BIO

Urodzony 9 lipca 1914 w Busku-Zdroju (województwo kieleckie); syn Józefa Macieja Papiera, rolnika, sekretarza gminy Szczytniki, i Stanisławy z Dyszewskich. Od 1928 uczęszczał do Gimnazjum im. M. Reja w Kielcach (przemianowane następnie na im. S. Żeromskiego). W 1933 był współzałożycielem i sekretarzem redakcji pisma młodzieżowego „Młodzi idą”, w którym zamieszczał pierwsze utwory literackie. Po zdaniu matury w 1934, odbył roczną służbę wojskową na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Jarosławiu (w 1937 został mianowany podporucznikiem rezerwy). Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1938 był sekretarzem redakcji „Orka na Ugorze”. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej 1939 w zgrupowaniu generała Franciszka Kleeberga. W czasie okupacji niemieckiej przebywał we wsi Janina-Strzałków i uczestniczył w tajnym nauczaniu na kompletach gimnazjalnych i licealnych. W 1944 ożenił się z Heleną Grochowską. W lutym 1945 przeniósł się do Lublina, a wkrótce potem zamieszkał w Łodzi, gdzie podjął pracę w redakcjach tygodników „Chłopi” (1945) oraz „Wieś” (do 1950; sekretarz redakcji i redaktor techniczny). W piśmie „Wieś” debiutował w 1945 reportażem pt. Gmina Kamień. (Monografia środowiska wiejskiego) (nr 4, 9), a następnie do 1953 publikował opowiadania, reportaże, recenzje (m.in. pod pseudonimami: Józef Łosin, Krzysztof Martyński, Tadeusz Dyszewski, Tadeusz Martyński). W 1945 nawiązał też współpracę z łódzką rozgłośnią Polskiego Radia, ogłaszając m.in. felietony z cyklu Okolice kultury. W 1946 został członkiem Oddziału Wiejskiego Związku Zawodowego Literatów Polskich (od 1949 Związek Literatów Polskich (ZLP)). Był także sekretarzem technicznym redakcji pisma „Łódź Teatralna” (1949) i redaktorem w Korespondencyjnym Gimnazjum i Liceum Związku Młodzieży Polskiej (1949-50). W 1950-55 pracował jako redaktor Działu Programowego Wytwórni Filmów Fabularnych (redaktor dramaturgiczny), a następnie kolejno w redakcjach czasopism „Łódź Literacka” (1954), „Kronika” (1955-58; redaktor korespondencji terenowej i redaktor techniczny), „Odgłosy” (1958-69, sekretarz redakcji; podpisany też: P., T.P.). W pismach tych, a także w „Głosie Robotniczym” (1955-70; tu w 1966-68 felietony z cyklu Zapiski kronikarza podpisane Kronikarz) i „Tygodniku Kulturalnym” (1964-87, z przerwami) publikował liczne opowiadania, reportaże, fragmenty powieści, artykuły. Od 1954 jako członek zarządu Oddziału Łódzkiego ZLP pełnił kolejno funkcje skarbnika, sekretarza, a od 1964 wiceprezesa. W 1965 otrzymał nagrodę literacką Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi. W 1966-67 był sekretarzem redakcji kwartalnika „Osnowa”, a od 1968 kierownikiem redakcji społeczno-politycznej w Wydawnictwie Łódzkim (do przejścia na emeryturę w 1974). Równocześnie rozwijał działalność kulturalną i społeczną na terenie Łodzi i województwa, współpracując ze Związkiem Samopomocy Chłopskiej, związkami zawodowymi (w 1970-80 był członkiem społecznej Komisji do Spraw Kultury i Oświaty przy Zarządzie Głównym Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Włókienniczego), z wydziałami kultury Miejskiej i Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi i w Kielcach, Towarzystwem Wiedzy Powszechnej, Wojewódzkim Towarzystwem Upowszechnienia Kultury oraz Towarzystwem Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Za całokształt działalności literackiej i społecznej otrzymał w 1983 nagrodę miasta Łodzi. Odznaczony m.in. Odznaką Honorową miasta Łodzi (1961), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1966), Złotym Krzyżem Zasługi (1969), Krzyżem Kawalerskim (1975) i Krzyżem Komandorskim (1984) Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 28 grudnia 1991 w Łodzi; pochowany tamże na cmentarzu ewangelickim przy ul. Ogrodowej.

Twórczość

1. Morga ziemi. Opowiadania. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1952, 54 s.

Zawartość

Gromada zwycięża; Morga ziemi.

2. Kowale. [Opowiadania]. Warszawa: Iskry 1953, 189 s.

Zawartość

Wróblowie; Nowator; Kowale; Przełomowy dzień Piotra Gwiazdy.

3. Nad Wisłą i Pilicą. [Reportaże; autorzy:] T. Konwicki, T. Papier. Warszawa: Książka i Wiedza 1953, 55 s.

Tu T. Papier: Spotkania na trasie Pilica-Łódź, s. 26-55.

4. Nowe skiby. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1954, 155 s.

5. Swaty. Opowiadania. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1954, 75 s.

Zawartość

Swaty, Wiano, Honorka.

6. Diabeł w Żywocicach. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1955, 120 s.

7. Zielony szlak. [Reportaże]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1960, 162 s.

Dotyczy życia chłopów w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.

8. Dwa wygnania. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1961, 162 s.

Zawartość

Dwa wygnania; W Zapolicach.

9. Magdalena w nocy. [Opowiadania]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1962, 172 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1980, wyd. 4 1985.

Zawartość

Magdalena w nocy; Magdalena o rannej godzinie; Mecenas; Dziewczyna i korzeń bzu; Krzywy Diabeł szuka dziewczyny; Ach, Maria!

Wyd. osobne opowiadania: Magdalena w nocy łącznie z poz. pt. Magdalena w nocy; Diablica z Mediolanu. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1985, 222 s.

10. Powtórna śmierć Boryny. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1965, 147 s. Wyd. nast. tamże 1982.

Nagrody

Nagroda literacka województwa łódzkiego w 1965.

11. Dziadek i Róża. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1968, 120 s.

Nagrody

Nagroda w konkursie Wydziału Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi i Wydawnictwa Łódzkiego w 1966.

12. Narodziny Gerty. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1969, 131 s.

13. Opowieść o zaginionym żołnierzu. [Utwór dramatyczny]. „Teatr Ludowy1969 nr 1 s. 17-28.

14. Z zapisków kronikarza. [Szkice]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1969, 199 s.

Zawartość

Moje przygody; Nie czekam na króla; Melanie i Agaty; Inny świat w Konopnicy; Spotkanie z bohaterem powieści; Na przykład Kocina; Oddani książce; Czas nauczyciela; Spotkanie z rodziną Reymonta; Seminarium w Dobrzelinie; Twarzą w twarz; Obrazy z życia; Wstęp do powieści; Dwie miłości; Temat bliski sercu; Nowe przymierze; Wakacje nad morzem; Wyprawa do Polski; Rzeszów i Łódź; Miejsce nad Wisłą i Odrą; Miasto Łódź i wieś Knady; Nasz styczeń; Spotkanie w „Feniksie”; Zaangażowani; „Jestem włókniarzem”; Wysłużeni; Wierność i przyjaźń; Starzy ludzie z fabryki; Przyczynek do życiorysu poety [S. Czernika]; Wieczór z poetą [M. Piechalem]; Twórcy ludowi; Gdzie się kończy miasto?; Dług wdzięczności. – Pierwodruk części szkiców w „Głosie Robotnika1966-1968 w cyklu: Zapiski kronikarza.

15. Diablica z Mediolanu. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1973, 174 s. Wyd. nast. łącznie z Magdalena w nocy zob. poz. .

16. Ogrodnik i panna. [Utwór dramatyczny w 18 scenach]. Scena 1974 nr 4 s. 47-54.

Nagrody

Nagroda w ogólnopolskim konkursie literackim „Ziemia Stefana Żeromskiego” w 1975.

17. Łowicz. [Album]. [Tekst:] S. Marat, T. Papier, G. Rajchert. Zdjęcia: E. Hartwig. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1975, 104 s.

18. Ciche jeziora. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1976, 150 s.

19. Cienie na piaskowej górze. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976, 181 s.

20. Ballada Floriana Florka. (Historia wyjęta z kronik strażackich). Scena 1978 nr 2 s. 48-56.

Nagrody

Nagroda w ogólnopolskim konkursie na utwór sceniczny dotyczący tematyki pożarniczej w 1977.

21. Anita. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979, 130 s.

22. Wiktoria i generał. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1980, 172 s.

23. Opowieści Melanii. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1983, 443 s.

24. Szum jodły w mieście. [Powieść]. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1984, 152 s.

25. Moje Lipce. [Powieść]. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1986, 214 s.

26. Rodzina Szafrańców. [Powieść]. Łódź: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988, 193 s.

Adaptacje

Młodość Jasia Kunefała. Scenariusz. Telewizja Polska 1969.
Według powieści S. Piętaka: Młodość Jasia Kunefała.
Wesele Boryny. Widowisko teatralne. Wystawienie: Łódź, Opole, Białystok, Teatr Estrada 1969. Druk „Scena” 1970 nr 2 s. 22-30.
Według powieści W. Reymonta pt.Chłopi” i zapisów folklorystycznych.

Omówienia i recenzje

Ankiety dla IBL PAN 1966, 1978, 1988, 1989.

Autor o sobie

T. Papier. Odgłosy 1979 nr 40.

Wywiady

Nie ma tematów nieciekawych. Rozm. A. Marciniak. Głos Robotnika 1989 nr 225.

Słowniki i bibliografie

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria 2. T. 2. Warszawa 1978 (F. Lichodziejewska).

Ogólne

Artykuły

J. Koprowski: Proza Tadeusza Papiera. „Dziennik Łódzki1953 nr 30 dod. „Panorama”.
J. Rzymowski. „Odgłosy1979 nr 30 [dot. życia i twórczości T. Papiera].
T. Chróścielewski: Kraj piękny i czysty... Głos Robotnika 1981 nr 76.
T. Błażejewski: Tadeusz Papier – szkic do portretu. Odgłosy 1985 nr 33.
C. Antosik: Motywy autobiograficzne w „Borynowskim” cyklu powieściowym Tadeusza Papiera. Studia Kieleckie 1992 nr 3.

Kowale

I. Maciejewska. „Wieś1953 nr 41.

Zielony szlak

S. Czernik: Notatnik z zielonego szlaku. Orka 1961 nr 10.

Dwa wygnania

A. Hamerliński: Propozycja. Nowe Książki 1961 nr 21.

Magdalena w nocy

D. Cirlić. „Nowe Książki1963 nr 3.
A. Hamerliński. „Tygodnik Kulturalny1963 nr 8.
W. Rymkiewicz: Niesentymentalni bohaterowie. Odgłosy 1963 nr 1.
A. Biała: Magdy i „Kosa” dzieje grzechu. Przemiany 1986 nr 6 [dot. też: Diablica z Mediolanu].
J. Lewandowski: Diablica i Magdalena. Tygodnik Kulturalny 1986 nr 25 [dot. też: Diablica z Mediolanu].

Powtórna śmierć Boryny

B. Dudziński: Saga chłopskiego rodu. Odgłosy 1965 nr 28.
B. Hamera: Wskrzeszanie fotografii. Tygodnik Kulturalny 1965 nr 35.

Dziadek i Róża

B. Hamera: Granice świata. Tygodnik Kulturalny 1968 nr 51/52.
A. Postołow: Opowiadania Tadeusza Papiera. Osnowa 1969.
J.H. Wiśniewski. „Odgłosy1969 nr 3.

Narodziny Gerty

J. Kwieciński: Saga mazurskiego rodu. Odgłosy 1969 nr 37.
E. Martuszewski: Salto mortale. Warmia i Mazury 1969 nr 10.
Z. Wójcik: Ku ojczyźnie polszczyźnie. Tygodnik Kulturalny 1969 nr 45.

Z zapisków kronikarza

Z. Skibiński. „Odgłosy1970 nr 14.

Diablica z Mediolanu

A. Biała: Magdy i „Kosa” dzieje grzechu. Przemiany 1986 nr 6 [dot. też: Magdalena w nocy].
J. Lewandowski: Diablica i Magdalena. Tygodnik Kulturalny 1986 nr 25 [dot. też: Magdalena w nocy].
D. Ulicka: Zakorzenienie. Miesięcznik Literacki 1987 nr 5.

Ciche jeziora

J. Skuczyński: Książeczka prawie... Literatura 1977 nr 20.

Cienie na piaskowej górze

W. Jażdżyński. „Odgłosy1977 nr 5.

Anita

T. Błażejewski: Między prawdą a legendą. Odgłosy 1980 nr 7.

Wiktoria i generał

J. Koprowski: Upominam się o Tadeusza Papiera. Nowe Książki 1981 nr 8.

Opowieści Melanii

A. Biała: Poszukiwanie rodowodu. Przemiany 1986 nr 2 [dot. też: Szum jodły w mieście].

Szum jodły w mieście

A. Biała: Poszukiwanie rodowodu. Przemiany 1986 nr 2 [dot. też: Opowieści Melanii].

Moje Lipce

P. Bratkowski: Rekonstrukcja. Tygodnik Kulturalny 1986 nr 50.