BIO

Urodzony 29 listopada 1942 w Bobrownikach (Włocławskie); syn Stanisława Paźniewskiego, nauczyciela i Franciszki Kopczyńskiej. Uczęszczał do liceum ogólnokształcącego o profilu pedagogicznym w Toruniu. Po zdaniu matury w 1961 studiował polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1964 był członkiem grupy literackiej Zestroje. W tymże roku debiutował wierszami pt. Bogowie odchodzą, My, ludzie, opublikowanymi w „Tygodniku Kulturalnym” (nr 46). W 1966 uzyskał magisterium. Rozwijał twórczość literacką, publikując wiersze, recenzje i artykuły na łamach m.in. „Pomorza” (1967-72), miesięcznika „Poezja” (1971-76), „Poglądów” (1972-77), „Trybuny Robotniczej” (1976-81; podpisywał się też: (wp), (W.P.), W.P.; tu w 1979 cykl felietonów pt. Refleksje i uwagi), „Twórczości” (1979-90; podpisywał się też W.P.). W 1972-81 należał do katowickiej grupy poetyckiej Kontekst. W 1975 ożenił się z Ireną Orlińską, ekonomistką. Wiersze, artykuły, felietony i eseje publikował w almanachu „Studia” (1981-84), w piśmie „Katolik” (1982-86; podpisywał się też W.P.), miesięczniku „Literatura na Świecie” (1977-79, 1985-88) oraz w „Res Publice” (1987-90). Za twórczość eseistyczną otrzymał w 1988 nagrodę literacką im. B. Sadowskiej oraz w 1989 nagrodę im. K. Pruszyńskiego przyznaną przez Polski PEN Club. W 1990-95 był redaktorem naczelnym „Dziennika Zachodniego” w Katowicach. W 1999, 2001 publikował recenzje w „Nowych Książkach”. Mieszka w Katowicach.

Twórczość

1. Z ostatniej chwili. [Wiersze z lat 1966-1970]. Warszawa 1973, 32 s. Generacje, seria 3 t. 5.

Nagrody

Nagroda w konkursie Ogólnopolskiego Seminarium Literackiego „Debiuty poetyckie -73” w 1974.

2. Wiersze dla zaginionych bez wieści. [Wiersze]. Toruń: Studenckie Centrum Kultury „Od Nowa 1975, [10] k.

3. Komiks metafizyczny. [Powieść]. Powst. 1979.

Inf.: H. Bereza: W labiryncie. (Czytane w maszynopisie). „Twórczość1979 nr 8.

4. Życie i inne zajęcia. [Szkice literackie]. Powst. 1979. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982, 168 s.

Data powstania wg inf. jak w poz. .

Nagrody

Nagroda literacka im. S. Piętaka w 1983.

Zawartość

Dwadzieścia trzy wersje; Kakania; Ostatni spór o istnienie Boga; Wzór na wątpliwości; Późny barok; Tematy amerykańskie; Rozstawne zaprzęgi; Dopełnienie bliższe i dalsze; Cztery miliony florenów; Mesjasz na wakacjach w Truskawcu; Zapach maści tygrysiej; Złudzenie Monte Carlo.

5. Krótkie dni. [Powieść]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983, 215 s.

Nagrody

Nagroda im. J. Iwaszkiewicza w 1985.

Przekłady

francuski

L'Automne des jours. [Przeł.] E. Morin-Aguilar. Warszawa 1998.

6. Proszę się rozejść. Uwaga: czytanie surowo wzbronione. [Wiersze i proza poetycka]. Kraków: Biblioteka „Obserwatora wojennego”* 1983, 23 s. Wyd. nast. Katowice: Wydawnictwo Polskie* 1986.

Autor podpisany: Andrzej Zawieja.

7. Czyste szaleństwo. [Opowiadania]. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1984, 73 s.

Zawartość

Walizka; Lato; Ojciec; Panichida; Uzdrowisko; Supermarket; List; Mutacja.

8. Klasówka z pamięci. [Powieść dla młodzieży]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1988, 226 s.

Nagrody

Nagroda sekcji polskiej Międzynarodowego Kuratorium Książki Dziecięcej (IBBY) w 1989 (za rok 1988), nagroda Funduszu Literatury w 1989 oraz medal na Biennale Twórczości dla Dzieci.

9. Zaraz wracam. Sztuka w 3 aktach. Dialog 1989 nr 10, s. 5-43.

10. Gramatyka rozproszenia. Sosnowiec: Offmax 1995, 183 s.

Zawartość

Zawiera szkice w działach: Dwa dzienniki [dot. H. Elzenberga]; Prokop z Cezarei; Drohobycz w Jerozolimie; Dział damskiej bielizny; Ostryga wiedeńska; Gramatyka rozproszenia; Ziele angielskie; Podróż na kresy; Whisky z czajnika.

11. Deportacja ogrodu. Eseje. Katowice: Muzeum Śląskie 1996, 190 s.

Zawartość

Pięć esejów o nikczemności; Błędne sumienie; Podarunek Junga; Cegły na budowę Wieży Babel [dot. A. Koestlera]; Furka historii; Drzewo Porfiriusza; Dzieje trzeciego markizatu [dot. W. Ralegha]; Warga habsburska [dot. powieści „Demony” H. von Doderera]; Ulica filozofów [dot. L. Wittgensteina]; Europa ze starych fotografii; Wilki Siergieja Konstantynowicza [Pankiejewa]; Fado o niepewności; Mr Isherwood przesiada się [dot. Ch. Isherwooda]; List do Dylana Thomasa; Hart [dot. L. Harta]; Żart bogów [dot.A Study of History” A.J. Toynbee'ego]; [D].Lawrence; Prawo Naipaula [dot. V.S. Naipaula]; Pruski krok; Markiz de Custine [dot. A. de Custine'a]; Machorka; Sceny; Wielkie uzurpacje; Przypadek doktora Servaciusa; Jestem czasownikiem [dot. R. Buckminstera Fullera]; Fortepian Johna Cage'a; Posoka patriotyzmu [dot. E. Wilsona]; Śpiew hormonów [dot. H. Millera]; Malamud i inni [dot. B. Malamuda]; Powieść drogi; Campus novel; Poszołost'; Pieniądz mówi; Rozmowa z [H]. Elzenbergiem; Pola kartoflane [dot. prozy D. Vogel]; Mit wileński; Bilet do Buczacza [dot. J. Adamskiego]; [H]. Józewski; Pał [dot. sztuki T. Słobodzianka „Car Mikołaj”]; Róbcie długi artyści [dot.Marii” A. Malczewskiego]; [A]. Twardowski; Pięcioksiąg [dot. powieści W.S. Kuniczaka „The Thousand Hours Day”]; Baczyńscy; Chwile z przybyszami; Muzyka północy [dot. malarza i kompozytora M.K. Čiurlionisa]; Girstupis [dot. pisarza litew. V.S. Giry]; Deportacja ogrodu.

12. Światła mijania. [Opowiadania]. Katowice: Towarzystwo Zachęty Kultury 1996, 98 s.

Zawartość

Sen; Poczekalnia; Wieczór; Szpital; Dom; Jesień; Wypadek; Panichida [poz. ].

13. Skoro świt. [Powieść]. Katowice: Książnica 1997, 300 s.

14. Biustonosz Marylin Monroe. Katowice: Górnośląska Oficyna Wydawnicza SA 1998, 190 s.

Zawiera 62 szkice.

15. Kołnierzyk Słowackiego. [Eseje]. Kraków: Arcana 1999, 263 s.

Zawiera 82 eseje dot. współczesnej cywilizacji i jej kulturowych uwarunkowań w częściach: I. Kultura pszenicy; II. Stawrogin przyjeżdża jutro; III. Diabelski tuzin; IV. Czas okrężny; V. Epoka na krześle elektrycznym; VI. Pocałunek kontynentalny.

16. Telefon do Pana Boga. Edward Szopa rozmawia z Włodzimierzem Paźniewskim. Katowice: Śląsk 1999, 115 s.

17. M. Danilewicz-Zielińska: Fado o moim życiu. Rozmowy z Włodzimierzem Paźniewskim. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Biblioteka Uniwersytecka 2000, 96 s.

18. Europa po deszczu. [1]. [Eseje i felietony]. Katowice: Unia 2001, 238 s. Zob. poz. , .

19. Europa po deszczu. 2. [Eseje i felietony]. Katowice: Unia 2002, 182 s. Zob. poz. , .

20. Karawele na wietrze. [Szkice]. Katowice: Unia 2005, 224 s. Europa po deszczu. 3. Zob. poz. , .

Europa po deszczu 3.

Omówienia i recenzje

Wywiady

Dojść do słowa. Rozm. H. Zaworska. Odra 1989 nr 1.
Nie zagadać życia. Rozm. W. Turant. Integracje 1992 nr 28.
Palcem po mapie. Rozm. E. Szopa. Śląsk 1998 nr 6.

Zob. też Twórczość poz. .

Ogólne

Artykuły

T. Błażejewski: Trzy oblicza świata. Odgłosy 1984 nr 36.
A. Klimek: Powrót do nieznanej Arkadii – autobiografizm w prozie Zbigniewa Żakiewicza i Włodzimierza Paźniewskiego. Zeszyty Naukowe. Filologia Polska. Uniwersytet Opolski 1999 z. 39.
E. Dutka: Ukraina w twórczości Włodzimierza Odojewskiego i Włodzimierza Paźniewskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2000, 143 s., Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1931.
S. Uliasz: Topografia symboliczna pogranicza wschodniego w twórczości Włodzimierza Paźniewskiego. W tegoż: O literaturze kresów i pogranicza kultur. Rzeszów 2001.

Z ostatniej chwili

[A. Wirpsza] L. Szaruga: Komunikat „z ostatniej chwili. Nadodrze 1974 nr 25/26.

Komiks metafizyczny

H. Bereza: W labiryncie. Twórczość 1979 nr 8, przedruk w tegoż: Bieg rzeczy. Warszawa 1982 [dot. też: Życie i inne zajęcia].

Życie i inne zajęcia

H. Bereza: W labiryncie. Twórczość 1979 nr 8, przedruk w tegoż: Bieg rzeczy. Warszawa 1982 [dot. też: Komiks metafizyczny (maszynopis)].
L. Żuliński: Wszystko już było. Tu i Teraz 1982 nr 14.
W. Jaworski. „Życie Literackie1983 nr 1.
P. Kuncewicz: Bajka o pięknym świecie. Przegląd Tygodniowy 1983 nr 4.
A. Sobolewska: Podróż do Kakanii. Twórczość 1983 nr 5.
E. Kamińska: Esej jako przypowieść w książce Włodzimierza PaźniewskiegoŻycie i inne zajęcia”. Biblioteka Zachodnio-Pomorska 1986 nr 2/3.

Krótkie dni

M. Błażejowska: Ostatnie dni. Przegląd Tygodniowy 1984 nr 29.
L. Bugajski: Cytaty z pamięci. Życie Literackie 1984 nr 29, przedruk w tegoż: Strategia ślimaka. Warszawa 1988 [dot. też: Czyste szaleństwo].
M. Fazan: Krótkie dni”, czyli kolorowa baśń o pograniczu. „Katowicki Almanach Kulturalny”. 1984.
B. Gryszkiewicz: Kraina Don Kichotów. Miesięcznik Literacki 1984 nr 11/12.
T. Olszewski: Kronika minionego świata. Tygodnik Kulturalny 1984 nr 34.
K. Powoski. „Archipelag1984 nr 6.
T. Sołtan: Gdy wszystko się oddala... Kierunki 1984 nr 16.
W. Woroszylski: Paźniewski. Więź 1984 nr 7.
Z. Bieńkowski: Ballada o Krzemieńcu. Tygodnik Powszechny 1985 nr 19.
P. Kądziela: Mitologizacja kresów wschodnich. Nowe Książki 1985 nr 5.
M.M. Szczawiński: Epoki autoportret trumienny. (O „Krótkich dniach” Włodzimierza Paźniewskiego). Tak i Nie 1986 nr 1.
B. Zielińska: Poetyka szczegółu w „Krótkich dniach” Włodzimierza Paźniewskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 1993 nr 5.
T. Mizerkiewicz: Co to jest prawda (w stylizacji mitycznej)? – „Krótkie dni” Włodzimierza Paźniewskiego; O potrzebie światopoglądu – „Krótkie dni” po raz kolejny. W tegoż: Stylizacje mityczne w prozie polskiej po 1968 r. Poznań 2001.

Czyste szaleństwo

L. Bugajski: Cytaty z pamięci. Życie Literackie 1984 nr 29, przedruk w tegoż: Strategia ślimaka. Warszawa 1988 [dot. też: Krótkie dni].
J. Ryszkowski: Życie i czyste szaleństwa. Tygodnik Kulturalny 1984 nr 23.
W. Kajtoch: Długie dni czystego szaleństwa. Pismo Literacko-Artystyczne 1986 nr 5.

Klasówka z pamięci

D. Pawelec: Czas przeszły niezapomniany. Życie Literackie 1986 nr 53.

Gramatyka rozproszenia

D. Nowacki: Rozproszone, zebrane, cenne. Twórczość 1995 nr 10.

Deportacja ogrodu

J. Drzewucki: Obrona przypadku. Twórczość 1996 nr 11.
A. Ziemny: Małe smakowitości. Nowe Książki 1996 nr 7.

Światła mijania

A. Bagłajewski: Jestem człowiekiem wydrążonym.... Nowe Książki 1996 nr 9.

Skoro świt

M. Orski: Historia – farsą. Nowe Książki 1997 nr 9.
D. Nowacki: Powieść – donos?Twórczość1998 nr 1.

Biustonosz Marylin Monroe

P. Szewc: Pejcz i szpicruta. Nowe Książki 1998 nr 7.

Kołnierzyk Słowackiego

G. Filip: Nerwami pisane. Nowe Książki 1999 nr 7.

Telefon do Pana Boga

P. Szewc: Inaczej i jeszcze raz. Nowe Książki 2000 nr 2.

Europa po deszczu

T. Mizerkiewicz: Historii „deszcze niespokojne. Nowe Książki 2001 nr 8.

Europa po deszczu 2

E. Nawój: Własna skrytka na rzeczy. Nowe Książki 2002 nr 3.

Karawele na wietrze

A. Morawiec: Szkice kasandryczne. Nowe Książki 2005 nr 11.