: Z książek. Bluszcz 1926 nr 2 [dot. też: Mistycyzm Konopnickiej].

Konopnicka w świetle własnych utworów

[J. Dickstein-Wieleżyńska] J.D.: Piśmiennictwo polskie. Tydzień Polski 1921 nr 24.

Mistycyzm Konopnickiej

[C. Walewska] C.W.: Z książek. Bluszcz 1926 nr 2 [dot. też: Biblia na Wawelu].

Kobieta w piśmiennictwie polskim

J.Z.: Nowe wydawnictwa. Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie 1927 nr 5.

O „Żywych kamieniach”

I. Wieniewska: Z powieści. Lwowskie Wiadomości Muzyczne i Literackie 1928 nr 11.