BIO
Urodzona 26 czerwca 1908 w Warszawie; córka Zygmunta Pauszera, urzędnika, i Bronisławy z domu Galis. Uczęszczała na prywatną pensję Wiktorii Jędryszkowskiej; w 1926 zdała maturę. Następnie studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutowała w 1925 recenzją książki Feliksa Araszkiewicza pt. Bolesław Prus i jego ideały, ogłoszoną w „Wiadomościach Literackich” (nr 92; podpisana gp.); za właściwy debiut uważała artykuł pt. Dlaczego Prus, opublikowany w tymże piśmie w 1932 (nr 1). W 1930 uzyskała magisterium i do 1937 pracowała jako nauczycielka w Gimnazjum Zofii Kaleckiej w Warszawie. Równocześnie współpracowała z Polskim Radiem jako autorka słuchowisk biograficznych dla młodzieży (1930-39). W 1932 wyszła za mąż za Stefana Klonowskiego, nauczyciela i tłumacza. Artykuły, prozę ogłaszała w tym okresie m.in. na łamach czasopism „Wiadomości Literackie” (1929-33, 1937), „Iskry” (1934/35-1935/36) i „Sygnały” (1938-39). W 1936 została członkinią Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP). We wrześniu 1939 wyjechała do Kowla, włączonego do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Pełniła tu w 1940-41 funkcję sędziego ludowego. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w czerwcu 1941 ewakuowała się do Baszkirii i tam w tatarskiej wsi pod Ufą była nauczycielką języka rosyjskiego. W 1944 została członkinią Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza). Od tegoż roku pracowała w Moskwie jako redaktorka działu wydawniczego w Komitecie do Spraw Dzieci Polskich oraz jako tłumaczka w Wydawnictwie Literatury w Językach Obcych. W 1946 wróciła do Polski i zamieszkała na stałe w Warszawie. Nadal była członkinią ZZLP (od 1949 Związek Literatów Polskich [ZLP]). Kontynuowała twórczość prozatorską i przekładową z języka rosyjskiego na łamach czasopism, m.in. „Płomyka” (1949, 1958-59, 1965-68, 1977), „Życia Literackiego” (1963, 1966, 1975-76, 1980-81, 1985) i „Stolicy” (1967, 1974-76). W 1950-76 należała do Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W 1958-62 była redaktorką działu dla dzieci w tygodniku „Kraj Rad”. W 1961-71 pracowała jako tłumaczka i redaktorka w Studiu Napisów Filmowych. Była członkinią wielu towarzystw: Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (1958-76), Stołecznego Komitetu Frontu Jedności Narodu i Społecznego Funduszu Budowy Szkół (1959-62), Towarzystwa Przyjaciół Warszawy (1960-76), Towarzystwa Przyjaciół Dzieci im. K. Jeżewskiego (od 1961), Towarzystwa Polsko-Włoskiego (1970-76). W 1967-69 wchodziła w skład zarządu Koła Literatury dla Dzieci i Młodzieży przy ZLP. W 1985 otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla młodych czytelników. Odbyła wiele podróży zagranicznych, m.in. do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (1957, 1959, 1964, 1976), na Węgry (1963), do Rumunii (1965), Francji i Szwajcarii (1967), Bułgarii (1968), do Włoch (1970, 1980), Niemieckiej Republiki Demokratycznej (1972), Republiki Federalnej Niemiec (1973) i Kanady (1985). Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim (1969) i Krzyżem Oficerskim (1985) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1974), odznaką „Przyjaciel Dziecka” (1978), złotą odznaką „Za Zasługi dla Warszawy” (1984). Zmarła 30 września 1996 w Warszawie.
Twórczość
1. Gandhi, prorok Indyj. [Opowieść biograficzna]. Warszawa: Universum [1933], 63 s.
2. Tomasz Alva Edison, król wynalazców. [Opowieść biograficzna]. Warszawa: Universum [1933], 63 s.
3. Roosevelt, dyktator Ameryki. [Opowieść biograficzna]. Warszawa: Universum [1934], 63 s.
4. Tajemnica śmierci Mickiewicza. [Opowieść biograficzna]. Warszawa: Universum [1934], 63 s.
5. Ludwik Pasteur – pogromca śmierci. [Opowieść biograficzna]. Warszawa: Rój [1935], 63 s.
6. Budowali most. Sztuka w 3 aktach. [Dla dzieci]. Prapremiera: Warszawa, Teatr Dzieci Warszawy 1948.
7. Zawierucha. [Opowiadania]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 57 s.
Zawartość
Przekłady
baszkirski
8. Pani Eliza. Opowieść o Elizie Orzeszkowej. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 213 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1960; wyd. 4 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1973; wyd. 5 poprawione Warszawa: Czytelnik 1981, wyd. 6 tamże 1989.
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Pani Eliza; Światło znad Niemna. Opowieść O Elizie Orzeszkowej. T. 1/2. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963, 395 s. Wyd. nast. tamże 1967.
9. Światło znad Niemna. Opowieść o Elizie Orzeszkowej. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 230 s. Wyd. nast. wspólnie z Pani Eliza zob. poz. ↑.
10. Śmierć w Agawie. [Powieść sensacyjna]. „Słowo Polskie” 1963 nr 104-137.
11. Trudne życie. Opowieść o Bolesławie Prusie. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1963, 425 s. Wyd. nast.: wyd. 2 zmienione i rozszerzone Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1969, 389 s., tamże: wyd. 3 1975, wyd. 5 1981.
12. W cieniu nałęczowskich drzew. Opowieść o Bolesławie Prusie. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1964, 214 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1970, wyd. 3 1975.
13. Historie nie wymyślone. [Opowieści]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1966, 331 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1972, wyd. 3 1976, wyd. 4 1985.
Zawartość
Przekłady
białoruski
14. Zwykłe sprawy niezwykłych ludzi. [Opowieści i wywiady]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1967, 290 s. Wyd. 2 rozszerzone tamże 1978.
Zawartość
15. Miłość. Opowiadania. [Warszawa:] Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1972, 104 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1977; wyd. 3 poprawione i rozszerzone Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1985 [właśc. 1986], 122 s.
Zawartość
Przekłady
baszkirski
16. Polska, jego miłość. Opowieść o Julianie Ursynie Niemcewiczu. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1973, 529 s. Wyd. 2 tamże 1987.
17. Pani na Puławach. Opowieść o Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej. Warszawa: Czytelnik 1978, 414 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1980, wyd. 3 1988.
18. Moje miłe zwierzaki. [Opowiadania dla dzieci]. Warszawa: Czytelnik 1983, 165 s.
Zawartość
19. Piękny Potocki. [Powieść o I. Potockim]. Warszawa: Czytelnik 1984, 360 s.
20. Rapsodia warszawska. Opowieść o Ignacym Wyssogocie Zakrzewskim prezydencie Warszawy. Warszawa: Nasza Księgarnia 1987, 253 s.
Nagrody
Słuchowiska radiowe, m.in.
Wg inf. autorki:.
Przekłady i adaptacje
Nagrody
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1978, 1988, 1989.