Pacławski Jan

BIO

Urodzony 14 lutego 1935 w Leszczawie Dolnej (Przemyskie) w rodzinie rolników; syn Józefa Pacławskiego i Marii z Horbów. Ukończył liceum pedagogiczne w Przemyślu; w 1955 zdał maturę. Następnie studiował polonistykę, a od 1957 także filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie; w 1960 uzyskał magisterium w zakresie polonistyki. Po ukończeniu studiów pracował na Opolszczyźnie jako nauczyciel i dyrektor liceów ogólnokształcących dziennych i zaocznych w Głuchołazach, Brzegu i Koźlu oraz jako kierownik Biblioteki Powiatowej w Opolu. W 1963 zawarł związek małżeński z Kazimierą Domaradzką, pedagogiem, pracownikiem naukowym (rozwód 1983). W 1967 doktoryzował się na UJ na podstawie pracy pt. Twórczość literacka Karola Szajnochy (promotor prof. Kazimierz Wyka). Został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Debiutował w 1969 artykułem pt. Sprawy śląskie w pracach Karola Szajnochy, opublikowanym na łamach „Kwartalnika Opolskiego” (nr 3/4). W tymże roku podjął pracę jako adiunkt w Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP) w Kielcach; w 1978-81 sprawował tam funkcję dziekana, a w 1982-84 oraz 1987-90 prorektora. W 1975-77 oraz 1980-83 pełnił funkcję sekretarza Zarządu Kieleckiego Towarzystwa Naukowego. W 1977 habilitował się w WSP w Krakowie na podstawie rozprawy pt. Proza fabularna Ksawerego Pruszyńskiego. W tymże roku został wyróżniony nagrodą Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki (powtórnie w 1980, 1983, 1987). W 1978-91 prowadził seminaria doktoranckie przy Instytucie Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych WSP w Kielcach. W 1979 otrzymał stanowisko docenta. W 1980 został redaktorem „Kieleckich Studiów Filologicznych.” Otrzymał nagrodę pisma „Przemiany” za 1980. W 1984-85 i 1985-87 był członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W 1986 objął funkcję kierownika Zakładu Romantyzmu i Literatury Współczesnej w WSP w Kielcach (od 2000 Akademia Świętokrzyska). W 1988 otrzymał tytuł naukowy profesora i stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 1994 profesora zwyczajnego WSP w Kielcach. Został członkiem Komisji Historycznoliterackiej przy Oddziale PAN w Krakowie, a od 1984-2006 był członkiem Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN. W 2006 przeszedł na emeryturę. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1981), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1988, 2004). Mieszka w Kielcach.

Twórczość

1. Ksawery Pruszyński. [Szkic]. Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1974, 31 s. Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie.

2. Literatura dla dzieci i młodzieży. [Szkice]. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1974, 208 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 3 [!] zmienione i uzupełnione 1982.

Zawartość

Wstęp. – Książka i czasopismo w szkole; Wybrane zagadnienia z poetyki literatury dla dzieci i młodzieży; Zarys dziejów literatury dla dzieci i młodzieży. – W wyd. 3 dodano: Formy pracy z książką i czasopismem w przedszkolu. – W wyd. z 1995 autorstwa M. Kątnego: Literatura dla dzieci w wieku przedszkolnym; Współczesne czasopisma dla dzieci i młodzieży; Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1980-1994.

Wyd. inne: [Autorzy:] J. Pacławski, M. Kątny. Kielce: Wszechnica Świętokrzyska w Kielcach; Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne w Warszawie 1995, 196 s. Wyd. 2 tamże 1996.

3. Proza fabularna Ksawerego Pruszyńskiego. [Monografia]. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1975, 251 s.

Rozprawa habilitacyjna.

See Studies

4. Twórczość literacka Karola Szajnochy. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum 1978, 144 s. Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie Prace Komisji Historycznoliterackiej.

Rozprawa doktorska.

See Studies

5. Problemy kompozycyjne twórczości Józefa Mortona. Warszawa, Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1982, 236 s. Kieleckie Towarzystwo Naukowe.

See Studies

6. O twórczości Juliana Stryjkowskiego. [Monografia]. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1986, 196 s.

See Studies

7. Kronikarz żydowskiego losu. Szkice o twórczości Juliana Stryjkowskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego 1993, 131 s.

8. Szkice o współczesnych twórcach literatury. Kielce: Wszechnica Świętokrzyska 1998, 277 s.

Zawartość

Gustaw Herling-Grudziński; Krzysztof Kąkolewski; Andrzej Lenartowski; Józef Morton; Wiesław Myśliwski; Ksawery Pruszyński; Julian Stryjkowski.

9. Powieści i eseje Juliana Stryjkowskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1999, 286 s.

10. Proza literacka Jerzego Putramenta. [Studia]. Kielce: Akademia Świętokrzyska 2003, 200 s.

Zawartość

Wstęp. – Zamiast życiorysu; Krótkie formy fabularne; „Odyniec” i „Puszcza”; „Wrzesień”; „Pasierbowie”; „Małowierni”; „Bołdyn”; „Akropol”; „Wakacje”; „Wybrańcy”; Pozostałe powieści….

See Studies

11. O reportażu i reportażystach. [Szkice]. Kielce: Akademia Świętokrzyska 2005, 192 s.

Zawartość

O reportażu; Sienkiewicz jako reportażysta; Ksawery Pruszyński; Jerzy Putrament; Reportaże Krzysztofa Kąkolewskiego; Twórcy reportażu na Kielecczyźnie po II wojnie światowej; Jerzy Daniel.

Artykuły w czasopismach i książkach zbiorowych, m.in.

• Tematyka słowiańska w pisarstwie Karola Szajnochy. „Kultura i Społeczeństwo” 1974 nr 4 s. 38-56.

• Żeromski w świadomości pisarskiej Ksawerego Pruszyńskiego. W: O Stefanie Żeromskim. Kraków 1976 s. 147-56.

• Odpisy a rękopis „Samuela Zborowskiego” Juliusza Słowackiego. „Studia Kieleckie” 1977 nr 3 s. 67-74.

• Utwory literackie Ksawerego Pruszyńskiego. „Ruch Literacki” 1977 nr 2 s. 103-118.

• Dziecko w prozie fabularnej Józefa Mortona. W: Dziecko w literaturze współczesnej. Kielce 1981 s. 34-54.

• Krótkie formy fabularne Juliana Stryjkowskiego. „Przegląd Humanistyczny” 1982 nr 10/12 s. 53-75.

• Reportaż na Kielecczyźnie po II wojnie światowej. „Rocznik Świętokrzyski” 1983 t. 11 s. 99-128 s.

• Wieś Mortona wobec historii. „Kieleckie Studia Filologiczne” 1983 s. 170-93.

• Pisarstwo Karola Szajnochy a powieść historyczna w kraju w okresie romantyzmu. W: W kręgu zagadnień polskiej powieści historycznej XIX wieku. Lublin 1984 s. 47-57.

• Ponidzie w twórczości Józefa Mortona. „Studia Kieleckie” 1986 s. 37-45.

• Problematyka gatunkowa „Innego Świata” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W: O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. Kielce 1992 s. 103-113.

• Wojna w utworach literackich Witolda Gombrowicza. W: Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. Kielce 1992 s. 47-55.

• Cyprian Kamil Norwid wobec powstania styczniowego. W: Rok 1963. Kielce 1993 s. 63-79.

• „Skrzydła ołtarza” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (Dylogia o samotności). W: O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. II. Kielce 1995 s. 35-45.

• Krajobraz w powieściach Witolda Gombrowicza. W: Witold Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. T. 2. Kielce 1996 s. 31-46.

• Kreacja czasu i przestrzeni w prozie Edmunda Niziurskiego. Na wybranych przykładach. W: Edmund Niziurski. Kielce 1996 s. 71-80.

• Wpływ Karola Szajnochy na twórczość literacką Henryka Sienkiewicza. (Przegląd problematyki). W: Duktem czasów. Opole 1996 s. 221-230.

• „Przybysz z Narbony”. [J. Stryjkowskiego], „Kieleckie Studia Filologiczne” 1997 t. 11 s. 185-96.

• Sen o czystym sumieniu. „Studia Kieleckie” 1997 nr 1 s. 27-38.

• Baśń doskonała, czyli o „O Księciu Gotfrydzie, rycerzu gwiazdy wigilijnej” Haliny Górskiej. W: W kręgu arcydzieł literatury młodzieżowej. Lublin 1998 s. 241-50.

• Stosunki między dworem a wsią w polskiej literaturze powojennej. W: Wieś i dwór na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Kielce 1999 s. 389-402.

• Tragizm i ironia w opowiadaniach Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W: O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. [Cz. 31]. Kielce 1999 s. 181-194.

• Henryk Kawiorski. W: Pisarze regionu świętokrzyskiego. Seria 1, t. 9. Kielce 2000 s. 7-41.

• Historia w twórczości Wiesława Myśliwskiego. W: O twórczości Wiesława Myśliwskiego. Kielce 2001 s. 43-65.

• Kazimierza Wyki zainteresowania twórczością Henryka Sienkiewicza. W: Henryk Sienkiewicz, twórca i obywatel. Opole 2002 s. 131-47.

• Początki pisarstwa Edmunda Niziurskiego a realizm socjalistyczny. W: O twórczości Edmunda Niziurskiego. Kielce 2005 s. 13-22.

Prace redakcyjne

1. O Stefanie Żeromskim. Materiały z sesji naukowej Kielce 14-16 październik 1974. Redakcja naukowa [i wstęp:] J. Pacławski. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1976, 248 s.

See Studies

2. [Pierwsza] I Dekada Literatury Kieleckiej. Materiały z sesji. Redakcja naukowa [i wstęp:] J. Pacławski. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1976, 188 s.

3. [Druga] II Dekada Literatury Kieleckiej. Józef Ozga-Michalski, Józef Morton, Jan Koprowski. Materiały z sesji Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach. Pod red. J. Pacławskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1979, 134 s. Kieleckie Towarzystwo Naukowe.

4. Pisarze regionu świętokrzyskiego. Seria 1-2. Pod red. J. Pacławskiego [t. 2 seria 2 współredaktor:] I. Gralak. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. J. Kochanowskiego [od. t. 8 seria 1:] Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Akademia Świętokrzyska im. J. Kochanowskiego 1983-2005.

Seria 1. T. 1-10. Wyd. 1983-2002, 326 + 195 + 214 + 233+ 221 + 274 + 210 + 204 + 192 + 359 s.

Seria 2. T. 1- 2. Wyd. 1990-2005, 198 + 297 s.

5. Poeta z Czarnolasu. W czterechsetną rocznicę śmierci Jana Kochanowskiego. Zbiór rozpraw pod red. P. Buchwald-Pelcowej i J. Pacławskiego. Radom: Radomskie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Kielcach 1984, 165 s.

6. Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. Materiały z sesji. Pod red. J. Pacławskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1992, 130 s.

7. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. Materiały z ogólnopolskiej sesji naukowej „Gustaw Herling-Grudziński. Pisarz i dzieło”. Kielce 25-27 września 1991. Pod red. I. Furnal i J. Pacławskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1992, 175 s.

8. Edmund Niziurski. Materiały z sesji w 70 rocznicę urodzin. Redakcja naukowa: J. Pacławski, M. Kątny. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Kieleckie Towarzystwo Naukowe 1996, 154 s.

9. Żeromski na ekranie. [Szkice]. Redakcja naukowa: J. Pacławski. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 1997, 75 s.

10. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim. [Cz. 3]. (W osiemdziesiątą rocznicę urodzin pisarza). Pod red. [i ze wstępem] J. Pacławskiego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna 1999, 286 s.

11. Szkice do portretu Bonifacego Miązka. Pod red. J. Pacławskiego. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 2000, 200 s.

12. O twórczości Wiesława Myśliwskiego. W siedemdziesiątą rocznicę urodzin pisarza. [Redakcja naukowa i wstęp:] J. Pacławski. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 2001, 329 s.

13. Gombrowicz w regionie świętokrzyskim. W setną rocznicę urodzin pisarza. Redakcja naukowa [i wstęp:] J. Pacławski. T. 3. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 2003, 338 s.

14. O twórczości Edmunda Niziurskiego. [Szkice]. Pod red. [i ze wstępem] M. Kątnego i J. Pacławskiego. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe 2005, 222 s.

15. Szkice o literaturze XIX i XX wieku. T. 2. Pod red. J. Dętki i J. Pacławskiego. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe; Akademia Świętokrzyska 2006, 225 s.

Omówienia i recenzje

• Ankieta dla IBL PAN 1998, 2005, 2007.

Słowniki i bibliografie

• M. Kątny: Bibliografia dorobku naukowego Profesora zwyczajnego dra hab. Jana Pacławskiego. W: Szkice o literaturze XIX i XX wieku. Prace dedykowane Prof. Janowi Pacławskiemu w roku Jubileuszu. Kielce 2000.