BIO
Urodzona 20 lipca 1904 w Warszawie; córka Aleksandra Wesołowskiego, technika budowlanego, i Filipiny z Kowalskich. Nauki początkowe pobierała w prywatnej szkole polskiej w Warszawie. W 1914 wyjechała wraz rodzicami do Piotrogrodu, gdzie kontynuowała naukę w szkole polskiej; w 1918, po rozwodzie rodziców, powróciła z matką do Warszawy. Od września 1920 pracowała na wsi w Siedleckiem jako nauczycielka w szkołach powszechnych. W tymże roku została członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP). W 1923 zdała eksternistycznie maturę w Lublinie, następnie w 1925-26 studiowała w Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie; od września 1926 pracowała w szkolnictwie specjalnym w Łodzi. W tymże roku wyszła za mąż za Romana Ożogowskiego, nauczyciela w szkolnictwie specjalnym. W 1930 wyjechała na roczną praktykę pedagogiczną do Instytutu dr Decvoly w Brukseli. Po powrocie do Łodzi współpracowała od 1931 stale z „Płomykiem” i „Płomyczkiem”, w których publikowała wiersze i opowiadania dla dzieci i młodzieży. W 1934-39 studiowała filologię polską w Wolnej Wszechnicy Polskiej, uzyskała magisterium i prawo nauczania w szkołach średnich. Jednocześnie kontynuowała pracę pedagogiczną. Działała w Zarządzie Oddziału Łódzkiego ZNP; w 1936 wzięła udział w strajku nauczycieli. Debiutowała w 1935 powieścią dla dzieci pt. W gospodzie pod Łopianem, opublikowaną w „Płomyczku” (nr 21-40). W czasie okupacji niemieckiej, wysiedlona z Łodzi, mieszkała we wsi Białynin pod Skierniewicami i pracowała jako ekspedientka w sklepie Spółdzielni Spożywców. Po wyzwoleniu powróciła do Łodzi, gdzie w 1945 otrzymała stanowisko dyrektora Liceum Pedagogicznego dla Wychowawczyń Przedszkolnych. W marcu tegoż roku zorganizowała, pod egidą ZNP, redakcje czasopism „Płomyczek” i „Płomyk”; w 1952-69 była redaktorką naczelną „Płomyka”. W 1945 rozpoczęła także stałą współpracę ze „Świerszczykiem”. W 1947 została członkiem Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 Polska Zjednoczona Partia Robotnicza). W 1949-50 była radną Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi. Od 1950 należała do Związku Literatów Polskich (ZLP). W 1951 zrezygnowała z pracy w szkolnictwie i zajęła się twórczością literacką. Przeniosła się na stałe do Warszawy. W 1959 otrzymała nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci. Od 1968 była członkiem i jurorem Kapituły Orderu Uśmiechu przyznawanego przez dzieci; w 1974 została odznaczona tymże Orderem. W 1972 wybrano ją na wiceprzewodniczącą Polskiej Sekcji Międzynarodowego Kuratorium Książki Dziecięcej (IBBY). Od tegoż roku pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Literatury dla Dzieci w Zarządzie Głównym ZLP (do 1980). W 1978 została przewodniczącą rady redakcyjnej „Płomyka”. W 1983 weszła w skład Zarządu Głównego ZLP; w tymże roku powołano ją do Rady do Spraw Wychowania Kulturalnego Dzieci i Młodzieży przy Ministrze Kultury. Wielokrotnie wyjeżdżała za granicę, m.in. do Czechosłowacji (1957), na Litwę (1969), do Danii (1975) i Francji (1976). Za pracę literacką i działalność społeczną otrzymała m.in. Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego (1962), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1967), Nagrodę Państwową w dziedzinie literatury (1984), nagrodę miasta Warszawy (1985) oraz tytuł honorowy „Zasłużony dla Kultury Narodowej” (1987). Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim (1967) i Krzyżem Komandorskim (1984) Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Zasługi Związku Harcerstwa Polskiego (1974). Zmarła 26 kwietnia 1995 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach .
Twórczość
1. W gospodzie pod Łopianem. [Powieść]. „Płomyczek” 1935/1936 nr 21-40. Wyd. osobne Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1986, 29 s. Wyd. nast. pt. Gospoda „Pod Łopianem”. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1987, [36] s.
Nagrody
2. O ślimaku, co pierogów z serem szukał. [Opowiadanie]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 26 s.
3. Uczniowie III klasy. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 76 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1952, wyd. 3 1953.
Przekłady
niemiecki
4. Na Karolewskiej. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1951, 227 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1953, wyd. 3 1956.
5. Swoimi słowami. [Opowieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1952, 80 s. Wyd. 2 tamże 1954.
6. Nową drogą przez nowy most. [Opowieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1953, 87 s.
7. Bajka o kłosku pszenicy. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, [8] s.
8. W Marcelkowej klasie. [Opowiadanie]. Warszawa: Czytelnik 1955, 165 s.
9. Malowany wózek. [Wiersz]. Warszawa: Czytelnik 1957, [24] s. Wyd. nast.: wyd. 2 Warszawa: Nasza Księgarnia 1985, wyd. 3 tamże 1988.
10. Marcinkowe wierszyki. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, [16] s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1959, wyd. 3 1985, wyd. 4 1991.
11. Złota kula. [Powieść dla dzieci]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1957, 165 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1959, wyd. 3 1962, wyd. 4 1966, wyd. 5 1969, wyd. 6 1971, wyd. 7 1972, wyd. 8 1975, wyd. 9 1978; wyd. 10 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1984, wyd. 11 tamże 1989; Wrocław: Siedmioróg 1991; Łódź: Akapit Press 1997; [wyd. 14] Kraków: Zielona Sowa 2003, 117 s.
Nagrody
12. Tajemnica zielonej pieczęci. Powieść dla młodzieży. „Płomyk” 1956/1957 nr 11-24; 1957/1958 nr 1-8. Wyd. osobne Warszawa: Nasza Księgarnia 1959, 325 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1961, wyd. 3 1964, wyd. 4 1969, wyd. 5 1971, wyd. 6 1974; wyd. 7 Łódź: Wydawnictwo Łódzkie 1979; wyd. 8 Warszawa: Nasza Księgarnia 1980; wyd. 9 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1983; wyd. 10 Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1988; wyd. 11 Warszawa: Nasza Księgarnia 1991; Łódź: Akapit Press 1994; [wyd. 13] Warszawa: Świat Książki 1998; Warszawa: Philips Wilson 2000; Kraków: Zielona Sowa 2001, tamże 2004.
Przekłady
albański
chorwacki
serbski
słowacki
ukraiński
13. Chłopak na opak, czyli Z pamiętnika pechowego Jacka. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 217 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1963, wyd. 3 1978, [wyd. 4] Kraków: Zielona Sowa 2003.
Przekłady
litewski
łotewski
mołdawski
rosyjski
Wyd. łącznie z poz. ↑ pt. Chłopak na opak, czyli Z pamiętnika pechowego Jacka; Raz, gdy chciałem być szlachetny. Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 277 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1984; wyd. 3 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1988; Łódź: Akapit Press 1993, 2001.
Przekłady
słoweński
ukraiński
14. O królewnie, która się bała, że jej korona z głowy spadnie. Warszawa: Ruch 1960, 15 s. Wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1984.
15. Scyzoryk i koledzy. [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1960, 60 s.
16. Dziewczyna i chłopak, czyli Heca na 14 fajerek. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1961, 241 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1963, wyd. 3 1964, wyd. 4 1966, wyd. 5 1970, wyd. 6 1974, wyd. 7 1976, wyd. 8 1978; wyd. 9 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1982, tamże: wyd. 10 1987, wyd. 11 1988; wyd. 12 Warszawa: Nasza Księgarnia 1990, tamże 1992; Łódź: Akapit Press 1995, 1999. Por. poz. ↑.
Nagrody
Przekłady
czeski
łotewski
serbski
słowacki
ukraiński
węgierski
17. Raz, gdy chciałem być szlachetny... [Opowiadanie]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1963, 71 s.
Wyd. łącznie z poz.↑ pt. Chłopak na opak, czyli Z pamiętnika pechowego Jacka; Raz, gdy chciałem być szlachetny . Warszawa: Nasza Księgarnia 1975, 277 s. Wyd. nast.: wyd. 2 tamże 1984; wyd. 3 Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1988; Łódź: Akapit Press 1993, tamże 2001.
Przekłady
słoweński
ukraiński
18. Koleżanki. [Opowiadanie]. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1964, 48 s. Wyd. nast. tamże: wyd. 2 1967, wyd. 3 1971.
19. Ucho od śledzia. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1964, 313 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1966, wyd. 3 1968, wyd. 4 1973, wyd. 5 1976, wyd. 6 1978, wyd. 7 1983; wyd. 7 [właśc. 8] Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1985; wyd. 8 [!] Warszawa: Nasza Księgarnia 1986, tamże wyd. 9 1988; wyd. 10 Wrocław: Siedmioróg 1991; Łódź: Akapit Press 1993; Warszawa: Świat Książki 1996; [wyd. 14] Warszawa: Geminius 1998.
Nagrody
Przekłady
bułgarski
litewski
łotewski
niemiecki
rosyjski
rumuński
serbski
słowacki
ukraiński
włoski
Adaptacje
radiowe
20. Ala i Dorotka. [Cykl opowiadań]. „Płomyk” 1966 nr 1-14, 19-24.
21. Głowa na tranzystorach. [Powieść]. Powst. przed 1967. Wyd. Warszawa: Nasza Księgarnia 1968, 272 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1971, wyd. 3 1976; wyd. 4 Poznań: Wydawnictwo Poznań 1979; wyd. 4 [właśc. 5] Warszawa: Nasza Księgarnia 1982, wyd. 6 1986, wyd. 7 1988; wyd. 5 [właśc. 8] Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1988; Wrocław: Siedmioróg 1992; [wyd. 10] Warszawa: Philip Wilson 2001; Kraków: Zielona Sowa 2004.
Nagrody
Przekłady
czeski
rosyjski
słowacki
ukraiński
22. Za minutę pierwsza miłość. [Powieść]. Warszawa: Nasza Księgarnia 1972, 221 s. Wyd. nast.: tamże: wyd. 2 1976, wyd. 3 1983, wyd. 4 1987, wyd. 5 1989; wyd. 4 [!] Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1990; wyd. 7 Warszawa: Anagram 1991; Warszawa: Nasza Księgarnia 1992; Łódź: Akapit Press 1994, 2001.
Przekłady
czeski
niemiecki
23. Dziewczyna i chłopak. Scenariusz serialu telewizyjnego w 6 odcinkach. [Współautor:] A. Olsen. Ekranizacja 1978. Por. poz. ↑.
24. Przygody Scyzoryka. [Opowiadania]. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1980, 116 s. Wyd. 2 tamże 1987.
25. Entliczki-pentliczki. [Wiersze]. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1983, 58 s. Wyd. 2 w wyborze i układzie G. Kamińskiej, tamże 1987.
Zawartość
26. Szła koza do Pacanowa. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1985, 28 s.
27. Leśna muzyka. [Wiersz]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1986, [16] s.
28. Lusterko dla każdej dziewczyny. [Felietony]. Wybór i oprac.: G. Kamińska. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1987, 102 s.
29. Druga klasa – fajna klasa. [Opowiadanie]. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze 1989, 90 s.
30. Piórko do pióreczka. [Wiersze]. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1989, [48] s.
Podręczniki i czytanki
– Na klasę II szkoły powszechnej. Cz. 1-2. 1945, 15 s.
– Na klasę III szkoły powszechnej. Cz. 1. 1945, 14 s.
– Dla II klas miejskich i wiejskich szkół podstawowych. 1946, 143 s.
– Dla III klas miejskich i wiejskich szkół podstawowych. 1946, 153 s. Wyd. nast. tamże 1947.
– Dla IV klas miejskich i wiejskich szkół podstawowych. 1947, 268 s.
Przekłady i adaptacje
Adaptacje
teatralne
Wyd. nast. łącznie z poz. ↑ pt. Skąd wieje wiatr; Ludzie z fregaty „Afryka”. Warszawa: Nasza Księgarnia 1972, 358 s. Wyd. 2 tamże 1988.
Adaptacje
teatralne
radiowe
Prace redakcyjne
Omówienia i recenzje
• Ankiety dla IBL PAN 1966, 1979.